Σε ποιες πέντε επιλογές πιέζεται να καταφύγει το εγχώριο τραπεζικό σύστημα όσο διαρκεί η αδυναμία του κράτους να πείσει τις αγορές - To «βύθισμα» στο ταμπλό, οι «πονοκέφαλοι», οι καταθέσεις και τα σενάρια αντίδρασης.

Η εμφανής αδυναμία των μετοχών του τραπεζικού κλάδου στο ταμπλό της Σοφοκλέους φέρνει για μία ακόμη φορά στην επιφάνεια τις προκλήσεις που καλούνται φέτος να αντιμετωπίσουν οι εταιρίες του χρηματοπιστωτικού κλάδου.

Και μπορεί η χθεσινή υποχώρηση της Εθνικής κάτω από τα 5 ευρώ να σχολιάστηκε ιδιαίτερα, ωστόσο το θέμα της χρηματιστηριακής απαξίωσης αφορά σε όλες τις μετοχές του κλάδου. Για παράδειγμα, η Εθνική έκλεισε χθες στα 4,98 ευρώ, όταν το μέγιστο της πενταετίας ήταν τα 36 ευρώ! Η τιμή της Eurobank διαμορφώθηκε χθες στα 3,40 με μέγιστο πενταετίας τα 26 ευρώ!

Η Alpha Bank, με τρέχουσα τιμή τα 3,59 ευρώ, είχε μέγιστο πέντε ετών τα 23,5 ευρώ. Ανάλογη είναι η συμπεριφορά και των άλλων τραπεζικών τίτλων: Πειραιώς (1,03 έναντι 14,80 ευρώ), Αττικής (0,86 έναντι 5,50 ευρώ), Εμπορική (1,17 έναντι 30 ευρώ) και Γενική (1,18 έναντι 71 ευρώ)…

Πολλοί, βέβαια, θεωρούν ότι σε ένα τέτοιο κλίμα χαρακτηριστικής απαξίωσης είναι καιρός για σταδιακές και επιλεκτικές τοποθετήσεις, ακολουθώντας μια παλιά τακτική, σύμφωνα με την οποία κάποιος αγοράζει όταν η υπόλοιπη αγορά εκφράζει την απογοήτευσή της.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, έντονος προβληματισμός επικρατεί σε τραπεζικούς κύκλους για την άνοδο που σημειώνεται στο μέτωπο των επιτοκίων καταθέσεων, καθώς όπως ισχυρίζονται -σε πολλές περιπτώσεις- προσφέρονται ακόμη μεγαλύτερα επιτόκια από αυτά που επισήμως αναφέρονται στα γκισέ και στις ιστοσελίδες.

«Δεν είναι μόνο κάποιες μικρές τράπεζες που σηκώνουν τον πήχη των επιτοκίων, αλλά και οι μεγάλες, ενώ επισήμως προσφέρουν χαμηλότερες αποδόσεις στις προθεσμιακές καταθέσεις, στην πράξη αντιπροτείνουν μεγαλύτερα επιτόκια σε όσους μεγάλους πελάτες τους ζητήσουν να μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους στον ανταγωνισμό», αναφέρει υψηλόβαθμο στέλεχος τραπεζικού ομίλου, συνεχίζοντας:

«Σήμερα το μέσο κόστος των καταθέσεων έχει αρχίσει να προσεγγίζει το 3%, παρά το γεγονός ότι οι καταθέσεις όψεως και το ταμιευτήριο προσφέρουν πολύ χαμηλότερες αποδόσεις και το μόνο βέβαιο είναι πως μέσα στο επόμενο δωδεκάμηνο θα συνεχίσουμε να βλέπουμε το ύψος των καταθέσεων να υποχωρεί, καθώς νοικοκυριά και επιχειρήσεις τρώνε από τα έτοιμα»…

Βλέποντας αυτήν την κατάσταση, οι υποστηρικτές των συγχωνεύσεων στον κλάδο εκτιμούν ότι όσο καθυστερούν τα deals τόσο το χειρότερο για όλους. «Μέσα από τις συγχωνεύσεις και από τη συγκέντρωση της αγοράς σε λιγότερα και μεγαλύτερα σχήματα θα μπορούσαμε -εκτός των άλλων- να επηρεάσουμε πτωτικά τα επιτόκια καταθέσεων.

Αν, για παράδειγμα, τα επιτόκια έπεφταν κατά μία ποσοστιαία μονάδα, τότε οι τράπεζες θα εξοικονομούσαν κάτι παραπάνω από 2 δισ. ευρώ τον χρόνο και κάτι παραπάνω από 6 δισ. ευρώ μέσα στην προσεχή τριετία. Και φανταστείτε ότι 6 δισ. ευρώ περίπου είναι τα κεφάλαια που θα αντληθούν από τις τράπεζες μέσω αυξήσεων κεφαλαίου κατά τη διετία 2010 - 2011!», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Επίσης, οι συγχωνεύσεις θα μπορούσαν να περιορίσουν ακόμη περισσότερο το λειτουργικό κόστος των τραπεζών, τομέας βέβαια στον οποίο ήδη δουλεύουν εντατικά τα τραπεζικά επιτελεία, ανεξάρτητα από το αν τελικά θα γίνουν ή όχι deals.

Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, οι τράπεζες επεξεργάζονται σενάρια αντίδρασης ανάλογα με την πορεία εξέλιξης των πραγμάτων. Από τα σενάρια αυτά (τι θα γίνει με κεφαλαιακές ενισχύσεις, με τον αριθμό των καταστημάτων, με το ύψος μισθών, με τον αριθμό εργαζομένων κ.λπ.) δεν λείπουν και εκείνα που εμπεριέχουν την πιθανότητα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους σε διάφορα ποσοστά.

Αυτοί, άλλωστε, είναι και οι βασικοί λόγοι για τους οποίους τόσο η τρόικα όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος πιέζουν τις ελληνικές τράπεζες προκειμένου να συγχωνευτούν.

Οι άλλες πιέσεις

Το σίγουρο είναι πως οι τράπεζες βρίσκονται σε δυσχερή θέση, καθώς μέσα στο ορατό μέλλον όχι μόνο θα βλέπουν τις καταθέσεις τους να μειώνονται, αλλά παράλληλα θα έχουν μεγαλύτερη δυσκολία πρόσβασης στα κεφάλαια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Και αν τα ποσά των αυξήσεων κεφαλαίων ενισχύουν τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας, στο μέτωπο της ρευστότητας πολύ λίγα πράγματα μπορούν να κάνουν. Όσο συνεχίζεται, λοιπόν, η τρέχουσα κατάσταση στην ελληνική οικονομία τόσο περισσότερο οι τράπεζες (πέρα από το θέμα των συγχωνεύσεων) θα πιέζονται:

Πρώτον, για νέες αυξήσεις στα μετοχικά τους κεφάλαια.

Δεύτερον, για ρευστοποίηση θυγατρικών τους εταιριών στο εξωτερικό (νοτιοανατολική Ευρώπη).

Τρίτον, για μείωση των χορηγήσεών τους μέσα από την είσπραξη παλαιότερων δανείων και τη χορήγηση νέων «με το σταγονόμετρο».

Και τέταρτον, για μείωση της θέσης τους σε ελληνικά κρατικά ομόλογα, με τη μη αντικατάσταση των τίτλων οι οποίοι λήγουν με νεότερους που αποκτώνται από τη δευτερογενή αγορά.

Συγκεκριμένα, κατά το τελευταίο «μνημονιακό» δωδεκάμηνο, μέρος των κρατικών ομολόγων που κατείχαν οι τράπεζες έληξε, ωστόσο σημαντικό ποσοστό αυτής της ρευστότητας κάποιοι όμιλοι το τοποθέτησαν και πάλι στην αγορά των ελληνικών ομολόγων αγοράζοντας τίτλους από τη δευτερογενή αγορά. Οι τίτλοι αυτοί μπορεί βέβαια να εμπεριέχουν ρίσκο, ωστόσο προσφέρουν πολύ υψηλές αποδόσεις (yields), επειδή αγοράζονται με μεγάλη έκπτωση σε σχέση με την ονομαστική τους αξία.

Οι αποδόσεις αυτές, που προσεγγίζουν ορισμένες φορές και το 15% - 16%, ανεβάζουν το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο (ΝΙΜ) των ελληνικών ομίλων και έτσι, εάν σταματήσουν να αγοράζονται τίτλοι από τη δευτερογενή αγορά, τα έσοδα των τραπεζών θα μειωθούν.


* To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.