Στρατηγικό σφάλμα χαρακτηρίζει η Ελληνική Ένωση Τραπεζών τη μη στήριξη από τις τράπεζες των θυγατρικών τους και των οικονομιών εκτός Ελλάδος, σημειώνοντας ότι κάτι τέτοιο θα απέβαινε εις βάρος της ελληνικής οικονομίας.

Όπως επισημαίνει η ΕΕΤ, η παρουσία των ελληνικών τραπεζών εκτός Ελλάδος είναι στρατηγικής σημασίας.

1. Τα τελευταία χρόνια, οι περισσότερες ελληνικές τράπεζες έχουν αναπτύξει σημαντική δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων με στόχο:

• να ενισχύσουν την ελληνική επιχειρηματικότητα σε περιφερειακό επίπεδο, καθώς στηρίζουν απόλυτα, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, τις ελληνικές επιχειρήσεις που ασκούν δραστηριότητα στην περιοχή, και

• να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που παρουσιάζουν οι χώρες της περιοχής, οι οποίες εμφάνιζαν και θα συνεχίσουν να εμφανίζουν ρυθμό ανάπτυξης σημαντικά υψηλότερο του μέσου όρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για την ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας και της προσφοράς υπηρεσιών, μεταξύ άλλων, στον χρηματοπιστωτικό, τουριστικό και ασφαλιστικό τομέα.

Για τον σκοπό αυτόν, οι ελληνικές τράπεζες, μέσα στο 2008, είχαν αναπτύξει:

• ένα σύνολο ενεργητικού 53,3 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 14% του συνολικού ενεργητικού του ελληνικού πιστωτικού συστήματος, και το οποίο χρηματοδοτείται σε μεγάλο βαθμό από τοπικές καταθέσεις, και

• ένα δίκτυο με περισσότερα από 3.500 καταστήματα στο οποίο απασχολούνται 40.000 περίπου εργαζόμενοι.

Σε πολλές χώρες της περιοχής, όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Σερβία, η FYROM και η Αλβανία, η παρουσία των ελληνικών τραπεζών είναι ιδιαίτερα σημαντική, ενώ σε ορισμένες από αυτές το μερίδιό τους στην αγορά υπερβαίνει το 20% του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Κατά συνέπεια, είναι αντιληπτό ότι η επένδυση των ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό έχει στρατηγικό και όχι περιστασιακό χαρακτήρα.

2. Ταυτόχρονα, η παρουσία των ελληνικών τραπεζών στην εν λόγω περιοχή είναι ιδιαίτερα σημαντική και για την ελληνική οικονομία εν γένει, καθώς:

• στις χώρες της περιοχής λειτουργούν περισσότερες από 8.000 ελληνικές επιχειρήσεις που χρειάζονται στήριξη, πολλές εκ των οποίων πραγματοποιούν εκεί άνω του 20% του συνολικού τους τζίρου,

• οι εν λόγω χώρες είναι από τους σημαντικότερους οικονομικούς εταίρους της Ελλάδος (είναι ενδεικτικό ότι το 27% των ελληνικών εξαγωγών κατευθύνεται στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης με μακροπρόθεσμο ορίζοντα και με ισχυρά αυξανόμενο ρυθμό, έναντι μόλις 4% των εξαγωγών μας προς τις ΗΠΑ), και

• ένα σημαντικό τμήμα της τουριστικής δραστηριότητας στη χώρα μας, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, προέρχεται από κατοίκους των εν λόγω χωρών.

3. Στην τρέχουσα δύσκολη συγκυρία, εύλογο είναι προτεραιότητα να αποτελεί η στήριξη της ελληνικής οικονομίας. Για τον σκοπό αυτόν, το τρέχον "πρόγραμμα των 28 δισ. ευρώ" κατευθύνεται για την ενίσχυση των ελληνικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα και των ελληνικών νοικοκυριών, όπως άλλωστε σαφώς ορίζεται στον σχετικό νόμο.

Οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν όμως, επιπλέον, επαρκή ίδια κεφάλαια καθώς και άλλες πηγές άντλησης χρηματοδοτικών πόρων, όπως οι τοπικές καταθέσεις, οι διεθνείς κεφαλαιαγορές, οι διεθνείς οργανισμοί με τους οποίους συνεργάζονται και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Επομένως, διαθέτουν επαρκή ρευστότητα που τους επιτρέπει:

• να στηρίξουν τις δραστηριότητες στις χώρες του εξωτερικού όπου δραστηριοποιούνται και να μην τις εγκαταλείψουν σε αυτήν τη δύσκολη συγκυρία,

• χωρίς αυτό να αποβεί σε βάρος της πιστωτικής επέκτασης στην ελληνική αγορά.

Με δεδομένη την τελευταία αυτή προϋπόθεση, θα ήταν μεγάλο στρατηγικό σφάλμα αν οι ελληνικές τράπεζες εγκατέλειπαν την πελατεία τους, ελληνική και τοπική, στις χώρες αυτές, ορισμένες από τις οποίες είναι και μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πόσο μάλλον αφού σε αυτές υπάρχει έντονος ανταγωνισμός από άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες που στηρίζουν διαρκώς την τοπική οικονομική ανάπτυξη μέσα και από τα δικά τους "προγράμματα στήριξης".

Παράλληλα, όμως, είναι προφανές ότι η μη στήριξη των οικονομιών αυτών θα απέβαινε και σε βάρος της ελληνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας.

--Πώς σχολιάζουν οι αναλυτές την παρέμβαση της ΕΕΤ

"Λογική" χαρακτηρίζει η Εθνική - Π&Κ τη θέση που διατυπώνει η Ελληνική Ένωση Τραπεζών σε χθεσινή παρέμβασή της, αναφορικά με τη στρατηγική σημασία της στήριξης των θυγατρικών των τραπεζών στα Βαλκάνια.

Όπως αναφέρει η χρηματιστηριακή, θεωρεί πως οι τράπεζες θα πρέπει να συνεχίσουν να παρέχουν υποστήριξη ώστε να προστατεύσουν τις επενδύσεις τους και να διατηρήσουν άθικτες τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της περιφέρειας.

H Marfin Analysis χαρακτηρίζει "δικαιολογημένη" την παρέμβαση της ΕΕΤ καθώς τα τελευταία χρόνια οι ελληνικές τράπεζες έχουν προχωρήσει σε σημαντικές επενδύσεις για την επέκταση του δικτύου τους στη ΝΑ. Ευρώπη. Ωστόσο, αν και θεωρεί δικαιολογημένη την ανακοίνωση της ΕΕΤ, παραμένει "σκεπτική" αναφορικά με πιθανές αλλαγές στην απόφαση της Τραπέζης της Ελλάδος.

H Eurobank Sec. σχολιάζει πως οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να προχωρήσουν σε "μετριασμένες" χρηματοδοτήσεις των θυγατρικών στη ΝΑ. Ευρώπη, για να αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο τυχόν επισφαλών δανείων.