Νέα εφ' όλης της ύλης συμφωνία για την κάλυψη της χρηματοδότησης της Ελλάδας ως το 2015 και την επίτευξη βιώσιμου χρέους συζητούν πλέον η Ευρώπη, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και ιδιώτες κάτοχοι ελληνικών ομολόγων μετά τη διαπίστωση ότι οι παραδοχές της απόφασης της 26ης Οκτωβρίου βρίσκονται στον αέρα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το ΔΝΤ, μετά την άτυπη ενημέρωση από τους Ζανιά και Χριστοδούλου, την περασμένη Τετάρτη, εκτιμά ότι η ύφεση στην Ελλάδα ξεπέρασε το 5,3% το 2011, φέτος θα είναι μεγαλύτερη της επίσημης πρόβλεψης 2,8% και θα συνεχιστεί και το 2013, διαμορφούμενη σε επίπεδα έως 0,5%.

Η νέα επί τα χείρω αναθεώρηση της πρόβλεψης για την ύφεση ανατρέπει την αριθμητική της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου, καθώς το χρέος θα διαμορφωθεί στο 130% - 133% του ΑΕΠ το 2020, έναντι στόχου 120% του ΑΕΠ. Ταυτόχρονα, προκύπτει χρηματοδοτικό κενό.

Για να αντιμετωπιστεί η απόκλιση απαιτείται μεγαλύτερη συμμετοχή των ιδιωτών ομολογιούχων μέσω αποδοχής χαμηλότερου επιτοκίου αλλά και παραχωρήσεις από την πλευρά του επίσημου φορέα (ευρωζώνη, ΕΚΤ και ΔΝΤ).

Το αποτέλεσμα των νέων δεδομένων που δημιουργεί η υψηλότερη της προβλεπόμενης ύφεση αποτυπώθηκε ήδη στις διαπραγματεύσεις για την επίτευξη συμφωνίας για την οικειοθελή συμμετοχή των ιδιωτών κατόχων ελληνικών κρατικών ομολόγων στην αναδιάρθρωση του χρέους ( PSI).

H επικαιροποιημένη εκτίμηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και η άρνηση της Γερμανίας και άλλων χωρών με την υψηλότερη πιστοληπτική διαβάθμιση (Αυστρία, Φινλανδία) να αποδεχθούν μεγαλύτερη συμμετοχή των επίσημων δανειστών στο πακέτο στήριξης οδήγησαν στην παράταση των διαπραγματεύσεων με το IIF και ενώ διαφαινόταν μία καταρχήν συμφωνία.

Ενώ μέχρι το μεσημέρι της Παρασκευής υπήρχε πρόταση για κλιμακούμενο επιτόκιο που θα ξεκινούσε από το 3% και θα κατέληγε στη λήξη των νέων ομολόγων στο 4,75%, δίνοντας μέσο επιτόκιο της τάξης του 4% - 4,25% για ομόλογα 30ετούς διάρκειας και με 10ετή περίοδο χάριτος, το ΔΝΤ και η Γερμανία ζήτησαν μέσο επιτόκιο 3,5% ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.

Η νέα πρόταση προκάλεσε εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις, με αποτέλεσμα ο Charles Dallara να αναχωρήσει για το Παρίσι, προκειμένου να έχει από εκεί διαβουλεύσεις με τα μέλη του IIF που εκπροσωπεί αλλά και με τους εκπροσώπους του Βερολίνου, του Παρισιού και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Ο γενικός διευθυντής του IIF μάλιστα το βράδυ της Κυριακής με δηλώσεις του υποστήριξε ότι δεν μπορεί να υπάρξει μείωση των επιτοκίων υψηλότερη από αυτήν που συζητήθηκε την Παρασκευή, γιατί σε διαφορετική περίπτωση δεν θα υπάρξει εθελοντικός χαρακτήρας στο "κούρεμα".

Πρόκειται, όπως τονίζουν κυβερνητικοί κύκλοι, για πολύ λεπτή διαπραγμάτευση, καθώς στην πραγματικότητα αλλάζει όλη η δομή της συζητούμενης συμφωνίας για τη χρηματοδότηση της Ελλάδας ως το 2015 και την επίτευξη βιώσιμου ελληνικού χρέους το 2020.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ch. Dallara, το Σάββατο, είχε προχωρήσει σε μια ιδιαίτερα διπλωματική δήλωση τονίζοντας: «Μπαίνουν οι βάσεις για μια πρωτοφανή εθελοντική συμμετοχή στο ελληνικό πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων. Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να δράσουμε αποφασιστικά και να αδράξουμε την ευκαιρία να ολοκληρώσουμε μια ιστορική συμφωνία και να συνεισφέρουμε στην οικονομική σταθερότητα της Ελλάδας, της ευρωζώνης και της παγκόσμιας οικονομίας». Εν συνεχεία, όπως προαναφέρθηκε, ακολούθησε πιο σκληρή γραμμή.

"Θα μελετήσουμε την αναφορά για τις διαπραγματεύσεις, θα δούμε πόσο έχουν προχωρήσει και οι υπουργοί θα αποφανθούν για το τι είναι αποδεκτό και τι όχι", ανέφερε ευρωπαίος αξιωματούχος σε σχέση με τη σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup. Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η συμφωνία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής της 30ης Ιανουαρίου.


Στο τραπέζι η επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου από την Ε.Ε και το ΔΝΤ

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, το IIF και σημαντική μερίδα των ομολογιούχων που εκπροσωπεί φέρονται διατεθειμένοι να συζητήσουν την πρόταση του ΔΝΤ για χαμηλότερα επιτόκια στα νέα ομόλογα, με την προϋπόθεση ότι θα επιτευχθεί συνολική αναπροσαρμογή της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου, ώστε να επέλθει μια συνολικά επωφελέστερη λύση για την Ελλάδα.

Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να υπάρξει και συνεισφορά του επίσημου τομέα, των θεσμικών δανειστών της χώρας. Δηλαδή των 15 (πλην της Σλοβενίας) χωρών-μελών της ευρωζώνης, του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Με δεδομένο ότι ο επίσημος τομέας έχει ξεκαθαρίσει πως δεν προτίθεται να αυξήσει το δάνειο των 130 δισ. ευρώ που προβλέπει η απόφαση της 26ης Οκτωβρίου, στις συζητήσεις τίθεται θέμα επιμήκυνσης της διάρκειας του δανείου και πιθανώς χαμηλότερων επιτοκίων. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με το πρώτο δάνειο ύψους 110 δισ. ευρώ από 15 κράτη-μέλη της ευρωζώνης και το ΔΝΤ και το οποίο δεν έχει ακόμη εκταμιευθεί στο σύνολό του από την Ελλάδα.

Επίσης, όπως έχει γράψει το Euro2day, τίθεται και το θέμα της συμμετοχής των ελληνικών κρατικών ομολόγων που έχει αγοράσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στο πλαίσιο του προγράμματος στήριξης, στην αναδιάρθρωση του χρέους. Οι ομολογιούχοι προτείνουν να ανταλλαγούν τα ομόλογα με νέα 30ετούς διάρκειας στην τιμή κτήσης τους είτε απευθείας από την ΕΚΤ είτε από άλλον οργανισμό (π.χ. EFSF) στον οποίο προηγουμένως θα τα μεταβιβάσει η ΕΚΤ στην τιμή κτήσης.

Αν συμβεί αυτό, το χρέος θα μειωθεί κατά περίπου 14 δισ. ευρώ επιπλέον, ενώ όφελος θα υπάρχει και σε επίπεδο κόστους εξυπηρέτησης (τόκοι).

Γιατί συζητούν και μέσο επιτόκιο 3,5% οι τραπεζίτες

Στην πράξη, οι ομολογιούχοι δέχονται να συζητήσουν χαμηλότερα επιτόκια για τους ίδιους, στο πλαίσιο μόνο μιας ευρύτερης νέας συμφωνίας, που να επιτυγχάνει ευνοϊκότερους όρους για την Ελλάδα, ώστε να επιτευχθεί οικονομική σταθερότητα στη χώρα, στην ευρωζώνη και στην παγκόσμια οικονομία, όπως αναφέρει στη δήλωσή του ο Ch. Dallara.

Σε διαφορετική περίπτωση, θα πρέπει να υπάρξει υποχρεωτικό κούρεμα, που συνιστά πιστωτικό γεγονός και οδηγεί σε γενικευμένη ενεργοποίηση των ασφαλίστρων κινδύνου, γεγονός που δεν φαίνεται να θέλουν οι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες που συμμετέχουν ενεργά στη διαπραγμάτευση, υπό την ομπρέλα του IIF.

Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο το IIF ζητά... θυσίες και από τον επίσημο τομέα (Ευρώπη, ΕΚΤ και ΔΝΤ) είναι γιατί έτσι θα εξασφαλιστούν ικανότερες προϋποθέσεις για ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.

Αν συμβεί αυτό, οι ομολογιούχοι θα μπορούν να προσδοκούν στην ενεργοποίηση της ρήτρας αναπροσαρμογής των επιτοκίων που προσφέρει η Ελλάδα με τη σύμφωνη γνώμη της Ευρώπης και του ΔΝΤ. Πρόκεται για ρήτρα που αυξάνει το επιτόκιο ή μειώνει τη διάρκεια του ομολόγου, σε συνάρτηση με την καλύτερη πορεία του ΑΕΠ σε σχέση με τις προβλέψεις που θα διατυπωθούν από το ΔΝΤ αμέσως μετά την επίτευξη συμφωνίας για το PSI.

Το επιτόκιο, δηλαδή, θα προσαυξάνεται εφόσον η Ελλάδα επιτυγχάνει υψηλότερο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ από τον προβλεπόμενο, με το 10% της διαφοράς. Αν δηλαδή το 2020 η χώρα επιτύχει αύξηση του ΑΕΠ κατά 4,5% και το πρόγραμμα προβλέπει άνοδο του ΑΕΠ κατά 4%, τότε το επιτόκιο θα αυξηθεί κατά 0,05%.

Πιο τεχνικές είναι οι λεπτομέρειες αν αποφασιστεί ότι η διαφορά μεταξύ προβλεπόμενου και καταγεγραμμένου ΑΕΠ οδηγεί σε μείωση της χρονικής διάρκειας των νέων ομολόγων.

Πρακτικά, το ΔΝΤ και η Ευρώπη προτείνουν στους ομολογιούχους να αποδεχθούν χαμηλότερο επιτόκιο ως το 2020 και αν η Ελλάδα καταφέρει να ορθοποδήσει, επιτυγχάνοντας σταθερά υψηλό ρυθμό ανάπτυξης μετά το 2020 να λάβουν ως αντιστάθμισμα υψηλότερο επιτόκιο ή μπόνους μείωσης της διάρκειας λήξης των ομολόγων.

Με διετή ομόλογα από το EFSF η πρόωρη εξόφληση

Σύμφωνα με πληροφορίες του euro2day, η Ευρώπη προτείνει στους ομολογιούχους να δεχθούν να εξοφληθούν με διετή ομόλογα του EFSF αντί με μετρητά, που προέβλεπε η αρχική απόφαση, προκειμένου να μη μειωθούν τα ταμειακά διαθέσιμα του προσωρινού μηχανισμού στήριξης αλλά και να μειωθεί το κόστος δανεισμού για την Ελλάδα.

Υπενθυμίζεται ότι η συζητούμενη πρόταση προβλέπει κούρεμα κατά 50% στην ονομαστική αξία του χρέους, πρόωρη εξόφληση για το 15% και ανταλλαγή του υπόλοιπου 35% με νέα ομόλογα 30ετούς διάρκειας.

Ενώ μέχρι την Παρασκευή κυριαρχούσε η εντύπωση ότι οι ομολογιούχοι θα εξοφληθούν μετρητοίς το ποσό που αναλογεί στην πρόωρη εξόφληση (15 ευρώ για κάθε 100 ευρώ ονομαστικής αξίας), η Ευρώπη προτείνει τώρα εξόφληση με διετή ομόλογα του EFSF, πρόταση που γίνεται αποδεκτή από τους ομολογιούχους καθώς πρόκειται για κοντινές λήξεις, υψηλής ασφάλειας, και δεν επηρεάζουν τον λογιστικό τρόπο αποτίμησης της ζημίας σε επίπεδο καθαρής παρούσας αξίας.

Αντίθετα, για την Ελλάδα μπορεί να σημαίνει μεγαλύτερη μείωση του κόστους δανεισμού, καθώς η αρχική συμφωνία προέβλεπε ότι θα λάβει για την πρόωρη εξόφληση των ομολογιούχων 30 δισ. ευρώ από το EFSF με επιτόκιο 3,5%. Αν το EFSF εξοφλήσει απευθείας τους ομολογιούχους με διετή ομόλογα, τότε μπορεί να επιτευχθεί χαμηλότερο επιτόκιο αφού δανείζεται φθηνά από τις αγορές.

Αναζητούνται οι κάτοχοι των ομολόγων

Ακόμη πάντως κι αν η Ελλάδα και το IIF καταφέρουν να γεφυρώσουν τις διαφωνίες τους, η όποια συμφωνία για το IIF μπορεί να αποδειχθεί τελικά μάταιη. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει ρεπορτάζ των Financial Times, όπου επισημαίνεται αφενός ότι υπάρχει μεγάλος όγκος ελληνικών ομολόγων που δεν ξέρουμε σε ποιους ανήκουν κι αφετέρου ότι ακόμη και με sprint στις διαπραγματεύσεις είναι αμφίβολο αν θα προλάβουμε την καταληκτική ημερομηνία της 20ής Μαρτίου, οπότε λήγει το ομόλογο των 14,5 δισ. ευρώ.

Η διοικητική επιτροπή του IIF αντιπροσωπεύει ομολογιούχους που εκτιμάται ότι κατέχουν ελληνικά ομολόγα 155 δισ. ευρώ. Εάν εξαιρεθούν οι τίτλοι που κατέχουν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και άλλες κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης, τότε σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της JP Morgan υπάρχουν ομόλογα αξίας περίπου 50 δισ. ευρώ, τα οποία δεν ξέρουμε σε ποιον ανήκουν. «Για να πετύχει, όμως, το όποιο deal, θα πρέπει αυτοί οι ομολογιούχοι να συμφωνήσουν στην 'εθελοντική' ανταλλαγή των ομολόγων τους», επισημαίνουν οι F.T.

Απειλούν με προσφυγές τα hedge funds

Eν τω μεταξύ, με προσφυγή στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατά της Ελλάδας απειλούν τα hedge funds, στην περίπτωση όπου η χώρα περάσει τελικά νόμο για την αναγκαστική συμμετοχή στο «κούρεμα», σύμφωνα με τους New York Times.

Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, από συζητήσεις με νομικούς κύκλους και hedge funds, φάνηκε ότι αυτά μπορούν να υποστηρίξουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ότι η Ελλάδα παραβίασε τα δικαιώματα των ομολογιούχων.