Τι ευκαιρίες φέρνει ο νόμος για την εταιρική διακυβέρνηση

Ένας ιδιαίτερα σημαντικός νόμος ψηφίσθηκε το καλοκαίρι. Ο 4706/17.7.2020, εισάγει πολλές καινοτομίες για την εφαρμογή της εταιρικής διακυβέρνησης από τις εισηγμένες εταιρείες και καθιερώνει πρακτικές, οι οποίες εφαρμόζονται σχεδόν σε όλες τις αναπτυγμένες αγορές, με σκοπό τη διαφάνεια και την σωστή ενημέρωση των επενδυτών, από τις διοικήσεις των εταιρειών.

Αρκετές από αυτές τις καινοτομίες ήταν και προτάσεις του Συνδέσμου Επενδυτών Διαδικτύου (ΣΕΔ), και είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι γιατί, ο ΣΕΔ σαν εκπρόσωπος των ιδιωτών επενδυτών στη Συμβουλευτική Επιτροπή της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, έβαλε και αυτός το δικό του «λιθαράκι» στην τελική διαμόρφωση αυτού του νόμου.

Οι σημαντικότερες αλλαγές που επιφέρει ο νέος νόμος, είναι συνοπτικά οι εξής:

1. Η σύνθεση και οργάνωση του Διοικητικού Συμβουλίου:

• Ανεξάρτητα μέλη του ΔΣ και η παρουσία τους στις συνεδριάσεις του ΔΣ και στις Γενικές Συνελεύσεις της εταιρείας. Τα ανεξάρτητα μέλη αποτελούν τη «ραχοκοκαλιά» της Εταιρικής Διακυβέρνησης. Αν δεν λειτουργεί σωστά ο θεσμός των ανεξαρτήτων μελών, όλο το οικοδόμημα «καταρρέει» Και δυστυχώς, στη μεγάλη πλειοψηφία των εισηγμένων, ο θεσμός δεν λειτουργούσε. Σε εκατοντάδες Γενικές . Συνελεύσεις εισηγμένων εταιρειών, τα ανεξάρτητα μέλη απουσίαζαν επιδεικτικά και παρά τις συνεχείς διαμαρτυρίες μας, συνέχισαν να απουσιάζουν προκλητικά. O νόμος που ίσχυε πριν τον 4607/2020, έλεγε: «Τα ανεξάρτητα μέλη υποβάλλουν έκθεση στη Γενική συνέλευση, εφ' όσον το θεωρούν αναγκαίο». Αποτέλεσμα: Επί 18 χρόνια, και με εκατοντάδες χρεοκοπίες εταιρειών που κατέστρεψαν χιλιάδες κόσμο, κανένα ανεξάρτητο μέλος δεν «θεώρησε αναγκαίο» να υποβάλλει μία έκθεση σε Γενική Συνέλευση εταιρείας… Με το νέο νόμο, τα ανεξάρτητα μέλη υποχρεούνται να υποβάλλουν έκθεση στην ετήσια Γενική Συνέλευση της εταιρείας, πράγμα που σημαίνει ότι, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, θα πρέπει να συναντούν τους μετόχους μειοψηφίας, τους οποίους εκπροσωπούν στο ΔΣ της εταιρείας, και να συζητούν μαζί τους, τα τυχόν προβλήματα που μπορεί να έχουν προκύψει, κατά τη διάρκεια του χρόνου.
• Εισάγεται πολιτική καταλληλότητα των μελών του ΔΣ, που εγκρίνεται από το ΔΣ και τη Γεν. Συνέλευση της εταιρείας.
• Ποσόστωση 25% τουλάχιστον για το καθένα από τα δύο φύλλα, στα Διοικητικά Συμβούλια των εταιρειών. Ειδικότερα για τις γυναίκες, έχει αποδειχθεί παγκοσμίως, ότι με τον διαφορετικό τρόπο σκέψης που έχουν, μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη και την σωστή λειτουργία μιας εταιρείας.

2. Καθιέρωση δύο νέων επιτροπών του Διοικητικού Συμβουλίου, της Επιτροπής Υποψηφιοτήτων και της Επιτροπής Αποδοχών, πέραν της Επιτροπής Ελέγχου, η οποία επίσης αναβαθμίζεται.

3. Επέκταση και επικαιροποίηση του Κανονισμού Λειτουργίας των εταιρειών.

4. Συστήματα Εταιρικής Διακυβέρνησης, το οποίο θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προδιαγραφές.

5. Αναβάθμιση της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου και ιδιαίτερα του επικεφαλής, ο οποίος θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προδιαγραφές

6. Αναβάθμιση της Ενημέρωσης επενδυτών και της Μονάδας Εξυπηρέτησης Μετόχων

7. Κυρώσεις, οι οποίες προβλέπονται πλέον σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης κάποιας εταιρείας, με τις διατάξεις του νόμου.

Μέχρι τώρα, ο νόμος έλεγε απλά «Την εφαρμογή της Εταιρικής Διακυβέρνησης την επιβλέπει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς» και δεν προέβλεπε πουθενά κυρώσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Τώρα όμως, αρχίζουν τα δύσκολα…Και όταν λέω «δύσκολα» εννοώ ότι θα πρέπει να επικεντρωθούμε όλοι πλέον, στη σωστή εφαρμογή του νέου νόμου.

Αυτό για να γίνει, θα πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να γίνουν τα εξής:

• Να γίνουν κατάλληλες κινήσεις, ενημερωτικές ημερίδες, συνέδρια κλπ, με σκοπό να πεισθούν οι μεγαλομέτοχοι και οι διοικούντες των εταιρειών, για τη χρησιμότητα της εταιρικής διακυβέρνησης και τα οφέλη που θα έχει η σωστή εφαρμογή της στις ίδιες τις εταιρείες. Είναι ένας τομέας, στον οποίο πιστεύω ότι δεν έχουν γίνει οι σωστές κινήσεις από τους αρμόδιους φορείς…και μέσα στους «αρμόδιους φορείς» κατατάσσω και τον ΣΕΔ.
• Είμαστε διατεθειμένοι να βοηθήσουμε τις εισηγμένες εταιρείες, τόσο για να καταλάβουν το νέο νόμο, όσο και για να ελαττώσουν, όπου αυτό είναι δυνατό, τα κόστη από την εφαρμογή του. Η διαφάνεια, η ανεξαρτησία των μελών του ΔΣ και η σωστή ενημέρωση των επενδυτών και των μετόχων, δεν στοιχίζουν τίποτα… Μόνο καλή θέληση και συνεργασία χρειάζονται!
• Είναι αλήθεια ότι και εμείς οι επενδυτές, έχουμε τις ευθύνες μας, για τη μέχρι τώρα ελλιπή εφαρμογή της εταιρικής διακυβέρνησης. Όταν ο μεγαλομέτοχος-επιχειρηματίας πηγαίνει στη Γεν. Συνέλευση της εταιρείας του και δεν ακούει κανέναν από τους μετόχους να του υποβάλλει «ενοχλητικές» ερωτήσεις για την εταιρική διακυβέρνηση, πώς περιμένουμε να εφαρμόσει ο ίδιος ένα σύστημα, για το οποίο σχεδόν κανένας από τους μετόχους δεν ενδιαφέρεται;
• Θα πρέπει λοιπόν να γίνουν οι κατάλληλες κινήσεις ώστε να ενημερωθούν οι επενδυτές και οι μέτοχοι των εταιρειών, για τα οφέλη που προκύπτουν για τους ίδιους από την εταιρική διακυβέρνηση. Είναι απόλυτα απαραίτητο να πηγαίνουν στις Γενικές Συνελεύσεις των εταιρειών και να ελέγχουν τη σωστή εφαρμογή του νέου νόμου, την παρουσία των μελών του ΔΣ στη Γεν. Συνέλευση και τη σωστή και έγκυρη ενημέρωση τους από τις εταιρείες.

Ο νέος νόμος σίγουρα κινείται στη σωστή κατεύθυνση και θα πρέπει να απονείμουμε τα εύσημα, τόσο στην Επιτροπή Κεφαλαιαγορά, που τον επεξεργάστηκε και τον πρότεινε στην κυβέρνηση, όσο και στο υπουργείο Οικονομικών, το οποίο απέδειξε ότι, επί τέλους, υπήρξε αυτό που λέμε «πολιτική βούληση» για τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου πλαισίου για την εταιρική διακυβέρνηση στη χώρα μας.

Εναπόκειται πλέον σε όλους εμάς, που εμπλεκόμαστε στην ελληνική κεφαλαιαγορά, φορείς, επενδυτές, μετόχους, εταιρείες, εποπτικές αρχές, να εφαρμόσουμε σωστά το νέο νόμο και να οικοδομήσουμε ένα αμοιβαίο κλίμα εμπιστοσύνης, που τόσο πολύ χρειάζεται η χώρα μας, για να μπουν και πάλι οι επιχειρήσεις και η ελληνική οικονομία, σε τροχιά ανάπτυξης!

* Ο Μπάμπης Εγγλέζος είναι  πρόεδρος του Συνδέσμου Επενδυτών Διαδικτύου