Η γερμανική πρωτεύουσα, το Βερολίνο, που κάποτε ήταν χωρισμένο στα δύο, είναι μια πόλη που τη γνωρίζει καλά από τα ταξίδια του στο παρελθόν ο Κύπριος υπ. Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης και που αναπόφευκτα του ξυπνά μνήμες από το παρελθόν. «Η Γερμανία επανενώθηκε, το Βερολίνο επανενώθηκε και έγινε η ελεύθερη πρωτεύουσα μιας ελεύθερης χώρας. Αναμφίβολα, τα συναισθήματα για έναν Κύπριο είναι τελείως διαφορετικά, πιο έντονα από τα συναισθήματα οποιουδήποτε άλλου Ευρωπαίου. Ένας Ευρωπαίος έβλεπε μια διχασμένη Ευρώπη. Εμείς βλέπαμε μια διχασμένη Ευρώπη, αλλά ταυτόχρονα μια διχασμένη χώρα», αναφέρει ο Ιωάννης Κασουλίδης στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην DW από το Βερολίνο.
Το 2024 συμπληρώνονται 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974, ενώ το τελευταίο διάστημα το Κυπριακό φαίνεται να έχει περιέλθει σε κατάσταση στασιμότητας. «Θα κάνουμε όσες παραχωρήσεις χρειαστεί για την επανένωση της χώρας μας, με την προϋπόθεση ότι οι παραχωρήσεις αυτές δεν βλάπτουν πρώτα απ' όλα την ασφάλεια και τη σταθερότητα της Κύπρου. Και, δεύτερον, δεν παραβιάζουν τα ατομικά ανθρώπινα δικαιώματα», δηλώνει εμφατικά ο Κύπριος υπ. Εξωτερικών, σημειώνοντας ότι η Κύπρος παρακολουθεί στενά τόσο τις πολιτικές εξελίξεις στο εσωτερικό της Τουρκίας, εν μέσω προεκλογικής χρονιάς, όσο και τις τουρκικές απειλές εναντίον της Ελλάδας.
Η Γερμανία, τα Βαρώσια και η κυπριακή ΑΟΖ
«Φυσικά ανησυχούμε πολύ, γιατί αν συμβεί κάτι στο Αιγαίο θα συμβεί και στην Κύπρο», σημειώνει ο Ιωάννης Κασουλίδης, ελπίζοντας, όπως λέει, ότι όλα αυτά αποτελούν μέρος της τουρκικής προεκλογικής ρητορικής ελλείψει προτάσεων της τουρκικής κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των πραγματικών προβλημάτων της Τουρκίας, όπως ο πλήθωρισμός.
Αίσθηση όμως προκαλούν και όσα λέει στη συνέντευξή του ο Κύπριος ΥΠΕΞ για τον ρόλο της Γερμανίας ως ενδιάμεσου συνομιλητή μεταξύ Λευκωσίας και Άγκυρας. «Η Γερμανία είναι σε θέση να συνομιλήσει με την Τουρκία σε φιλική βάση και σε μια βάση δούναι και λαβείν. Πιστεύω λοιπόν ότι η Γερμανία το έχει αποδείξει αυτό. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες, αλλά το 2022 η Τουρκία δεν εισήλθε στην κυπριακή ΑΟΖ για να ασκήσει πίεση. Ούτε έχει προχωρήσει σε νέες ενέργειες στα Βαρώσια, παρόλο που και οι δύο πλευρές (τουρκική και τουρκοκυπριακή) έχουν δηλώσει ότι θα το πράξουν. Το ότι δεν έγιναν όλα αυτά μέσα στο 2022 νομίζω ότι οφείλεται εν μέρει στη Γερμανία».
Η Κύπρος μπορεί να προσφέρει LNG και… ήλιο στην Ευρώπη
Τα βλέμματα, όμως, της Ευρώπης τον τελευταίο χρόνο έχουν στραφεί στην Κύπρο και για έναν επιπλέον λόγο: τα ενεργειακά κοιτάσματα στα ανοιχτά του νησιού γεννούν ελπίδες για νέες ενεργειακές οδούς που θα μπορούσαν μελλοντικά να δώσουν ανάσα σε μια ΕΕ που πασχίζει να απεξαρτηθεί από τη ρωσική ενέργεια. Σε σχετική ερώτηση της DW για τις ρεαλιστικές δυνατότητες αξιοποίησης πιθανών «τεράστιων ενεργειακών πόρων», ο Ιωάννης Κασουλίδης απαντά: «Δεν είναι τεράστιοι, ας μην υπερβάλλουμε. Αλλά έστω ότι -με βάση τους σημερινούς υπολογισμούς- πρόκειται για 10 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια, ποσότητα που είναι πολύ σημαντική. Ακόμη κι αν ένα μέρος της φτάσει στην Ευρώπη […] θα ανακουφιστεί στην κάλυψη των τρεχουσών αναγκών της».
Ο Κύπριος υπουργός αναφέρεται αναλυτικά στην πορεία των ερευνών των εταιρειών ΕΝΙ και Τotal καθώς και στην προοπτική που ανοίγει το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Στέκεται όμως ιδιαίτερα και σε μια άλλη ενεργειακή πηγή που υπάρχει σε αφθονία στο νησί της Μεσογείου: τον ήλιο. «Η Κύπρος έχει κάτι που ελάχιστοι έχουν στην Ευρώπη: τον ήλιο. Αν αρχίσουμε τώρα να τον αξιοποιούμε σοβαρά, εκμεταλλευόμενοι την ηλιακή ενέργεια, τότε μπορούμε επίσης να συνεισφέρουμε», αναφέρει συγκρίνοντας με χιούμορ τις ιδανικές καιρικές συνθήκες στην Κύπρο με το μουντό και βροχερό Βερολίνο. Βέβαια, όπως λέει, για τις όποιες ενεργειακές προοπτικές της Κύπρου είναι κρίσιμο να δείξουν άμεσα αντίστοιχο ενδιαφέρον και διεθνές αγοραστές - γιατί όχι και η Γερμανία;
Αλλαγή εποχής
Στο παρελθόν συχνά η Κύπρος βρέθηκε στο στόχαστρο διεθνούς και ευρωπαϊκής κριτικής για αδιαφανείς σχέσεις με τη Μόσχα και Ρώσους ολιγάρχες, για τα περίφημα «χρυσά διαβατήρια», αλλά και σκιώδεις εταιρείες offshore, υπενθυμίζει η δημοσιογράφος της DW στη συνέντευξη. «Ναι, στο παρελθόν», υπογραμμίζει ο Κύπριος υπουργός, τονίζοντας ότι ουσιαστικά η Κύπρος δεν έχει κάτι να κρύψει. Αμφισβητεί όμως ότι στην πραγματικότητα «υπάρχουν άτομα που παραβιάζουν τις ρωσικές κυρώσεις στην Κύπρο». Όπως λέει: «Ας έρθουν στην Κύπρο, ας μας πουν ποιοι είναι αυτοί. Ένα άτομο, δύο άτομα. Ας συζητήσουμε μαζί τους, είμαστε διαθέσιμοι να δημιουργήσουμε ένα είδος μόνιμης παρακολούθησης της κατάστασης. Είμαστε ανοιχτό βιβλίο».
Τέλος, αναφορικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Ιωάννης Κασουλίδης δηλώνει ότι και η Κύπρος διέρχεται τη δική τη ιστορική «Ζeitenwende» (αλλαγή εποχής), χρησιμοποιώντας τον γερμανικό όρο που περιγράφει την αλλαγή στάσης της Γερμανίας στην εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας ως συνέπεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Όπως αναφέρει, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η βίαιη παραβίαση των συνόρων της, της εδαφικής της ακεραιότητας, «φέρνει στην Κύπρο μνήμες της τουρκικής εισβολής και της κατοχής του ενός τρίτου της χώρας μας. Ήμασταν υποχρεωμένοι να αλλάξουμε κι εμείς εποχή», αναφέρει ο Ιωάννης Κασουλίδης. Τέλος, ως προς την προοπτική ειρήνης στην Ουκρανία, ο Κύπριος υπουργός θεωρεί ότι τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο για τον καθορισμό του μέλλοντός της θα πρέπει να έχει η ίδια η Ουκρανία. Μέχρι τότε «αναπόφευκτα» η ΕΕ θα πρέπει να τη στηρίζει παρέχοντας βοήθεια.
ΠΗΓΗ: DEUTSCHE WELLE