Εκρηκτική άνοδος πετρελαίου και φυσικού αερίου

Οι εξελίξεις στην Ουκρανία εκτοξεύουν την τιμή του πετρελαίου Brent στα 139,13 δολάρια το βαρέλι, σχεδόν 20% πάνω από την τιμή διακανονισμού του την Παρασκευήm πρωτού υποχωρήσουν χαμηλότερα. Χθες ο υπουργός Εξωτερικών Antony Blinken δήλωσε ότι οι ΗΠΑ είναι σε «πολύ ενεργές συζητήσεις με την ΕΕ» για την απαγόρευση ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου.

Η κίνηση θα αποτελέσει σημαντική κλιμάκωση στην απάντηση της Δύσης στη Μόσχα μετά την εισβολή και θα έχει δυνητικά σοβαρές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία, εκτιμούν οι Financial Times. Θα σήμαινε επίσης μια στροφή από τον Λευκό Οίκο, ο οποίος είχε απορρίψει δικομματικές εκκλήσεις για απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου στις ΗΠΑ, λέγοντας ότι ένα εμπάργκο θα περιόριζε την παγκόσμια προσφορά και θα αυξήσει τις τιμές για τους καταναλωτές.

Λίγη ώρα μετά την έναρξη των ηλεκτρονικών συναλλαγών στις διεθνείς αγορές εμπορευμάτων, στη 01:00 (ώρα Ελλάδας), η τιμή του Brent προς παράδοση τον Μάιο, προθεσμιακό συμβόλαιο αναφοράς, έφθασε τα 139,13 δολάρια το βαρέλι, προτού υποχωρήσει κάπως. Λίγο αργότερα η άνοδος της τιμής περιορίστηκε στο 9,02% ή στα 128,77 δολάρια.

Σε ό,τι αφορά την άλλη ποικιλία αναφοράς στην αγορά, το αργό West Texas Intermediate (WTI), το βασικό είδος εξαγόμενου πετρελαίου των ΗΠΑ, η τιμή του βαρελιού προς παράδοση τον Απρίλιο έφθασε ως και τα 130,5 δολάρια.

Ρεκόρ για το φυσικό αέριο

Ταυτόχρονα, η τιμή του φυσικού αερίου έφτασε σε νέο ιστορικό ρεκόρ στην ευρωπαϊκή αγορά. Λόγω των ανησυχιών για ενδεχόμενα προβλήματα στις εξαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία, που παρέχει το 40% του αερίου που καταναλώνει η Ευρώπη, η ευρωπαϊκή τιμή αναφοράς, το ολλανδικό TTF, έφτασε σε νέο ρεκόρ, στα 345 ευρώ η μεγαβατώρα.

Εξάλλου οι τιμές του αλουμινίου και του χαλκού έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ. Η τιμή του αλουμινίου ξεπέρασε για πρώτη φορά το φράγμα των 4.000 δολαρίων ο τόνος και του χαλκού ανήλθε σε ιστορικό ποσοστό, 10.845 δολάρια ο τόνος.

Αφού ξεπέρασε τα 2.000 δολάρια η ουγγιά, για πρώτη φορά από τον Αύγουστου του 2020, η τιμή του χρυσού μειώθηκε στα 1.997 δολάρια περίπου στις 10:45 ώρα Ελλάδας.

Διαρκής άνοδος

Την περασμένη εβδομάδα, το Brent ανέβηκε 21% για να κλείσει στα 118,11 δολάρια το βαρέλι και το αμερικανικό αργό σημείωσε άνοδο 26% για να κλείσει στα 115,68 δολάρια, επίπεδα που δεν είχαν εμφανιστεί από το 2013 και το 2008, αντίστοιχα, καθώς η Ρωσία δυσκολεύεται να πουλήσει πετρέλαιο εν μέσω κυρώσεων, ενώ η ίδια ναρκοθετεί τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν που θα μπορούσε να απελευθερώσει ποσότητες για τη διεθνή αγορά.

«Το Ιράν ήταν ο μόνος πραγματικός πτωτικός παράγοντας στην αγορά», δήλωσε ο Amrita Sen, συνιδρυτής του think tank Energy Aspects.

«Η ιδέα ήταν να μην επιβληθούν κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο λόγω της σημασίας τους, αλλά το πετρέλαιο υφίσταται κυρώσεις από ιδιωτικούς φορείς που δεν θέλουν να το φορτώσουν ή λιμάνια που δεν θέλουν να το παραλάβουν και όσο περισσότερο συνεχίζεται αυτό τόσο περισσότερο θα πιέζεται η αλυσίδα εφοδιασμού», δήλωσε ο Daniel Yergin, συγγραφέας και αντιπρόεδρος της S&P Global.

Η Ρωσία εξάγει περίπου 7 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και διυλισμένων προϊόντων ή το 7% της παγκόσμιας προσφοράς. Ορισμένοι όγκοι πετρελαίου του Καζακστάν που περνούν από ρωσικά λιμάνια αντιμετώπισαν επίσης δυσκολίες.

Το Ιράν θα χρειαστεί αρκετούς μήνες για να αποκαταστήσει τις ροές πετρελαίου ακόμη και αν κλείσει η πυρηνική συμφωνία, είπαν αναλυτές. "Η Ρωσία μπορεί να σκοπεύει να χρησιμοποιήσει το Ιράν ως οδό για να παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις. Μια γραπτή εγγύηση που θα επιτρέψει στη Ρωσία να το πράξει είναι πιθανώς πολύ πέρα από τη σφαίρα αυτού που μπορεί να προσφέρει η Ουάσιγκτον εν μέσω ενός πολέμου πλήρους κλίμακας στην Ουκρανία", δήλωσε ο Henry Rome της Eurasia.

Το πετρέλαιο πιέζεται και από το κλείσιμο των κοιτασμάτων El Feel και Sharara της Λιβύης που είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια 330.000 βαρελιών την ημέρα, δήλωσε την Κυριακή η National Oil Corporation (NOC). Η Λιβύη, μέλος του ΟΠΕΚ, παρήγαγε περίπου 1,2 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου το 2021, σύμφωνα με στοιχεία των ΗΠΑ.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, εν τω μεταξύ, η μέση τιμή ενός γαλονιού βενζίνης έφτασε τα 4,009 δολάρια την Κυριακή, σύμφωνα με την ένωση αυτοκινητιστών AAA. Η τιμή είναι η υψηλότερη από τον Ιούλιο του 2008. Οι καταναλωτές πληρώνουν 40 σεντς περισσότερο από ό,τι πριν από μια εβδομάδα και 57 σεντς απ' ότι πριν ένα μήνα.