Έως 28 δισ. ευρώ το πακέτο στήριξης των ελληνικών τραπεζών, με στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας των τραπεζών και της κεφαλαιακής τους βάσης, δήλωσε ο κ. Γ. Αλογοσκούφης, επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες που είχε μεταδώσει νωρίτερα το euro2day.gr.

Επίσης, σύμφωνα πάντα με τον υπουργό, στις ρυθμίσεις που προωθούνται περιλαμβάνεται και η τροποποίηση του Διεθνούς Λογιστικού Προτύπου 39, στο πλαίσιο σχετικών αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να μην υπάρχουν πλασματικές μειώσεις στην αξία των χαρτοφυλακίων των τραπεζών.

Με βάση την εν λόγω ρύθμιση, σε επίπεδο Ε.Ε. το οποίο θα υιοθετηθεί και στην Ελλάδα, θα δίνεται η δυνατότητα αποτίμησης των χρεογράφων με την εύλογη αξία και όχι την τρέχουσα. Η δυνατότητα αυτή θα παρασχεθεί μέσω της μεταφοράς των αποτιμούμενων χρεογράφων από το εμπορικό στο επενδυτικό χαρτοφυλάκιο.  

Όπως ανακοίνωσε ο υπουργός, στο πλαίσιο κοινής συνέντευξης Τύπου με τον επικεφαλής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γιώργο Προβόπουλο, το πρόγραμμα στήριξης είναι ύψους έως 28 δισ. ευρώ, με βάση δύο άξονες, την  αποκατάσταση ρευστότητας άμεσα και μεσοπρόθεσμα και τη δυνατότητα ενίσχυσης της κεφαλαιακής επάρκειας των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Το πακέτο θα υλοποιηθεί μέσα από τρεις βασικές ρυθμίσεις:

1. Παροχή εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου προς όλα τα πιστωτικά ιδρύματα, για την αντιμετώπιση των αναγκών ρευστότητας του Τραπεζικού συστήματος μέχρι 15 δισ. Ευρώ

Η εγγύηση αφορά στην έκδοση νέων μεσομακροπρόθεσμων δανείων που θα συναφθούν και τίτλων που θα εκδοθούν / αναχρηματοδοτηθούν μέχρι το τέλος του 2009 και για διάρκεια 3 έως 5 ετών. Η εγγύηση παρέχεται έναντι προμήθειας 100 – 150 μονάδων βάσης, με παράλληλη παροχή εξασφαλίσεων από τα πιστωτικά ιδρύματα που θα δεχθούν τις εγγυήσεις αυτές ή επιβάρυνση αναλόγως του πιστωτικού κινδύνου του Ιδρύματος, όπως αυτός εκτιμάται περιοδικά από την Τράπεζα της Ελλάδος.

Η παροχή εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου θα απευθύνεται είτε στο πιστωτικό ίδρυμα/ θεσμικό επενδυτή που δανείζεται είτε στο πιστωτικό ίδρυμα που δανείζει, προκειμένου να διασφαλίζονται ευνοϊκότεροι όροι. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η μεταφορά υψηλότερων διατραπεζικών επιτοκίων στους δανειολήπτες της χώρας μας και εξασφαλίζεται η ομαλοποίηση της λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος και η μείωση των αρνητικών επιπτώσεων τόσο στο διατραπεζικό σύστημα, όσο και προς την πραγματική οικονομία (επιχειρήσεις και νοικοκυριά).

2. Έκδοση ειδικών ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου με διάθεσή τους στα Πιστωτικά Ιδρύματα ύψους μέχρι 8 δισ. ευρώ.

Για την άμεση ενίσχυση της ρευστότητας στη διατραπεζική αγορά, υπάρχει η δυνατότητα ιδιωτικών τοποθετήσεων ομολόγων διάρκειας 2 – 3 – 5 ετών του ελληνικού δημοσίου σε ελληνικές τράπεζες με κλιμακούμενη προμήθεια ανάλογα με τη διάρκεια 50 -100 μονάδες βάσης. Για τα ομόλογα αυτά το Δημόσιο θα λάβει επαρκείς εξασφαλίσεις από τα πιστωτικά ιδρύματα. Ο ΟΔΔΗΧ καθορίζει, σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος τους όρους έκδοσης και αναλαμβάνει την διαχείριση του δανεισμού.

3. Ενίσχυση της Κεφαλαιακής Βάσης των Πιστωτικών Ιδρυμάτων ύψους μέχρι 5 δισ. ευρώ

Για την ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης των πιστωτικών ιδρυμάτων, που το επιθυμούν, προβλέπεται η αγορά από την πλευρά του δημοσίου προνομιακών μετοχών που θα έχουν τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά για να αναγνωρίζονται ως βασικά κύρια ίδια κεφάλαια (Tier 1 capital). Οι μετοχές αυτές έχουν ενσωματωμένο δικαίωμα προαίρεσης εξαγοράς σε διάστημα όχι μικρότερο των 5 ετών και το δημόσιο λαμβάνει απόδοση έως 10% (ανώτατο εκτιμώμενο ποσό διάθεσης 5 δισ. €).

Η συμμετοχή αυτή εγκρίνεται από τον Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών έπειτα από γνωμοδότηση της Τράπεζας της Ελλάδος.

Σε όλες τις περιπτώσεις όπου παρέχεται εγγύηση του Δημοσίου ή η ενίσχυση μέσω αγοράς προνομιούχων μετοχών διασφαλίζεται η συμμετοχή του Δημοσίου στο Δ.Σ. της Τράπεζας με δικαίωμα αρνησικυρίας στην πολιτική παροχών στα ανώτερα στελέχη της Τράπεζας.

O υπουργός τόνισε ότι η αγορά των προνομιούχων μετοχών θα πραγματοποιηθεί μέσω έκδοσης ομολόγων. Είναι, τόνισε χαρακτηριστικά, το μοναδικό μέτρο που επηρεάζει το δημόσιο χρέος, αλλά "δεν περνάει από το έλλειμμα".  

Με την απόκτηση των προνομιούχων μετοχών, το ελληνικό δημόσιο θα αποκτά τα αναλογούντα δικαιώματα ψήφου και θα τοποθετεί μέλος στο διοικητικό συμβούλιο των εν λόγω τραπεζών, με δικαιώματα βέτο σε θέματα αμοιβών των στελεχών.

Παράλληλα, τόνισε ο κ. Αλογοσκούφης, μέσω της προωθούμενης ρύθμισης διασφαλίζεται η συμμετοχή του δημοσίου στα Δ.Σ. των τραπεζών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, ενώ στις τράπεζες επιβάλλονται επιπλέον περιορισμοί, όπως αυξημένη εποπτεία από την ΤτΕ αλλά και κανένα στέλεχός τους δεν θα έχει αποδοχές που θα ξεπερνούν τις αποδοχές του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος.  

Ο κ. Γ. Αλογοσκούφης τόνισε ότι το σχέδιο καταρτίστηκε με γνώμονα τη θωράκιση της ελληνικής οικονομίας και τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις στον Έλληνα φορολογούμενο. "Στόχος μας δεν είναι να σώσουμε τις τράπεζες, αλλά να υπάρξει θωράκιση της ελληνικής οικονομίας απέναντι στην πρωτοφανή κρίση", είπε ο υπουργός, προσθέτοντας ότι θα ήταν ευχής έργον να μη χρειαστούν τα μέτρα. Εκτίμησε όμως ότι θα είναι αναγκαία σε κάποιον βαθμό, κυρίως για λόγους εξασφάλισης ίσων κανόνων ανταγωνισμού, ώστε και οι ελληνικές τράπεζες να χρηματοδοτούνται με τους ίδιους όρους από τις διεθνείς αγορές.

Ο κ. Αλογοσκούφης υπογράμμισε ότι το νομοσχέδιο θα ψηφιστεί στη Βουλή "το συντομότερο δυνατόν".

Όσον αφορά στο δημοσιονομικό κόστος του συγκεκριμένου σχεδίου, ο υπουργός Οικονομίας τόνισε ότι δεν θα υπάρξει καμία επίπτωση στο έλλειμμα, παρά μόνο στο δημόσιο χρέος, στον βαθμό που θα εξαντληθούν τα 5 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης των τραπεζών.

Αντιθέτως, στην ολοκλήρωση του σχεδίου, εξαιτίας των αποδόσεων που προβλέπονται, θα υπάρξουν έσοδα για το ελληνικό δημόσιο, της τάξεως των 400 - 500 εκατ. ευρώ.

Μοιραία, όμως, εξαιτίας των εκδόσεων ομολόγων, θα επιβαρυνθεί το πρόγραμμα δανεισμού του Δημοσίου, καθώς για τα μέτρα 2 και 3 θα υπάρξει έκδοση ομολόγων του ελληνικού δημοσίου. 

Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, κ. Γιώργος Προβόπουλος, εκτίμησε ότι οι ελληνικές τράπεζες θα κάνουν χρήση των συγκεκριμένων μέτρων διότι αλλιώς, όπως είπε, θα είχαν πρόβλημα στη διατραπεζική αγορά. "Αν υποθέσουμε ότι δεν έκαναν χρήση των μέτρων, θα αντιμετώπιζαν μια παγωμένη διατραπεζική αγορά, μια μη υπάρχουσα αγορά. Αν δεν λαμβάνονταν τα μέτρα, η Ελλάδα θα είχε αδυναμία και οι τράπεζές της, έναντι των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών, όπου έχουν ληφθεί αντίστοιχα μέτρα". 

Ο κ. Προβόπουλος θεωρεί επίσης ότι στο τέλος της φετινής χρονιάς θα υπάρξει μείωση του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζών, υπογραμμίζοντας ότι η εκτίμηση αυτή προέκυψε στη βάση πολύ αρνητικών παραδοχών από τις υπηρεσίες της Τραπέζης της Ελλάδος. 

Εξήγησε δε ότι εξαιτίας της πιστωτικής επέκτασης συρρικνώνεται ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας και με τα σημερινά δεδομένα θα ήταν αδύνατη η ενίσχυση των κεφαλαίων των τραπεζών από την αγορά. Αυτό εξηγεί και την ανάγκη παρέμβασης για την ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης. 

*Ολο το σχέδιο στήριξης των τραπεζών δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη Συνοδευτικό Υλικό.