Τη λήψη επιπρόσθετων μέτρων με έμφαση στις μεταρρυθμίσεις και στις περικοπές, ώστε να μετριαστεί η δεδομένη πλέον απόκλιση στο έλλειμμα του 2011 από τον στόχο, ζητούν επιτακτικά οι Βρυξέλλες.

"Ανεπισήμως το έλλειμμα τοποθετείται πάνω από το 9% του ΑΕΠ και είναι ορατός ο κίνδυνος να αγγίξει ακόμα και το 10% εάν τα πράγματα μείνουν ως έχουν και δεν υπάρξει γρήγορη αντίδραση από την ελληνική πλευρά", ανέφερε υψηλά ιστάμενος αξιωματούχος των Βρυξελλών, που σημείωσε με έμφαση ότι η έκτη δόση του δανείου γίνεται πλέον μοχλός πίεσης προς την Αθήνα.

Την πρώτη δόση της παρασκηνιακής πίεσης και της σκληρής στάσης αναμένεται να λάβει σήμερα ο πρόεδρος του ΣΟΕ κ. Γ. Ζανιάς, ο οποίος θα συμμετάσχει στη συνεδρίαση της ομάδας εργασίας που ετοιμάζει την ατζέντα του Εurogroup (EWC - EFC), η οποία έχει ως κύρια θέματα τις εξελίξεις στην ελληνική οικονομία, τον έλεγχο της τρόικας και το νέο δάνειο.

Το ευρωπαϊκό σκέλος της τρόικας, η Κομισιόν και η ΕΚΤ, αναμένεται να διατηρήσει τη σκληρή στάση απέναντι στις αποκλίσεις που παρουσιάζει το ελληνικό πρόγραμμα και να απαιτήσει διορθωτικές κινήσεις, που θα συμπεριλαμβάνουν νέα μέτρα.

Άλλωστε, όπως αναφέρει παράγοντας της τρόικας, "βάσει του μεσοπρόθεσμου σχεδίου, η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί ότι ανά τρίμηνο θα λαμβάνει νέα μέτρα εάν διαπιστώνονται αποκλίσεις στους στόχους". Είναι επίσης βεβαιο ότι ο κ. Ζανιάς θα κληθεί να δώσει εξηγήσεις στους ομολόγους του για το τι έγινε και γιατί διακόπηκε άρον-άρον η εξέταση της τρόικας, που κάθε άλλο παρά προγραμματισμένη ήταν.

Η τρόικα φαίνεται έτοιμη να ανταποκριθεί θετικά στο αίτημα της Αθήνας να αναπροσαρμοστεί προς τα πάνω το έλλειμμα του 2011, όμως διαφωνεί κάθετα με το ότι για όλα φταίει η ύφεση. Η διαφορά των εκτιμήσεων (που προκάλεσε και την ξαφνική διακοπή στις διαπραγματεύσεις) είναι περίπου 1,5 δισ. Μέχρι τώρα, τουλάχιστον, υπάρχει σύγκλιση απόψεων πως το κονδύλι αυτό δεν πρέπει να μαζευτεί από έκτακτους φόρους.

Έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες, η τρόικα θα ζητήσει:

- Την άμεση ενεργοποίηση της εργασιακής εφεδρίας με την ένταξη τουλάχιστον 10.000 εργαζομένων, όπως ήταν αρχικά το πλάνο που είχε στα χέρια της τον περασμένο Μάιο.

- Τη δέσμευση για απολύσεις (εάν δεν έχει αποτέλεσμα η εφεδρία).

- Την εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου.

- Την επίσπευση συγκεκριμένων μέτρων για περικοπές δαπανών (π.χ. αμυντικές) από το 2012 στο δεύτερο εξάμηνο του 2011.

- Την επανεξέταση της λεγόμενης προσωπικής διαφοράς για τους μισθούς του Δημοσίου και την προοπτική για νέα μείωση στις επικουρικές συντάξεις, ώστε να καλυφθεί και η υπέρβαση δαπανών στην υγεία.

- Την επίσπευση των ιδιωτικοποιήσεων, παρά το γεγονός ότι η ελληνική πλευρά ζήτησε να χαμηλώσει ο πήχης των εσόδων λόγω της πτώσης του χρηματιστηρίου.

- Την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων και των διαρθρωτικών αλλαγών (άνοιγμα επαγγελμάτων, αγοράς ενέργειας κ.λπ.), παρά το όποιο πολιτικό κόστος.

Το παζάρι με τη δόση

Όλα αυτά από τους δανειστές μας θεωρούνται αναγκαία προκειμένου να ξεκινήσει η ήδη καθυστερημένη συζήτηση για την εκταμίευση της έκτης δόσης. Βεβαίως, όπως αναφέρει Ευρωπαίος αξιωματούχος, η Αθήνα έχει ήδη ενημερωθεί ότι η επόμενη δόση του δανείου "θα είναι τέτοια ώστε να καλύψει τις άμεσες ανάγκες του ελληνικού δημοσίου".

Ενδέχεται, δηλαδή, να μην είναι ολόκληρη, αλλά λίγο πάνω από το μισό. Κάποιοι μάλιστα κάνουν λόγο και για μερική στάση πληρωμών από το Δημόσιο έως ότου ξεκαθαρίσει το θέμα με το νέο δάνειο.

Η ελληνική κυβέρνηση, αντιλαμβανόμενη τη δύσκολη συγκυρία αλλά και τον εκνευρισμό που έφερε (ειδικά στο Βερολίνο) το επεισόδιο με την τρόικα, εμφανίζεται να λέει "ναι" στις απαιτήσεις της τρόικας.

Οι πληροφορίες που αφήνουν να διαρρεύσουν κυβερνητικά κλιμάκια τις τελευταίες ώρες αναφέρουν την πρόθεση του πρωθυπουργού για μετωπική σύγκρουση και για άνοιγμα όλης της βεντάλιας των μεταρρυθμίσεων. Το Μαξίμου ευελπιστεί ότι με αυτόν τον τρόπο θα σώσει την παρτίδα.

Προσδοκά όμως και πάρα πολλά στηριζόμενη σε δύο βασικούς παράγοντες, που θεωρεί ότι δρουν ως όφελός του:

- Έναν νέο έμμεσο εκβιασμό για πρόωρες κάλπες εάν δεν έρθει σύντομα η επόμενη δόση και δεν λήξει η διαπραγμάτευση για το νέο δάνειο.

- Η αναταραχή που εξακολουθεί να υπάρχει στην ευρωζώνη κάνει την Αθήνα να θέτει το πρόβλημα της Ελλάδας ως ουσιαστικό μέρος του συνολικού προβλήματος

Σε αυτήν τη λογική -της πολιτικής διάστασης του προβλήματος- επιμένει να κινείται και ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος προσδοκά ότι στη συνεδρίαση του άτυπου Εurogroup την επόμενη Παρασκευή στην Πολωνία (παρουσία όλων των κεντρικών τραπεζιτών) θα καταφέρει να πείσει τους ομολόγους του για τα εξής ελληνικά αιτήματα:

- Η έκτη δόση να δοθεί προσωρινά στην Ελλάδα και μόλις επικυρωθεί το νέο δάνειο η Αθήνα να την επιστρέψει ώστε να ενταχθεί στο νέο πακέτο με τους ευνοϊκότερους όρους και το χαμηλότερο επιτόκιο. Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Βρυξέλλες εξετάζουν τέτοιο ενδεχόμενο.

- Το νέο δάνειο να έχει το ίδιο ύψος, 109 δισ. ευρω, αλλά μικρότερη διάρκεια, ώστε οι δόσεις να είναι υψηλότερες και να μπορεί να κινηθεί χρήμα στην οικονομία.

- Να επανεξεταστούν οι στόχοι για το έλλειμμα και το χρέος όχι μόνο για φέτος αλλά και για το 2012 ή για όσο υπάρχει ύφεση.

- Να χαμηλώσει ο πήχης των αποκρατικοποιήσεων τουλάχιστον για φέτος λόγω της χρηματιστηριακής κατάρρευσης.

Ωστόσο, η τρόικα φαίνεται αντίθετη και πρότεινε στον κ. Βενιζέλο να αποκρατικοποιηθεί αμέσως μια μεγάλη εταιρία, όχι απαραίτητα από αυτές που βρίσκονται ψηλά στη λίστα.

- Να μπορέσει η κυβέρνηση να εξαγγείλει τη μείωση του ΦΠΑ από το 23% στο 19% το 2012 εάν επιτευχθούν οι στόχοι.

Ωστόσο, δεν θα είναι εύκολο να συναινέσουν οι δανειστές μας σε τέτοιες απαιτήσεις, ειδικά μετά τα υπηρεσιακά έγγραφα της τρόικας που έκαναν τον κύκλο τους χθες και ανέφεραν λεπτομερώς τη χαοτική κατάσταση που βρήκαν κατά την παραμονή τους στην Αθήνα αλλά και τη διγλωσσία της κυβέρνησης, που άλλα έλεγε πριν από την άφιξη του υψηλού κλιμακίου και άλλα κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης. Και μπορεί να επιχειρήθηκε να πέσουν οι τόνοι, όμως πληροφορίες του euro2day αναφέρουν ότι ο επίτροπος κ. Όλι Ρεν επικοινώνησε με τον κ. Βενιζέλο το πρωί της Παρασκευής με στόχο να βρεθεί τρόπος οι εξελίξεις να μην πυροδοτήσουν νέες αναταραχές στην ευρωζώνη.

Οι εγγυήσεις

Πάντως, από την πλευρά της Ε.Ε. γίνονται προσπάθειες να γεφυρωθούν οι διαφορές των χωρών-μελών για το νέο πακέτο βοήθειας της χώρας μας. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κ. Χέρμαν Βαν Ρομπάι θα συναντήσει τη Γερμανίδα καγκελάριο και τον Φινλανδό πρωθυπουργό και την Τρίτη ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών τους ομολόγους του της Ολλανδίας και της Φινλανδίας, σε μια προσπάθεια να βρεθεί λύση στο πρόβλημα των επιπλέον εγγυήσεων.

Όπως αναφέρουν όμως Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, "η Ελλάδα δεν κάνει τίποτα για να βοηθήσει την ήδη προβληματική κατάσταση και αναλώνεται σε λάθος χειρισμούς".

Ο πρωθυπουργός, πάντως, φαίνεται πως θα επιχειρήσει νέο κύκλο επαφών με τους πρωταγωνιστές και αποζητά να οριστεί συνάντηση με την κ. Άνγκελα Μέρκελ προς το τέλος του μήνα, όταν θα βρίσκεται στη Γερμανία για συνέδριο. Επίσης, επιδιώκει και συνάντηση με τον Αμερικανό Πρόεδρο κ. Μπ. Ομπάμα, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Ουάσιγκτον, περίπου στις 21 Σεπτεμβρίου. Το μόνο ραντεβού, ωστόσο, που έχει οριστεί είναι αυτό με την επικεφαλής του ΔΝΤ, κ. Κριστίν Λαγκάρντ.