Στις διεθνείς αγορές βγαίνουν σταδιακά οι ελληνικές τράπεζες επιδιώκοντας μέσω υβριδικών, μετατρέψιμων ομολογιακών, καλυμμένων ομολογιών και διάθεσης ιδίων μετοχών να ενισχύσουν ρευστότητα και κεφαλαιακή επάρκεια.

Στόχος τους να εξασφαλίσουν ρευστότητα και πλεονάζουσα κεφαλαιακή επάρκεια για... καλό και για κακό (σενάριο) στο κρίσιμο β΄ εξάμηνο του έτους.

Οι περισσότεροι Έλληνες τραπεζίτες συγκλίνουν στην εκτίμησή τους ότι η χρηματοπιστωτική κρίση μάλλον οδεύει προς το τέλος της και διαμορφώνονται, πλέον, συνθήκες που επιτρέπουν στις τράπεζες να αντλήσουν και εποπτικά κεφάλαια και μακροπρόθεσμη ρευστότητα από τις αγορές.

Εκτιμούν δε ότι κατά το β΄ εξάμηνο του έτους θα πολλαπλασιαστούν οι ενδείξεις σταθεροποίησης της παγκόσμιας οικονομίας και θα ενισχυθούν οι προσδοκίες αργής αλλά σταθερής ανάκαμψης εντός του 2010.

Με δεδομένο, όμως, ότι η… άνοιξη των αγορών δεν προοιωνίζεται βέβαιη έξοδο από την κρίση, οι ελληνικές τράπεζες σπεύδουν να εξασφαλίσουν ρευστότητα ώστε να είναι έτοιμες για κάθε σενάριο.

Αν τα σημάδια ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας αποδειχτούν αντανακλαστική κίνηση, μετά το βίαιο destocking των προηγούμενων μηνών και η ελληνική οικονομία, υπό το βάρος της μείωσης της τουριστικής κίνησης και πιθανών νέων φορολογικών μέτρων, εμφανίσει αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, οι ελληνικές τράπεζες θα διαθέσουν ικανή κεφαλαιακή επάρκεια ώστε να μην απαιτηθεί να κάνουν χρήση της έκδοσης ομολόγων με εγγύηση Δημοσίου.

Το κόστος αυτών των ομολόγων παραμένει υψηλό για τις ελληνικές τράπεζες, παρά την πτώση του spread του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου σε σχέση με το γερμανικό, κατά το τελευταίο τρίμηνο.

Στον αντίποδα, εφόσον οι ενδείξεις ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας συνεχιστούν οι ελληνικές τράπεζες θα διαθέτουν την πολυτέλεια να αποπληρώσουν το Δημόσιο ενισχύοντας την κερδοφορία τους.

Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμη και στις τωρινές συνθήκες ένα μετατρέψιμο ομολογιακό με δικαίωμα πρόωρης αποπληρωμής εκτιμάται ότι θα επιβαρύνει μια ελληνική τράπεζα με ετήσιο επιτόκιο της τάξης του 7% - 7,5% όταν για τις προνομιούχες μετοχές πληρώνει στο ελληνικό δημόσιο 10%.


Καμπανάκι από την ΤτΕ για αρνητικό ΑΕΠ και επισφάλειες

Οι επικαιροποιημένες εκτιμήσεις των τραπεζιτών προβλέπουν ηπιότερη μείωση της τουριστικής κίνησης λόγω κρίσης, οι κινήσεις όμως restructuring που προωθούν στον πολυδιασπασμένο και υψηλά δανεισμένο κλάδο των τουριστικών επιχειρήσεων οι τράπεζες δείχνουν ότι ο μεγάλος κίνδυνος της κατακόρυφης αύξησης των επισφαλειών δεν έχει εκλείψει.

Ταυτόχρονα, οι τραπεζίτες φοβούνται ότι ο εκτροχιασμός των δημόσιων εσόδων θα οδηγήσει την κυβέρνηση υπό την πίεση της Κομισιόν στην επιβολή νέου σκληρότερου πακέτου μέτρων που αν αγγίξουν την κατοικία και τα εισοδήματα θα οδηγήσουν σε συρρίκνωση της κατανάλωσης και σε αύξηση των επισφαλειών.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι εμπειρογνώμονες της ΤτΕ εκτιμούν ότι το ΑΕΠ θα εμφανίσει αρνητικό πρόσημο το τελευταίο τρίμηνο του 2009, γεγονός που εάν επαληθευτεί θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην αύξηση των επισφαλειών και κατ'  επέκταση στους τραπεζικούς ισολογισμούς.


Ρευστότητα παρά πόδα για να αξιοποιηθεί απότομη ανάκαμψη

Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο οι ελληνικές τράπεζες επιδιώκουν να διαθέτουν ρευστότητα… παρά πόδα, ώστε αν εκτιμηθεί να προχωρήσουν σε αποπληρωμή του Δημοσίου, είναι η αξιοποίηση ενδεχόμενων ευκαιριών τοποθέτησης κεφαλαίων.

Οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι πιθανή απότομη ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας (από τον αποπληθωρισμό στον πληθωρισμό) θα σηματοδοτήσει αντίστοιχης βιαιότητας κινήσεις αναζήτησης ευκαιριών. Σε μια τέτοια περίπτωση οι τράπεζες διεθνώς θα σπεύσουν να αξιοποιήσουν μέρος της πλεονάζουσας ρευστότητας διενεργώντας αυξήσεις κεφαλαίου.

Και οι ελληνικές τράπεζες για να κινηθούν αντίστοιχα γρήγορα θα πρέπει να μη διαθέτουν ως μέτοχο το Δημόσιο. "Εάν αποφασιστούν αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου πρέπει να γίνουν πριν από αυτές των ισχυρών ευρωπαϊκών τραπεζών, ανάγκη που εξηγεί γιατί οι ελληνικές τράπεζες είναι οι πρώτες που προωθούν την έξοδό τους από το κρατικό πακέτο ενίσχυσης", τονίζει υψηλόβαθμο στέλεχος μεγάλης ελληνικής τράπεζας.

Από πού αντλούν κεφάλαια οι ελληνικές τράπεζες

Η αρχή άντλησης κεφαλαίων από τις διεθνείς αγορές πραγματοποιήθηκε από τον όμιλο της Eurobank. Και αποτέλεσε το πρώτο μήνυμα προς το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ότι τα 15 δισ. ευρώ από το πακέτο των 28 δισ. ευρώ μάλλον θα μείνουν αδιάθετα.

Η τράπεζα βγήκε, σε μία ασταθή περίοδο, στις ξένες αγορές και άντλησε 500 εκατ. ευρώ, με σχετικά υψηλή τιμολόγηση. Συνδυαστικά αποφάσισε την έκδοση ομολογιακού δανείου μετατρέψιμου σε μετοχές ύψους 500 εκατ. ευρώ, ενώ εντός της επόμενης διετίας θα εκδώσει και υβριδικό κεφάλαιο 500 εκατ. ευρώ. Συνολικά, μόνο με τις τρεις κινήσεις ο όμιλος θα ενισχύσει τη ρευστότητά του κατά 1,5 δισ. ευρώ.

Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και ο όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς που μόλις την προηγούμενη εβδομάδα άντλησε 500 εκατ. ευρώ από έκδοση απλού ομολογιακού δανείου (senior) με στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας. Ταυτόχρονα, ενίσχυσε τα κεφάλαιά της κατά 102 εκατ. ευρώ μέσω της διάθεσης ιδίων μετοχών.

Στόχος η άντληση πάνω από 4 δισ. ευρώ μέσω καλυμμένων ομολογιών

Η EFG Eurobank επιδιώκει, σύμφωνα με πληροφορίες, να αντλήσει περί το 1,5 δισ. ευρώ (ενδεχομένως και παραπάνω) εντός του Ιουλίου από την έκδοση καλυμμένων ομολογιών. Σε μια τέτοια περίπτωση θα έχει αντλήσει συνολικά τους τελευταίους μήνες ρευστότητα της τάξης των 3 δισ. ευρώ, πολύ παραπάνω δηλαδή από όσα άντλησε από το πακέτο στήριξης.

Το... μοντέλο των καλυμμένων ομολογιών ετοιμάζεται να ακολουθήσει εντός του Ιουλίου ο όμιλος της Εθνικής με στόχο να αντλήσει 2 δισ. ευρώ. Η τράπεζα διαθέτει, βάσει όσων δήλωσε πρόσφατα ο πρόεδρός της κ. Τ. Αράπογλου, 10 δισ. ευρώ ρευστότητα στο… ράφι και 2,5 - 3 δισ. ευρώ άμεσα αξιοποιήσιμα κεφάλαια.

Το επόμενο βήμα θα είναι και για την Τράπεζα Πειραιώς η έκδοση καλυμμένων ομολογιών. Η τράπεζα σχεδιάζει, σύμφωνα με κύκλους της, να αντλήσει μέσω της έκδοσης, κεφάλαια της τάξης των 500 - 700 εκατ. ευρώ.

Τέλος, καλυμμένες ομολογίες προτίθεται να εκδώσει και η Alpha Bank, η οποία αποτέλεσε την πρώτη ελληνική τράπεζα που τον Απρίλιο του 2008 προχώρησε σε έκδοση ύψους 2 δισ. ευρώ, ανακοινώνοντας τότε ότι στοχεύει σε πρόγραμμα άντλησης μέσω καλυμμένων ομολογιών συνολικά 8 δισ. ευρώ. Επομένως, θεωρητικά, μπορεί να αντλήσει ακόμη 6 δισ. ευρώ.