Saxo Bank: Ο πόλεμος και οι αγορές

Αν συνεχιστεί η παρούσα κατάσταση των εντάσεων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, οι τιμές της ενέργειας θα σημειώσουν άνοδο, επισημαίνει σε άρθρο του ο αναλυτής της Saxo Bank, Steen Jakobsen, τονίζοντας πως δεν πρέπει να ξεγελάει κανέναν η ηρεμία που επικρατεί αυτήν την στιγμή στις αγορές.

Αναλυτικά, ο κ. Jakobsen υποστηρίζει ότι η ενέργεια για έναν μακροοικονομολόγο λειτουργεί όπως ένας φόρος στην οικονομία – δηλαδή αυξάνεται όταν η κατάσταση είναι καλή και μειώνεται όταν τα πράγματα δεν είναι καλά. Η μεγάλη κατανάλωση ενέργειας αποτελεί ζωτικό κομμάτι κάθε πρόβλεψης, παρότι οι εκτιμήσεις για την ενέργεια είναι συχνά εξωγενείς.

«Σκεφτείτε το εξής: Σήμερα το πρωί καταναλώσατε ενέργεια, οτιδήποτε κι αν κάνατε: Ξυπνήσατε το πρωί και πιάσατε το smart phone σας (το οποίο φορτίζατε τη νύχτα), ετοιμάσατε καφέ, βγάλατε το γάλα από το ψυγείο, κάνατε ντους, πήγατε στη δουλειά με το αυτοκίνητο και μπήκατε στο κλιματιζόμενο γραφείο σας. Με παρόμοιο τρόπο, θα περάσετε το υπόλοιπο της ημέρας καταναλώνοντας συνεχώς ενέργεια. Οι ενεργειακοί πόροι αντλούνται κυρίως από «ευμετάβλητες» ή υποανάπτυκτες περιοχές του πλανήτη, με αποτέλεσμα να είναι υπαρκτός ο κίνδυνος διακοπών στην παροχή ενέργειας. Και εδώ ελλοχεύει ένας σαφής και ποσοτικά μετρήσιμος κίνδυνος» γράφει ο κ. Jakobsen.

Ο ίδιος επισημαίνει ότι για να μετρήσει τον εν λόγω γεωπολιτικό κίνδυνο, υπολογίζει το spread μεταξύ του 1ου και του 5ου συμβολαίου του αργού WTI:

Όπως μπορούμε να δούμε, αναφέρει ο κ. Jakobsen, από τις 15 Ιουλίου το «αντίτιμο πολέμου» ή πιο ουδέτερα το «αντίτιμο διακοπής» αυξήθηκε κατά 2 USD. Δηλαδή, οι καταναλωτές παγκοσμίως πληρώνουν τώρα το βαρέλι αργού WTI κατά δύο 2 USD ακριβότερα.

Γενικά, σημειώνει ο αναλυτής της Saxo Bank, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την αγορά αργού πετρελαίου, αλλά η τιμή της ενέργειας παραμένει το συστατικό που πρέπει να γνωρίζουμε ότι παραμένει σταθερό ή, κατά προτίμηση, σημειώνει πτώση.

Οι συνολικές επιπτώσεις από τον πόλεμο είναι αρνητικές, παρά την ωραιοποιημένη ανάλυση για τον τρόπο με τον οποίο ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος διέκοψε την ύφεση. Οι σημερινές αναταραχές στη Γάζα, το Ιράκ, τη Λιβύη, τη Συρία και η διαμάχη μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας θυμίζουν μάλλον περισσότερο την κατάσταση που επικρατούσε τη δεκαετία του 1970. Πολλοί θα ισχυριστούν ότι σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει, καθώς τότε ήμασταν υπερβολικά εξαρτημένοι από τη Μέση Ανατολή, επισημαίνει ο κ. Jakobsen, προσθέτοντας ωστόσο ότι οι τιμές του πετρελαίου τότε κυμαίνονταν από 10 έως 25 USD το βαρέλι.

Σήμερα έχουμε να κάνουμε με μια αύξηση στην τιμή του πετρελαίου κατά περίπου 100 USD από το 2007. Το αργό πετρέλαιο είναι σήμερα 4 φορές πιο ακριβό, απ' ό,τι κατά την πληθωριστική δεκαετία του 1970 – εποχή που καταργήθηκε το σύστημα ισοτιμιών του Bretton Woods και αναδύθηκε η πρακτική της υιοθέτησης στόχων για τον πληθωρισμό από τις κεντρικές τράπεζες.

Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι οι ενδείξεις που λαμβάνουμε από την αγορά της ενέργειας, σχετικά με την ενεργειακή ζήτηση και τον κίνδυνο αυτή η ζήτηση να αυξάνεται, είναι σαφείς: Πρέπει να προετοιμαστούμε για χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης, λιγότερη σταθερότητα και περισσότερους γεωπολιτικούς κινδύνους.

Η αγορά, ωστόσο, διατηρεί την ψυχραιμία της: Το Ισραήλ θα περιορίσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες, η Ρωσία και η Ουκρανία θα βρούνε μια λύση. Η μη αποδοχή ακραίων μεταβολών (θεωρία του μαύρου κύκνου) είναι ξεκάθαρη σε όλους. Η αγορά λειτουργεί «τέλεια» με τις πληροφορίες που έχει, τα μηδενικά επιτόκια θα μας προστατεύουν και όλοι μας έχουμε «εκπαιδευτεί» να πιστεύουμε ότι ο πραγματικός κόσμος δεν έχει πλέον καμία σημασία. Η ανεργία, οι κοινωνικές ανισότητες, οι πόλεμοι, οι αθώοι που σκοτώνονται και η τηλεόραση που δείχνει ανθρώπους να αγωνίζονται για να επιβιώσουν άλλη μία ημέρα δεν έχουν καμία σχέση... εκτός από το γεγονός ότι για να μπορέσει να συνεχίσει να αναπτύσσεται ο κόσμος θα πρέπει να συνεχιστεί η ανάπτυξη στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Ευρώπη.

Πρέπει να αποδεχθούμε ότι σήμερα τα πάντα είναι πραγματικά αλληλένδετα σε παγκόσμιο επίπεδο. Η παγκοσμιοποίηση μας έκανε να χαμογελάμε όταν βλέπαμε τις τιμές να μειώνονται και τις εταιρείες μας να έχουν μεγαλύτερα κέρδη. Τώρα, η κλιμάκωση των εμπόλεμων συρράξεων αντικατοπτρίζει έναν κόσμο όπου ο ρυθμός ανάπτυξης είναι χαμηλός, η ενέργεια είναι ακριβή και ολοένα πιο δυσεύρετη, ενώ οι μακροοικονομικές και παρεμβατικές πολιτικές έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο τους.

Η κλιμάκωση των αναταραχών ανά τον κόσμο πρόκειται να επηρεάσει τις αγορές, αλλά ο αντίκτυπος στην οικονομία εμφανίζεται με καθυστέρηση κατά 9 με 12 μήνες, εκτιμά ο κ. Jakobsen.

Αν συνεχιστεί η παρούσα κατάσταση της εγρήγορσης κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, οι τιμές της ενέργειας θα σημειώσουν άνοδο, με σοβαρές επιπτώσεις, όχι μόνο στον παγκόσμιο ρυθμό ανάπτυξης, αλλά και στις αγορές, σημειώνει.