Αν τα κρυπτονομίσματα και το blockchain μας υπόσχονται ένα μέλλον με τραπεζικές υπηρεσίες χωρίς τράπεζες, τα NFTs φιλοδοξούν να μη χρειαζόμαστε ενδιάμεσους για αγοραπωλησίες περιουσιακών στοιχείων. Συμβολαιογράφους, μεσίτες για τα ακίνητα ή χρηματιστές για τις μετοχές.
Για ποιο λόγο πηγαίνουμε στο υποθηκοφυλακείο και στον συμβολαιογράφο όταν θέλουμε να αγοράσουμε ένα σπίτι; Για να πιστοποιηθεί η ιδιοκτησία και κατόπιν να μεταβιβαστεί στο όνομα μας. Ποιος είναι ο λόγος που χρειαζόμαστε το χρηματιστήριο; Για να διασφαλίζεται ότι ο πωλητής θα παραδώσει τις μετοχές του και ο αγοραστής θα πληρώσει τα χρήματα.
Αν όμως οι συναλλαγές μπορούν να γίνονται αυτοματοποιημένα, χωρίς μεσάζοντα, αξιόπιστα; Αυτό είναι το επαναστατικό που φέρνει η τεχνολογία των NFTs μέσω του blockchain. Δίνει ένα αποφασιστικό χτύπημα στην ύπαρξη μεσαζόντων, ακόμα και σε σημεία που δεν είχαμε φανταστεί ότι μπορεί να υπάρξουν. Δημιουργεί ένα ανοιχτό και διαφανές οικονομικό περιβάλλον που είναι διαθέσιμο σε όλους. Κι όλα αυτά χωρίς να υπάρχει η ανάγκη κάποιας κεντρικής αρχής.
Απίστευτο; Το ίδιο τρελό θα σας φαινόταν αν σας έλεγαν πριν λίγα χρόνια ότι η μεγαλύτερη εταιρία taxi στον κόσμο δεν θα διαθέτει κανένα taxi. Να όμως που εμφανίστηκε η Uber. Οι εποχές αλλάζουν. Ο πιο δημοφιλής ειδησεογραφικός οργανισμός στον κόσμο, με δισεκατομμύρια αναγνώστες, η Facebook, δεν δημιουργεί περιεχόμενο. Δεν διαθέτει ούτε ένα δημοσιογράφο. Μετακινεί δεδομένα, δηλαδή ηλεκτρόνια. Δεν παράγει τίποτα απτό και κερδίζει δισεκατομμύρια δολάρια.
Συλλεκτικά αντικείμενα τέχνης
Για να το κατανοήσουμε καλύτερα το θέμα των NFTs, ας πάρουμε ένα παράδειγμα από τον «πραγματικό», φυσικό κόσμο. Οποιοδήποτε βιβλίο του Καζαντζάκη που εκδόθηκε πρόσφατα έχει αξία. Ωστόσο η πρώτη έκδοση είναι πολύ μεγαλύτερης αξίας, παρά το ότι το περιεχόμενο είναι ίδιο και πιθανότατα χειρότερης ποιότητας σαν κατασκευή. Το ίδιο βιβλίο, ίδιας έκδοσης, αν έχει χειρόγραφη αφιέρωση του ίδιου του συγγραφέα, θεωρείται ακόμα πιο πολύτιμο. Με άλλα λόγια, η αξία καθορίζεται από τις διαβαθμίσεις της σπανιότητας.
Στα επόμενα χρόνια, κάθε αντικείμενο που έχει ανταλλακτική αξία θα συνοδεύεται με ένα ψηφιακό πιστοποιητικό αυθεντικότητας και ιδιοκτησίας. Αυτή ακριβώς θα είναι η χρησιμότητα των NFTs. Όταν πουλήσω κάτι που συνοδεύεται με κάποιο NFT, είναι σαν να το πουλάω με ένα πιστοποιητικό γνησιότητας που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, να χαθεί, να αλλοιωθεί.
Πώς πιστοποιείται η αυθεντικότητα και η σπανιότητα ενός βιβλίου του Καζαντζάκη ή ενός ακριβού πίνακα ζωγραφικής; Μέχρι τώρα, κάθε φορά που αλλάζει χέρια ένα παλιό πολύτιμο αντικείμενο, οι συναλλασσόμενοι απευθύνονται σε κάποιο ειδικό. Με τα NFTs όμως, αρκεί να γίνει μόνο μία φορά και να καταγραφεί στο blockchain. Κατόπιν με την απλή επίδειξη του ψηφιακού πιστοποιητικού, τόσο το επίπεδο σπανιότητας, όσο και η ιδιοκτησία, θα αναγνωρίζεται εύκολα, άμεσα, οικονομικά.
Η ιδιαιτερότητα των ψηφιακών αντικειμένων
Αυτό είναι σχετικά εύκολα κατανοητό. Υπάρχει όμως και μια πιο δύσκολη στην κατανόηση εφαρμογή του. Ο κάτοχος να μην έχει τίποτα άλλο παρά ένα ψηφιακό αντικείμενο, όπως ένα gif ή μια φωτογραφία, που μπορεί όχι μόνο να δει, αλλά και να χρησιμοποιήσει ο καθένας. Χωρίς να διαθέτει τα δικαιώματα να εμποδίσει άλλους να τα βλέπουν. Κι όμως υπάρχουν πρόθυμοι να τα αγοράσουν, συχνά πανάκριβα!
Το πρώτο tweet του, ο Jack Dorsey το μετέτρεψε σε NFT, με αποτέλεσμα να πουληθεί 2,5 εκατομμύρια δολάρια. Μπορεί να το διαβάσει ο καθένας; Μπορεί. Μπορεί να το αντιγράψει ο καθένας; Πάλι μπορεί! Τότε; Πώς στο καλό έχει αξία; Πως μπορεί ένα ψηφιακό αρχείο, όπως ένα jpeg ή gif, που δεν αντιπροσωπεύει ένα φυσικό αντικείμενο και το οποίο μπορεί να αντιγραφεί, να αξιολογείται ως πολύτιμο; Αξίζει για τον ίδιο λόγο που έχει αξία οτιδήποτε άλλο: είναι σπάνιο και οι άνθρωποι ενδιαφέρονται να το αποκτήσουν.
Είναι μοναδικά. Ούτε ο ίδιος ο δημιουργός μπορεί να φτιάξει ένα ίδιο. Μπορεί φυσικά να φτιάξει αντίγραφα και αυτός, αλλά πανομοιότυπα. Σχεδόν ίδια, όχι ίδια ακριβώς. Ο αριθμός πιστοποιητικού, η ημερομηνία κτλ θα είναι διαφορετικά. Για πολλούς ακούγεται σαχλό, αλλά πολλοί ενδιαφέρονται για λεπτομέρειες σαν αυτές. Και πώς θα αναγνωρίσουμε τις διαφορές; Επειδή τα δεδομένα θα βρίσκονται στο blockchain, δημόσια, με αποκεντρωμένο και ασφαλή τρόπο.
Τα NFTs δεν βρίσκονται σε κάποιο υπολογιστή ή server. Διατηρούνται στη δική σας προσωπική διεύθυνση blockchain, την οποία ελέγχετε με το ιδιωτικό σας κλειδί. Το blockchain επιτρέπει την επαλήθευση του αριθμού αντιτύπων, του ιδιοκτήτη, καταγραφή της πορείας ιδιοκτησίας. Στο ευφυές συμβόλαιο αναφέρεται το Αναγνωριστικό (ταυτότητα) και τα μεταδεδομένα: όνομα, περιγραφή, url.
Μουσική και βιβλία
Οι ιδιότητες των NFTs θα ανατρέψουν τη δομή ολόκληρων κλάδων, όπως της μουσικής βιομηχανίας. Σήμερα το 80% των εσόδων της κατευθύνεται στους ενδιάμεσους, όχι τους δημιουργούς. Παλαιότερα πήγαινε στις δισκογραφικές εταιρίες. Σήμερα πηγαίνει στο Sportify και την Apple Music, οι οποίες προσφέρουν πρόσβαση σε μια τεράστια συλλογή ηχογραφημένης μουσικής με σχετικά χαμηλές χρεώσεις. Η πρόσβαση έχει αντικαταστήσει την ιδιοκτησία.
Ακούγεται υπερβολικό το κόστος, ίσως και να είναι, αλλά δεν θα μπορούσε ποτέ να μεταφερθεί η μουσική στο ευρύ κοινό χωρίς μεσάζοντες. Τώρα όμως καταφτάνει η μεγάλη ανατροπή. Με τα NFTs τα εμπόδια μεταξύ καλλιτέχνη και τελικού παραλήπτη καταρρέουν. Οι δημιουργοί μπορούν να βάλουν τα τραγούδια τους στο blockchain και να τα στείλουν κατευθείαν σε όποιον ενδιαφέρεται για την μουσική τους. Και μάλιστα με το πλεονέκτημα πως, παρότι θα είναι σε ψηφιακή μορφή, δεν θα μπορούν να αντιγραφούν όπως τώρα. Το Internet αποδείχτηκε το μεγαλύτερο φωτοτυπικό που έχει ανακαλύψει ο άνθρωπος. Το blockchain προτίθεται να το αλλάξει αυτό.
Η βασική παράμετρος για την οικονομική επιτυχία γίνεται η κοινότητα. Όταν έχεις εκατομμύρια θαυμαστές, μπορείς να πουλήσεις πιο σπάνια κομμάτια, σε ορισμένους που είναι πιο πρόθυμοι από άλλους (πιο φανατικοί, πιο εύποροι, πιο επενδυτές). Τι μπορεί να θεωρείται σπάνιο; Όχι αναγκαστικά κάποιο τραγούδι, αλλά κάποια ηχογράφηση ενός άλμπουμ ή ενός τραγουδιού που δεν θα έχει κανείς άλλος. Ναι, το ίδιο τραγούδι θα ακούει και ένας απλός ακροατής, όπως το ίδιο περιεχόμενο διαβάζει όποιος έχει το βιβλίο του Καζαντζάκη.
Αν θελήσει ο αγοραστής να πουλήσει τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, ο καλλιτέχνης θα λαμβάνει ένα ποσοστό, π.χ. 20% ως μερίδιο από τα χρήματα που δαπανήθηκαν. Και αν ξαναπουληθεί, άλλα 20% ή οποιαδήποτε παραλλαγή ανταμοιβής επιθυμεί. Τα NFTs αλλάζουν εντελώς τους όρους διεξαγωγής του παιχνιδιού. Δίνουν ένα κίνητρο να γίνει καλύτερος ο καλλιτέχνης, αφού κερδίζει και από την μεταπώληση. Αν ο παραγωγός περιεχομένου αυξήσει την ζήτηση για τις δημιουργίες του, αποκτάει αξία κάποιο σπάνιο κομμάτι. Όταν επιθυμούν να το αγοράσουν περισσότεροι, όλο και κάποιος θα φανεί πρόθυμος να προσφέρει περισσότερα. Επίσης θα μπορεί να ανταμείβει τους θαυμαστές του που θα παρακολουθήσουν κάποια συναυλία του, ενσωματώνοντας σε κάθε εισιτήριο έναν μοναδικό κωδικό QR που όταν σαρωθεί θα τους παρέχει από ένα αναμνηστικό και συλλεκτικό NFT.
Η δυνατότητα μικροπληρωμών που υπόσχονται οι νέες εφαρμογές στα κρυπτονομίσματα, όπως το Lighting Network (δηλαδή θα πληρώνεις άμεσα, αυτοματοποιημένα, χωρίς κόστος, ακόμα και 0,001 σεντς), αλλάζει το τοπίο. Μπορεί ο καλλιτέχνης να πληρώνεται ανάλογα τον χρόνο που ακούγεται το τραγούδι του. Ή να μπορείς να του δίνεις ένα σεντς από το κινητό σου, αντί για χειροκρότημα.
Πολύ πιθανό κάτι ανάλογο να συμβεί και σε άλλες κατηγορίες, όπως για παράδειγμα στα βιβλία. Ο αγοραστής του βιβλίου θα μπορεί να τα αποκτήσει πολύ φτηνά, ίσως και δωρεάν, αλλά να πληρώσει ανάλογα με τις σελίδες που θα διαβάσει. Συνεπώς ο συγγραφέας να έχει το οικονομικό κίνητρο να το κάνει ενδιαφέρον.
Τελικές σκέψεις
Η φράση «τα κρυπτονομίσματα θα αλλάξουν τον κόσμο», γίνεται όλο και πιο ρεαλιστικά προσιτή όσο περνάει ο καιρός. Κι είμαστε ακόμα στην αρχή. Μόλις έχουμε αρχίσει να εξερευνούμε την επιφάνεια, δεν έχουμε καν δοκιμάσει να σκάψουμε βαθύτερα.
Η δυνατότητα των ψηφιοποιημένων μεριδίων που μεταφέρονται εύκολα και πιστοποιούν την ιδιοκτησία, θα αλλάξει όλα όσα ξέρουμε για τα οικονομικά. Θα ανατρέψει τον κόσμο όπως τον γνωρίζουμε. Απελευθερώνει δυνατότητες που δεν φανταζόμαστε. Ιδιοκτησιακά δικαιώματα, ψυχαγωγία, επαλήθευση ταυτότητας, πιστοποίηση και μεταβίβαση ψηφιακών μεριδίων ακίνητης περιουσίας, ενημέρωση και ανταλλαγή πληροφοριών. Ότι μπορούμε να φανταστούμε και έχει ανταλλάξιμη αξία. Θα αλλάξουν την ίδια την μορφή της κυκλοφορίας και της αξιολόγησης του χρήματος.
Η αλλαγή είναι πολύ μεγαλύτερη από όσο νομίζουν ακόμα και οι Bitcoiners. Ο κλάδος των NFTs είναι ένας χώρος που διαμορφώνεται συνεχώς, τρέχοντας με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Μόνο μια αδρή εικόνα έχουν ακόμα και οι πρωτοπόροι του ψηφιακού κόσμου. Είμαστε στην φάση που βρισκόταν το Internet το 1997. Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί την εξέλιξη της Amazon, τη συμβολή της Google, την εμφάνιση της Facebook. Όλες αυτές οι εφαρμογές δημιούργησαν ένα εντελώς διαφορετικό επίπεδο αξίας, διαταράσσοντας ολόκληρο το παραδοσιακό σύστημα. Κυριολεκτικά ολόκληρο.
Το μόνο σίγουρο είναι πως το μαγείρεμα έχει αρχίσει. Την συνταγή θα την μάθουμε στην πορεία.
Τα νέα της αγοράς
Το κρίσιμο ερώτημα που απασχολεί πολλούς συμμετέχοντες στην αγορά των crypto, είναι αν διανύουμε την εποχή των «αρκούδων». Αν το υψηλό του Απριλίου στις 65.000 δολάρια είναι σαν τις 20.000 του 2017, που για να ξεπεραστεί απαιτήθηκαν χρόνια. Από τις 20 Ιουλίου μέχρι σήμερα, η αντεπίθεση των «ταύρων» ανέβασε την τιμή του Bitcoin στις 46.000 δολάρια. Βέβαια και κατά την διάρκεια του 2018 υπήρξαν απόπειρες ανάκαμψης που όμως ξεθώριασαν γρήγορα. Μήπως λοιπόν έχουμε και τώρα μια παρόμοια περίπτωση;
Όπως φανερώνει το παραπάνω διάγραμμα από την εταιρία ερευνών Glassnode, υπάρχουν σημαντικές διαφορές με εκείνη την περίοδο. Η μεγαλύτερη από όλες είναι πως αυτή τη φορά οι μακροπρόθεσμοι επενδυτές δεν δείχνουν διάθεση να αποχωριστούν τα Bitcoin τους, σε αντίθεση με το 2018. Η αλήθεια είναι πως μεταξύ των Bitcoiners επικρατεί η πεποίθηση ότι το Bitcoin θα επιστρέψει σύντομα στο προηγούμενο υψηλό των 65.000 δολαρίων. Ωστόσο τους αφήνει αδιάφορους. Δεν πρόκειται να πουλήσουν ούτε εκεί.
* Το σημερινό άρθρο εντάσσεται σε μια σειρά από αναλύσεις γύρω από τη νέα συναρπαστική πραγματικότητα που μας επιφυλάσσουν τα NFTs. Το θέμα φυσικά δεν εξαντλείται εδώ. Θα συνεχίσουμε με περισσότερα αφιερώματα. Για την ώρα θα βρείτε όσα έχουμε αναφέρει σχετικά εδώ και εδώ.
* Τα σεμινάρια που αφορούν το Bitcoin θα συνεχιστούν ξανά τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin», από εδώ (https://www.media2day.gr/seminars) Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε δύο μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Σε όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί να ασχοληθείτε», στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο. Σε όσους αγοράσουν το βιβλίο, θα παρέχεται ΔΩΡΕΑΝ προνομιακή σχέση με το γνωστό ανταλλακτήριο Kraken. Συγκεκριμένα, αν επιθυμείτε να γίνετε πελάτες του Kraken, θα έχετε σχεδόν την ίδια αντιμετώπιση που έχουν θα έχουν οι VIP πελάτες του.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.