Το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου κατά τη χθεσινή του συνεδρίαση θύμισε «ημέρες 1999» και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Δημήτρης Χριστόφιας έσπευσε ο ίδιος να κάνει ανακοινώσεις!

Το μόνο βέβαιο είναι πως μετά από πολύ καιρό, οι παράγοντες της κυπριακής οικονομίας ελπίζουν πως με τη βοήθεια των κοιτασμάτων φυσικού αερίου θα αποφύγουν την… «οδό της Ελλάδας» και πως τελικά θα περάσουν «στο πόδι» τις συνέπειες της βαθιάς διεθνούς οικονομικής κρίσης

Γενικότερα, το κλίμα που επικράτησε χθες στην Κύπρο ήταν ιδιαίτερα θετικό και οι ανακοινώσεις τόσο της αμερικανικής εταιρείας Noble, όσο και του προέδρου της Δημοκρατίας, ερμηνεύθηκαν ως προεξόφληση πολύ σημαντικών επενδύσεων και ως αιτία για να αλλάξει η στάση των διεθνών οίκων αξιολόγησης απέναντι στη χώρα. Όλα αυτά φυσικά, αν τελικά επιβεβαιωθούν στην πράξη, λογικό θα ήταν να επηρεάσουν και τις τράπεζες.

Πάντως, θα πρέπει να τονιστεί, πως υπάρχουν και κύκλοι που θεωρούν πρώιμο οποιοδήποτε πανηγυρισμό, θεωρώντας πως απομένουν ακόμη πολλά που θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν στην όλη υπόθεση.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, θα πρέπει να συνεκτιμηθούν τα αποτελέσματα μετά την ολοκλήρωση της έρευνας στο ίδιο κοίτασμα σε συνδυασμό με το είδος της εκμετάλλευσης που θα γίνει στο κοίτασμα Αφροδίτη. Για παράδειγμα, αναφέρουν ότι η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου που βρέθηκε θα έχει διαφορετική μορφή αν αφορά μόνο το συγκεκριμένο κοίτασμα, ή αν περιλαμβάνει και το φυσικό αέριο του Λεβιάθαν στην ισραηλινή ΑΟΖ (κάτι που απαιτεί σειρά διπλωματικών συμφωνιών).

Τα προβλήματα

Μπορεί η Γερμανία να κάνει κηρύγματα περί ανάγκης αυστηρού περιορισμού των ελλειμμάτων και των χρεών στα κράτη της Ευρωζώνης, αλλά ούτε η ίδια δεν βρίσκεται στην καλύτερη θέση ως προς το ζήτημα αυτό!

Η Κύπρος τώρα με δείκτη δημόσιου χρέους γύρω στο 65%, βρίσκεται σε πολύ καλύτερη θέση από το μέσο όρο της Ευρωζώνης (85%), της Γερμανίας συμπεριλαμβανομένης (80%). Ωστόσο, αντιμετωπίζει σημαντικά θέματα σε σχέση με τη μακροχρόνια εξυπηρέτηση του χρέους της, καθώς -ουσιαστικά- βρίσκεται και αυτή σήμερα αποκομμένη από τις αγορές!

Παράλογο; Κατά ένα βαθμό ναι, αποδεικνύοντας πόσο μυωπικές είναι οι αποφάσεις της τελευταίας ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής και εξηγώντας το γιατί οι αγορές δεν πείστηκαν από αυτές. Κατά ένα άλλο βαθμό βέβαια, αλήθεια είναι πως η κυπριακή οικονομία έχει και αυτή να αντιμετωπίσει τις δικές της προκλήσεις.

Πρώτον, το γεγονός ότι μπορεί μεν το δημόσιο χρέος να είναι περιορισμένο, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με το ιδιωτικό που είναι σχετικά διογκωμένο.

Δεύτερον, διαθέτει προϋπολογισμό χωρίς ελαστικότητα, καθώς το συντριπτικά μεγαλύτερο κομμάτι του αφορά μισθούς και συντάξεις που μέχρι πριν τις πρόσφατες κυβερνητικές αποφάσεις αυξανόταν κάθε χρόνο με ποσοστό γύρω στο 5% ή και ακόμη παραπάνω.

Με δεδομένο ότι κατά τα τελευταία δύο χρόνια, ο ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας έχει ψαλιδιστεί δραστικά (γύρω στο 0% αναμένεται για το 2012), είχε δημιουργηθεί μια αρνητική δυναμική γύρω από δίδυμο ελλείμματος-χρέους, σε ένα περιβάλλον όπου η κυβέρνηση Χριστόφια δεν είχε μέχρι πρότινος λάβει ούτε ένα μέτρο προκειμένου να αντιμετωπίσει την κρίση!

Και τρίτον, πως αν τελικά χρειαστεί να αναχρηματοδοτηθεί το κυπριακό τραπεζικό σύστημα, τότε το Δημόσιο χρέος θα αυξηθεί -σύμφωνα με υπολογισμούς- έως περίπου και κατά 15 ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ (θα πάει γύρω στο 80%), λόγω του μεγάλου μεγέθους του κυπριακού χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Απέναντι ωστόσο σ’ αυτές τις προκλήσεις, η κυπριακή πλευρά έχει ήδη ξεκινήσει να σχηματίζει τη δική της άμυνα.

Πρώτα απ’ όλα, μέσα από ένα δάνειο που έλαβε από τη Ρωσία, το κυπριακό δημόσιο έχει εξασφαλίσει την αποπληρωμή των υποχρεώσεών του έως και το φθινόπωρο του 2012.

Στη συνέχεια, τα πρόσφατα κυβερνητικά μέτρα καταπολέμησης του ελλείμματος -έστω και αν δεν ικανοποίησαν πλήρως τις αγορές- θεωρήθηκαν από πολιτικούς παρατηρητές ως το μέγιστο που θα μπορούσε να κάνει μια κυβέρνηση ΑΚΕΛ σε μια τέτοια συγκυρία.

Τέλος ως προς το ζήτημα των τραπεζών, όχι μόνο είναι πολύ πιθανόν το τελικό ποσό που θα κληθεί να καταβάλει το κυπριακό Δημόσιο να αποδειχτεί σαφώς μικρότερο από το εκτιμώμενο σήμερα (πωλήσεις θυγατρικών, αυξήσεις κεφαλαίου, κ.λπ.) αλλά και το όποιο ποσό καταβληθεί, θα μπορεί να εισπραχθεί σε βάθος χρόνου από την μεταπώλησή του.

Το φυσικό αέριο

Σε κάθε περίπτωση, σύμμαχος της Κύπρου είναι και οι έρευνες που διεξάγονται για την εύρεση φυσικού αερίου, σε συνεργασία με το Ισραήλ, αλλά και με τη συνδρομή μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων της δύσης. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, πως έσπευσε χθες ο ίδιος ο πρόεδρος της κυπριακής δημοκρατίας κ. Δημήτρης Χριστόφιας να προχωρήσει σε δηλώσεις σχετικά με την πορεία των σχετικών ερευνών.

Γιατί μπορεί μεν όλοι να γνωρίζουν πως για την ουσιαστική εκμετάλλευση των υπό διερεύνηση κοιτασμάτων θα απαιτηθούν κάμποσα χρόνια, ωστόσο θεωρείται βέβαιο πως καλές ειδήσεις στο συγκεκριμένο μέτωπο θα επηρεάσουν τη στάση των οίκων αξιολόγησης απέναντι στην πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, αλλά απέναντι και στο τραπεζικό σύστημα της χώρας.

Άλλωστε, στις εκθέσεις τους, οι οίκοι ξεκαθάριζαν πως δεν είχαν συμπεριλάβει στις αναλύσεις τους το σενάριο θετικής έκβασης των ερευνών φυσικού αερίου.


* Ο αναλυτικός πίνακας με προβλέψεις για την πορεία βασικών μακροοικονομικών μεγεθών της κυπριακής οικονομίας, δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό"