CryptoSummit 2018: Oι τελευταίες εξελίξεις στο «zero billion business»

Μάλλον δεν πρέπει να υπάρχει άνθρωπος στον πλανήτη που δεν έχει ακούσει για κρυπτονομίσματα, το bitcoin κυρίως, αλλά και την τεχνολογία του blockchain που τα υποστηρίζει. Από το 2015 κυρίως, η τιμή όλων σχεδόν των κρυπτονομισμάτων άρχισε να ανεβαίνει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς καθιστώντας εκατομμυριούχους σε μικρό χρονικό διάστημα, άτομα τα οποία δεν είχαν καμία σχέση με επενδύσεις ή χρηματαγορές.

Κάτι σαν την Σοφοκλέους του 1999 αλλά από την ανάποδη, γιατί εδώ μπήκαν πρώτα στην αγορά κάτι «παράξενοι» τύποι του κυβερνοαναρχικού χώρου που ήταν εκτός παραδοσιακών χρηματαγορών και τα τελευταία δύο έτη κυρίως άρχισαν να μπαίνουν και οι μεγάλοι χρηματοοικονομικοί κολοσσοί όπως η JP Morgan, η Citigroup κ.α. Ολοι αυτοί οι τραπεζικοί δεινόσαυροι που δύσκολα πεθαίνουν ελέω νεο-κρατικοδίαιτου καπιταλισμού (too big to fail) έχουν καταλάβει ότι το ψωμί τους κινδυνεύει μόνο από τους geeks της Silicon Valley και έχουν αναπτύξει τμήματα με εκατοντάδες ειδικούς στην τεχνολογία του blockchain.

To ίδιο έχουν καταλάβει καλά και οι Ελβετοί, των οποίων η τραπεζική βιομηχανία είναι εθνική υπόθεση και καταλαβαίνουν ότι με την διεθνή πίεση για διαφάνεια, το διεθνή ανταγωνισμό από άλλα χρηματοοικονομικά κέντρα όπως η Σιγκαπούρη και το Λουξεμβούργο και τις νέες τεχνολογίες πρέπει να μετεξελιχτούν αρκετά για να μην μείνουν μόνο με τις σοκολάτες και τα σαλέ.

Στα πλαίσια αυτά έχουν υιοθετήσει κανονισμούς και νομοθετήματα αρκετά φιλικά προς την εισαγωγή των κρυπτονομισμάτων, των crypto – exchanges και crypto funds και προωθούν την εικόνα της χώρας σαν crypto-friendly και ειδικά της κοιλάδας γύρω από την πόλη του Zug.

H λεγόμενη και crypto-valley της Ευρώπης φιλοξενεί εταιρίες – startups που συνεργάζονται με πανεπιστήμια όπως το φημισμένο ETH και χρηματοδοτούνται από τράπεζες και funds με αποτέλεσμα να ανταγωνίζονται άλλα οικοσυστήματα νεοφυών επιχειρήσεων όπως των ΗΠΑ, του Λονδίνου και της Ασίας.

Στα πλαίσια αυτά κάθε έτος διοργανώνεται το Crypto Summit στη Ζυρίχη με θέμα τα κρυπτονομίσματα, το λεγόμενο tokenization economy και την εφαρμογή του blockchain σε κάθε είδους συναλλαγές. Η παρουσία άνω των 1500 ατόμων αρκετά υψηλού επιπέδου κάθε εθνικότητας καθιστά το γεγονός must για εταιρείες του χώρου που θέλουν να ενημερωθούν αλλά και να δικτυωθούν με άλλους πιθανούς εταίρους. Βγάλαμε αρκετά συμπέρασματα από την συμμετοχή μας σε αυτό το event.

Το κυριότερο συμπέρασμα είναι ότι η αγορά του blockchain είναι προς το παρόν μία αγορά zero billion dollar business. Billiοns γιατί οι προσδοκίες και οι υποσχέσεις είναι πολλές αλλά zero γιατί τα πραγματικά έσοδα και κέρδη για τις εταιρείες του χώρου είναι μηδαμινά ακόμη. Η συμμετοχή στο event πολλών αμερικάνικων funds , venture capitals , αλλά και η συμμετοχή πολλών ασιατών θυμίζει εποχές τρέλας του internet και ο ενθουσιασμός είναι πολύ μεγάλος. Λείπουν όμως ακόμα οι εφαρμογές που θα πείσουν και θα διεισδύσουν σε μεγάλα κοινά , ενώ οι νέες εταιρίες χωρίς κέρδη στηρίζονται στην συνεχή και γενναία χρηματοδότηση από επιχειρηματικά κεφάλαια ιδιωτών ή κρατικές ενισχύσεις κυρίως για τις κινέζικες εταιρίες που θέλουν να επεκταθούν στο εξωτερικό.

Η μεγάλη ελπίδα και επανάσταση ειδικότερα στο χρηματοοικονομικό χώρο αναμένεται να προέλθει από λεγόμενο tokenized economy, το οποίο αναφέρεται στην έκδοση και χρησιμοποίηση tokens ή κρυπτονομισμάτων που εκδίδονται για συγκεκριμένους σκοπούς και έχουν πραγματική αξία. Τα νέα tokens είναι διαφορετικά με τα μέχρι πρόσφατα δημοφιλή ICOs (Initial Coin Offerings) που είναι αρχικές δημόσιες εγγραφές και στα οποία αρκετοί επενδυτές και κερδοσκόποι έχασαν πολλά κεφάλαια , λόγω είτε καθαρής απάτης σε πολλές περιπτώσεις είτε λόγω απουσίας οποιασδήποτε πραγματικής αξίας του συγκεκριμένου coin. Ετσι λοιπόν σε αυτή την κατηγορία μία εταιρεία για χρηματοδότηση της θα μπορεί να εκδίδει τα λεγόμενα STO (security tokens) που είναι μία μορφή μετοχών που διαπραγματεύεται μέσω blockchain, εύκολα, γρήγορα και με ασφαλή τρόπο.

Κάθε ψηφιακό αγαθό που δημιουργείται και διακινείται ψηφιακά μπορεί να υποστηρίζεται στις συναλλαγές του μέσω ενός συγκεκριμένου για αυτό το σκοπό token, δημιουργώντας έτσι μία δευτερογενή και κατανεμημένη αγορά στην οποία ο κάθε πολίτης μπορεί να συμμετέχει εύκολα και γρήγορα , χωρίς να χρειάζεται να πάρει άδειες κ.τλ. από μία κεντρική αρχή. Το τελευταίο βέβαια με μεγάλη επιφύλαξη , γιατί το μεγάλο ερωτηματικό σε αυτή την υπό εξέλιξη επανάσταση είναι η στάση των εθνικών κρατών που δεν τους αρέσει να χάνουν εύκολα τον έλεγχο και τα προνόμιά τους. Ετσι λοιπόν θα πρέπει να αναμένουμε την αντίδραση του κάθε κράτους για το «καλό» μας στην νέα αυτή πραγματικότητα.

Προς το παρόν έχουμε την Κίνα που «μαρκάρει» στενά την αγορά της και αποτελεί και βαρόμετρο για την αξία των κρυπτονομισμάτων, τις ΗΠΑ όπου κάθε πολιτεία ακολουθεί δικούς της κανόνες, ελλείψει σαφών οδηγιών από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, την Ευρώπη που το παρακολουθεί και είναι κοντά στο να νομοθετήσει και να εκδώσει οδηγίες και άλλες τρίτες χώρες που απλά είναι αμήχανες. Πάντως με τις σημερινές σχετικά συγκρατημένες εκτιμήσεις στα επόμενα 5-8 έτη , το 10% του παγkόσμιου ΑΕΠ θα είναι tokenized.

Οσον αφορά τα κρυπτονομίσματα σαν επένδυση ή κερδοσκοπία ,το 2018 μπήκε πολύ άσχημα με μεγάλη πτώση και ο προβληματισμός σε όλους τους ομιλούντες στο event ήταν σαφής. Παρόλη, όμως, την απογοήτευση και τα εγγενή προβλήματα των κρυπτονομισμάτων σαν asset class, όλο και περισσότεροι μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι τα περιλαμβάνουν στην επενδυτική στρατηγική τους είτε σαν εναλλακτική τοποθέτηση χαμηλής συσχέτισης με τα άλλα asset classes (low correlated alternative investments) είτε σε κινήσεις καθαρής κερδοσκοπίας. Οι ιστορίες για άτομα από το πουθενά που αγόρασαν κρυπτονομίσματα η αξία των οποίων ανέβηκε δεκάδες φορές πάνω είναι πραγματικές και βοηθάνε την αγορά να κρατάει την ορμή της και τους νέους ‘χρυσοθήρες’ τον ενθουσιασμό τους.

Προς το παρόν βέβαια τα λεφτά τα βγάζουν αυτοί που πουλάνε τα νέα «φτυάρια» στους νέους «χρυσοθήρες» , δηλαδή τα crypto exchanges, οι crypto – brokers, οι crypto gurus κ.ά. H αγορά και το trading σε cryptos είναι αρκετά δύσκολη και παρουσιάζει κάποιες εγγενείς αδυναμίες όπως η απουσία fundamentals, τα μεγάλα ακόμη bid-ask spreads και η απουσία αξιόπιστων και πολλών δεδομένων για την ανάπτυξη τεσταρισμένων αλγοριθμικών στρατηγικών και μοντέλων.

Κλείνοντας θα ήθελα να εκφράσω την πεποίθηση ότι παρόλα τα κεφάλαια που θα χαθούν, τις προσδοκίες που δεν θα επαληθευτούν και τους κατ’ επάγγελμα gurus που θα διαψευστούν, η τεχνολογία του blockchain και η χρήση των κρυπτονομισμάτων ήρθαν για να μείνουν και θα αλλάξουν πολλές πτυχές της καθημερινής ζωής μας τα επόμενα έτη.

Ετσι όπως συνέβη και με το Internet θα δημιουργηθούν νέες διεθνείς μεγάλου μεγέθους αγορές και ευκαιρίες για νέους παίκτες. Αποτελεί επίσης μία ευκαιρία για επανατοποθέτηση μικρών και ευέλικτων κρατών στο διεθνές γίγνεσθαι, όπως η Ελλάδα.

Ακούει κανείς άραγε σε αυτή τη χώρα;

* O Παπαπολύζος Θωμάς είναι ιδρυτής της a-Quant (www.a-quant.com)