του Στέφανου Κοτζαμάνη

** Τα αναλυτικά αποτελέσματα εννεαμήνου των εισηγμένων και ο σχολιασμός από την Πήγασος ΑΧΕΠΕΥ δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”

Kαλά, αλλά λίγα μπορούν να θεωρηθούν τα κέρδη των εισηγμένων εταιρειών κατά το πρώτο φετινό εννεάμηνο.

Καλά γιατί είναι ανώτερα των περυσινών και σε πολλές περιπτώσεις υψηλότερα σε σύγκριση με τις προηγούμενες προβλέψεις των αναλυτών. Λίγα γιατί από μόνα τους δεν είναι σε θέση να επηρεάσουν σημαντικά την πορεία των τιμών των μετοχών, σε μια περίοδο όπου το επίκεντρο του ενδιαφέροντος έχει εστιαστεί στην εκτίμηση της επίδρασης από τα περιβόητα subprime loans του εξωτερικού.

Νέο ζητούμενο είναι το αν και κατά πόσον σήμερα η αγορά αρχίζει να αναθεωρεί τις προβλέψεις της σχετικά με την πορεία των κερδών για το επόμενο έτος.

Είναι αλήθεια ότι όλο και κάποια γκρίζα σύννεφα έχουν μαζευτεί στον επενδυτικό ουρανό της Σοφοκλέους. Ωστόσο, θα πρέπει να θεωρείται σίγουρη μια νέα άνοδος των κερδών και κατά την επόμενη οικονομική χρήση.

Εκείνο που ”παίζεται” είναι το ποσοστό της κι αυτό θα κρίνει την πορεία, σε συνδυασμό βέβαια με την κατάσταση στις ξένες αγορές, τον υπ’ αριθμόν 1, πλέον, παράγοντα από τον οποίο επηρεάζεται η Σοφοκλέους.

Η εικόνα των εισηγμένων

Η πλειονότητα των εισηγμένων εταιρειών συνέχισε να εκπλήσσει θετικά τους επενδυτές και κατά το τρίτο τρίμηνο της χρήσης κι έτσι μετά τα εκπληκτικά αποτελέσματα των μεγάλων τραπεζών είδαμε και πολύ καλές επιδόσεις σε εταιρείες όλων των κεφαλαιοποιήσεων.

Αναφέρουμε ενδεικτικά τον ΟΠΑΠ, την Coca Cola 3Ε, το Πλαίσιο, τον Φουρλή, την Druckfarben, τη Folli Follie, την Altec, την Everest, τη Μηχανική και γενικότερα τους μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους, το Υγεία και τις άλλες εταιρείες του κλάδου υγείας, τον Τηλέτυπο, την S&B Βιομηχανικά Ορυκτά, την ΑΒ Βασιλόπουλος, την Byte, τον Πετρόπουλο, την Ικτίνος Μάρμαρα, τη Lamda Development, τις Μινωικές Γραμμές, την Blue Star Ferries και σχεδόν όλες τις ακτοπλοϊκές εταιρείες, την Aegean Airlines και πολλές άλλες.

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι σε αρκετές περιπτώσεις δεν είδαμε είτε κάμψη αποτελεσμάτων είτε εμφανή σημεία κόπωσης. Για παράδειγμα, στο τρίτο φετινό τρίμηνο διαπιστώσαμε την πτωτική ζήτηση στην εγχώρια αγορά τσιμέντου, τη συρρίκνωση του περιθωρίου στα διυλιστήρια, τις επιπτώσεις από την πορεία των τιμών των μετάλλων σε ορισμένες εταιρείες του κλάδου, τις μειωμένες επιδόσεις αρκετών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην αγορά των ΗΠΑ λόγω του χαλαρότατου δολαρίου κ.λπ.

Εξετάζοντας μία προς μία τις περιπτώσεις των αποτελεσμάτων, θα πρέπει να διαπιστώσουμε ότι η αγορά αντέδρασε είτε θετικά είτε αρνητικά απέναντι στο ύψος των κερδών και στη γενικότερη ποιότητα των αποτελεσμάτων κάθε εταιρείας. Ωστόσο, η τελική επίδραση τελικά ήταν σχετικά περιορισμένη για δύο κυρίως λόγους:

1) Οι επενδυτές είχαν ήδη προεξοφλήσει σε μεγάλο βαθμό τα πολύ καλά αποτελέσματα.

2) Το επίκεντρο του ενδιαφέροντος στράφηκε προς άλλα μέτωπα, όπως είναι ο διεθνής προβληματισμός γύρω από την υπόθεση των subprime loans, σχετικά με την εκτόξευση της τιμής του πετρελαίου κ.ά.

Προβληματισμοί για το growth του 2008

Το βέβαιο είναι ότι μετά τις εξελίξεις του τελευταίου μήνα, οι χρηματιστηριακοί δείκτες των εισηγμένων εταιρειών έχουν γίνει πολύ πιο ελκυστικοί σε σχέση με το παρελθόν. Για παράδειγμα, σε ό,τι αφορά τους δείκτες P/E:

Από τη μια πλευρά είδαμε τις αποτιμήσεις να υποχωρούν κατά περίπου 10% - 15% και να μειώνεται ο αριθμητής του κλάσματος. Και αν μάλιστα συνεκτιμήσουμε την πολύ καλύτερη πορεία στο ταμπλό που είχαν κατά τους τελευταίους μήνες τα λεγόμενα ”κρατικόχαρτα”, τότε διαπιστώνουμε ότι για πολλούς τίτλους η πτώση δεν ξεκίνησε πριν από έναν μήνα, αλλά -με διαλείμματα- από το μέγιστο του περασμένου Ιουλίου...

Από την άλλη πλευρά είδαμε τον παρονομαστή του κλάσματος να ανεβαίνει, μετά τις μαζικές ανοδικές αναθεωρήσεις από τους αναλυτές για τα εταιρικά κέρδη του 2007.

Παρ’ όλα αυτά, έχει αρχίσει να δημιουργείται προβληματισμός για το κατά πόσον οι τόσο μεγάλοι ρυθμοί ανόδου της κερδοφορίας θα μπορέσουν να συνεχιστούν και το 2008. Και φυσικά δεν αναφερόμαστε στα διαφόρων κατηγοριών έκτακτα αποτελέσματα που σημειώθηκαν μέσα στο 2007, όπως κέρδη από ανατίμηση μετοχών λόγω ανοδικής Σοφοκλέους ή κέρδη από πωλήσεις συμμετοχών. Αυτά, άλλωστε, η αγορά τα θεώρησε έκτακτα και τα συνεκτίμησε ανάλογα. Αναφερόμαστε στο καθαρά λειτουργικό κομμάτι των κερδών.

Παράγοντες, λοιπόν, της αγοράς επισημαίνουν μια σειρά από σκέψεις, σχετικά με το αν η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει την ουσιαστική ανάκαμψη που σημείωσε τους τελευταίους 18 μήνες, οι οποίες είναι:

1) Μετά το απίστευτο ρεκόρ της οικοδομικής δραστηριότητας, από τα μέσα της φετινής χρονιάς, παρατηρείται μια τάση διόρθωσης, που είναι πολύ πιθανόν να συνεχιστεί και μέσα στο 2008, παρά τη συνεχιζόμενη ισχυρή άνοδο στα στεγαστικά δάνεια.

2) Η εκτόξευση της τιμής του πετρελαίου επηρεάζει πτωτικά το διαθέσιμο, καθώς η ζήτηση στα συγκεκριμένα προϊόντα (πετρέλαιο θέρμανσης και βενζίνη) είναι σε γενικές γραμμές ιδιαίτερα ανελαστική. Την ίδια κατεύθυνση θα έχουν και οι συνέπειες από άλλες σχεδιαζόμενες ανατιμήσεις, όπως για παράδειγμα της ΔΕΗ.

3) Υπάρχει η θεωρία του ”εκλογικού κύκλου”. Σύμφωνα με αυτήν, η οικονομία ενισχύεται 1 έως 1,5 χρόνο πριν από τις εκλογές λόγω της χαλαρής οικονομικής πολιτικής που ακολουθείται από την εκάστοτε κυβέρνηση στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, πλην όμως μετά τις εκλογές ακολουθεί μια περίοδος σχετικής ύφεσης, καθώς η κυβέρνηση προσπαθεί να περιμαζέψει όσα σκόρπισε κατά την προεκλογική περίοδο.

Ο μεγαλύτερος όμως προβληματισμός για το μέλλον των εταιρικών κερδών προέρχεται από τον φόβο ότι όλη η αναστάτωση που έχει προκληθεί από τα subprime loans ίσως να αναστρέψει τη μακροπρόθεσμη τάση της παγκόσμιας οικονομίας και να την καταστήσει από θετική αρνητική.

Υπάρχει δηλαδή η ανησυχία πως όσα είδαμε μέχρι σήμερα στο μέτωπο των subprime loans δεν αποτελούν παρά την κορυφή του παγόβουνου και μάλιστα, μέρα με τη μέρα, οι διεθνείς αγορές δείχνουν να προσανατολίζονται προς μια τέτοια εικόνα. Πάντως σήμερα, κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει με ασφάλεια πόσο μεγάλο είναι το μέγεθος του προβλήματος.

Παρ’ όλα αυτά, οι μέχρι τώρα ενδείξεις εξακολουθούν να παραμένουν θετικές και οι αναλυτές συνεχίζουν να προβλέπουν βελτίωση κερδών μέσα στο 2008.

- Η ανάπτυξη της οικονομίας πιστεύεται ότι θα διατηρηθεί ισχυρή για μία ακόμη χρονιά, με μείωση του επίσημου ποσοστού ανεργίας και με σημαντική άνοδο του όγκου των λιανικών πωλήσεων.

- Επίσης, αναμένεται να συνεχιστεί, έστω και με χαμηλότερους ρυθμούς, η πιστωτική επέκταση προς τα νοικοκυριά (στεγαστική πίστη, καταναλωτικά δάνεια και χορηγήσεις προς ελεύθερους επαγγελματίες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις), με αποτέλεσμα στην οικονομία να τονωθεί η ζήτηση.

- Τα αυτοχρηματοδοτούμενα μεγάλα έργα που ανατέθηκαν φέτος θα ξεκινήσουν να υλοποιούνται μέσα στο 2008. Επιπλέον, κάποια μεγαλύτερη πρόοδος αναμένεται στην προώθηση και στην υλοποίηση μερικών ΣΔΙΤ.

- Αυξημένα αναμένονται τα κέρδη των ελληνικών εταιρειών από τις δραστηριότητές τους στις αγορές του εξωτερικού, πλην αυτών στις ΗΠΑ.

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 506 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 30/11 - 4/12/2007

** Τα αναλυτικά αποτελέσματα εννεαμήνου των εισηγμένων και ο σχολιασμός από την Πήγασος ΑΧΕΠΕΥ δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”