Οι κοινωνικά υπεύθυνες επενδύσεις και τέσσερα ερωτήματα

Η Κοινωνικά Υπεύθυνη Επένδυση (ΚΥΕ) αναφέρεται σε μια επένδυση που λαμβάνει υπόψη εκτός από τα κριτήρια χρηματοοικονομικής επίδοσης, τα κριτήρια κοινωνικής, περιβαλλοντικής και εταιρικής διακυβέρνησης (ESG).

Ιστορικά, η ΚΥΕ έχει τις ρίζες της στην αγγλοσαξωνική κοινωνία του 18ου αιώνα, ιδιαίτερα με το κίνημα Quakers (Friends), ή στις ΗΠΑ στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν οι θρησκευτικές κοινότητες απογόρευαν στους οπαδούς τους να επενδύουν σε εταιρείες όπλων, αλκοόλ ή καπνού (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Μ. Εσκαντάρ, κοινωνικά υπεύθυνη επένδυση: μέθοδοι και κριτήρια ESG, εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2022).

Όμως, εάν υπάρχει συναίνεση για την αρχή της ΚΥΕ, η εφαρμογή της εγείρει πολλά ερωτήματα. Στο άρθρο αυτό θα παρατεθούν μερικές ιδέες σχετικά με τη χρησιμότητα της ΚΥΕ.

Αυστηρός ορισμός

Η ΚΥΕ είναι μια προσέγγιση που στοχεύει στην εφαρμογή των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης στις επενδύσεις. Η πιο διαδεδομένη στρατηγική συνίσταται στον έλεγχο των πρακτικών της επιχείρησης (επεξεργασία απορριμάτων, ισότητα των φύλων, κατάρτιση ...) για την επιλογή των καλύτερων εταιρειών από κάθε κλάδο. Σε αυτό το σενάριο, είναι δυνατόν, να επενδύσουμε σε εταιρείες πετρελαίου, υπό την προϋπόθεση να επιλεγούν οι πιο ενάρετες από αυτές. Τελικά, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο ορισμός που δίνεται αφορά τα κεφάλαια που επενδύονται σε επιχειρήσεις οι οποίες λύνουν περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα.

Η ΚΥΕ «κοστίζει περισσότερο»

Η μελέτη μη χρηματοοικονομικών στοιχείων σημαίνει πρόσθετους πόρους τόσο από την ανθρώπινη πλευρά, με ειδικούς που έχουν εκπαιδευτεί σε αυτά τα θέματα, όσο και από την πλευρά των δεδομένων, με τη χρήση παρόχων δεδομένων που επικεντρώνονται στο ESG.

Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί αναφέρουν ότι τα κεφάλαια ΚΥΕ που λαμβάνουν υπόψη τα μη χρηματοοικονομικά κριτήρια τείνουν να είναι λιγότερο ακριβά από τα ισοδύναμά τους χωρίς ποιοτικά κριτήρια. Αυτό συμβαίνει επειδή η διάχυση των κεφαλαίων ΚΥΕ αντανακλάται σε ολόκληρη τη γκάμα των κεφαλαίων έτσι ώστε το κόστος να μετακυλίεται σε όλα τα χρηματοοικονομικά προϊόντα των εταιρειών ESG.

Η ΚΥΕ εξαιρεί τα ορυκτά καύσιμα

Τα κεφάλαια ΚΥΕ πρέπει να αποκλείουν τα ορυκτά καύσιμα. Μια απαίτηση που επιτρέπει μια ορισμένη συνοχή μεταξύ των προσδοκιών των αποταμιευτών και των προϊόντων που τους προσφέρονται. Πρόκειται για μια πρόταση αξιοπιστίας του τίτλου ΚΥΕ που προορίζεται για τη χρηματοδότηση μιας πιο βιώσιμης και ανθεκτικής οικονομίας. Αυτή η πρόταση πρέπει, όμως, να αποδειχθεί στην πράξη αν ισχύει.

Η ΚΥΕ αναφέρεται σε κεφάλαια που επενδύονται σε μετοχές

H KYE εκφράζεται καλύτερα σε κεφάλαια επενδυμένα σε μετοχές. Στην πραγματικότητα, είναι τα μόνα που επενδύουν μακροπρόθεσμα και μπορούν να υλοποιήσουν μια ισχυρή δέσμευση των μετόχων.

Μια άλλη ιδέα είναι ότι η ΚΥΕ επιτρέπει τη σωτηρία του πλανήτη με την επένδυση σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε τομείς που συνδέονται με την αειφόρο ανάπτυξη: κλιματική αλλαγή, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, νερό, κ.λπ.

Συμπερασματικά, η ΚΥΕ αποκτά όλο και περισσότερη σημασία στις συνολικές επενδύσεις ανά τον κόσμο και αυτό οδηγεί τη χρηματοοικονομική κοινότητα σε νέες δομές λειτουργίας. Έτσι, εμφανίζονται:

• «Ηθικοί» χρηματιστηριακοί δείκτες.
• Οργανισμοί προώθησης των ΚΥΕ.
• Οργανισμοί έρευνας για τις ΚΥΕ
• Παρατηρητήρια για τις ΚΥΕ και τα κριτήρια ESG.
• Έδρες για τη βιώσιμη χρηματοοικονομική και υπεύθυνη επένδυση.

* Καθηγητής, Ακαδημαϊκός, Πολυτεχνείο Κρήτης, Επίτιμος Δρ. ΑΠΘX, Paris School of Business