Με το πωλητήριο στα... σαπάκια του ΑΗΣ Αμυνταίου, δεν πείθονται ούτε οι εν δυνάμει αγοραστές ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι τροϊκανοί ότι μπορούν να ανοίξουν οι αγορές ηλεκτρισμού και λιγνίτη.

Έτσι, στο τραπέζι τίθεται, σύμφωνα με πληροφορίες του euro2day, η πώληση των 4 μονάδων του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, που βγάζουν εκτός ΔΕΗ μεγαλύτερη ισχύ, έχουν μεγαλύτερο χρόνο ζωής από το Αμύνταιο και, κυρίως, καλύτερες αποδόσεις.

Το μήνυμα αυτό παίρνει, με βάση όλες τις πηγές, το επιτελείο του υπουργού ΠΕΚΑ, που στο πλαίσιο των κινήσεων που κάνει για την ικανοποίηση των απαιτήσεων της Ε.Ε., του μνημονίου και του μεσοπρόθεσμου, προτείνει την πώληση των δύο μονάδων του ΑΗΣ Αμυνταίου με ισχύ περίπου 540 μεγαβάτ, σε συνδυασμό με την εφαρμογή μηχανισμών ανταλλαγής ενέργειας (swaps).

Oι λόγοι είναι αντικειμενικοί, οικονομικοί και τεχνικοί, και από αυτούς οι τελευταίοι έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα γιατί προσδιορίζουν εν πολλοίς και τα αποτελέσματα των όποιων λύσεων προωθηθούν (βλ. και σχόλιο στον Χαμαιλέοντα).

Ειδικότερα, η λύση της πώλησης του ΑΗΣ του Αμυνταίου με τις δύο πεπαλαιωμένες μονάδες δεν προσφέρει ελκυστικό πακέτο για να λειτουργήσει κάποιος ανταγωνιστικά στην αγορά, εξαιτίας τόσο του μικρού μεγέθους ισχύος όσο και: 

* Του μικρού περιθωρίου ζωής των μονάδων (2018). 

* Του ότι για τη συνέχιση της λειτουργίας πέραν του 2018, με ανώτατο όριο 8 - 10 χρόνια, θα πρέπει να γίνουν επενδύσεις βελτίωσης της απόδοσης και για την αποθείωση των καυσαερίων, με μεγαλύτερη μείωση της αποδιδόμενης ισχύος (απώλεια 20 μεγαβάτ για τη λειτουργία της αποθείωσης). 

* Της αβεβαιότητας που υπάρχει ως προς το κόστος αγοράς των δικαιωμάτων των εκπομπών μετά το 2013, το οποίο θα επιβαρύνει το τελικό κόστος παραγόμενης μεγαβατώρας, ιδίως σε μονάδες χαμηλής απόδοσης όπως αυτές του Αμυνταίου.

Εν ολίγοις, ακόμη και αν δεχτεί να αγοράσει κάποιος τον ΑΗΣ Αμυνταίου, το έσοδο για τη ΔΕΗ θα είναι πολύ μικρό, καθώς ο επενδυτής είτε θα κάνει business plan χωρίς επενδύσεις για το πολύ μικρό υπόλοιπο λειτουργίας των μονάδων, είτε θα πρέπει ο ίδιος να κάνει επενδύσεις ύψους 150 - 180 εκατομμυρίων (αποθείωση, βελτίωση της απόδοσης), τις οποίες θα πρέπει να ανακτήσει συν το περιθώριο κέρδους σε χρονικό διάστημα 8 - 10 χρόνων, και σε ένα περιβάλλον με μεγάλες αβεβαιότητες και ρίσκα.

Έτσι, με την πώληση του ΑΗΣ Αμυνταίου επιτυγχάνεται μόνο εν μέρει ο στόχος του ανοίγματος της αγοράς, αλλά ο άλλος στόχος, δηλαδή η αποκόμιση οικονομικού οφέλους εκ μέρους της ΔΕΗ δεν επιτυγχάνεται, παρότι η ΔΕΗ τον έχει πολύ μεγάλη ανάγκη για τη χρηματοδότηση των δικών της επενδύσεων.

Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ενδιαφερόμενοι για να εισέλθουν στην ελληνική αγορά με όρους ανταγωνιστικούς ενδιαφέρονται πρωτίστως για ένα πορτοφόλιο ισχύος παρεμφερές με αυτό της ΔΕΗ. Θα πρέπει, δηλαδή, εκτός από λιγνιτικές μονάδες, θα πρέπει να περιλαμβάνονται και υδροηλεκτρικές, ιδίως αν πρόκειται να αντισταθμιστούν τα μειονεκτήματα ενός ΑΗΣ όπως του Αμυνταίου.

Σε αντίθετη περίπτωση, αυτό που έχει αρχίσει να συζητείται, με προτροπή των τροϊκανών, είναι η πώληση των 4 (1 - 4) από τις 5 μονάδες του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου. Το πακέτο αυτό έχει πολύ μεγαλύτερη ελκυστικότητα λόγω: 

* Μεγαλύτερης ισχύος των μονάδων, που ανέρχεται σε 1.220 μεγαβάτ. 

* Χρόνου ζωής, που επεκτείνεται μέχρι το 2021 χωρίς επενδύσεις. 

* Της καλύτερης κατάστασης και της βελτιωμένης απόδοσης των μονάδων, έναντι αυτών του ΑΗΣ Αμυνταίου, έπειτα από αναβαθμίσεις που έγιναν στις αρχές της δεκαετίας του 2000. 

* Επίτευξης πολύ μεγαλύτερου τιμήματος υπέρ της ΔΕΗ.

Σε κάθε περίπτωση, το όλο θέμα προσεγγίζεται και εξετάζεται από τις δύο πλευρές (ΥΠΕΚΑ, Επιτροπή - τροϊκανοί) σε συνάρτηση με τη διαθεσιμότητα των ορυχείων λιγνίτη και την πρόσβαση σε αυτά ανεξάρτητων παραγωγών (Βεύη κ.ά.), ιδίως όταν η Ελλάδα βρίσκεται σε διαδικασία παραπομπής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για το μη άνοιγμα της αγοράς λιγνίτη.

Μέχρι στιγμής, η ελληνική πλευρά κερδίζει στα σημεία, καθώς με την ανοχή της Επιτροπής έχει κερδίσει έναν χρόνο (13 μήνες, για την ακρίβεια) χωρίς να κάνει τίποτε ουσιαστικά για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού και την πρόσβαση τρίτων (πέραν της ΔΕΗ) στα δημόσια λιγνιτωρυχεία.

Εάν περάσει η πρόταση του ΥΠΕΚΑ και γίνει δεκτή η πρόταση για τον ΑΗΣ Αμυνταίου, τότε αισίως θα περάσει ακόμη ένας χρόνος με διαγωνισμούς και σχετικές διαδικασίες και μέχρι τότε ποιος ζει και ποιος πεθαίνει, ή ποιος θα είναι κυβέρνηση ή υπουργός ΠΕΚΑ. Εάν αυξηθούν οι πιέσεις για διαμόρφωση νέου πακέτου μονάδων προς πώληση, και σε αυτήν την περίπτωση η κατάληξη σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καθυστερήσει αρκετά, ενώ πάντα υπάρχει η οπισθοφυλακή της ΓΕΝΟΠ.