Αιφνίδια αλλαγή σκηνικού στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα και στις ζυμώσεις και συζητήσεις για deals επιφέρει η άτυπη ντιρεκτίβα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με την οποία ζητά να υπάρξουν, πριν από συγχωνεύσεις μεταξύ τραπεζών, οι απαραίτητες κεφαλαιακές ενισχύσεις.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ελληνικής τράπεζας, η ΕΚΤ διευκρίνισε ότι για να δώσει το πράσινο φως σε συγχώνευση θα πρέπει να έχει προηγηθεί κεφαλαιακή ενίσχυση ώστε να εξαγοραστούν οι προνομιούχες μετοχές του Δημοσίου και η τράπεζα να συνεχίσει να πληροί τους ελάχιστους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας με τους οποίους διενεργήθηκαν τα τελευταία stress tests.

Η ΕΚΤ θεωρεί, δηλαδή, ότι σε μια συγχώνευση μεταξύ ιδιωτικών τραπεζών οι προνομιούχες μετοχές του Δημοσίου δεν μπορεί να συνυπολογίζονται στην κεφαλαιακή επάρκεια. Γι' αυτό και ζητά κεφαλαιακές ενισχύσεις πριν από τις συγχωνεύσεις και εξαγορά των προνομιούχων.

Η παραπάνω "γνωμοδότηση" προκαλεί άρδην αλλαγή σκηνικού στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Και αυτό γιατί το πλάνο των τραπεζιτών προέβλεπε συγχώνευση και εν συνεχεία, με "κράχτη" τις συνέργιες, σε κόστη χρηματοδότησης και λειτουργίας, τη διενέργεια αύξησης κεφαλαίου ή έκδοσης μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου.

Η ΕΚΤ δεν άφησε, σύμφωνα με πληροφορίες, ούτε το περιθώριο της δρομολόγησης κεφαλαιακής ενίσχυσης άμα τη ανακοινώσει συμφωνίας συγχώνευσης μεταξύ δύο τραπεζών, ζητώντας η οποιαδήποτε κεφαλαιακή ενίσχυση να διενεργηθεί προκαταβολικά.

Οι τραπεζίτες καλούνται, επομένως, να βάλουν πρώτα το χέρι στην τσέπη και μετά να το τείνουν στον διπλανό τους, επικυρώνοντας μια συμφωνία συγχώνευσης. Πρόκειται, με βάση κορυφαία τραπεζικά στελέχη, για ένα νέο στοιχείο που μεταβάλλει πολλές από τις μέχρι σήμερα παραμέτρους.

Η βασικότερη αλλαγή έγκειται στο ότι λείπει το σημαντικότερο κίνητρο για άμεσες συγχωνεύσεις. "Αφού θα πρέπει οι τράπεζες να βρουν τα απαραίτητα κεφάλαια μόνες τους, γιατί να βιαστούν να προχωρήσουν σε ένα deal;", διερωτώνται τα ίδια στελέχη, συμπληρώνοντας ότι ήδη εξαιτίας της ντιρεκτίβας της ΕΚΤ συζητήσεις μεταξύ ελληνικών τραπεζών έχουν... παγώσει.

Η δεύτερη αλλαγή έχει να κάνει πια με τη διάρθρωση και τον χρόνο των συγχωνεύσεων που συζητούνται ακόμη. Ενδεχόμενες συγχωνεύσεις αποκτούν πλέον βάθος μερικών μηνών καθώς θα πρέπει να προηγηθούν -όπου απαιτούνται- κεφαλαιακές ενισχύσεις και εξαγορά των προνομιούχων μετοχών του Δημοσίου.

Το τραπεζικό σύστημα ουσιαστικά αποκτά, σύμφωνα με στέλεχος ξένης επενδυτικής τράπεζας, νέο ορίζοντα για την αναδιάρθρωσή του τον Μάιο του 2011. Μέχρι τότε, οι τραπεζίτες προσδοκούν ότι χάρη στην πιστή εφαρμογή του μνημονίου και στο σταδιακό άνοιγμα των αγορών θα έχουν την ευκαιρία μέσω μετατρέψιμων ομολογιακών και αυξήσεων να ενισχύσουν τις τράπεζές τους και να εξαγοράσουν τις προνομιούχες μετοχές από το Δημόσιο.

Η Εθνική αποτελεί πλέον τον οδηγό αφού ολοκλήρωσε αύξηση και ΜΟΔ ύψους 1,8 δισ. ευρώ για να αποπληρώσει το Δημόσιο και να ενισχυθεί κεφαλαιακά, ώστε να ανοίξει γραμμές πίστωσης στη διατραπεζική.

Με πιθανό πλέον το ενδεχόμενο ότι η κυβέρνηση θα αποφασίσει την πώληση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου εντός του 2011, ο διαγωνισμός για το Τ.Τ. είναι ένα μικρότερο "ορόσημο". Η διεκδίκησή του δίνει μια καλή ευκαιρία κεφαλαιακής ενίσχυσης για τις τράπεζες και με τα κεφάλαια που θα αντληθούν να εξαγοραστούν και οι προνομιούχες μετοχές.

Τέλος, η απαίτηση της ΕΚΤ επαναφέρει από την πίσω πόρτα το ενδεχόμενο να ντιλάρουν οι Έλληνες τραπεζίτες με ξένες τράπεζες.

Μπορεί σήμερα οι υψηλές θέσεις σε ομόλογα των ελληνικών τραπεζών να λειτουργούν αποτρεπτικά για ευρωπαϊκά πιστωτικά ιδρύματα που επιδιώκουν να εξαγοράσουν ελληνικά, όμως οι τραπεζίτες προσδοκούν ότι σε πέντε με οκτώ μήνες η κατάσταση θα είναι αισθητά καλύτερη για την ελληνική οικονομία.