Νέο «δίχτυ προστασίας» προτίθεται να απλώσει πάνω από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, απενεργοποιώντας, αυτήν τη φορά, τους κινδύνους απέναντι στο ενδεχόμενο νέας υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΕΚΤ, σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος, αποφάσισε να μη γίνει haircut στην αξία των κρατικών ομολόγων που δέχεται ως ενέχυρα από ελληνικές τράπεζες, ακόμη και αν υπάρξει νέος γύρος υποβαθμίσεων από τους μεγάλους οίκους αξιολόγησης.

Ταυτόχρονα, η ΕΚΤ θα δέχεται ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρα ακόμη και αν η Fitch υποβαθμίσει την Ελλάδα κάτω από το «BBB-», που είναι και η τελευταία βαθμίδα στην επενδυτική κλίμακα.

Η Moody’s και η S&P αξιολογούν εδώ και μερικούς μήνες στην κατηγορία «junk» το ελληνικό χρέος, καθώς υποβάθμισαν την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας σε «Ba1» η πρώτη και «BB+» η δεύτερη.

Η πρόθεση της ΕΚΤ να κρατήσει αμετάβλητη την αξία των ελληνικών κρατικών ομολόγων, ως ενεχύρων, ακόμη και αν οίκοι υποβαθμίσουν περαιτέρω τη χώρα, απαλλάσσει τις ελληνικές τράπεζες από τον «βραχνά» της αύξησης του κόστους άντλησης ρευστότητας και την ίδια στιγμή προεξοφλεί ως σίγουρες τις υποβαθμίσεις.

Τα τελεσίγραφα που έθεσαν το τελευταίο 20ήμερο η Standard and Poor’s και η Moody’s δεν αφήνουν πολλά περιθώρια παρερμηνειών. Και οι δύο απειλούν ότι θα υποβαθμίσουν τη χώρα εξαιτίας της επί τα χείρω αναθεώρησης ελλείμματος και χρέους και της διαφαινόμενης -και στο 11μηνο- υστέρησης έναντι των στόχων του μνημονίου για το 2010.

Ο σημαντικότερος, όμως, λόγος που προβάλλουν -άμεσα ή έμμεσα- οι δύο οίκοι είναι η αύξηση του risk premium που θα σηματοδοτήσει για το ελληνικό χρέος η διαφαινόμενη επικράτηση των γερμανικών και γαλλικών απόψεων για το πώς θα λειτουργεί ο Μόνιμος Μηχανισμός Στήριξης.

Ο τρίτος της παρέας, η Fitch, προς το παρόν συνεχίζει να κρατά ηπιότερη στάση, αν και οι δημοσιονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα και οι νέες συνθήκες που δημιουργεί για τα περιφερειακά ευρωπαϊκά ομόλογα ο Μόνιμος Μηχανισμός Στήριξης απασχόλησαν το διοικητικό της συμβούλιο στη συνεδρίαση της περασμένης Τετάρτης.

«Αν η S&P και η Moody’s υποβαθμίσουν τη χώρα, η Fitch αργά ή γρήγορα θα ακολουθήσει», παραδέχονται ανώτατα τραπεζικά στελέχη, τα οποία θεωρούν δεδομένο τον νέο γύρο υποβαθμίσεων.

Οι ίδιοι δηλώνουν ενήμεροι για την πρόθεση της ΕΚΤ να μην «κουρέψει» την αξία των κρατικών ελληνικών ομολόγων αν υποβαθμιστεί περαιτέρω η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας.

Το εγχώριο τραπεζικό σύστημα κατέχει κρατικά ομόλογα αξίας περίπου 55 δισ. ευρώ που στο σύνολό τους, σχεδόν, χρησιμοποιούνται ως ενέχυρα δανεισμού από την ΕΚΤ. Η πρόθεση της ΕΚΤ διευκολύνει τους σχεδιασμούς που προωθούν ώστε να μειωθεί σταδιακά εντός του 2011 ο δανεισμός του από την ΕΚΤ, ο οποίος έχει φτάσει στα 95 δισ. ευρώ.