Αλλαγές στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, στην εταιρική φορολογία, στους φόρους συναλλαγών, προβλέψεις για τα νεόδμητα, για την καταβολή ΦΠΑ και για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που παρουσίασε εχθές στο υπουργικό ο Γ. Παπακωνσταντίνου.   

Το ν/σ αναρτήθηκε σήμερα και για μια εβδομάδα, σε δημόσια διαβούλευση.


Οι βασικότερες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου είναι οι εξής:

-Τριετές επιχειρησιακό πρόγραμμα καταστολής φοροδιαφυγής. Και ο διοικητής της ΕΥΠ στην αρμόδια επιτροπή.
- Ποινές φυλάκισης για χρέη από 5.000 ευρώ.
- Από τα 3 ευρώ η βεβαίωση φόρου
-Διαρκές αδίκημα η μη απόδοση ΦΠΑ και παρακρατούμενων φόρων. Αυτόφωρη διαδικασία ακόμη και προσωρινή κράτηση εάν κρίνεται ότι ο παραβάτης είναι πιθανό να διαπράξει παρόμοια εγκλήματα φοροδιαφυγής.

-Διαρκές αδίκημα και η μη απόδοση ληξιπρόθεσμων χρεών προς το δημόσιο μετά από 6 ή 8 μήνες.
-Με την καταβολή των φόρων η αναστολή εκτέλεσης της ποινής για εγκλήματα φοροδιαφυγής.
-Στο «φως» ονόματα οφειλετών και παραβατών εφόσον έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη άνω των 150.000 ευρώ και καθυστερεί η πληρωμή τους για τουλάχιστον 1 χρόνο. Δημοσιοποίηση ονομάτων και για πλαστά και εικονικά τιμολόγια.

-Στο 20% ο φόρος για τα εταιρικά κέρδη. Παρακράτηση 20%- 25% για τα διανεμόμενα.
-Στο 2 τοις χιλίοις ο φόρος στα κέρδη από την πώληση μετοχών.
-Εκτός ΦΠΑ για 3 χρόνια τα νεόδμητα ακίνητα αν δεν πουληθούν.

-Σε 3 δόσεις η καταβολή του ΦΠΑ. Το 40% με την υποβολή της δήλωσης και το 60% σε 2 ίσες μηνιαίες δόσεις όχι μικρότερες των 300 ευρώ.
-Σε 6 δόσεις ο οφειλόμενος ΦΠΑ μετά από έλεγχο.
-Γενικός Εισαγγελέας οικονομικού εγκλήματος θα εδρεύει στο ΣΔΟΕ.

-Προτεραιότητα ο έλεγχος για τους ελεύθερους επαγγελματίες που δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα. Στο στόχαστρο γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί, λογιστές και άλλοι που δηλώνουν κάτω από 25.000 ευρώ.

-Στο 50% από 25% ο βεβαιωμένος φόρος για την προσφυγή στα διοικητικά δικαστήρια.
-Εξετάσεις ανά οκτάμηνο για τους ελεγκτές.
-Ανώνυμη και προαιρετική κάρτα αποδείξεων για την καταγραφή των αγορών.
-Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων στο Υπουργείο Οικονομικών.
-Ιδρύεται ειδικό σώμα φορολογικών διαιτητών.

Τριετές Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Καταστολής της Φοροδιαφυγής το οποίο θα περιέχει συγκεκριμένες δράσεις και μετρήσιμους στόχους, προβλέπει το φορολογικό νομοσχέδιο που δημοσιοποίησε το υπουργείο Οικονομικών, μετά τη συζήτησή του στο υπουργικό συμβούλιο.

Το πρώτο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα θα δημοσιοποιηθεί από το Υπουργείο Οικονομικών μέχρι τέλος Φεβρουαρίου 2011 και θα τεθεί σε εφαρμογή εντός του Μαρτίου.

Στο νομοσχέδιο εντάσσονται και μια σειρά διατάξεις που στοχεύουν στη βελτίωση του υφιστάμενου πλαισίου φορολόγησης, στη διόρθωση στρεβλώσεων που παρατηρήθηκαν από συγκεκριμένες διατάξεις και στην ενίσχυση της ρευστότητας στην οικονομία.

Ακόμη προβλέπονται αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο προκειμένου τα ποινικά αδικήματα της φοροδιαφυγής να τιμωρούνται άμεσα και αποτελεσματικά έτσι ώστε να επιτευχθεί φορολογική συμμόρφωση.

Το αδίκημα της μη απόδοσης ΦΠΑ και παρακρατούμενων φόρων, μετατρέπεται από στιγμιαίο σε διαρκές. Η μετατροπή του αδικήματος σε διαρκές σημαίνει πρακτικά ότι όποιος συλλαμβάνεται να μην έχει αποδώσει ΦΠΑ πάνω από κάποιο ύψος κρατείται και παραπέμπεται σε Δίκη. Εφαρμόζεται δηλαδή η αυτόφωρη διαδικασία.

Σε διαρκές αδίκημα μετατρέπεται και η μη απόδοσης ληξιπροθέσμων χρεών προς το Δημόσιο, εφ’ όσον η καθυστέρηση καταβολής τους υπερβαίνει ένα εύλογο χρονικό διάστημα ανοχής (π.χ. 6 ή 8 μήνες). Και σ’ αυτή την περίπτωση εφαρμόζεται η αυτόφωρη διαδικασία. Αναστολή εκτέλεσης της ποινής, δεν επιτρέπεται στα εγκλήματα φοροδιαφυγής αν προηγουμένους δεν καταβληθούν οι φόροι του Κράτους.

Οι ποινές για χρέη προς το δημόσιο

Όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, η μη καταβολή βεβαιωμένων χρεών προς το δημόσιο μετά την πάροδο 4 μηνών τιμωρείται:

α) με φυλάκιση έως τέσσερις μήνες, εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του πίνακα χρεών, ο οποίος συνοδεύει υποχρεωτικά την ως άνω αίτηση, υπερβαίνει το ποσό των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ,

β) με φυλάκιση έως ένα έτος, εφόσον το συνολικό χρέος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ανωτέρω περίπτωση α΄, υπερβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ,

γ) με φυλάκιση έξι τουλάχιστον μηνών, εφόσον το συνολικό χρέος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ανωτέρω περίπτωση α΄, υπερβαίνει το ποσό των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ,

δ) με κάθειρξη μέχρι δέκα έτη, εφόσον το συνολικό χρέος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ανωτέρω περίπτωση α΄, υπερβαίνει το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ.

Η πράξη μπορεί να κριθεί ατιμώρητη, εάν το ποσό που οφείλεται εξοφληθεί μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης σε οποιονδήποτε βαθμό.

Στα φορολογικά εγκλήματα που τιμωρούνται σε βαθμό κακουργήματος εκτός από τους συνήθεις περιοριστικούς όρους (χρηματική εγγύηση, απαγόρευση εξόδου από την Χώρα κλπ) μπορεί να επιβληθεί και η προσωρινή κράτηση (δηλ. προφυλάκιση) αν κρίνεται ότι με το να αφεθεί ελεύθερος είναι πιθανόν να διαπράξει παρόμοια εγκλήματα φοροδιαφυγής.

Με απόφαση του υπουργού Οικονομικών δίδεται η δυνατότητα άρσης του φορολογικού απορρήτου και δημοσιοποίησης οφειλετών και παραβατών, εφόσον έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη και καθυστερεί η πληρωμή τους για χρονικό διάστημα ανώτερο του έτους και το οφειλόμενο ποσό υπερβαίνει συγκεκριμένο ποσό (π.χ. 150.000 ευρώ).

Η δημοσιοποίηση ονομάτων προβλέπεται και για παραβάσεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, εφόσον πρόκειται για παραβάσεις έκδοσης πλαστών στοιχείων ή έκδοσης ή λήψης εικονικών στοιχείων ή νόθευσης στοιχείων ή μη έκδοσης ή ανακριβούς έκδοσης στοιχείων από τα οποία προκύπτει απόκρυψη φορολογητέας ύλης, καθώς και καταχώρησης στα βιβλία αγορών ή εξόδων που δεν έχουν πραγματοποιηθεί και δεν έχει εκδοθεί φορολογικό στοιχείο.

Επίσης θεσμοθετούνται κανόνες σύμφωνα με τους οποίους θα γίνεται διάκριση των ληξιπροθέσμων χρεών σε «εισπράξιμα» και «μη εισπράξιμα» με βάση συγκεκριμένα, διαφανή και ορθολογικά κριτήρια έτσι ώστε να είναι ευχερής και ο έλεγχος των δημοσίων υπαλλήλων που είναι επιφορτισμένοι με το καθήκον είσπραξής τους και η άντληση συμπερασμάτων από την κεντρική φορολογική διοίκηση σχετικά με τα αίτια της μη είσπραξης.

Στο αναπτυξιακό του σκέλος εντάσσονται μια σειρά διατάξεις που στοχεύουν στη βελτίωση του υφιστάμενου πλαισίου φορολόγησης, στη διόρθωση στρεβλώσεων που παρατηρήθηκαν από συγκεκριμένες διατάξεις και στην ενίσχυση της ρευστότητας στην οικονομία. Θεσπίζονται διατάξεις για τον ορισμό της φορολογικής κατοικίας στην οποία φορολογείται το παγκόσμιο εισόδημα και λαμβάνονται υπόψη οδηγίες του ΟΟΣΑ. Σε φόρο για το παγκόσμιο εισόδημά του υπόκειται κάθε φυσικό πρόσωπο, το οποίο έχει την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα. Σε φόρο για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα υπόκειται κάθε φυσικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας του ή της συνήθους διαμονής του.

Στη Φορολογία νομικών προσώπων (ΑΕ, ΕΠΕ) και μερισμάτων. Από τις χρήσεις που αρχίζουν από 1/1/2011 μειώνεται ο φορολογικός συντελεστής από 24% σε 20% και εφαρμόζεται για το σύνολο των κερδών. Για τα διανεμόμενα κέρδη προβλέπεται παρακράτηση φόρου με 25%. Τα μερίσματα εντάσσονται στην φορολογική κλίμακα, ουσιαστικά όμως εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση, (20% σε επίπεδο νομικού προσώπου και 25% παρακράτηση στα μερίσματα) για την πλειοψηφία των μετόχων. Για τους έχοντες χαμηλά εισοδήματα προβλέπεται δικαίωμα επιστροφής του παρακρατούμενου φόρου μερισμάτων.

Θεσπίζεται διάταξη για μη φορολογία κατά την εισαγωγή μερισμάτων από χώρες της ΕΕ εφόσον δεν διανέμονται τα εισαγόμενα μερίσματα για αναπτυξιακούς λόγους. Εννοείται ότι όποτε διανεμηθούν θα παρακρατηθεί ο φόρος που αναλογεί στα μερίσματα.

Για κέρδη από την πώληση μετοχών εισηγμένων στο Χ.Α. Ο συντελεστής αυξάνεται από 1,5‰ σε 2‰ για πωλήσεις μετοχών που πραγματοποιούνται είτε στο ΧΑ είτε σε αλλοδαπά χρηματιστήρια από την 1/1/2011 και μετά, ενώ ρητά προβλέπεται ότι για μετοχές που αποκτώνται από 1/1/2012 και μετά δεν επιβάλλεται φόρος συναλλαγών αλλά έχουν εφαρμογή οι διατάξεις για τη φορολόγηση της υπεραξίας.

Για το ΦΠΑ στις οικοδομές προβλέπεται ότι εάν δεν πωληθούν τα διαμερίσματα ή καταστήματα, εξακολουθεί να θεωρείται ως νεόδμητο το ακίνητο (εκτός ΦΠΑ) μέχρι την συμπλήρωση τριετίας από την αποπεράτωση της οικοδομής.

Για την υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ. Παρέχεται η δυνατότητα παραλαβής περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ χωρίς την καταβολή όλου του οφειλόμενου ποσού. Συγκεκριμένα όταν υποβάλλεται η δήλωση θα καταβάλλεται το λιγότερο σαράντα τοις εκατό (40%) του συνολικά οφειλόμενου ποσού. Το υπόλοιπο 60% του μη καταβληθέντος υπολοίπου, το οποίο λόγω της καθυστερημένης είσπραξής του προσαυξάνεται κατά ποσοστό ένα τοις εκατό (1%), θα καταβάλλεται σε δύο ίσες μηνιαίες δόσεις. Η δόση δεν θα μπορεί να είναι μικρότερη των 300 Ευρώ.

Σε περίπτωση βεβαίωσης οφειλόμενου ΦΠΑ μετά από έλεγχο, παρέχεται η δυνατότητα καταβολής του ΦΠΑ σε 6 δόσεις στις περιπτώσεις ποσών που βεβαιώνονται ύστερα από διοικητική επίλυση της διαφοράς ή με βάση πράξη, η οποία οριστικοποιήθηκε λόγω μη άσκησης προσφυγής και αφορούν οριστική πράξη προσδιορισμού του φόρου ή σε περίπτωση κατάργησης φορολογικής δίκης.

Αναλυτικότερα το νομοσχέδιο προβλέπει:

-Βελτίωση του πλαισίου φορολόγησης και διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας

Φορολογική Κατοικία. Θεσπίζονται διατάξεις για τον ορισμό της φορολογικής κατοικίας στην οποία φορολογείται το παγκόσμιο εισόδημα και λαμβάνονται υπόψη οδηγίες του ΟΟΣΑ. Σε φόρο για το παγκόσμιο εισόδημά του υπόκειται κάθε φυσικό πρόσωπο, το οποίο έχει την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα. Σε φόρο για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα υπόκειται κάθε φυσικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας του ή της συνήθους διαμονής του.

Φορολογία νομικών προσώπων (ΑΕ, ΕΠΕ) και μερισμάτων. Από τις χρήσεις που αρχίζουν από 1/1/2011 μειώνεται ο φορολογικός συντελεστής από 24% σε 20% και εφαρμόζεται για το σύνολο των κερδών. Για τα διανεμόμενα κέρδη προβλέπεται παρακράτηση φόρου με 25%. Τα μερίσματα εντάσσονται στην φορολογική κλίμακα, ουσιαστικά όμως εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση, (20% σε επίπεδο νομικού προσώπου και 25% παρακράτηση στα μερίσματα) για την πλειοψηφία των μετόχων. Για τους έχοντες χαμηλά εισοδήματα προβλέπεται δικαίωμα επιστροφής του παρακρατούμενου φόρου μερισμάτων.

Εισαγωγή μερισμάτων από το εξωτερικό. Θεσπίζεται διάταξη για μη φορολογία κατά την εισαγωγή μερισμάτων από χώρες της ΕΕ εφόσον δεν διανέμονται τα εισαγόμενα μερίσματα για αναπτυξιακούς λόγους. Εννοείται ότι όποτε διανεμηθούν θα παρακρατηθεί ο φόρος που αναλογεί στα μερίσματα.

Κέρδη από την πώληση μετοχών εισηγμένων στο Χ.Α. Ο συντελεστής αυξάνεται από 1,5‰ σε 2‰ για πωλήσεις μετοχών που πραγματοποιούνται είτε στο ΧΑ είτε σε αλλοδαπά χρηματιστήρια από την 1/1/2011 και μετά, ενώ ρητά προβλέπεται ότι για μετοχές που αποκτώνται από 1/1/2012 και μετά δεν επιβάλλεται φόρος συναλλαγών αλλά έχουν εφαρμογή οι διατάξεις. για τη φορολόγηση της υπεραξίας.

Αναγνώριση πρόσθετου ποσού για δαπάνες έρευνας και τεχνολογίας. Παρατείνεται για 4 έτη, μέχρι 31/12/2014 το δικαίωμα έκπτωσης για επιπλέον ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) των δαπανών έρευνας και τεχνολογίας που πραγματοποιήθηκαν στη χρήση.

Χρόνος φορολογίας ΦΠΑ στις οικοδομές εάν δεν πωληθούν τα διαμερίσματα ή καταστήματα. Με την προτεινόμενη διάταξη εξακολουθεί να θεωρείται ως νεόδμητο το ακίνητο μέχρι την συμπλήρωση τριετίας από την αποπεράτωση της οικοδομής.

Δυνατότητα ένταξης στο καθεστώς ΦΠΑ των εμπορευματικών κέντρων. Δίνεται δυνατότητα επιλογής φορολόγησης στην εκμετάλλευση εμπορευματικών κέντρων. Με την επιλογή φορολόγησης παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου που επιβαρύνει την κατασκευή και τη συντήρηση των εμπορευματικών κέντρων.

Υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ και καταβολή του οφειλόμενου φόρου σε τρεις μηνιαίες δόσεις. Παρέχεται η δυνατότητα παραλαβής περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ χωρίς την καταβολή όλου του οφειλόμενου ποσού. Συγκεκριμένα όταν υποβάλλεται η δήλωση θα καταβάλλεται το λιγότερο σαράντα τοις εκατό (40%) του συνολικά οφειλόμενου ποσού. Το υπόλοιπο 60% του μη καταβληθέντος υπολοίπου, το οποίο λόγω της καθυστερημένης είσπραξής του προσαυξάνεται κατά ποσοστό ένα τοις εκατό (1%), θα καταβάλλεται σε δύο ίσες μηνιαίες δόσεις. Η δόση δεν θα μπορεί να είναι μικρότερη των 300 Ευρώ.

Βεβαίωση οφειλόμενου ΦΠΑ μετά από έλεγχο και δυνατότητα καταβολής σε 6 δόσεις. Παρέχεται η δυνατότητα καταβολής του ΦΠΑ σε 6 δόσεις στις περιπτώσεις ποσών που βεβαιώνονται ύστερα από διοικητική επίλυση της διαφοράς ή με βάση πράξη, η οποία οριστικοποιήθηκε λόγω μη άσκησης προσφυγής και αφορούν οριστική πράξη προσδιορισμού του φόρου ή σε περίπτωση κατάργησης φορολογικής δίκης.

Μη απώλεια δικαιώματος επιστροφής ΦΠΑ στους αγρότες που ασχολούνται με τη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως 100 KW, ή τη λειτουργία αγροτουριστικών μονάδων έως 10 δωματίων. Προβλέπεται ότι οι αγρότες που είναι ενταγμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων και ασχολούνται με τη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως 100 KW, ή τη λειτουργία αγροτουριστικών μονάδων έως 10 δωματίων να έχουν δικαίωμα επιστροφής με τους κατ’ αποκοπή συντελεστές ΦΠΑ, παρότι υποχρεούνται στην τήρηση βιβλίου εσόδων-εξόδων.

-Καταπολέμηση της φοροδιαφυγής 

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Καταστολής της Φοροδιαφυγής. Θεσπίζεται τριετές Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Καταστολής της Φοροδιαφυγής το οποίο θα περιέχει συγκεκριμένες δράσεις και μετρήσιμους στόχους. Το πρώτο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα θα δημοσιοποιηθεί από το Υπουργείο Οικονομικών μέχρι τέλος Φεβρουαρίου 2011 και θα τεθεί σε εφαρμογή εντός του Μαρτίου. Το Πρόγραμμα θα εγκρίνεται με απόφαση της αρμόδιας Κυβερνητικής Επιτροπής για την Καταπολέμηση της Φοροδιαφυγής, την οποία θα απαρτίζουν οι Υπουργοί Οικονομικών, Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Προστασίας του Πολίτη και Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας. 

Γενικός Εισαγγελέας Οικονομικού Εγκλήματος. Θεσπίζεται ο θεσμός του Γενικού Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος ο οποίος είναι ανώτερος εισαγγελικός λειτουργός, και θα εδρεύει στο Υπουργείο Οικονομικών (ΣΔΟΕ).

Ο Γενικός Εισαγγελέας έχει κατά προτεραιότητα αρμοδιότητα σε ολόκληρη τη Χώρα να διενεργεί προανακριτικές πράξεις καθώς και να εποπτεύει να συντονίζει και να καθοδηγεί τη διενέργεια ανακριτικών πράξεων από τους γενικούς ή ειδικούς ανακριτικούς υπαλλήλους (υπαλλήλους ΣΔΟΕ, Εφοριών , Αστυνομίας, Λιμενικού, Τελωνείων κλπ.). Ο Γενικός Εισαγγελέας Οικονομικού Εγκλήματος θα συντονίζει και θα κατευθύνει τα στάδια της προδικασίας, δηλαδή της ουσιαστικής έρευνας των οικονομικών εγκλημάτων από όλες τις συναρμόδιες διωκτικές αρχές, έτσι ώστε οι φάκελοι της δικογραφίας που παραλαμβάνουν οι «Οικονομικοί Εισαγγελείς» των κατά τόπους Εισαγγελιών να είναι πλήρεις. 

Μέτρα για την καταστολή της φοροδιαφυγής. Στο σχέδιο νόμου προβλέπονται αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο προκειμένου τα ποινικά αδικήματα της φοροδιαφυγής να τιμωρούνται άμεσα και αποτελεσματικά έτσι ώστε να επιτευχθεί φορολογική συμμόρφωση:

Το αδίκημα της μη απόδοσης ΦΠΑ και παρακρατούμενων φόρων, μετατρέπεται από στιγμιαίο σε διαρκές. Αυτή είναι και η πραγματική φύση του άλλωστε. Ουσιαστικά πρόκειται για υπεξαίρεση χρήματος που τρίτος έχει καταβάλλει για να δοθούν στο Δημόσιο. Η μετατροπή του αδικήματος σε διαρκές σημαίνει πρακτικά ότι όποιος συλλαμβάνεται να μην έχει αποδώσει ΦΠΑ πάνω από κάποιο ύψος κρατείται και παραπέμπεται σε Δίκη. Εφαρμόζεται δηλαδή η αυτόφωρη διαδικασία.

Το αδίκημα μη απόδοσης ληξιπροθέσμων χρεών προς το Δημόσιο, εφ’ όσον η καθυστέρηση καταβολής τους υπερβαίνει ένα εύλογο χρονικό διάστημα ανοχής (π.χ. 6 ή 8 μήνες) μετατρέπεται από στιγμιαίο σε διαρκές. Εφαρμόζεται ομοίως η αυτόφωρη διαδικασία.

Αναστολή εκτέλεσης της ποινής, δεν επιτρέπεται στα εγκλήματα φοροδιαφυγής αν προηγουμένους δεν καταβληθούν οι φόροι του Κράτους.

Μετατροπή της ποινής στα εγκλήματα φοροδιαφυγής δεν επιτρέπεται εάν δεν καταβληθούν προηγουμένως οι οφειλόμενοι φόροι.

Η έφεση κατά της πρωτόδικης απόφασης δεν αναστέλλει την έκτιση της ποινής και αναστολή εκτέλεσης της ποινής κατά το άρθρο 497 παρ. 7 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας δεν επιτρέπεται, αν προηγουμένως δεν καταβληθούν οι φόροι που οφείλονται.

Στα φορολογικά εγκλήματα που τιμωρούνται σε βαθμό κακουργήματος εκτός από τους συνήθεις περιοριστικούς όρους (χρηματική εγγύηση, απαγόρευση εξόδου από την Χώρα κλπ) μπορεί να επιβληθεί και η προσωρινή κράτηση (δηλ. προφυλάκιση) αν κρίνεται ότι με το να αφεθεί ελεύθερος είναι πιθανόν να διαπράξει παρόμοια εγκλήματα φοροδιαφυγής.

Πρόβλεψη ελέγχου κατά προτεραιότητα (ανάλυση κινδύνου) για δηλούμενα χαμηλά εισοδήματα από συγκεκριμένους κλάδους ελεύθερων επαγγελματιών. Ειδικά οι επιτηδευματίες, που ασκούν το ελευθέριο επάγγελμα του ιατρού, οδοντιάτρου, κτηνιάτρου, δικηγόρου, αρχιτέκτονα, μηχανικού, τοπογράφου, οικονομολόγου, σύμβουλου επιχειρήσεων, λογιστή ή φοροτέχνη, εφόσον το καθαρό εισόδημα που δηλώνουν από την δραστηριότητα τους αυτή, δεν υπερβαίνει τα είκοσι πέντε χιλιάδες (25.000) ευρώ και έχουν την έδρα τους σε πόλεις με πληθυσμό άνω των διακοσίων χιλιάδων (200.000) κατοίκων, τα είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ για πόλεις άνω των πενήντα χιλιάδων (50.000) κατοίκων και τα δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ για πόλεις κάτω των πενήντα χιλιάδων (50.000) κατοίκων, υπόκεινται σε κατά προτεραιότητα έλεγχο από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές.
 
Αύξηση του ποσοστού προβεβαίωσης από 25% στο 50%. Όταν δεν επιτευχθεί διοικητική επίλυση της διαφοράς και ασκείται προσφυγή στα δικαστήρια για φορολογικές διαφορές αυξάνεται το ποσοστό προβεβαίωσης από 25% στο 50% του αμφισβητούμενου κύριου φόρου, πρόσθετου φόρου και λοιπών συμβεβαιουμένων με αυτόν φόρων και τελών. Στα πρόστιμα παραμένει στο 25% αφού υπάρχει βασική διάταξη για συμβιβασμό στο 1/3.

Κάρτα αποδείξεων. Για την εξυπηρέτηση των φορολογούμενων ως προς την καταγραφή του ποσού των αποδείξεων δαπανών που απαιτείται να συγκεντρωθούν, καθορίζεται εναλλακτικό σύστημα καταγραφής των στοιχείων των αποδείξεων λιανικής πώλησης ή παροχής υπηρεσιών μέσω μαγνητικής κάρτας που είναι ανώνυμη και προαιρετική.

-Αναδιάρθρωση των φορολογικών και ελεγκτικών υπηρεσιών

Στόχος των διατάξεων αυτών είναι να επιλεγεί με ουσιαστική και αποτελεσματική διαδικασία επιλογής το κατάλληλο για την είσπραξη των εσόδων του κράτους προσωπικό, το οποίο θα στελεχώσει τις κρίσιμες οργανικές μονάδες του Υπουργείου Οικονομικών, και θα υπόκειται σε διαρκή έλεγχο και παρακολούθηση για την επίτευξη μετρήσιμων ποσοτικών και ποιοτικών στόχων. Για τον σκοπό αυτό:

Η επιλογή των ελεγκτών γίνεται κατά ένα ποσοστό μόνο (π.χ. 25%) από υπαλλήλους που έχουν προϋπηρεσία σε ελεγκτικές υπηρεσίες του Δημοσίου.

Οι υποψήφιοι υποβάλλουν Ειδική Αναλυτική Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης (Πόθεν Έσχες).

Τα στελέχη αξιολογούνται ανά 8μηνο, οι Προϊστάμενοι Δ/νσεων, Υποδιευθύνσεων και Τμημάτων ανά 12μηνο ή 18μηνο.

Κατά τη διάρκεια της θητεία τους υπάγονται σε ειδικό πειθαρχικό συμβούλιο.

Αναδιοργάνωση της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικών Ελέγχων. Αναδιοργανώνεται η Γενική Διεύθυνση Φορολογικών Ελέγχων προκειμένου να καταστεί επιχειρησιακή Γενική Διεύθυνση (από κατά κύριο λόγο νομοθετική που είναι σήμερα).

Στόχοι αυτής της αναδιοργάνωσης είναι να υιοθετηθούν και στη λειτουργία του ελεγκτικού έργου τα σύγχρονα ελεγκτικά εργαλεία, οι μεθοδολογίες και τα διεθνή ελεγκτικά πρότυπα και να μπορεί η Γενική Διεύθυνση να παρακολουθεί ανά πάσα στιγμή και αποτελεσματικά το ελεγκτικό έργο των περιφερειακών υπηρεσιών του Υπουργείου.

Δημιουργούνται για το λόγο αυτό οργανικές μονάδες επιπέδου Δ/νσεως και Τμήματος για τον έλεγχο των εισοδημάτων που προκύπτουν στο εξωτερικό και των κατοίκων εξωτερικού, των φορολογουμένων Υψηλού Κινδύνου, του Φ.Π.Α. και των άλλων έμμεσων Φόρων, του ηλεκτρονικού εμπορίου, των μεγάλων επιχειρήσεων και των ενδοομιλικών συναλλαγών.

Σύσταση «Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων» στο Υπουργείο Οικονομικών. Αποστολή της είναι η συλλογή, επεξεργασία, αξιολόγηση και αξιοποίηση πληροφοριών και στοιχείων, που αφορούν στην εμπλοκή υπαλλήλων του Υπουργείου Οικονομικών και των εποπτευόμενων από αυτό Νομικών Προσώπων, στη διαφθορά, διαπλοκή και άλλα σοβαρά πειθαρχικά αδικήματα και εγκλήματα (καταχρήσεις, εκβιασμούς, παθητικές ή ενεργητικές δωροδοκίες, περιπτώσεις κακοδιοίκησης, κατά την άσκηση των καθηκόντων των υπαλλήλων κ.λ.π.), καθώς και την εξιχνίαση και δίωξη αυτών, σε συνεργασία με τον Γενικό Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος. Η Υπηρεσία θα μπορεί να προβαίνει και στον έλεγχο των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης (πόθεν έσχες) των υπαλλήλων του Υπουργείου Οικονομικών και των εποπτευόμενων Νομικών Προσώπων.

Ενίσχυση της διεθνούς διοικητικής συνεργασίας στον τομέα της άμεσης φορολογίας. Συνιστάται στη Διεύθυνση Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του Υπουργείου Οικονομικών, «Τμήμα Διεθνούς Διοικητικής Συνεργασίας στον τομέα της άμεσης φορολογίας».

Αντικείμενο του τμήματος αυτού είναι:

-Ανταλλαγή πληροφοριών και ενίσχυση της αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής στο πλαίσιο εφαρμογής διεθνών συμβάσεων.
-Διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων μεταξύ της Ελλάδας και άλλων χωρών με σκοπό τη σύναψη ή αναθεώρηση διεθνών συμφωνιών.
-Συνεργασία με την Γ.Γ.Π.Σ, την Γενική Διεύθυνση Ελέγχων, το Σ.Δ.Ο.Ε. και κάθε αρμόδια φορολογική ή ελεγκτική υπηρεσία ή αρχή με σκοπό την άμεση προώθηση και αξιοποίηση των πληροφοριών που προέρχονται από το εξωτερικό (κυβερνητικές πηγές, πιστωτικά ιδρύματα και άλλες πηγές).
-Εισήγηση και μέριμνα για την εναρμόνιση του εσωτερικού δικαίου με το παράγωγο κοινοτικό δίκαιο στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του τμήματος.

Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος – Οργανωτικές Διατάξεις. Οι υπάλληλοι που τοποθετούνται, μετατίθενται ή αποσπώνται στις Υπηρεσίες του Σ.Δ.Ο.Ε., προέρχονται από τους κλάδους Εφοριακών και Τελωνειακών, που έχουν πραγματική υπηρεσία στους κλάδους των οργανικών θέσεων που καλύπτουν μέχρι δεκαεπτά (17) έτη. Στόχος είναι η διασφάλιση της επιχειρησιακής ετοιμότητας του σώματος.

Βελτίωση αποτελεσματικότητας συστήματος ελέγχων. Τροποποιούνται οι σχετικές διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος και κώδικα ΦΠΑ προκειμένου οι έλεγχοι να γίνονται κατά κύριο λόγο από το γραφείο και κατ’ εξαίρεση στην έδρα της επιχείρησης με βάση κριτήρια ελέγχου και με στόχο την επιτάχυνση των ελέγχων. Στόχος είναι η ελαχιστοποίηση της επαφής των ελεγκτικών αρχών με τις ελεγχόμενες επιχειρήσεις και η χρήση σύγχρονων συστημάτων συγκέντρωσης και επεξεργασίας φορολογικής πληροφορίας κατά τον έλεγχο όπως το σύστημα Elenxis.

Γενική αρχή ενάντια στην καταστρατήγηση της φορολογικής νομοθεσίας. Εισάγεται γενική αρχή σύμφωνα με την οποία τα φορολογικά ελεγκτικά όργανα δεν δεσμεύονται από τους δηλούμενους νομικούς χαρακτηρισμούς και υπαγωγή σε οποιαδήποτε φορολογία που κάνουν οι φορολογούμενοι, αλλά αναζητούν το πραγματικό περιεχόμενο, όταν οι πράξεις των φορολογουμένων έχουν εικονικό χαρακτήρα.

Άρση του φορολογικού απορρήτου και δημοσιοποίηση οφειλετών και παραβατών. Με Απόφαση του Υπουργού Οικονομικών αίρεται το φορολογικό απόρρητο:

- Των οφειλετών του Δημοσίου, εφόσον έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη και καθυστερεί η πληρωμή τους για χρονικό διάστημα ανώτερο του έτους και το οφειλόμενο ποσό υπερβαίνει συγκεκριμένο ποσό (π.χ. 150.000 ευρώ).
- Των παραβατών των διατάξεων του Κ.Β.Σ., εφόσον πρόκειται για παραβάσεις έκδοσης πλαστών στοιχείων ή έκδοσης ή λήψης εικονικών στοιχείων ή νόθευσης στοιχείων ή μη έκδοσης ή ανακριβούς έκδοσης στοιχείων από τα οποία προκύπτει απόκρυψη φορολογητέας ύλης, καθώς και καταχώρησης στα βιβλία αγορών ή εξόδων που δεν έχουν πραγματοποιηθεί και δεν έχει εκδοθεί φορολογικό στοιχείο.

Διαδικασία διακρίσεως των ληξιπροθέσμων οφειλών προς το Δημόσιο σε ανεπίδεκτες είσπραξης και μη. Θεσμοθετούνται κανόνες σύμφωνα με τους οποίους θα γίνεται διάκριση των ληξιπροθέσμων χρεών σε «εισπράξιμα» και «μη εισπράξιμα» με βάση συγκεκριμένα, διαφανή και ορθολογικά κριτήρια έτσι ώστε να είναι ευχερής και ο έλεγχος των δημοσίων υπαλλήλων που είναι επιφορτισμένοι με το καθήκον είσπραξής τους και η άντληση συμπερασμάτων από την κεντρική φορολογική διοίκηση σχετικά με τα αίτια της μη είσπραξης.

Η ένταξη των ληξιπροθέσμων στην κατηγορία των μη εισπραξίμων διενεργείται με απόφαση Ειδικού Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου μετά από γνωμοδότηση συλλογικού οργάνου από υπηρεσιακούς παράγοντες και έκθεση της αρμόδιας υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και αφού παρέλθουν τριάντα ημέρες από την δημοσιοποίηση του καταλόγου εντάξεως των χρεών στην κατηγορία των «μη εισπραξίμων» στο διαδίκτυο. Σε κάθε περίπτωση, τα ανεπίδεκτα είσπραξης δεν θα διαγράφονται. Στο τέλος κάθε έτους οι αποφάσεις του Ειδικού κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ενσωματώνονται σε έκθεση που υποβάλλεται στην Βουλή.

Ως ανεπίδεκτες είσπραξης χαρακτηρίζονται εκείνες οι οφειλές για τις οποίες έχουν εξαντληθεί όλες οι απαιτούμενες ενέργειες εντοπισμού πηγών αποπληρωμής και αναγκαστικής είσπραξης.

-Διαιτητική επίλυση φορολογικών διαφορών

Ιδρύεται ειδικό Σώμα Φορολογικών Διαιτητών (Σ.Φ.Δ.) ως ανεξάρτητη αρχή με έδρα την Αθήνα. Έργο του Σ.Φ.Δ. είναι η διαιτητική επίλυση των φορολογικών διαφορών, εφόσον το αντικείμενό τους υπερβαίνει το ποσό των εκατό πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ. Φορολογικοί Διαιτητές διορίζονται πρόσωπα εγνωσμένου κύρους και επαγγελματικής επάρκειας.

Το Φορολογικό Διαιτητικό Δικαστήριο αναλαμβάνει το έργο του ύστερα από αίτηση του φορολογουμένου, η οποία υποβάλλεται στο Σ.Φ.Δ. μέσα στην προθεσμία άσκησης της προσφυγής στο διοικητικό δικαστήριο και πρέπει να περιέχει όλα τα κατά τον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας στοιχεία του δικογράφου της προσφυγής.

Η διαφορά επιλύεται από τρεις διαιτητές. Τον πρόεδρο των διαιτητών και τους διαιτητές ορίζει ο Πρόεδρος του Σ.Φ.Δ. ανά δικάσιμο κατ’ αλφαβητική σειρά του επωνύμου τους. Η δικάσιμος για τη διαιτητική επίλυση της διαφοράς δεν μπορεί να απέχει περισσότερο από δύο (2) μήνες από την περιέλευση της θετικής δήλωσης του Δημοσίου για τη διαιτητική επίλυση της διαφοράς.

Οι απόψεις της διοικητικής αρχής υποβάλλονται στο Σ.Φ.Δ. μέσα σε προθεσμία ενός μήνα από την υποβολή της θετικής δήλωσης. Η διαιτητική απόφαση εκδίδεται μέσα σε τρεις μήνες από τη συζήτηση της υπόθεσης.

Αν η προθεσμία αυτή παρέλθει άπρακτη, παύει αυτοδίκαια η εξουσία των διαιτητών για επίλυση της διαφοράς και αναβιώνει η προθεσμία για τη υποβολή αίτησης διοικητικής επίλυσης της διαφοράς και την άσκηση προσφυγής, εκτός αν οι διάδικοι συμφωνήσουν ρητά για την παράταση της προθεσμίας για ορισμένο χρονικό διάστημα. Το Φορολογικό Διαιτητικό Δικαστήριο έχει τις αρμοδιότητες της φορολογικής ή τελωνειακής αρχής σχετικά με τη διοικητική επίλυση της διαφοράς.

Για τη διαιτητική επίλυση των φορολογικών διαφορών εφαρμόζονται οι διατάξεις της φορολογικής ή τελωνειακής νομοθεσίας και του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, όπως ισχύουν κάθε φορά. Αν η αίτηση διαιτητικής επίλυσης της διαφοράς γίνει συνολικά ή εν μέρει δεκτή, η υπόθεση διαβιβάζεται στο διοικητικό δικαστήριο για να προβεί στην ακύρωση ή τροποποίηση της προσβαλλόμενης πράξης. 

«Λίφτινγκ» στις διατάξεις για τις ποινές του ΦΠΑ

Διορθωτικές παρεμβάσεις στα άρθρα του φορολογικού νομοσχεδίου που αφορούν στις ποινές για την μη απόδοση του ΦΠΑ και άλλων παρακρατούμενων φόρων, ετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών, μετά τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν εντός του υπουργικού συμβουλίου, αλλά και με στόχο τη σαφέστερη διατύπωση των συγκεκριμένων διατάξεων έτσι ώστε να μην είναι «διάτρητες» νομικά (αυτό αναφέρθηκε στο υπουργικό).

Οι διορθώσεις θα γίνουν μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευσης με τους πολίτες ώστε να ληφθούν υπόψη και οι απόψεις τους.

Οι επίμαχες διατάξεις, και κυρίως αυτή που προβλέπει αυτόφωρη διαδικασία για την μη απόδοση ΦΠΑ, θα επαναδιατυπωθούν σε συνεργασία με το υπουργείο Δικαιοσύνης ώστε να μην είναι μαχητές, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν από το υπουργείο Οικονομικών.


***Επισυνάπτονται το προσχέδιο νόμου για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και το αναλυτικό σημείωμα του Υπουργείου Οικονομικών.