***** Το πλήρες κείμενο της έκθεσης συμπερασμάτων του ΔΝΤ δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".


"Έκρηξη" των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους και παρατεταμένη χαμηλή ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια "βλέπει" για την Ελλάδα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, όπως προκύπτει από την έκθεση συμπερασμάτων του κλιμακίου που εξέτασε την ελληνική οικονομία και η οποία παραδόθηκε στην ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας.

Οι εμπειρογνώμονες του διεθνούς οργανισμού προβλέπουν διεύρυνση του ελλείμματος και απότομη αύξηση του δημόσιου χρέους "εφόσον δεν ληφθούν επιπρόσθετα μέτρα" δημοσιονομικής προσαρμογής και αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης μεταξύ -1 και -2 ποσοστιαίων μονάδων το 2009, με την οικονομία να αρχίζει να ανακάμπτει στα τέλη του 2010.

Εκτιμούν ότι το έλλειμμα θα αυξηθεί στο 6% του ΑΕΠ το 2009, και θα αναρριχηθεί στο 7% το 2010, όταν η Κομισιόν ζητάει από τη χώρα μας να το περιορίσει στο 3% στο τέλος του επομένου έτους.

Για το χρέος υπογραμμίζει ότι αν δεν υπάρξουν μελλοντικά μέτρα, ο λόγος προς το ΑΕΠ θα συνεχίσει να αυξάνεται για πολλά χρόνια, οδηγώντας σε δύσκολα διαχειριζόμενες δημοσιονομικές πιέσεις.

"Αυτό ήδη αποτυπώθηκε σε εκτινασσόμενες διαφορές επιτοκίων των ελληνικών χρεογράφων σε σχέση με άλλων χωρών -και σε υψηλό κόστος δανεισμού για τη χώρα στο σύνολό της- καθώς η ρευστότητα των χρηματοοικονομικών αγορών περιορίστηκε.

Οι διαφορές στα επιτόκια των ελληνικών χρεογράφων σε σχέση με αυτά άλλων χωρών μειώνονται στην παρούσα χρονική στιγμή, αλλά δεν είναι πιθανό να επιστρέψουν στα χαμηλά επίπεδα που επικρατούσαν πριν από την κρίση, ενώ οι κίνδυνοι για νέες αυξήσεις παραμένουν εάν οι πολιτικές δεν ενισχυθούν", αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση.

Η "συνταγή" που προτείνει το ΔΝΤ είναι ένα ολοκληρωμένο πολυετές δημοσιονομικό σχέδιο, προκειμένου να τεθεί το χρέος σε καθοδική τροχιά.

Ακόμη, το ΔΝΤ:

-Επικροτεί τα μέτρα μείωσης του ελλείμματος που έχουν ληφθεί μέσα στο 2009 και ενθαρρύνει την άμεση υιοθέτηση περαιτέρω μέτρων. Μόνιμα μέτρα που έχουν ληφθεί έως τώρα, όπως η συγκρατημένη εισοδηματική πολιτική, οι περικοπές σε ελαστικές δαπάνες και οι υψηλότεροι ειδικοί φόροι κατανάλωσης, ενδέχεται να εξοικονομήσουν πάνω από 1% του ΑΕΠ.

-Προτείνει να αποφευχθούν εισοδηματικές μεταβιβάσεις σε ομάδες του πληθυσμού με υψηλά εισοδήματα. Μέτρα όπως οι επιδοτήσεις στις πωλήσεις των αυτοκινήτων ή οι επιχορηγήσεις σε νέους ελεύθερους επαγγελματίες έχουν μικρή επίπτωση στο ρυθμό ανάπτυξης, αλλά αυξάνουν περαιτέρω το χρέος.

-Υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο πολυετές δημοσιονομικό σχέδιο προκειμένου να θέσει το χρέος σε καθοδική πορεία. Αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσα σε ένα χρόνο, αλλά ούτε και θα ήταν σκόπιμο, καθώς θα οδηγούσε σε βαθύτερη ύφεση. Ωστόσο, χρειάζονται επιπρόσθετα μέτρα, τα οποία πρέπει να είναι συνεπή, διαρκή, υψηλής ποιότητας και με προοπτική, προκειμένου να μειώσουν το έλλειμμα και το χρέος.

-Προτείνει ετήσια δημοσιονομική προσαρμογή της τάξης του 1,5% του ΑΕΠ με μόνιμα μέτρα, αρχίζοντας από το 2010. Αυτή η προσαρμογή είναι απαραίτητη ώστε να τεθεί ο λόγος του χρέους σε καθοδική πορεία από το 2012.

Στο μέτωπο της φορολογίας ζητά:

Να επικεντρωθούν στα εισοδήματα που διαφεύγουν της φορολόγησης, τα οποία συμβάλλουν στην αδυναμία των δημοσιονομικών μεγεθών, καθώς και στη δικαιότερη κατανομή του φορολογικού βάρους.

Πιθανά μέτρα: 1) η διεύρυνση της φορολογικής βάσης με τη μείωση των εξαιρέσεων και των απαλλαγών, 2) η αποφασιστική πρόοδος στη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών και του ανεπίσημου τομέα της οικονομίας με διασταύρωση πληροφοριών και τεκμαρτή φορολόγηση, 3) η περαιτέρω αύξηση επιλεγμένων ειδικών φόρων κατανάλωσης ώστε να προσεγγίσουν τον μέσο όρο της ευρωζώνης, και 4) η αναβολή της προγραμματισμένης μείωσης των συντελεστών φόρου εισοδήματος επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων κατά 1% ετησίως μέχρι το 2014, μέχρι να εξασφαλιστεί ότι το έλλειμμα είναι μικρότερο από 3% του ΑΕΠ.

Για την εισοδηματική πολιτική τονίζει ότι η δαπάνη για μισθούς αυξάνεται με γρήγορους ρυθμούς και η κυβέρνηση πρέπει να επισπεύσει τις προσπάθειές της για τη συγκράτησή τους, έτσι ώστε να δημιουργήσει χώρο για τον ιδιωτικό τομέα.

Προτείνει: 1) να συνεχιστεί η συγκράτηση μισθών (και να συμπεριλάβει και τις συντάξεις)? τέτοιες πολιτικές, δίνοντας το κατάλληλο μήνυμα, θα βοηθούσαν στη συγκράτηση του ρυθμού αύξησης των μισθών και συντάξεων στον ιδιωτικό τομέα, καθώς επίσης και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και 2) να συνεχιστεί η πολιτική περιορισμού των προσλήψεων έτσι ώστε να μειωθεί η δαπάνη για μισθούς.

Από το 2010, η κυβέρνηση σχεδιάζει να εφαρμόσει ένα νέο μισθολόγιο για τους νεοπροσληφθέντες, το οποίο αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω τον περιορισμό των δαπανών.

Για το ασφαλιστικό αναφέρει ότι οι κοινωνικές μεταβιβάσεις, που αυξάνουν τις πιέσεις στον προϋπολογισμό, καθώς και η αναλογιστική ανισορροπία του συνταξιοδοτικού συστήματος δημιουργούν την ανάγκη ανάληψης πρόσθετης δράσης. (i) Η μεταρρύθμιση που ξεκίνησε πρόσφατα (με τη συγχώνευση των ταμείων από 133 σε 13) αποτελεί ένα ευπρόσδεκτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και μπορεί να οδηγήσει σε βραχυπρόθεσμη εξοικονόμηση πόρων αν εφαρμοστεί πλήρως μέσω της έκδοσης και χρήσης του Αριθμού Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ) για όλους τους πολίτες και για όλες τις υπηρεσίες? μέσω της διασταύρωσης στοιχείων για την πάταξη της εισφοροδιαφυγής? και μέσω της επιτάχυνσης της εφαρμογής του νέου λογιστικού συστήματος και των συστημάτων ηλεκτρονικής μηχανογράφησης.

Για τις ΔΕΚΟ, οι Αρχές θα πρέπει να θέσουν προθεσμία 5 ετών για την εξάλειψη των ελλειμμάτων στις ζημιογόνες δημόσιες επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν πηγή αύξησης του δημοσίου χρέους εκτός προϋπολογισμού.

Στις συστάσεις περιλαμβάνονται ακόμη

-Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να αποκατασταθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.

-Εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης.

-Περαιτέρω απελευθέρωση των αγορών προϊόντων και υπηρεσιών.

-Μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, οι οποίες αποτελούν το κλειδί για την επίτευξη χαμηλότερου μοναδιαίου κόστους εργασίας.

Όσον αφορά στον τραπεζικό τομέα, υπογραμμίζει μεταξύ άλλων ότι η πρόκληση για το τραπεζικό σύστημα είναι η ορθή διαχείριση της οικονομικής επιβράδυνσης. Οι ελληνικές τράπεζες αποδείχθηκαν ανθεκτικές, αλλά παράλληλα ένιωσαν τις επιπτώσεις της κρίσης. Το τραπεζικό σύστημα στο σύνολό του κατάφερε να αντεπεξέλθει καλά στην παγκόσμια οικονομική κρίση, λόγω της παραδοσιακής ενασχόλησης με λιανική τραπεζική και της έλλειψης επενδύσεων σε τοξικά προϊόντα.

Παρ' όλα αυτά, οι τράπεζες αντιμετώπισαν αύξηση του κόστους χρηματοδότησης (που συμπίεσε τα περιθώρια κέρδους), καθώς η ρευστότητα περιορίστηκε στα τέλη του 2008, ενώ οι αιτήσεις χορήγησης δανείων μειώθηκαν όταν ξεκίνησε η απομόχλευση στον ιδιωτικό τομέα. Η επιβράδυνση στην ξένη και εγχώρια οικονομική δραστηριότητα οδήγησε σε αύξηση των προβληματικών δανείων.

Ως επακόλουθο, οι τράπεζες αύξησαν τις προβλέψεις τους για επισφαλή δάνεια και τα κέρδη μειώθηκαν.

***** Το πλήρες κείμενο της έκθεσης συμπερασμάτων του ΔΝΤ δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".


----Η δήλωση του υπουργού Οικονομίας & Οικονομικών

Ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γιάννης Παπαθανασίου, με αφορμή τη δημοσίευση της ετήσιας έκθεσης συμπερασμάτων του ΔΝΤ για την ελληνική οικονομία, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

"Η κυβέρνηση μελετά και αξιολογεί με προσοχή όλες τις εκθέσεις των διεθνών οργανισμών οι οποίες αφορούν τη χώρα μας, ακόμη και όταν δεν συμφωνούμε με ορισμένες προβλέψεις και εκτιμήσεις τους. Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι στα επόμενα δύο χρόνια θα κριθούν πολλά για το παρόν και το μέλλον της Ελλάδας.

Οι αποφάσεις ανήκουν στους Έλληνες.

Ή θα προχωρήσουμε μπροστά με μεγάλες αλλαγές και τομές, για να κερδίσουμε το μέλλον με σιγουριά και αυτοπεποίθηση.

Ή θα γυρίσουμε πίσω στην αδράνεια, την αβεβαιότητα και τη μιζέρια.

Η κυβέρνηση Καραμανλή είναι αποφασισμένη να προχωρήσει μπροστά. Να βάλει, όπως πάντα, το εθνικό συμφέρον πάνω απ’ όλα. Να προχωρήσει στα επόμενα δύο χρόνια στις αλλαγές και τις μεταρρυθμίσεις που για 3 ολόκληρες δεκαετίες δεν έγιναν πράξη. Μόνο έτσι θα διασφαλίσουμε το μέλλον της πατρίδας μας".