Στην "πρέσα" του μνημονίου θα βρίσκεται τουλάχιστον μέχρι το 2023 η Ελλάδα καθώς η "λύση" που δόθηκε στο πρόβλημα του χρέους από τους Ευρωπαίους ηγέτες δεσμεύει τη χώρα μας σε μόνιμη δημοσιονομική προσαρμογή.

Το δούναι και λαβείν για το οποίο έκανε λόγο η καγκελάριος της Γερμανίας πριν από τη σύνοδο μεταφράζεται σε νέα σκληρά μέτρα, προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερή χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας και μετά το 2012.

Η επίσπευση για λήψη πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων θεωρείται δεδομένη, μετά και την κατάρρευση των εσόδων στο πρώτο δίμηνο του έτους. Η μαύρη τρύπα ύψους 1,15 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό (865 εκατ. ευρώ υστέρηση στα έσοδα και 283 εκατ. ευρώ υπέρβαση στις δαπάνες) έρχεται να προστεθεί στο 1,8 δισ. ευρώ που εκκρεμεί προς οριστικοποίηση και… έπεται συνέχεια ανάλογα με τις ανάγκες που θα προκύψουν.

Στο πλαίσιο των νέων αποφάσεων, σύντομα θα δούμε μέτρα όπως: έκτακτη εισφορά για έχοντες, μείωση φοροαπαλλαγών για όλους, κατάργηση του αφορολόγητου των ελεύθερων επαγγελματιών και αλλαγές στη φορολογία της μεγάλης ακίνητης περιουσίας.

Η κυβέρνηση προσφεύγει για ακόμα μία φορά στην εύκολη λύση, αφού ο ελεγκτικός και εισπρακτικός μηχανισμός του υπουργείου Οικονομικών δεν λέει να πάρει μπροστά και ούτε πρόκειται να πάρει όσο καθυστερεί η αναδιάρθρωσή του και συνεχίζεται η "λευκή" απεργία ορισμένων στελεχών και υπαλλήλων, οι οποίοι διαμαρτύρονται για τις περικοπές μισθών.

Και όλα αυτά όταν η κυβέρνηση πρέπει σύντομα να εξειδικεύσει μέτρα ύψους 22 δισ. που περιλαμβάνονται στο αναθεωρημένο μνημόνιο για την περίοδο μέχρι το 2015.

Όπως προαναφέρθηκε, μόνο για φέτος τα πρόσθετα μέτρα υπολογίζονται τουλάχιστον σε 1,8 δισ. ευρώ, πέραν των 14 δισ. ευρώ που έχουν ήδη ενσωματωθεί στον φετινό προϋπολογισμό.

Για την τριετία 2012 - 2014 θα απαιτηθούν μέτρα ύψους 8% του ΑΕΠ (18,4 δισ. ευρώ), ενώ για το 2015 η προσαρμογή θα είναι τουλάχιστον 4 δισ. ευρώ.

Η κυβέρνηση έχει ζητήσει χρόνο από την τρόικα μέχρι να καταλήξει στα νέα μέτρα για τη μείωση του ελλείμματος. Αυτή η έκθεση μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής στρατηγικής πρέπει να είναι έτοιμη πριν από τις 25 Μαρτίου.

Στο πλαίσιο αυτών των μέτρων, θα ληφθούν σκληρές αποφάσεις για νέες περικοπές αμοιβών στις ΔΕΚΟ, για αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις των εργαζομένων σε αυτές, για αυξήσεις στις τιμές των εισιτηρίων, κατάργηση φοροαπαλλαγών, απλοποίηση του συστήματος αμοιβών στο Δημόσιο με αύξηση του ωραρίου από το φθινόπωρο, όπως έχει ήδη αποφασιστεί, για περικοπές των κοινωνικών επιδομάτων στις περιπτώσεις όπου ο δικαιούχος λαμβάνει και άλλα επιδόματα, επανεξέταση των κοινωνικών παροχών, αυστηρό έλεγχο των προσλήψεων και αποχωρήσεων από το Δημόσιο στη βάση του κανόνα 1 προς 5, για συγχώνευση ή κατάργηση φορέων και οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, μείωση των αμυντικών δαπανών κ.λπ.

Όσον αφορά στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, 50 δισ. ευρώ, ουδείς πιστεύει σήμερα -ούτε η ίδια η κυβέρνηση, αν και δεν το ομολογεί- πως μπορεί να υλοποιηθεί.

Μάλιστα, προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου, στην ενημέρωση που έκανε στο υπουργικό συμβούλιο, ανέφερε πως το 2012 θα συνδράμει με μόλις 2 δισ. ευρώ στη χρηματοδότηση των δανειακών αναγκών του κράτους η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας!

Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση το μνημόνιο, την ερχόμενη διετία, η αξιοποίηση της ακίνητης κρατικής περιουσίας θα πρέπει να αποδώσει τουλάχιστον 15 δισ. ευρώ.

Κέρδη και δεσμεύσεις

Για τις αποφάσεις της έκτακτης συνόδου κορυφής και σχετικά με το τι αυτές σημαίνουν για την Ελλάδα και τους πολίτες της, ο υπουργός Οικονομικών ενημέρωσε το υπουργικό συμβούλιο.

Όπως είπε, κερδίσαμε:

*Επέκταση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου από την ευρωζώνη
(τα 80 από τα 110 δισ. ευρώ).

*Μείωση του επιτοκίου κατά 100 μονάδες βάσης (1%).
-Συμμετοχή του ευρωπαϊκού ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (EFSF) στην πρωτογενή αγορά ομολόγων.
-Μεγαλύτερη διάρκεια αποπληρωμής.
Αρχική συμφωνία: 3 χρόνια περίοδος χάριτος και 2 χρόνια αποπληρωμή.

Αυτό σημαίνει ότι η πρώτη δόση θα αποπληρωνόταν:
-Αρχή: Μάιος του 2013. Τέλος: Μάιος του 2015. Για όλο το δάνειο αυτό αντιστοιχεί σε 4,5 χρόνια μέση διάρκεια.
Νέα συμφωνία: 4,5 χρόνια περίοδος χάριτος και 5,5 χρόνια αποπληρωμή. Αυτό σημαίνει ότι η πρώτη δόση θα αποπληρωθεί:
-Αρχή: Σεπτέμβριος 2014. Τέλος: Μάιος 2021.
Για όλο το δάνειο αυτό αντιστοιχεί σε 7,5 χρόνια μέση διάρκεια.

*Μείωση της δαπάνης για τόκους.

-Η εξοικονόμηση σε τόκους είναι 6 δισ. ευρώ για όλη τη νέα περίοδο του δανείου (800 εκατ. κατά έτος για 7,5 χρόνια).
Στο spread των 350 η μείωση είναι 100 bpts, δηλαδή περίπου 30%.

Με την αρχική συμφωνία το επιτόκιο που θα πληρώναμε ήταν:
• Για τα τρία πρώτα χρόνια (Euribor + 350 bpts) περίπου 4,5%.
• Για υπόλοιπα χρόνια (Euribor + 450 bpts) σχεδόν 5,5%.
Με τη νέα συμφωνία το επιτόκιο που θα πληρώνουμε:
• Για τα τρία πρώτα χρόνια (Euribor + 250 bpts) είναι 3,5% περίπου.
• Για υπόλοιπα χρόνια (Euribor + 350 bpts) σχεδόν 4,5%.

*Διασφάλιση χρηματοδότησης το 2012.

Το 2011 οι δανειακές μας ανάγκες είναι 58 δισ. ευρώ και πλήρως εξασφαλισμένες από τον μηχανισμό και τις εκδόσεις εντόκων γραμματίων.

Το 2012 οι δανειακές μας ανάγκες είναι 66 δισ. ευρώ.

Για τη χρηματοδότησή τους προβλέπονται:
• 24 δισ. ευρώ από τον μηχανισμό στήριξης.
• 2 δισ. ευρώ από αξιοποίηση περιουσίας.
• 13 δισ. ευρώ έντοκα γραμμάτια Δημοσίου.
• 27 δισ. ευρώ ομόλογα στην πρωτογενή αγορά(;).

Με τη δυνατότητα συμμετοχής του EFSF στην πρωτογενή αγορά, αν δεν ανοίξει η αγορά για την Ελλάδα, τα 27 δισ. ευρώ μπορεί να τα ζητήσει από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό.

Οι δεσμεύσεις μας

• Δημοσιονομικές και διαρθρωτικές αλλαγές.
• 50 δισ. ευρώ πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας.
• Δημοσιονομικός κανόνας για το χρέος. Αποφάσεις που η Ελλάδα έχει ήδη πάρει.
*Δεσμεύσεις που υλοποιούνται:
-Δημοσιονομικές και διαρθρωτικές αλλαγές.
-Πλήρης εφαρμογή των δεσμεύσεων του προγράμματος οικονομικής πολιτικής.
-Μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο (τέλος Μαρτίου 2011) 50 δισ. ευρώ για πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας.
-Σχέδιο δράσης (τέλος Μαρτίου 2011).

Μηχανισμός διάσωσης

Η πιο σημαντική ίσως απόφαση για την Ελλάδα είναι αυτή που δίνει τη δυνατότητα τόσο στο ισχύον ταμείο διάσωσης (EFSF) όσο και στον μόνιμο μηχανισμό (ESM), που θα λειτουργήσει μετά το 2013, να αγοράζουν -υπό όρους- κρατικά ομόλογα από την πρωτογενή αγορά.

Αυτό σημαίνει ότι το ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας θα μπορεί να αγοράζει ομόλογα κατευθείαν από το ελληνικό δημόσιο, με δημοσιονομικές προϋποθέσεις και επιτόκιο που θα αποφασίζουν τα δύο μέρη και δεν θα το καθορίζει απαραίτητα η δευτερογενής αγορά.

Επίσης, το ελληνικό δημόσιο θα μπορεί -ύστερα από έγκριση του EFSF- να αγοράσει από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τα ομολόγα που έχει στην κατοχή της και να τα βγάζει προς πώληση στη δευτερογενή αγορά. Το σημαντικό στοιχείο στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ότι τα ομόλογα αυτά η ΕΚΤ τα έχει αποκτήσει με τιμές αγοράς, δηλαδή δε πολύ χαμηλότερες από τις ονομαστικές. Τη διαφορά αυτή θα "καρπώνεται" ουσιαστικά το ελληνικό δημόσιο.