Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το 2020 ήταν μια χρονιά μεγάλων ανατροπών. Δομικές αλλαγές που καθιστούν επισφαλή κάθε πρόβλεψη για το 2021. Ωστόσο έχουμε ένα σίγουρο δεδομένο: Την ψηφιακή επιτάχυνση.
Εταιρείες που έχουν στραφεί σε μεγάλο βαθμό προς τα εκεί, η επένδυση τους απέδωσε εξαιρετικά. Όχι μόνο δεν έχασαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά στην πραγματικότητα είδαν να αυξάνεται η ζήτηση για τις υπηρεσίες τους. Κι αυτή η τάση δεν αναμένεται να αντιστραφεί.
Όσο αφορά τα κρυπτονομίσματα, αναμφίβολα το γεγονός που χαρακτήρισε την χρονιά που πέρασε ήταν το νέο υψηλό του Bitcoin μετά από 3 ολόκληρα χρόνια. Ακόμα σημαντικότερο όμως, ήταν η διάσπαση των 20.000 δολαρίων που ακολούθησε λίγο αργότερα. Αποτέλεσε το έναυσμα για την εκρηκτική άνοδο που βιώνουμε το τελευταίο διάστημα και κυρίως την προσοχή που προσελκύει ο χώρος των crypto από τα ΜΜΕ.
Η ανάπτυξη των DeFi και το Bitcoin
Ωστόσο υπήρξε και κάτι που δεν συγκέντρωσε το ενδιαφέρον των πρωτοσέλιδων, το οποίο είναι εξίσου, αν όχι ακόμα πιο κρίσιμο: Η ανάδειξη των DeFi εφαρμογών. Όσοι παρακολουθούσαν στενά τον χώρο, το γνωρίζανε ότι θα ερχόταν. Όμως αποτελούσε περισσότερο μια αφηρημένη υπόθεση. Τώρα το βλέπουμε να εξελίσσεται ζωντανά, μπροστά στα μάτια μας.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό; Το Bitcoin για να αναπτυχθεί σαν νόμισμα χρειάζεται το δικό του οικοσύστημα. Και αυτό πλέον το βλέπουμε να έχει δημιουργηθεί, έστω και αν βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο. Για να αρχίσει να «λάμπει» ο χρυσός νομισματικά και να αναδείξει τις πραγματικές του δυνατότητες ως μέσο ανταλλαγής αξίας, έπρεπε να δημιουργηθούν οι πρώτες τράπεζες. Μέχρι τότε χρησίμευε σε περιορισμένες συναλλαγές, σε ένα σχετικά μικρό κύκλο όπου διεξαγόταν το τοπικό εμπόριο. Τα πρώτα τραπεζικά δίκτυα σε διαφορετικές πόλεις μετέτρεψαν το χρυσό σε πίστη. Εξέδιδαν χαρτιά (τραπεζογραμμάτια) έναντι του φυσικού μετάλλου, μάζευαν καταθέσεις, πρόσφεραν δάνεια.
Το ίδιο θα συμβεί με τον ψηφιακό χρυσό, το Bitcoin. Το ρόλο του τραπεζικού οικοσυστήματος, αναλαμβάνουν οι DeFi εφαρμογές, οι οποίες έχουν αναδειχθεί στη φαντασία των φίλων των κρυπτονομισμάτων ως η φυσική επέκταση του bitcoin. Μετά τον εκδημοκρατισμό του χρήματος, αποδεικνύουν πως μπορεί να υπάρξει ένας εκδημοκρατισμός των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Μια ανατροπή που δεν τολμούσαμε να φανταστούμε πριν λίγο καιρό.
Το Bitcoin λειτουργεί και αναπτύσσεται όσο εξακολουθεί να περιβάλλεται από ένα οικονομικό οικοσύστημα που ωφελείται από αυτό, συνεπώς έχει κάθε λόγο να το διατηρήσει ζωντανό. Αποτελείται από εκείνους που ασχολούνται και έχουν επενδύσει στην ασφάλεια του δικτύου, όπως οι miners, τα ανταλλακτήρια όπου διεξάγονται οι αγοραπωλησίες μεταξύ κρυπτονομισμάτων και συμβατικών κρατικών νομισμάτων, τα πορτοφόλια όπου φυλάσσονται και βέβαια τους χρήστες που το αξιολογούν ως χρήσιμο.
Αυτό το οικοσύστημα είναι περιορισμένο. Το αντίστοιχο πλέγμα των παραδοσιακών νομισμάτων ενσωματώνει χρηματοοικονομικές υπηρεσίες με πολύ περισσότερες λειτουργίες: Δανεισμός, ασφάλειες, επενδύσεις και ένα σωρό παρακλάδια τους. Το Bitcoin δεν προοριζόταν ποτέ να καλύψει όλες αυτές τις υπηρεσίες. Ουσιαστικά, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση, χρησιμεύει ως τεχνολογικά εξελιγμένη διαφύλαξη αξίας, όπως ο χρυσός.
Με την ύπαρξη των DeFi διαπιστώνουμε πλέον στην πράξη πως μπορούν να υπάρξουν πολύπλοκες τραπεζικές εργασίες, χωρίς τράπεζες. Χωρίς ανθρώπους, χωρίς κτήρια, χωρίς μετόχους, χωρίς διοικήσεις, χωρίς golden boys and girls. Με τα λειτουργικά έξοδα σε μηδενικό επίπεδο και τα κέρδη να μοιράζονται στους ίδιους τους χρήστες – πελάτες.
Η επενδυτική επιλογή
Το κλειδί για να επιτύχουν τα DeFi, αποτελεί το Ethereum και η μετεξέλιξη του. Η πλατφόρμα προγραμματισμού πάνω στην οποία δημιουργούνται όλες αυτές οι εφαρμογές ή τουλάχιστον η μεγάλη τους πλειοψηφία. Οι περισσότερες DeFi θα αποτύχουν. Μην έχει κανείς την ψευδαίσθηση πως δεν θα γίνει έτσι. Όμως η θυσία των διοργανωτών και των χρημάτων που αναπόφευκτα θα καούν, δεν θα πάει χαμένη. Προετοιμάζουν το έδαφος για τον επόμενο, πιο ώριμο γύρο. Αυτόν που θα πετύχει θαυμαστά πράγματα που δεν χωρούν στο μυαλό μας. Όπως δεν πήγαινε στο Facebook ή στην Amazon όταν δημιουργήθηκε το Internet.
Εάν συνεχιστεί η ανοδική πορεία στην αγορά των crypto, μόνο απίθανο δεν είναι να δούμε παρόμοιες καταστάσεις με τη μανία των ICOs του 2017. Τότε οι επενδυτές αγοράζανε οτιδήποτε παρέπεμπε σε κρυπτονομίσματα, ενώ τώρα θα αγοράζουν οτιδήποτε εμπλέκεται με τη λέξη «DeFi», καθώς προσφέρουν την δυνατότητα για πολύ υψηλές αποδόσεις. Αρχικά θα στραφούν εκεί οι νεότερες ηλικίες που νιώθουν πιο άνετα με την λογική της αποκεντρωμένης οικονομίας, προτού διεισδύσει στον ευρύτερο πληθυσμό.
Οι πιο δημοφιλείς εφαρμογές DeFi δεν θα περιμένουν την έκβαση της μετάβασης στο Ethereum 2. Θα ξεκινήσουν λύσεις δεύτερου επιπέδου (second layer). Πρωτόκολλα που βρίσκονται πάνω σε ένα blockchain για να αποφευχθούν τα σημεία συμφόρησης που προκαλούνται σήμερα. Τα Synthetix, Aave και Uniswap είναι μεταξύ αυτών που έχουν ήδη ανακοινώσει σχέδια για second layer. Ωστόσο είναι εντελώς ασαφές ποια θα επιτύχουν, πόσο μάλλον θα κυριαρχήσουν.
Το επόμενο στάδιο εικάζεται πως θα είναι η δημιουργία οντοτήτων που θα χαρακτηρίζονται ως «HyFi». Χρηματοοικονομικές εταιρίες με υβριδική υπόσταση, που θα παντρεύουν τις καινοτομίες των DeFi με τους παραδοσιακούς τρόπους χρηματοδότησης. Μια άλλη τάση που φαίνεται να συνεχίσει να αναπτύσσεται, αφορά την χρήση των stablecoins. Η κινητήρια δύναμη της υιοθέτησης των stablecoin είναι πως ολοένα αναγνωρίζεται ως πολύ πιο εύκολο και οικονομικότερο να πραγματοποιούνται διασυνοριακές πληρωμές με αυτά, σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους.
Η πολιτική των κρατών
Η επόμενη μεταβλητή της εξίσωσης, αφορά τα κράτη. Πολύ πιθανό οι κυβερνήσεις να καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια για την παρεμπόδιση της ελεύθερης διακίνησης του Bitcoin από ότι στο παρελθόν. Αφενός επειδή νιώθουν την αύξηση της υιοθέτησης του ως απειλή για το εκδοτικό τους προνόμιο και αφετέρου επειδή θέλουν να χρησιμοποιήσουν το blockchain για την έκδοση των δικών τους ψηφιακών νομισμάτων. Αν δεν μπορείς να το τυπώσεις και να το ελέγξεις, το δυσφημείς χαρακτηρίζοντας το funny business (περίεργες δραστηριότητες), σύμφωνα με την Λαγκάρντ. Όχι πως θα καταφέρουν πολλά πράγματα βέβαια. Η αρχιτεκτονική του Bitcoin έχει σχεδιαστεί για να αποκρούει την αυθαιρεσία της εξουσίας.
Πολλά θα εξαρτηθούν από τις γενικότερες οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Ακόμα και το ΔΝΤ πραγματοποιώντας την πιο θεαματική μεταστροφή της ιστορίας του, παροτρύνει τα κράτη να ξοδεύουν όσο περισσότερα μπορούν. Και που θα βρουν τα χρήματα; Από την φορολογία; Όχι βέβαια! Είτε από εκδόσεις ομολόγων, είτε από «εκτύπωση». Γνωρίζαμε πως σε περιόδους κρίσης οι ΚΤ τυπώνουν χρήματα. Δεν είναι κάτι καινούργιο, ούτε ξάφνιασε κανέναν. Αυτό που αιφνιδίασε ήταν ο τόσο επιθετικός ρυθμός της διοχέτευσης ρευστότητας στο σύστημα. Σε ποσότητες που δεν μπορούσε να φανταστεί κανείς.
Γιατί άραγε; Επειδή μπορούν, είναι η προφανής απάντηση. Και δεν φοβούνται τον υπερπληθωρισμό; Όχι γιατί η παραγωγική δυνατότητα λόγω της τεχνολογίας είναι τεράστια. Αν υπάρξει παραπάνω ζήτηση για παράδειγμα στις τηλεοράσεις, μπορούν να παραχθούν άμεσα. Δεν χρειάζεται ο παραγωγός το κίνητρο της αύξησης της τιμής για να κατασκευάσει παραπάνω κομμάτια και να τα παραδώσει. Η βιομηχανική υποδομή λειτουργεί κάτω από τις παραγωγικές της δυνατότητες.
Αυτά όμως που δεν μπορούν να κατασκευαστούν σε επιπλέον ποσότητες από τις προβλεπόμενες, αυξάνουν την τιμή τους. Ο χρυσός και το bitcoin είναι τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Τα νέα της αγοράς των crypto
Φοβηθήκατε από τις έντονες διακυμάνσεις και την πρόσφατη διόρθωση της τάξης του 28% του bitcoin; Α ναι, τότε είστε μάλλον καινούργιος στον χώρο. Όταν ανεβαίνεις σε ένα πλοίο για πρώτη φορά, είναι εύκολο να σε πιάσει ναυτία. Αν όμως πραγματοποιείς συνεχώς ταξίδια, δεν έχεις το ίδιο πρόβλημα ακόμα και σε μεγάλη θαλασσοταραχή. Αν έχεις την εμπειρία των σφοδρών υποχωρήσεων, όχι μόνο δεν φοβάσαι, αλλά τις αντιμετωπίζεις με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, γιατί αντιλαμβάνεσαι ότι πρόκειται για κάτι περαστικό, εφήμερο. Κάθε φορά που την περίοδο 2016-2017 υποχωρούσε η τιμή του bitcoin σε αξιοσημείωτο ποσοστό, αμέσως μετά ανέβαινε σε πολλαπλάσιο.
Σε όλες τις περιπτώσεις; Εκτός από τότε που δεν γυρνάει, όπως συνέβη μετά την υποχώρηση του Ιανουαρίου του 2018. Προσοχή λοιπόν. Η Goldman Sachs προειδοποιεί να μην αγοράσετε Bitcoin επειδή οι βυθίσεις είναι πολύ μεγάλες. Κατά περίεργο λόγο όμως δεν κάνουν την ίδια προειδοποίηση για το πετρέλαιο που έχει αποδειχθεί ακόμα πιο ευμετάβλητο. Μέχρι και σε αρνητική τιμή το είδαμε πριν λίγους μήνες.
Την καλύτερη απάντηση σε αυτό την έδωσε ο δήμαρχος του Μαϊάμι σε ένα δημοσιογράφο του καναλιού FOX, όταν τον ρώτησε γιατί ρισκάρει χρήματα του δημοσίου σε ένα κρυπτονόμισμα με μεγάλες διακυμάνσεις: Επειδή αν το είχα κάνει ένα χρόνο νωρίτερα θα είχα απόδοση μεγαλύτερη του 200% και τώρα θα με αντιμετωπίζανε σαν ιδιοφυία.
Η επενδυτική επιλογή της δεκαετίας του 1990, ήταν οι εταιρείες του Διαδικτύου. Της δεκαετίας του 2010 αφορούσαν τον κλάδο των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας. Της δεκαετίας του 2020 φαίνεται να είναι οι αποκεντρωμένες ψηφιακές εφαρμογές. Δεν χρειάζεται να είστε ιδιοφυΐα, απλά πρέπει να είστε στη σωστή αγορά, αναφέρει σε ένα tweet του o Anthony Pompliano.
Σεμινάρια και βιβλίο για το Bitcoin
Εξαντλήθηκαν οι θέσεις για τα σεμινάρια του Bitcoin που διοργανώνει το euro2day.gr μέσα στον Ιανουάριο. Αν επιθυμείτε να συμμετάσχετε στα σεμινάρια του Φεβρουαρίου παρακαλούμε κάντε έγκαιρα την κράτηση σας.
Ωστόσο είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσουμε πως όσοι αγοράσουν το βιβλίο «Επενδυτικός Οδηγός για το Bitcoin», θα τους παρέχεται ΔΩΡΕΑΝ προνομιακή σχέση με το γνωστό ανταλλακτήριο Kraken. Συγκεκριμένα, αν επιθυμείτε να γίνετε πελάτες του Kraken, καταθέτοντας έστω και 1€, θα έχετε σχεδόν την ίδια αντιμετώπιση που έχουν θα έχουν οι VIP πελάτες του. Μέχρι τώρα ίσχυε μόνο για όσους έχουν κάνει το σεμινάριο για το Bitcoin. Φυσικά το ίδιο προνόμιο θα έχουν και όσοι έχουν ήδη αγοράσει το βιβλίο. Θα ενημερωθούν μέσα στην εβδομάδα με e-mail για την διαδικασία.
Τα σεμινάρια διεξάγονται on-line, σε γκρουπ 6 ατόμων, ζωντανά. Μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή στο https://www.media2day.gr/seminars. Απευθύνονται σε όσους δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του bitcoin και σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον φτηνότερο και ασφαλέστερο τρόπο. Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα.
Από το ίδιο link, οι πιο προχωρημένοι μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin».
Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε δύο μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί να ασχοληθείτε», στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
Πότε μηδενίζεται η προσωπική διαφορά στις συντάξεις
Πόσους διδάκτορες «παράγει» η Ελλάδα
Τα κρίσιμα «μαξιλάρια» για το Χρηματιστήριο
Θύμα της επιτυχίας της έπεσε η Novo Nordisk
ΟΤΕ: Αποχωρήσεις στελεχών με αναπλήρωση... εκ των έσω
Απειλές Κατάρ ότι θα σταματήσει τις εξαγωγές LNG στην Ευρώπη
Τανκς σοβιετικής εποχής επιστρατεύουν οι Ρώσοι στην Ουκρανία
Πόσο αγόρασε ο Σκλαβενίτης το πρώην εργοστάσιο της Πίτσος
Ο Ελον Μασκ «καταρρίπτει» τα F-35
Ποιες ευρωπαϊκές μετοχές προτείνει για αγορά η BofA