Στην τελική ευθεία βρίσκεται η έκδοση πενταετούς ή δεκαετούς ομολόγου ύψους 3-5 δισ. ευρώ με κοινοπρακτική μορφή επιβεβαιώνουν στο euro2day κύκλοι του οικονομικού επιτελείου.

Νωρίτερα το euro2day μετέδωσε πληροφορίες - οι οποίες ωστόσο δεν επιβεβαιώνονται ως προς το χρόνο - για άμεσο δανεισμό μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης ύψους 5 δισ. ευρώ.

Η είδηση για το σχεδιασμό κοινοπρακτικής έκδοσης ομολόγων, 5ετούς ή 10ετούς διάρκειας, ύψους 3-5 δισ. ευρώ εντός του Ιανουαρίου μεταδόθηκε και από το Reuters, επικαλούμενο δηλώσεις του επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ, Σπ. Παπανικολάου.

Οπως μετέδωσε το Reuters, ο κ. Παπανικολάου δήλωσε ότι "θα υπάρξει κοινοπρακτική έκδοση στο άμεσο μέλλον. Θα είναι ύψους  περίπου 3-5 δισ. ευρώ, 5ετούς με 10ετούς ωρίμανσης". Ο ίδιος διευκρίνισε ότι "το άμεσο μέλλον σημαίνει εντός του Ιανουαρίου".

O ίδιος, σε τηλεφωνική του συνέντευξη με το Bloomberg, επισήμανε επίσης ότι δεν έχουν ακόμα επιλεγεί οι τράπεζες για την πώληση των ομολόγων.

Σύμφωνα με το Reuters, ο επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ ανέφερε επίσης ότι η Ελλάδα σχεδιάζει και άλλη κοινοπρακτική έκδοση ομολόγων πιθανόν τον Φεβρουάριο.

Εν τω μεταξύ, αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών τόνισε ότι "δεν υπάρχει εντολή για πραγματοποίηση δανεισμού μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης σήμερα ή τις επόμενες ημέρες".

*****

To οικονομικό επιτελείο φαίνεται να προκρίνει κοινοπρακτική έκδοση πενταετών ή δεκαετών ομολόγων αντί της ιδιωτικής τοποθέτησης, ενώ προετοιμάζεται για τον… Γολγοθά του διμήνου Απριλίου - Μαΐου, όταν θα πρέπει να πληρώσει 22,6 δισ. ευρώ για λήξεις ομολόγων.

Νωρίτερα, όμως, το μεγάλο άγχος είναι η νέα σφοδρή αναταραχή στις αγορές που έχει εξακοντίσει τα spreads στα δεκαετή ομόλογα στην περιοχή των 310 μονάδων βάσης μετά τις φήμες ότι επίκειται δανεισμός μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης.

Το θέμα βρέθηκε στο επίκεντρο σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε χθες στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους με συμμετοχή κορυφαίων τραπεζιτών, όπου σύμφωνα με πληροφορίες οι τραπεζίτες εισηγήθηκαν την οδό της κοινοπρακτικής έκδοσης έναντι της ιδιωτικής τοποθέτησης.

Η εισήγηση βασίζεται στα μηνύματα που εκπέμπουν η μία και η άλλη κίνηση στις αγορές. Η ιδιωτική τοποθέτηση ενσωματώνει χαρακτηριστικά αμυντικής στάσης, ενδεχομένως και φόβου, έναντι της πιθανότητας να μη συγκεντρωθεί το δημοπρατούμενο ποσό, κάτι που στην παρούσα συγκυρία θα είχε πραγματικά καταστροφικές συνέπειες.

Αντίθετα, μια καλά οργανωμένη και επιτυχής κοινοπρακτική έκδοση εκτιμάται πως θα μπορούσε να λειτουργήσει κατευναστικά, οδηγώντας σε επαναφορά σε καθεστώς σχετικής νηνεμίας μέχρι το πραγματικό crash test του Απριλίου.

Το υπουργείο Οικονομικών έχει συγκεντρώσει μέχρι σήμερα 5,5 δισ. ευρώ μέσω των εκδόσεων εντόκων γραμματίων και της ιδιωτικής τοποθέτησης του περασμένου Δεκεμβρίου (pre-funding για φέτος) καλύπτοντας τις λήξεις 4,6 δισ. ευρώ του Ιανουαρίου. Τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο οι πιέσεις είναι επίσης σχετικά μικρές, καθώς οι ανάγκες ανέρχονται σε 4 δισ. ευρώ, και μετά έρχονται τα… δύσκολα με το άλμα των λήξεων στα 22,6 δισ. ευρώ.

Με τις συνθήκες που επικρατούν στις αγορές, με τα διαδοχικά ρεκόρ σε spread και credit default swaps και με τους διεθνείς καταστροφολόγους να εξυφαίνουν καθημερινά σενάρια κατάρρευσης αρνούμενοι να αξιολογήσουν στο ελάχιστο τις όποιες θετικές εξελίξεις (λίγες είναι η ουσία, αλλά κάτι έχει αρχίσει να… κινείται μετά την υποδοχή του Προγράμματος Σταθερότητας από την Κομισιόν), το οικονομικό επιτελείο δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι 100% σίγουρο ότι θα βρει τα λεφτά που χρειάζεται στις αγορές, την ώρα που τα χρειάζεται και κυρίως με κόστος που δεν θα υποθηκεύει το δημοσιονομικό μέλλον.

Γι’ αυτό και επεξεργάστηκε τις προηγούμενες ημέρες εισηγήσεις για υποκατάσταση των δημοπρασιών ομολόγων από ιδιωτικές τοποθετήσεις αλλά και για έκδοση λαϊκών ομολόγων ώστε η ιδιωτική αποταμίευση να δώσει τη λύση στις ανάγκες δανεισμού του Δημοσίου.

«Δεν θα προχωρήσουμε σε υποκατάσταση των δημοπρασιών από ιδιωτικές τοποθετήσεις, αλλά θα αξιοποιήσουμε όλα τα διαθέσιμα μέσα ανάλογα με τη συγκυρία», λέει αρμόδιο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών χωρίς να διαψεύδει ότι έχει πέσει στο τραπέζι πρόταση για διάθεση πενταετών ομολόγων ύψους 5 δισ. ευρώ με ιδιωτική τοποθέτηση, εντός του Ιανουαρίου.

Η ίδια πηγή σημειώνει, πάντως, ότι ακόμα δεν έχει ληφθεί η σχετική απόφαση. Μετά τις χθεσινές εξελίξεις, όμως, η κοινοπρακτική έκδοση έρχεται πιο κοντά και σύμφωνα με πληροφορίες αναμένεται να αφορά σε πενταετή ή δεκαετή ομόλογα για ποσό 3 - 5 δισ. ευρώ.

Απομακρύνονται τα λαϊκά ομόλογα

Στο τραπέζι έχει πέσει και πρόταση για έκδοση λαϊκών ομολόγων ή εθνικών ομολόγων, όπως τα χαρακτηρίζουν στελέχη του κυβερνώντος κόμματος που έχουν διατυπώσει σχετικές εισηγήσεις προς τον υπουργό Οικονομικών.

Παρότι η ιδέα θεωρείται «καλή» υπό την έννοια της σίγουρης άντλησης των απαιτούμενων κεφαλαίων (170 δισ. ευρώ καταθέσεων λιμνάζουν σήμερα στις τράπεζες) και της υψηλής απόδοσης για τους σημερινούς καταθέτες, θεωρείται εξίσου «κακή» υπό το πρίσμα των επιπτώσεων στο τραπεζικό σύστημα.

Οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται αντιμέτωπες με σημαντικές πιέσεις που απορρέουν από τη συρρίκνωση της πιστωτικής επέκτασης, τη φυγή καταθέσεων στο εξωτερικό (5,5 δισ. ευρώ εγκατέλειψαν την Ελλάδα το τελευταίο τρίμηνο του έτους), τους περιορισμούς στην τιτλοποίηση στεγαστικών δανείων εξαιτίας των τελευταίων νομοθετικών παρεμβάσεων της κυβέρνησης και την αύξηση των επισφαλειών. Στο βάθος, βεβαίως, ελλοχεύει και ο κίνδυνος της αλλαγής των κανόνων από την ΕΚΤ ως προς την ποιότητα των αποδεκτών προς ενεχυρίαση τίτλων του Δημοσίου, σε χρόνο κατά τον οποίο η ελληνική οικονομία δεν θα έχει ενδεχομένως καταφέρει να ξεφύγει από τις συμπληγάδες των υποβαθμίσεων.

Στελέχη της ΕΚΤ στέλνουν ολοένα και συχνότερα σχετικά μηνύματα προς την Ελλάδα, στο πλαίσιο των πιέσεων που ασκούνται για τη λήψη αυστηρότερων μέτρων μείωσης του ελλείμματος. «Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θα παρακάμψει τους κανονισμούς της για να βοηθήσει χώρες όπως η Ελλάδα να επιλύσουν τα δημοσιονομικά τους προβλήματα», ανέφερε ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, κ. Γιούργκεν Σταρκ, ενώ λίγες μέρες νωρίτερα και ο κ. Ζ. - Κλ. Τρισέ είχε πει πως η ΕΚΤ δεν πρόκειται να τροποποιήσει τους κανονισμούς της προς χάριν της Ελλάδας.

Έτσι, προς τα τέλη του 2010 , το αργότερο στις αρχές του 2011, η ΕΚΤ αναμένεται να επαναφέρει τον πήχη της αξιολόγησης των αποδεκτών ομολόγων στο Α- από ΒΒΒ- όπου τον κατέβασε λόγω της κρίσης, εξέλιξη έναντι της οποίας προς το παρόν η Ελλάδα διασώζεται λόγω της διατήρησης της βαθμολογίας της Moody’s στο Α2. Οι διεθνείς οίκοι όμως προειδοποίησαν με σαφήνεια ότι τυχόν αστοχίες στο ΠΣΑ θα φέρουν νέες υποβαθμίσεις, γεγονός που καθιστά ορατό τον κίνδυνο.

Το παραπάνω σενάριο, αδυναμίας δανεισμού των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ, θεωρείται ιδιαίτερα κινδυνολογικό από το οικονομικό επιτελείο και εκτιμάται πως δεν θα επιβεβαιωθεί σε καμία περίπτωση. Επειδή, πάντως, το σκηνικό στο τραπεζικό τοπίο είναι βεβαρημένο, η πρόταση για έκδοση λαϊκών ομολόγων απομακρύνεται καθώς θα στερούσε πολύτιμη ρευστότητα από τις τράπεζες. Θα επιστρατευτεί μόνο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Έρχονται δολαριακές εκδόσεις χρέους

Αντίθετα, στα σκαριά βρίσκονται οι εκδόσεις ομολόγων σε δολάρια. Ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου προετοιμάζεται για road shows σε ΗΠΑ και Ασία (Σιγκαπούρη, Τόκιο και Ν. Υόρκη) προκειμένου να προωθήσει τις δολαριακές εκδόσεις, ενώ για την αγορά της Ιαπωνίας οι εκδόσεις χρέους θα είναι σε γεν. Το οικονομικό επιτελείο θεωρεί απαραίτητο το άνοιγμα σε νέες αγορές και την επιστροφή στις δολαριακές εκδόσεις, που έχουν εγκαταλειφθεί εδώ και δέκα χρόνια, με την είσοδο της χώρας στην ΟΝΕ και την ισότιμη πρόσβαση στις ευρωπαϊκές αγορές που εξασφάλισε η συμμετοχή στην ευρωζώνη.

Όπως προκύπτει από στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, στο πρόσφατο παρελθόν οι δολαριακές εκδόσεις ήταν αρκετά της… μόδας. Ενδεικτικό είναι ότι το 1999 ο εξωτερικός δανεισμός της χώρας σε ποσοστό 34,1% ήταν σε δολάρια, 11,3% σε γεν και 54,6% σε ευρώ, ενώ έναν χρόνο αργότερα, με την ελληνική οικονομία στις πύλες της ευρωζώνης, το ποσοστό του δολαριακού χρέους περιορίστηκε στο 4,85% και των εκδόσεων σε γεν στο 7,23%.

Με την είσοδο στην ευρωζώνη και τη δυνατότητα άντλησης δανειακών κεφαλαίων από τη μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά οι δολαριακές εκδόσεις διακόπηκαν, όπως άλλωστε και αυτές σε γεν, ενώ παράλληλα μετατράπηκε σχεδόν το σύνολο του δημοσίου χρέους σε ευρώ, ώστε να εκλείψει ο συναλλαγματικός κίνδυνος. Έτσι, σήμερα, στα 297,9 δισ. ευρώ χρέους μόλις το 1,4 δισ. ευρώ είναι εκπεφρασμένο σε νομίσματα εκτός ευρώ, ή ποσοστό 0,4% του συνόλου.

Η στροφή στις αγορές της Ασίας και των ΗΠΑ δεν συνεπάγεται επιστροφή στην εποχή των συναλλαγματικών κινδύνων, καθώς τα ομόλογα σε δολάρια και σε γεν μόλις εκδίδονται θα μετατρέπονται απευθείας (μέσω συμβάσεων swap) σε ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο σύνολο του έτους ο προγραμματισμένος αρχικά δανεισμός ανέρχεται σε 54 δισ. ευρώ.