"Uber alles η δημοσιονομική πειθαρχία". Αυτό ήταν το κεντρικό μήνυμα που έστειλαν στις αγορές η κ. Μέρκελ και ο κ. Σαρκοζί, δηλώνοντας ότι προϋποθέσεις για την οικονομική ολοκλήρωση και τις δράσεις, όπως η διεύρυνση των κεφαλαίων του EFSF ή η έκδοση ευρωομολόγου, είναι η εξάλειψη των ελλειμμάτων και η τιθάσευση του χρέους.

Την ώρα όπου η ανάπτυξη στην Ευρώπη εξασθενεί,όπως έδειξαν τα πρώτα στοιχεία της ευρωζώνης και η κ. Κριστίν Λαγκάρντ προειδοποιεί ότι η δημοσιονομική ανάσχεση δεν πρέπει να μπλοκάρει την παγκόσμια ανάκαμψη, η Γερμανία και η Γαλλία επιδόθηκαν σε νέα άσκηση ισορροπίας.

Συμφώνησαν σε νέο Σύμφωνο Σταθερότητας, μια βήμα προς βήμα πορεία προς την οικονομική ολοκλήρωση, επιδιώκοντας να στείλουν ισχυρό μήνυμα στις αγορές ότι αντιμετωπίζουν την κρίση χρέους επηρεάζοντας όσο το δυνατόν λιγότερο την ανάπτυξη.

Και για να πιστοποιήσουν τη θέλησή τους αναβάθμισαν τον γαλλογερμανικό άξονα σε πιλότο της νέας ευρωζώνης, αποφασίζοντας την υιοθέτηση κοινής φορολογικής πολιτικής και από κοινού συνεδριάσεις των υπουργών Οικονομικών και Οικονομίας.

Ταυτόχρονα, προανήγγειλαν αλλαγές στη λειτουργία των ταμείων συνοχής από το 2013, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, διευκρινίζοντας ότι χώρες όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία, που δεν έχουν απορροφήσει τα ευρωπαϊκά κονδύλια, θα έχουν μία… δεύτερη ευκαιρία.

Στόχοι του νέου συμφώνου, που θα παρουσιαστεί στον πρόεδρο του Eurogroup τις προσεχείς ημέρες και στους υπόλοιπους 15 εταίρους τον Σεπτέμβριο, είναι η επίτευξη ισοσκελισμένων προϋπολογισμών και η μείωση του χρέους μέσω εφαρμογής του χρυσού κανόνα.

Της ενσωμάτωσης, δηλαδή, στο σύνταγμα ή έστω στο εθνικό δίκαιο των χωρών-μελών, το αργότερο ως το καλοκαίρι του επόμενου έτους, του κανόνα-φρένου στο χρέος, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα παρέμβασης της Κομισιόν και να εξασφαλιστεί πως δεν θα σημειωθούν παρεκκλίσεις από την ορθόδοξη δημοσιονομική πολιτική.

Για να επιτευχθούν όλα αυτά θα πρέπει να αναβαθμιστεί ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του προέδρου του.

"Η οικονομική κυβέρνηση θα αποτελείται από τους επικεφαλής των κρατών και θα συναντώνται δύο φορές τον χρόνο και περισσότερες αν χρειαστεί. Θα εκλέξει έναν σταθερό πρόεδρο με θητεία για 2,5 χρόνια". Αυτό υπογράμμισε ο Γάλλος Πρόεδρος προτείνοντας από κοινού με τη Γερμανίδα καγκελάριο τον νυν πρόεδρο του Eurogroup, κ. Χέρμαν Βαν Ρομπάι.

Όπως δήλωσαν η κ. Μέρκελ και ο κ. Σαρκοζί, οι χώρες-μέλη της ζώνης του ευρώ θα πρέπει να υποβάλλουν τους προϋπολογισμούς τους στην Κομισιόν και να δεσμεύονται ότι θα τους υλοποιούν βάσει των τροποποιήσεων που έχουν φέρει οι Βρυξέλλες. Ταυτόχρονα, προβλέπονται δύο τακτικές σύνοδοι κορυφής των ηγετών της ευρωζώνης.

Οι χώρες-μέλη με χρέος υψηλότερο του 60% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος τους δεσμεύονται επίσης σε ένα πενταετές πλάνο επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων ώστε αυτό να μειωθεί.

Ελεγκτής και θεματοφύλακας η Κομισιόν

Πρακτικά, με βάση τη γαλλογερμανική πρόταση, οι υπηρεσίες της Κομισιόν μετεξελίσσονται σε ελεγκτή και θεματοφύλακα της προσπάθειας για εξάλειψη των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και μείωση του χρέους.

Θα λειτουργούν ως άτυπο ευρωπαϊκό υπουργείο Οικονομικών, ελέγχοντας τους προϋπολογισμούς, επιφέροντας αλλαγές και παρακολουθώντας την υλοποίησή τους. Θα μπορούν, δηλαδή, και να ζητούν πρόσθετα μέτρα ή ακόμη και να επιβάλλουν κυρώσεις σε περιπτώσεις μόνιμων αποκλίσεων.

Οι αλλαγές αυτές προϋποθέτουν, όπως παραδέχθηκαν οι δύο ηγέτες, την τροποποίηση της Συνθήκης της Λισαβόνας. Πάντως, σημειώθηκε πως δεν πρόκειται για εκχώρηση κυριαρχίας, αλλά για ανάληψη ισχυρής εθνικής ευθύνης, ώστε να υπάρχει αυτοέλεγχος και να σταματήσει ο πολυετής μηχανισμός παραγωγής ελλειμμάτων και διόγκωσης του χρέους.

Παρότι τυπικά το Σύμφωνο Σταθερότητας που προτείνουν η Γαλλία και η Γερμανία θα πρέπει να εγκριθεί από τις 17 χώρες-μέλη, τα περιθώρια διαφωνιών είναι μικρά, λόγω αφενός της δυσχερούς κατάστασης στον ευρωπαϊκό Νότο και αφετέρου της αποφασιστικότητας που επέδειξαν η κ. Μέρκελ και ο κ. Σαρκοζί.

Η απόφαση των δύο ηγετών να μεταβάλουν τον γαλλογερμανικό άξονα σε προπομπό της οικονομικής ολοκλήρωσης δεν αφήνει και πολλά περιθώρια αντιδράσεων.

Το Βερολίνο και το Παρίσι συμφώνησαν να υιοθετήσουν κοινή φορολογική πολιτική από το 2013, να εξετάσουν την επιβολή φόρου επί χρηματοοικονομικών συναλλαγών και να συνεδριάζουν από κοινού οι υπουργοί Οικονομικών και Οικονομίας των δύο χωρών.

"Υπάρχει κοινή δέσμευση, κοινή προοπτική και κοινό όραμα για πιο στενή οικονομική συνεργασία", δήλωσαν οι δύο ηγέτες, ευχόμενοι ότι η γαλλογερμανική οικονομική ενοποίηση θα λειτουργήσει σαν πιλότος για την ευρωζώνη.

Μοντέλο Γερμανίας στη… Γαλλία

Για να λειτουργήσει, όμως, έστω και η γαλλογερμανική ενιαία οικονομική διακυβέρνηση θα πρέπει ο κ. Σαρκοζί να σφίξει τον δημοσιονομικό κορσέ, καθώς δεσμεύτηκε να μειώσει τους δημοσίους υπαλλήλους και τις κρατικές δαπάνες και να προχωρήσει σε μεταρρύθμιση του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος.

Είναι οι θυσίες που πρέπει να πληρώσει η Γαλλία για να έχει… γερμανική θωράκιση, απομακρύνοντας το ενδεχόμενο υποβάθμισης της οικονομίας της. Την ίδια στιγμή, όμως, είναι και πρακτικός οδηγός για τις θυσίες στις οποίες θα πρέπει να υποβληθούν και οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου για να γίνουν μέλη του νέου σκληρού πυρήνα της ευρωζώνης.

"Με τις χθεσινές αποφάσεις η Γερμανία... εξάγει το οικονομικό της μοντέλο στη Γαλλία και μέσω αυτής στον ευρωπαϊκό Νότο. Τώρα η Ιταλία, η Ισπανία και ακόμη λιγότερο η Πορτογαλία και η Ελλάδα δεν έχουν περιθώρια παρά να αποδεχτούν τις προδιαγραφές της Γερμανίας", τονίζει στο Euro2day κορυφαίος τραπεζίτης.
 
Η ελληνική κυβέρνηση, πάντως, έσπευσε μέσω κύκλων του υπουργείου Οικονομικών να υπενθυμίσει ότι η συνταγματική κατοχύρωση του δημοσιονομικού κανόνα, ούτως ή άλλως, κατ’ αποτέλεσμα, υφίσταται ήδη, αφού σύμφωνα με το άρθρο 28 του ελληνικού συντάγματος οι σχετικοί κανόνες του πρωτογενούς Ευρωπαϊκού Δικαίου υπερισχύουν της εθνικής νομοθεσίας.
 
Όχι στην έκδοση ευρωομολόγου τώρα

Η κ. Μέρκελ και ο κ. Σαρκοζί επισήμαναν ότι η πορεία προς οικονομική ολοκλήρωση θα είναι μακροχρόνια, σημειώνοντας ότι η έκδοση ευρωομολόγου είναι το τέρμα αυτής της διαδικασίας και όχι ένα μέσο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σύντομα.

Αμφότεροι χαρακτήρισαν τη δημόσια συζήτηση για άμεση έκδοση ευρωομολόγου διάθεση για ως διά μαγείας λύση, σημειώνοντας ότι δεν μπορούν οι έχοντες υψηλή πιστοληπτική αξιολόγηση να εγγυώνται τα χρέη των αδύναμων χωρίς να έχει εξασφαλιστεί ο έλεγχος των δαπανών.

"Η ευρωζώνη οφείλει να συνεχίσει να δείχνει αλληλεγγύη προς τις χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα, αλλά ταυτόχρονα να αξιολογεί και τα επιμέρους προγράμματα",  δήλωσε η καγκελάριος της Γερμανίας, σημειώνοντας ότι ο EFSF θα μπορούσε να παίξει αυτόν τον ρόλο.

Από την πλευρά του, ο Γάλλος Πρόεδρος επανέλαβε ότι δεν υπάρχει ανάγκη, στην παρούσα φάση, ενίσχυσης των κεφαλαίων του ταμείου διασώσεων της ευρωζώνης (EFSF).