Η ίδρυση του πρώτου κράτους με πρότυπο το Bitcoin

Μέχρι τώρα, για να δημιουργηθεί μια νέα χώρα υπήρχαν οι παρακάτω συμβατικοί ή αντισυμβατικοί τρόποι: α) δημοψήφισμα με αίτημα την ανεξαρτησία, β) επανάσταση, γ) πόλεμος, δ) όταν κάποιος φυτέψει μια σημαία σε μια υπεράκτια πλατφόρμα και δηλώσει τον εαυτό του βασιλιά του τίποτα ε) seasteading, δηλαδή την κατοίκηση για κάποιες εβδομάδες σε διεθνή ύδατα σε ένα κρουαζιερόπλοιο, στ) αποικισμός άλλων πλανητών στο διάστημα. 

Εναλλακτικά, εμφανίστηκε ένας νέος, έβδομος τρόπος. Αντί να ξεκινήσετε από κάποιο φυσικό έδαφος, προχωράτε στην ίδρυση και ανάπτυξη μιας ψηφιακής χώρας. Η τεχνολογία μας επέτρεψε να δημιουργήσουμε νέου τύπου εταιρείες, ψηφιακές κοινότητες, καινοτόμα νομίσματα. Γιατί να μην τη χρησιμοποιήσουμε για να αναπτύξουμε νέες διαδικτυακές χώρες; Αυτή την πρωτότυπη ιδέα, όσο και ενδιαφέρουσα προοπτική, απασχολεί τον Balaji Srinivasan στο βιβλίο του «The network state», το οποίο φιγουράρει στην στήλη best seller των Wall Street Journal, New York Times κτλ. 

Η έννοια της διαδικτυακής χώρας

Ας ξεκινήσουμε από τον ορισμό. Μια διαδικτυακή χώρα θεωρείται ένα ευθυγραμμισμένο κοινωνικό δίκτυο με μια ηθική καινοτομία, αίσθηση συλλογικής συνείδησης και αντιλήψεων, αναγνωρισμένη ιδρυτική ομάδα ή άτομο, ικανότητα συλλογικής δράσης, ένα προσωπικό επίπεδο ευγένειας, ένα ολοκληρωμένο οικονομικό σύστημα που διαθέτει κρυπτονόμισμα, συναινετική κυβέρνηση που περιορίζεται από ένα κοινωνικό έξυπνο συμβόλαιο, ένα αρχιπέλαγος φυσικών περιοχών όπου διαμένουν οι πολίτες του και οικονομική ισχύ. 

Όλα τα στοιχεία που τη συνθέτουν, παρουσιάζονται σε μια απογραφή σε πραγματικό χρόνο,  καταγεγραμμένα σε ένα blockchain δίκτυο. Το παρακάτω παράδειγμα πίνακα ελέγχου, δείχνει πώς μπορεί να μοιάζει μια κρατική υπόσταση ψηφιακού δικτύου εκατομμυρίων ατόμων χαρτογραφημένη. Απεικονίζει ένα ψηφιακό δίκτυο με 1,7 εκατομμύρια ανθρώπους, 157 δισεκατομμύρια δολάρια ετήσιο εισόδημα και ακίνητα 136 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων.

Η πορεία ανάπτυξης αξιολογείται μέσα από ένα συνεχές δημοψήφισμα. Μια διαρκή ψήφο εμπιστοσύνης από τους ανθρώπους που επιθυμούν να παραμείνουν εντός και από όσους επιθυμούν να υποβάλλουν αίτηση αποδοχής. Σε γενικές γραμμές, μια επιτυχημένη διαδικτυακή χώρα είναι αυτή που προσελκύει νεοεισερχόμενους με κοινές αντιλήψεις και μια ανεπιτυχής είναι αυτή που χάνει ανθρώπινο δυναμικό ή πόρους.

Αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε διαδικτυακή χώρα πρέπει να αυξάνεται επ’ άπειρο, ή ότι όλα τα κράτη πρέπει να επικεντρωθούν στο ίδιο μοντέλο ανάπτυξης. Διαφορετικά εγχειρήματα θα δοκιμάζονται σε διαφορετικές μετρήσεις.

Ο λόγος δημιουργίας

Οι εμπνευστές και διοργανωτές του επιθυμούν να οικοδομήσουν κάτι νέο, χωρίς ιστορικούς περιορισμούς. Να ξεκινήσουν ειρηνικά μια νέα κατάσταση για τον ίδιο λόγο που θέλουμε να χτίσουμε σε ένα γυμνό οικόπεδο χωρίς να μπούμε στον κόπο να γκρεμίσουμε κάποιο κτίριο. Ένα κενό φύλλο χαρτιού χωρίς να χρειαστεί να σβήσουμε ότι είχε γραφτεί από πριν. Όπως συχνά είναι προτιμότερο να δημιουργήσουμε μια νέα εταιρεία και όχι να μεταρρυθμίσουμε μια υπάρχουσα, γλιτώνοντας από ατελείωτες συγκρούσεις κεκτημένων συμφερόντων. 

Εκεί βρισκόμαστε σήμερα με χώρες, πόλεις, έθνη, κυβερνήσεις, θεσμούς και μεγάλο μέρος του φυσικού κόσμου. Επειδή το ολοκαίνουργιο είναι αδιανόητο, αγωνιζόμαστε να μετασχηματίσουμε  το παλιό. Ίσως μπορεί να αλλάξει αυτό. 

Μια νεοφυής κοινωνική οντότητα με εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα (μη γειτονικών) κοινοτικών γαιών και δισεκατομμύρια δολάρια ετήσιο εισόδημα, θα είχε αδιαμφισβήτητη αριθμητική και κοινωνική σημασία. 

Ο συνδυασμός αριθμητικών και κοινωνικών μετρήσεων ταιριάζει με την εμφάνιση των κρυπτονομισμάτων. Αρχικά αγνοήθηκαν. Στη συνέχεια χλευάστηκαν ως καταδικασμένα σε αποτυχία. Ωστόσο ελάχιστα χρόνια μετά την εφεύρεσή του, το Bitcoin από μηδενική αξία, έφτασε να αποκτήσει μια κεφαλαιοποίηση αρκετών δισεκατομμυρίων δολαρίων (αριθμητική επιτυχία). Στη συνέχεια αναγνωρίστηκε από διεθνή οικονομικά μέσα, όπως CNBC και Bloomberg και έφτασαν να διαθέτει δεκάδες εκατομμύρια πιστούς σε όλο τον κόσμο (κοινωνική αναγνώριση). 

Με πρότυπο το Bitcoin, μια διαδικτυακή χώρα οικοδομείται ως έργο ανοιχτού κώδικα, οργανώνεται αποκεντρωμένα η εσωτερική οικονομία με βάση την απομακρυσμένη (remote) εργασία, καλλιεργούνται προσωπικά επίπεδα ευγένειας και ήθους, δημιουργούνται πολιτιστικά πρότυπα που αντικατοπτρίζουν τις αξίες των μελών-πολιτών.

Οι διαφορές με τα συμβατικά κράτη

Σε αντίθεση με μια ιδεολογικά και αισθητικά μη ευθυγραμμισμένη, αλλά γεωγραφικά συγκεντρωτική κληρονομιά, η οποία συγκεντρώνει εκατομμύρια διαφωνούντες σε ένα μέρος, μια διαδικτυακή χώρα είναι πολιτισμικά και πολιτικά ευθυγραμμισμένη, αλλά γεωγραφικά αποκεντρωμένη. 

Η γεωγραφία της φυσικής πραγματικότητας και ο ψηφιακός χώρος είναι θεμελιωδώς διαφορετικοί. Στον ψηφιακό απαλείφονται πολλές από τις δεσμεύσεις. Στον φυσικό κόσμο η Ελλάδα είναι καταδικασμένη να ζει δίπλα στην Τουρκία. Στον αντίστοιχο ψηφιακό, την επόμενη ημέρα μπορεί να βρίσκεται δίπλα στην Αυστραλία. Το ίδιο ισχύει μεταξύ δύο ανθρώπων. Ο Α και ο Β συναντιόνται δίπλα ο ένας στον άλλο στον ψηφιακό χώρο, αλλά μπορεί να μένουν ακόμα και σε άλλη ήπειρο. Τα  κοινωνική δίκτυα δεν περιορίζονται από φυσικά όρια, εκτός από τη κρατική δικαιοδοσία στην οποία επιλέγουμε να ζούμε.

Αν το εγχείρημα επιτύχει, ο πληθυσμός και η οικονομία θα γίνουν συγκρίσιμα με εκείνα ενός συμβατικού κράτους με εκατομμύρια πολίτες και δισεκατομμύρια σε εισόδημα. Συνεπώς ίσως τελικά να είναι σε θέση να επιτύχει αναγνώριση από τους υπάρχοντες κυρίαρχους κυβερνητικούς  οργανισμούς και τελικά από τα Ηνωμένα Έθνη.

Δεν είναι έθνος, αν και έχει τη δυνατότητα να γίνει. Πρόκειται για μια ειρηνική, αναπαραγώγιμη διαδικασία για τη μετατροπή μιας διαδικτυακής κοινότητας σε μετεξέλιξη του εθνικού κράτους. Μοιάζει με ένα έθνος του οποίου οι μετανάστες είναι διασκορπισμένοι διεθνώς αλλά συνδέονται με κανάλια επικοινωνίας. Μεταξύ τους και με την πατρίδα. 

Η ιδέα της διαδικτυακής χώρας προτείνει μια αντίστροφη διασπορά: μια κοινότητα που σχηματίζει πρώτα αποκεντρωμένα στο Διαδίκτυο, χτίζει μια δικιά της κουλτούρα και μόνο τότε έρχεται μαζί αυτοπροσώπως για να χτίσει κατοικίες και κατασκευές.

Η συνεισφορά σε φυσικά εδάφη, δεν γίνεται απαραίτητα σε μία περιοχή. Συνδέονται σπίτια και γειτονιές από διάφορες πόλεις, σε ένα νέο είδος φράκταλ πολιτείας με την πρωτεύουσά να βρίσκεται στον ψηφιακό κόσμο. Οι ενδιαφερόμενοι προς ένταξη θα μπορούν να επισκεφθούν είτε τα εικονικά είτε τα φυσικά μέρη της διαδικτυακής χώρας, να ζήσουν την εμπειρία δοκιμαστικά, και κατόπιν να αποφασίσουν αν θα φύγουν ή θα μείνουν.

Είναι ρεαλιστικό το σχέδιο;

Αν σας φαίνεται μικρή μια κοινότητα εκατοντάδων χιλιάδων ή ελάχιστων εκατομμυρίων ατόμων, αναλογιστείτε ότι οι περισσότερες χώρες είναι μικρές. Από τα 193 κυρίαρχα κράτη που είναι αναγνωρισμένα από τον ΟΗΕ, το 20% έχει πληθυσμό μικρότερο από ένα εκατομμύριο και περισσότερα από τα μισά, διαθέτουν πληθυσμό μικρότερο από 10 εκατομμύρια. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πολλές γνωστές χώρες: Λουξεμβούργο (615 χιλιάδες), Κύπρος (1,2 εκ.), Εσθονία (1,3 εκ.), Νέα Ζηλανδία (4,7 εκ.), Ιρλανδία (4,8 εκ.), Σιγκαπούρη (5,8 εκ.). 

Πού θα βρεθούν εκατομμύρια κάτοικοι προκειμένου να δημιουργήσουν μια διαδικτυακή χώρα; Σκεφτείτε μόνο πως η πλατφόρμα του Facebook έχει πάνω από 3 δισεκατομμύρια χρήστες και του Twitter περισσότερα από 300 εκατομμύρια. Πολλοί μεμονωμένοι influencers ακολουθούνται από εκατομμύρια οπαδούς. 

Συνεπώς δεν είναι καθόλου ανέφικτο να οικοδομηθεί μια διαδικτυακή κοινωνία της τάξης μεγέθους ενός με δέκα εκατομμύρια ανθρώπους, με μια αίσθηση συλλογικής συνείδησης, ένα ολοκληρωμένο οικονομικό μοντέλο που θα έχει ως μέσο συναλλαγής ένα κρυπτονόμισμα και ένα σχέδιο συνεκμετάλλευσης πολλών ακινήτων σε όλο τον κόσμο.

Μια startup ξεκινά εντοπίζοντας ένα οικονομικό πρόβλημα, ένα κενό στην αγορά το οποίο φιλοδοξεί να καλύψει με την υλοποίηση μιας καινοτόμας ιδέας, με τη μορφή μιας νέας εταιρείας. Αντίστοιχα μια διαδικτυακή νεοφυής κοινωνία ξεκινά εντοπίζοντας ένα ηθικό ζήτημα και παρουσιάζοντας μια διέξοδο με τη μορφή ενός νέου κοινωνικού μοντέλου. Μια θεμελιωμένη κοινωνικοπολιτική καινοτομία που προσελκύει πολίτες σε μια  κοινωνική μορφή, όπως μια εμπορική καινοτομία προσελκύει πελάτες και συνεργάτες σε μια επιχείρηση. 

Αν αντιληφθείτε πως η κουλτούρα της διαδικτυακής χώρας είναι καλύτερη από εκείνη που σας περιβάλλει, ενσυνείδητα ή υποσυνείδητα, αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχει έλλειμμα ηθικής στον κόσμο. Τώρα έχετε τη δυνατότητα να διορθώσετε το περιβάλλον που δραστηριοποιήστε. Σε μια νεοφυή διαδικτυακή κοινωνία δεν ζητάτε από τους ανθρώπους να αγοράσουν ένα προϊόν  αλλά να ενταχθούν σε μια κοινότητα με κοινή πολιτιστική αντίληψη.

Οι άνθρωποι συχνά είναι πιο φιλικοί με λαούς 1.000 χιλιόμετρα μακριά. Αισθάνονται  παγιδευμένοι στη χώρα τους. Νιώθουν πιο κοντά πολιτισμικά σε εκείνους που επικοινωνούν διαδικτυακά, παρά με τους γείτονές τους. Έχουν ή αισθάνονται ότι έχουν περισσότερα κοινά. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα στον ψηφιακό κόσμο, είναι πως μπορούμε να ζήσουμε σε 10 διαφορετικές κοινότητες ταυτόχρονα.

Η εξέλιξη του έθνους κράτους 

Η συμβατική διαφοροποίηση μεταξύ επίσημα αναγνωρισμένων κρατών είναι προβληματική. Τον ΟΗΕ είναι πιο κοντά στην αλήθεια να μην τον θεωρούμε ως οργάνωση ενωμένων εθνών, αλλά ως ένωση επιλεγμένων κρατών. Γιατί; Επειδή βρίσκονται καταγεγραμμένες 193 χώρες. Ωστόσο αν όλα τα απάτριδα έθνη, όπως Καταλανοί, Βάσκοι, Κούρδοι, Αρμένιοι και ούτω καθεξής, διέθεταν τα δικά τους κράτη, θα έπρεπε να υπήρχαν 600 ή 700 χώρες στον ΟΗΕ. 

Για παράδειγμα η Ινδία δεν ήταν ποτέ μια ενοποιημένη χώρα. Πολλές διαφορετικές εθνικότητες βρίσκονται κάτω από το ίδιο κράτος. Στην Κίνα μπορεί το 90% να είναι Χαν, έτσι μπορείτε να υποστηρίξετε ότι πρόκειται για ένα σχετικά ενιαίο έθνος, αλλά οι άλλες εθνοτικές ομάδες αριθμούν 100 εκατομμύρια ανθρώπους. 

Η ιδέα του εθνικού κράτους δεν υπήρχε από πάντα. Για την ακρίβεια είναι εφεύρεση των τελευταίων αιώνων. Στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία, υπήρχαν πολλά κράτη-πόλεις ή μικρά πριγκιπάτα που δεν είχαν τις αμυντικές δυνατότητες να αντισταθούν στα εθνικά κράτη. Έτσι ενώθηκαν σε μεγάλες κρατικές οντότητες. Το κράτος μπορεί να ομογενοποιηθεί και να δημιουργήσει ένα έθνος. Συχνά βέβαια το εγχείρημα της ενοποίησης αποτυγχάνει, όπως στην περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας. Αντίστοιχα, κάποιες διαδικτυακές χώρες θα ισχυροποιηθούν σε βάθος χρόνου, ενώ άλλες θα αποτύχουν. 

Τελικές σκέψεις 

Υπάρχει μια ρομαντική μερίδα πολιτών που έχει την εντύπωση πως ανάμεσα στους πολιτισμούς θριαμβεύει πάντα ο καλύτερος, ο πιο ελεύθερος, ο πιο φιλικός προς τον άνθρωπο. Η ιστορία αποδεικνύει πως δεν γίνεται πάντοτε έτσι. Για παράδειγμα στην Ευρώπη για πάνω από μια χιλιετία δεν υπερίσχυσε ο ορθός λόγος της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, ούτε ο νόμος του Ρωμαϊκού δικαίου αλλά ο μεσαίωνας. 

Η ιστορία κινείται αργά, όμως η εξέλιξή της κτίζεται κάθε μέρα. Οι υφιστάμενοι θεσμοί καθορίζουν την ισορροπία ισχύος και οριοθετούν το πολιτικά εφικτό. Η έκβαση ωστόσο δεν είναι προκαθορισμένη, αλλά επηρεάζεται από απρόβλεπτα και συγκυριακά γεγονότα. Η σημερινή πραγματικότητα έχει διαμορφωθεί ως αποτέλεσμα μυριάδων γεγονότων, μίας συνεχούς πάλης διάφορων στοιχείων, φυσικών και ανθρώπινων. 

Ο μαύρος κύκνος του Bitcoin δεν είναι σίγουρο πως θα υπερισχύσει. Ωστόσο μας αποκαλύπτει ατελείωτες δυνατότητες τεχνολογικής και κοινωνικής ανατροπής.

Σεμινάρια και βιβλίο για τα κρυπτονομίσματα

Τα σεμινάρια θα συνεχίσουν ξανά από Σεπτέμβρη. Μπορείτε όμως να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin» από το https://www.media2day.gr/seminars και στα βιβλιοπωλεία. Οι κάτοικοι του εξωτερικού μπορούν να το παραγγείλουν από το Amazon.

* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς