του Στέφανου Κοτζαμάνη

Ούτε και η τετραετής συνεχόμενη άνοδος του Γενικού Δείκτη κατάφερε τελικά να μετριάσει τα μεγάλα discount στις εταιρίες επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Και παρόλο που κατά περιόδους το πέτυχε, σήμερα αυτά εξακολουθούν να βρίσκονται σε δυσθεώρητα επίπεδα, καθώς από τις οκτώ εταιρίες του κλάδου, οι πέντε διαπραγματεύονται με έκπτωση ανώτερη του 20% σε σχέση με την εσωτερική τους αξία (στοιχεία της 31ης Αυγούστου).

Παράγοντες που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν έως έναν βαθμό τα discount, και μάλιστα σε ανοδική πορεία αγοράς, είναι ίσως το μικρό μέγεθος αρκετών επενδυτικών εταιριών (τα γενικά έξοδα ανά επενδυόμενο ευρώ είναι σχετικά υψηλά), ή η σχετικά χαμηλή εμπορευσιμότητα των μετοχών τους.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, δεν είναι λίγοι οι παράγοντες της αγοράς που θεωρούν τα τρέχοντα discount υπερβολικά.

Με βάση τα στοιχεία της 31ης Αυγούστου, είχαμε την Interinvest (-26,32%), την Global (-25,6%), τον Δία (-24,29%), την Altius (-23,73%), την Alpha Trust Ανδρομέδα (-20,38%), την Αιολική (-18,32%) και την Ωμέγα (-18,13%).

Και στα ακίνητα

Πέρα όμως από τις εταιρίες επενδύσεων χαρτοφυλακίου, για πρώτη φορά τον περασμένο Αύγουστο είχαμε και discount σε εταιρία του κλάδου των ΑΕΕΑΠ, παρότι ο συγκεκριμένος τομέας απολαμβάνει σημαντικότατα φορολογικά κίνητρα και το θεσμικό πλαίσιο που τον διέπει βελτιώθηκε σημαντικά την περασμένη άνοιξη.

Συγκεκριμένα, η Eurobank Properties, με καθαρή αξία ενεργητικού (NAV) 371,5 εκατ. ευρώ στις 30 Ιουνίου, διαπραγματεύεται στο χρηματιστήριο με κεφαλαιοποίηση γύρω στα 342 εκατ., δηλαδή με έκπτωση γύρω στο 8%.

Η κίνηση αυτή μάλλον θα πρέπει να αποδοθεί στον ευρύτερο σκεπτικισμό που επικρατεί διεθνώς γύρω από τον τομέα των ακινήτων ύστερα από όσα συνέβησαν στις ΗΠΑ. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι με discount διαπραγματεύονται και πολλές άλλες εταιρίες του κλάδου στην Ευρώπη.

Ωστόσο, κύκλοι της ελληνικής αγοράς παραθέτουν μια σειρά από επιχειρήματα, σύμφωνα με τα οποία η ελληνική εισηγμένη καμία σχέση δεν έχει με όσα συνέβησαν στις ΗΠΑ.

Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται:

• Στις ΗΠΑ είχαμε πρόβλημα στην κατοικία, όταν οι ελληνικές ΑΕΕΑΠ τοποθετούνται σε εμπορικά ακίνητα.

• Τα εμπορικά ακίνητα έχουν ήδη κάνει τον πτωτικό τους κύκλο κατά την τριετία 2002 - 2004.

• Οι αποδόδεις (yields) των εμπορικών ακινήτων στην Ελλάδα εξακολουθούν να είναι χαμηλότερες από τον μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εντονότερο το πρόβλημα στην Κύπρο

Ακόμη πιο μεγάλα discount, όμως, συναντάμε στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (δεν είναι τυχαίο ότι είχαμε μέχρι σήμερα αρκετές δημόσιες προτάσεις), ακόμη και για τις μεγαλύτερες εταιρίες του κλάδου των επενδυτικών εταιριών όπως είναι η Δήμητρα (βασικότεροι μέτοχοι τα μέλη του Συνεργατικού Κινήματος) και η Elma Holdings (βασικότερος μέτοχος με περισσότερο από 60% η οικογένεια του κ. Μ. Ιωαννίδη).

Η Elma Holdings διαπραγματεύεται με έκπτωση της τάξεως του 30%. Η εταιρία διαθέτει κυρίως τρεις θυγατρικές επενδύσεων χαρτοφυλακίου και μια εταιρία στον χώρο της εκμετάλλευσης ακινήτων (εμπορικά στη Λευκωσία).

Ο πρόεδρος της Elma Holdings (της παλαιότερης επενδυτικής εταιρίας στην Κύπρο), κ. Μιχαλάκης Ιωαννίδης, θεωρεί το τρέχον discount υπερβολικό, αποδίδοντάς το στην ”ανώμαλη” κατάσταση που δημιουργήθηκε από το 1999, από τις νέες –τότε- εταιρίες του κλάδου που αν και άντλησαν περισσότερο από ένα δισ. λίρες (τεράστιο ποσό για τα κυπριακά δεδομένα), αρκετά σύντομα χρησιμοποίησαν τα περισσότερα εξ αυτών των κεφαλαίων σε άλλες δραστηριότητες.

Ο καλύτερος τρόπος για να ”κλείσει” το discount, σύμφωνα με τον κ. Ιωαννίδη, είναι η προσέλκυση θεσμικών χαρτοφυλακίων στη μετοχή και η αύξηση του μεγέθους της εταιρίας. Για τον λόγο αυτό προχωρεί σε αύξηση κεφαλαίου με μετρητά, στην οποία θα συμμετάσχει και ο όμιλος Marfin.

Γενικότερα, συζητάται η δημιουργία ενός ευρύτερου πλαισίου στρατηγικής συνεργασίας με τον όμιλο Marfin (MPB ή και MIG).

Με ακόμη υψηλότερο discount του 30% διαπραγματεύεται στο ταμπλό της Κοινής Πλατφόρμας η μετοχή της Δήμητρα Επενδυτική, της μεγαλύτερης εταιρίας του κλάδου στην Κύπρο. Ύστερα από μια περίοδο μεγάλων περιπετειών υπό νέο management, η Δήμητρα παρουσιάζει από το 2005 έως σήμερα υψηλή κερδοφορία, διαθέτοντας ένα αρκετά ισορροπημένο χαρτοφυλάκιο από μετοχές, ομόλογα, ακίνητα και καταθέσεις.

Στους περαιτέρω στόχους της εντάσσεται και η τοποθέτηση σε νέες μορφές επενδύσεων, όπως εναλλακτικές μορφές ενέργειας, δραστηριότητα αερομεταφορών κ.λπ., η περαιτέρω έμφαση σε ομόλογα και μετοχές εξωτερικού κ.ά.

Ο πρόεδρος της Δήμητρα Επενδυτική, κ. Σταύρος Ευαγόρου, μας δήλωσε ότι: ”Από τη μια πλευρά, εμείς δεν θέλουμε να έχουμε τέτοιες ανόδους στη μετοχή μας, που να υπερβαίνουν την πραγματική αξία της εταιρίας ή που να δημιουργούν κινδύνους για τους επενδυτές και τους μετόχους μας.

Αλλά από την άλλη πλευρά, με τόσο μεγάλη έκπτωση όπως η τρέχουσα, υπάρχουν πάντα οι κίνδυνοι για εξαγορά. Θα μπορούσε λοιπόν να βρεθεί ένας ξένος οργανισμός να διαθέσει μερικές δεκάδες εκατομμύρια λίρες για να αποκτήσει τον έλεγχο ενός άλλου μεγάλου οργανισμού που είναι η Δήμητρα κι έτσι να μεταφέρει στο εξωτερικό υπό τη μορφή κερδών πολλές άλλες δεκάδες εκατομμύρια λίρες.

Ως προς το τελευταίο, θα πρέπει και το διοικητικό συμβούλιο αλλά και οι μεγαλύτεροι μέτοχοί μας, που είναι ο Συνεργατισμός, να επαγρυπνούν. Επίσης –χωρίς να υπάρξει τίποτα το τεχνητό- αν οι βασικοί μας μέτοχοι κρίνουν ότι η τιμή της μετοχής είναι συμφέρουσα, τότε θα μπορούσαν να τη στηρίξουν με αγορές”.

Δημόσιες προτάσεις

Το ερώτημα τελικά στις περιπτώσεις των μεγάλων discount είναι κατά πόσο θα μπορούσαν να προκύψουν δημόσιες προτάσεις, προκειμένου οι υποψήφιοι αγοραστές να εκμεταλλευτούν την ”έκπτωση” μεταξύ της πραγματικής και της τρέχουσας αξίας του χαρτοφυλακίου.

Η απάντηση δεν μπορεί να είναι ξεκάθαρη, καθώς επηρεάζεται –εκτός των άλλων- και από διάφορους παράγοντες, όπως η μετοχική διάρθρωση της εταιρίας, τα πιθανά έμμεσα συμφέροντα του βασικού μετόχου από την ύπαρξη της εταιρίας κ.λπ.