Στο τραπέζι ο φόρος υπεραξίας στα crypto, νέα επιτροπή στο ΥΠΕΘΟ

Τρεις μήνες μετά τη διάλυση της προηγούμενης Επιτροπής για τη δημιουργία πλαισίου φορολόγησης και ελέγχου των κρυπτονομισμάτων και των ψηφιακών νομισμάτων, μια νέα Επιτροπή συστήθηκε στο υπουργείο Οικονομικών.

Η σύσταση της επιτροπής συμπίπτει με το ράλι της αγοράς μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, το οποίο έστειλε την τιμή του Bitcoin ακόμα και πάνω από τα 80.000 δολάρια και την κεφαλαιοποίηση του Ethereum στα 389,09 δισ. δολάρια, ξεπερνώντας αυτή της Johnson & Johnson.

Αποφάσεις προφανώς δεν έχουν ληφθεί ακόμα, αλλά στο τέλος της διαδρομής δεν αποκλείεται να επιβληθεί φόρος υπεραξίας στα κέρδη που προκύπτουν από τις αγοραπωλησίες κρυπτονομισμάτων. Δεδομένο, από την άλλη πλευρά, είναι πως από το 2027 μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ θα ισχύει η αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών για κατοχή κρυπτονομισμάτων, όπως ισχύει σήμερα για τις καταθέσεις.

Σήμερα, στο εθνικό φορολογικό δίκαιο δεν υπάρχει το παραμικρό πλαίσιο αναφορικά με τα κρυπτονομίσματα, καθώς οι κυβερνήσεις σε πολλές χώρες, όπως και στην Ελλάδα, κάνουν σαν να μην υπάρχουν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, σε ορισμένες περιπτώσεις, φορολογούμενοι οι οποίοι έχουν βγάλει λεφτά από τοποθετήσεις σε crypto και στη συνέχεια προχωρούν σε αγορές περιουσιακών στοιχείων να βρίσκονται μπλεγμένοι με την εφορία, καθώς δεν μπορούν να δικαιολογήσουν το «πόθεν έσχες» τους.

Σ' αυτό το σκηνικό, προ ολίγων ημερών ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης σημείωσε πως τα κρυπτονομίσματα είναι μια νέα πραγματικότητα και «δεν μπορεί να την αντιμετωπίζουμε με στρουθοκαμηλισμό», αναγνωρίζοντας πως δεν υπάρχει ο έλεγχος στον βαθμό που θα έπρεπε σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Τώρα, το ΥΠΕΘΟ, σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος και λαμβάνοντας υπόψη τις πρωτοβουλίες που σχεδιάζονται σε επίπεδο ΕΕ και ΟΟΣΑ, σχεδιάζει θεσμικό πλαίσιο σε τρεις άξονες:

• Ανάπτυξη κανονιστικού πλαισίου για τη λειτουργία και παρακολούθηση των κρυπτονομισμάτων και των άλλων ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων.
• Ανάπτυξη του πλαισίου για τη φορολογική μεταχείριση των κρυπτονομισμάτων -με τον Κωστή Χατζηδάκη να τα χαρακτηρίζει μιας μορφής επένδυση- λαμβάνοντας υπόψη βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.
• Ανάπτυξη του πλαισίου ελέγχου των κρυπτονομισμάτων και της καταπολέμησης της χρήσης τους για παράνομες δραστηριότητες.

Σε χρόνο παράλληλο, η ελληνική κυβέρνηση προχωρά στην ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία του πλαισίου ΕΕ και ΟΟΣΑ για τα κρυπτονομίσματα. Ειδικότερα:

• Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τον Μάιο του 2023 εγκρίθηκε ο Κανονισμός MiCA για τις Αγορές Κρυπτοστοιχείων, το πρώτο ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ για τα κρυπτονομίσματα που βάζει κανόνες στους συμμετέχοντες στην αγορά και προστατεύει τους καταναλωτές. Τα κράτη-μέλη έχουν διορία έως τις 30 Δεκεμβρίου 2024 να ενσωματώσουν τις βασικές προβλέψεις του κανονισμού στην εθνική νομοθεσία.
• Η Ελλάδα είναι μία από τις 59 χώρες που έχουν ανακοινώσει την πρόθεσή τους να προσχωρήσουν στο Πλαίσιο Αναφοράς για τα Κρυπτοστοιχεία ή Crypto-Asset Reporting Framework (CARF) του ΟΟΣΑ. Το πλαίσιο αυτό επεκτείνει την Αυτόματη Ανταλλαγή Πληροφοριών για φορολογικούς σκοπούς, που ήδη γίνεται για τις τραπεζικές καταθέσεις, και στον τομέα των κρυπτογραφημένων περιουσιακών στοιχείων. Οι περισσότερες προβλέψεις αυτού του νέου πλαισίου έχουν ήδη ενσωματωθεί στους ενωσιακούς κανόνες για τη διοικητική συνεργασία των κρατών-μελών στον τομέα της φορολογίας και θα εφαρμοστούν το 2027.

Η Επιτροπή

Η απόφαση, η οποία δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ, προβλέπει τη δημιουργία Ομάδας Εργασίας για τον καθορισμό πλαισίου φορολόγησης και ελέγχου των κρυπτονομισμάτων και ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων (digital assets), η οποία θα συνεδριάζει τουλάχιστον μια φορά τον μήνα, αλλά χωρίς να ορίζεται καταληκτική ημερομηνία για την ολοκλήρωση του πορίσματός της.

Μέλη της Επιτροπής ορίστηκαν η Μαρία Ψύλλα, γενική γραμματέας Φορολογικής Πολιτικής του ΥΠΕΘΟ, η οποία αναλαμβάνει καθήκοντα προέδρου, και μέλη οι Θεώνη Αλαμπάση, γενική γραμματέας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Βασιλική Λαζαράκου, πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Παναγιώτης Γιαννόπουλος, πρόεδρος της ΕΛΤΕ Ιωάννης Μπλάτσος από το ΣΔΟΕ, Μαριάννα Ηλιοκαύτου, Ελένη Βρέντζου, Άννα Κλωνή, Γεώργιος Νάσκαρης, στέλεχος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, Αλέξανδρος Καλιοντζόγλου, στέλεχος της Τράπεζας της Ελλάδος, Νικόλαος Δασκαλάκης, επίκουρος καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου, Χριστίνα Ταρνανίδου, καθηγήτρια του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Κωνσταντίνος Γκιουλέκας από την Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, και Γεώργιος Χατζησταύρου από την ΑΑΔΕ.