Οδικό χάρτη για την ανάπτυξη εισηγείται ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλος, διαμηνύοντας ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια αύξησης των φορολογικών συντελεστών επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων και η αιχμή της πολιτικής για την αύξηση των εσόδων πρέπει να επικεντρωθεί στην πάταξη της φοροδιαφυγής.

Με την ενδιάμεση έκθεση νομισματικής πολιτικής, που υποβλήθηκε σήμερα στη Βουλή, ο κ. Προβόπουλος τονίζει ότι η δημοσιονομική προσαρμογή είναι αναγκαία συνθήκη για την ανάπτυξη και θέτει επί της ουσίας την κυβέρνηση προ των ευθυνών της, σημειώνοντας ότι "είναι απόλυτη ανάγκη η δημοσιονομική πολιτική να προγραμματίζεται με βάση εναλλακτικές εκδοχές και να βρίσκεται ανά πάσα στιγμή σε ετοιμότητα να αντιμετωπίσει τυχόν αποκλίσεις με διορθωτικές κινήσεις".

Ο κ. Προβόπουλος προειδοποιεί όμως ότι "ο δρόμος είναι επίπονος και μακρύς και η ανάπτυξη δεν μας περιμένει στην επόμενη στροφή" και προτείνει σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη, που θα στηρίζεται σε δύο πυλώνες:

1ον. Αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας, και συγκεκριμένα, μεσοπρόθεσμα σχέδια με σαφείς στόχους και μέσα πολιτικής για την εξωστρεφή ανάπτυξη - με έμφαση δηλαδή στις εξαγωγές και στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να τεθούν προτεραιότητες: (α) για την κατανομή των δημόσιων πόρων που διατίθενται τόσο για τις δημόσιες επενδύσεις όσο και για την ενίσχυση των ιδιωτικών και (β) για την αναβάθμιση των υποδομών, π.χ. στους κρίσιμους τομείς των μεταφορών και της ενέργειας.

2ον. Επισήμανση, κωδικοποίηση, εξειδίκευση και ταχεία εφαρμογή των οριζόντιων αλλαγών που εκτιμάται ότι θα έχουν θετική επίδραση στον δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Βασικός στόχος αυτής της προσπάθειας είναι η δημιουργία ενός περιβάλλοντος φιλικού προς την επιχειρηματική δραστηριότητα, με την ουσιώδη βελτίωση του ρυθμιστικού και θεσμικού πλαισίου. Εάν σύντομα υπάρξουν απτά αποτελέσματα στο ζήτημα αυτό, θα είναι ευκολότερο να προσελκυστούν ξένα ή και εγχώρια κεφάλαια, τα οποία θα χρηματοδοτήσουν τις επενδύσεις που απαιτούνται.

Οι βασικές περιοχές στις οποίες επείγουν διαρθρωτικές αλλαγές, μερικές από τις οποίες έχουν ήδη δρομολογηθεί, είναι:

– Ο εκσυγχρονισμός και η διαφάνεια της δημόσιας διοίκησης.

– Η ενίσχυση της ευελιξίας στην αγορά εργασίας.

– Η ενδυνάμωση του ανταγωνισμού στις αγορές αγαθών και υπηρεσιών.

– Η βελτίωση της απορρόφησης των κοινοτικών πόρων μέσω του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ), η προώθηση των επενδύσεων και η ενίσχυση του εξαγωγικού προσανατολισμού της οικονομίας.

– Η αύξηση της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης.

Όσον αφορά στις επιχειρήσεις, αυστηρό είναι το μήνυμα που στέλνεται σύμφωνα με το οποίο οι επιχειρήσεις πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, να επιδείξουν διορατικότητα και να αναλάβουν αμέσως επενδυτικές πρωτοβουλίες και κυρίως να αντιληφθούν ότι "η επιδίωξη του μέγιστου δυνατού κέρδους στο συντομότερο χρονικό διάστημα δεν είναι πλέον εφικτή".

Στην έκθεση γίνεται και αποτίμηση του κόστους του προγράμματος οικονομικής πολιτικής. Επισημαίνεται ότι στο πρώτο εξάμηνο του 2010 το ΑΕΠ μειώθηκε έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2009 κατά 3% και ολόκληρο τον χρόνο η πτώση αναμένεται ότι θα κυμανθεί περίπου στο 4%, η ανεργία προβλέπεται ότι θα υπερβεί το 12% και οι μέσες πραγματικές αποδοχές, επηρεαζόμενες και από τον υψηλό πληθωρισμό, θα μειωθούν κατά 8% στο σύνολο της οικονομίας και σε ποσοστό 17% στο Δημόσιο.

Η Τράπεζα της Ελλάδος αναγνωρίζει σαφώς το σοκ που προκλήθηκε στην οικονομία και στην κοινωνία, αλλά επισημαίνει ότι για να αξιολογηθεί σωστά το κόστος θα πρέπει να συγκριθεί με το κόστος μη εφαρμογής του προγράμματος. Και αυτό θα ήταν πραγματικά καταστροφικό, όπως υπονοείται με σαφήνεια με τη διατύπωση "αποτράπηκαν ανεξέλεγκτες εξελίξεις"…

**** Τράπεζες: Έμφαση σε στρατηγικές συμμαχίες - συγχωνεύσεις

Σαφές μήνυμα προς τους τραπεζίτες να προχωρήσουν σε συγχωνεύσεις και να προσαρμοστούν στο νέο οικονομικό περιβάλλον με διορατικότητα στέλνει μέσω της ενδιάμεσης έκθεσης για την οικονομία ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γιώργος Προβόπουλος.

"Η σύναψη στρατηγικών συμμαχιών και η πραγματοποίηση συγχωνεύσεων, λόγω των θετικών συνεργιών που συνεπάγονται, είναι βέβαιο ότι θα συμβάλουν θετικά στην επίτευξη των ανωτέρω στόχων", αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Περιγράφοντας τις προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπο το τραπεζικό σύστημα, ο διοικητής εκτιμά ότι "τα μεγέθη του τραπεζικού τομέα δεν θα μεταβληθούν επί τα βελτίω, εάν πρωτίστως δεν διορθωθούν οι παράγοντες εκείνοι που ασκούν πιέσεις στην πιστοληπτική ικανότητα των τραπεζών και κατ’ επέκταση στη δυνατότητά τους να αντλούν κεφάλαια από τις αγορές χρήματος και κεφαλαίων".

Είναι δηλαδή αναγκαία η βελτίωση του γενικότερου μακροοικονομικού περιβάλλοντος. Η βελτίωση αυτή θα συμβάλει θετικά στον περιορισμό του κινδύνου ρευστότητας αλλά και του πιστωτικού κινδύνου των τραπεζών, ώστε αυτές να συνεχίσουν να ικανοποιούν επαρκώς την εκδηλούμενη ζήτηση τραπεζικών πιστώσεων.

Την ίδια στιγμή, υπογραμμίζει πως, ακόμη κι όταν επανέλθουν σε ομαλή πορεία οι συνθήκες, ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης δεν θα είναι αντίστοιχος αυτού προ της κρίσης, με αποτέλεσμα να περιοριστούν οι πηγές εσόδων. "Είναι απαραίτητο να λάβουν υπόψη τους ότι, ακόμη και όταν η οικονομική δραστηριότητα επανέλθει σε ανοδική πορεία, ο ρυθμός επέκτασης των τραπεζικών εργασιών θα διαμορφωθεί σε επίπεδο χαμηλότερο εκείνου που είχε παρατηρηθεί στο παρελθόν, πριν από την κρίση", τονίζει.

Επίσης, κάποια στιγμή, σταδιακά, θα αρθούν τα εναπομείναντα μη συμβατικά μέτρα στήριξης της ΕΚΤ, ενώ η άντληση χρηματοδότησης από τις διεθνείς αγορές ενδέχεται να παραμείνει δυσχερής, καθώς θα είναι αυξημένος ο ανταγωνισμός μεταξύ κυβερνήσεων, τραπεζών και επιχειρήσεων του μη χρηματοπιστωτικού τομέα για την άντληση κεφαλαίων.

Τέλος, οι τράπεζες θα πρέπει να προετοιμαστούν εν όψει και της σταδιακής εφαρμογής, έως το 2018, του νέου διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου, γνωστού και ως Βασιλεία ΙΙΙ.

Στο μέτωπο της κεφαλαιακής επάρκειας, ο διοικητής επισημαίνει την ανάγκη διατήρησης των σχετικών δεικτών σε ικανοποιητικά επίπεδα και για διάφορους λόγους κρίνεται απαραίτητο να επανεξετάσουν οι τράπεζες το επιχειρηματικό υπόδειγμα λειτουργίας τους, επιδιώκοντας τη διατήρηση υψηλού επιπέδου κεφαλαιακής επάρκειας και ρευστότητας, σχηματίζοντας επαρκείς προβλέψεις για την κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου και εξορθολογίζοντας τα έξοδά τους.

****Η Ενδιάμεση Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2010 δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".