Χθες το βράδυ, στις 21:00 ώρα Ελλάδας, σημειώθηκε άλλη μια ιστορική στιγμή στην επική πορεία της τιμής του Bitcoin.
Ξεπέρασε σε αξία την κεφαλαιοποίηση της Berkshire Hathaway, της εταιρείας του διασημότερου επενδυτή στην ιστορία, του Warren Buffett. Γιατί έχει ιδιαίτερη σημασία ότι έφτασε και ξεπέρασε τις 28.500 δολάρια ή την κεφαλαιοποίηση των 538 δισεκατομμυρίων δολαρίων που είναι η αποτίμηση της Berkshire Hathaway; Επειδή κατάφερε να διαψεύσει ακόμα και τον Buffett, που υποστήριζε πως το Bitcoin δεν έχει αξία, ότι είναι δηλητήριο για ποντίκια, ότι πρόκειται για ένα αστείο που θα έχει κακό τέλος.
Ωστόσο, γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος. Αν το bitcoin ήταν άνθρωπος, αυτή θα ήταν η απάντησή του σήμερα. Πόσοι και πόσοι δεν είχαν βάλει τα γέλια ακούγοντας για ένα νέο ψηφιακό νόμισμα που έχει εφευρεθεί από ανώνυμους κρυπτογράφους. Που δεν δημιουργείται από καμία Κεντρική Τράπεζα, δεν υποστηρίζεται από κάποια κρατική οντότητα, δεν διαθέτει αστυνομία, νόμους, για να επιβάλουν τη χρήση του.
Όλοι αποδείχτηκαν λάθος. Η σημερινή αποτίμηση του Bitcoin είναι η απάντηση που έλαβαν από το μέλλον. Έσφαλαν όσοι το υποτίμησαν. Κάποιοι το συνειδητοποίησαν μελετώντας το και διόρθωσαν την οπτική τους. Την προσάρμοσαν στα καινούργια δεδομένα. Είναι αυτοί που βρίσκονται σήμερα με τη μεριά των κερδισμένων.
Όλοι οι υπόλοιποι έχουν απομείνει να κοιτάζουν με απορία, ανίκανοι να αντιληφθούν γιατί η τιμή του είναι τόσο υψηλή. Σε κάποιους βγάζει μέχρι και θυμό. Δεν δέχονται με τίποτα πως η δική τους κρίση ήταν εσφαλμένη. Τα βάζουν με την πραγματικότητα, θυμίζοντας τον Ξέρξη που μαστίγωνε τα κύματα επειδή δεν άφηναν τα πλοία του να ταξιδέψουν.
Η σχολή επενδυτών
Εδώ θα μου επιτρέψετε μια προσωπική παρέμβαση. Έχοντας ασχοληθεί αποκλειστικά με το αμερικανικό χρηματιστήριο την τελευταία εικοσαετία, όλη μου η επενδυτική παιδεία και κουλτούρα έχει προέλθει από τη μελέτη γκουρού των χρηματαγορών όπως τον Warren Buffett, τον Ray Dalio, τον Tudor Jones. Με έλκυε πως σε σχέση με τους ακαδημαϊκούς δασκάλους, μιλούσαν τα οικονομικά με ένα είδος ξενικής προφοράς: της εξάσκησής τους στην πράξη. Λίγο τούς ενδιέφεραν οι θεωρητικές ιδιότητες καθεαυτές, αλλά η εφαρμογή τους.
Σε καμία περίπτωση δεν υποτιμώ τον τρόπο σκέψης τους. Πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό άλλωστε, όταν αναγνωρίζω πως δεν έχουν απλώς επηρεάσει αλλά καθορίσει τη νοοτροπία μου. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει «σχολή επενδυτών» για να μπορούμε να σπουδάσουμε, το πιο κοντινό σε αυτό είναι να μελετάς τι κάνουν και πώς σκέφτονται οι επιτυχημένοι. Ωστόσο, παρά τον σεβασμό που έχω στον Buffett, οι επανειλημμένες αποτυχίες του σε θέματα τεχνολογίας, μόνο σε σύμπτωση δεν μπορούν να αποδοθούν.
Επειδή μόνο χαζός δεν είναι, τι φταίει και δυσκολεύτηκε να αντιληφθεί τη δυναμική και τις δυνατότητες της νέας τεχνολογίας; Όσο κι αν ακούγεται αμήχανα απλό, η προφανής απάντηση είναι η ηλικία. Το 2000, όταν το Internet είχε αρχίσει να εξαπλώνεται, ο Buffett ήταν ήδη 70 ετών. Όταν πρόκειται για την τεχνολογία, υπάρχουν καλύτεροι να ακούσουμε, όχι από κάποιον που δεν χρησιμοποιεί ούτε e-mail. Άνθρωποι που ξεχώρισαν επενδύοντας σε πρώιμο στάδιο σε Alibaba, Twitter, Uber, Tesla και άλλες επιτυχημένες επιχειρήσεις.
Η σχέση του Buffett με τον χρυσό
Ο Buffett εστιάζει στο ότι τα ψηφιακά νομίσματα έχουν μηδενική αξία, επειδή δεν παράγουν τίποτα. Αν το ίδιο πιστεύει και για τον φυσικό χρυσό, πόσο μάλλον για τον ψηφιακό. Στο καθιερωμένο γράμμα στους μετόχους του 2011 (https://www.berkshirehathaway.com/letters/2011ltr.pdf, σελίδα 18), αναφέρει: Όσον αφορά τον χρυσό, έχει δύο μεγάλα μειονεκτήματα. Όπως όλα τα μη παραγωγικά περιουσιακά στοιχεία, ο χρυσός δεν είναι «παραγωγικός». Με άλλα λόγια, ο χρυσός ποτέ δεν θα παράγει περισσότερο χρυσό ή οτιδήποτε άλλο αξίας. Αντίθετα, το πετρέλαιο έχει πολλά παράγωγα που το καθιστούν πολύτιμο. Ένα εργοστάσιο υφασμάτων θα βγάζει ενδύματα για όσο διάστημα είναι σε λειτουργία. Μια μετοχή δίνει μερίσματα, με τα οποία στη συνέχεια μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε για να αγοράσουμε ακόμα περισσότερες μετοχές. Όμως μια ουγκιά χρυσού θα εξακολουθεί να είναι μόνο μια ουγκιά χρυσού σε 400 χρόνια.
Κι όμως, ο Buffett πριν λίγους μήνες αγόρασε μετοχές της Barrick Gold, μιας από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις με ορυχεία στον κόσμο. Γιατί; Άλλαξαν οι μακροοικονομικές συνθήκες λόγω της πανδημίας. Δεν είναι μόνο ότι επένδυσε σε χρυσό, έστω και έμμεσα, μέσω ορυχείου. Είναι ότι ταυτόχρονα πουλάει τράπεζες. Ο διάσημος επενδυτής εγκαταλείπει τις τράπεζες, τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας που βασίζεται στην πίστωση, υπέρ μιας επιχείρησης εξόρυξης χρυσού.
Όπως ομολογεί ο ίδιος, ανησυχεί από τις επιπτώσεις της εκτεταμένης ρευστότητας χρήματος που παράγουν οι Κεντρικές Τράπεζες: «Δεν το περίμενα. Έπρεπε να το δω για να το πιστέψω. Αν η λύση ήταν να εκδίδουν οι κυβερνήσεις όλο και περισσότερα χρήματα, να επιβάλλουν αρνητικά επιτόκια, να εκτοξεύουν το χρέος σε σχέση με την παραγωγική δυνατότητα, τότε θα την είχαν βρει πριν 2.000 χρόνια. Δεν θα περίμεναν σήμερα να την ανακαλύψουν. Ίσως η πιο ενδιαφέρουσα ερώτηση είναι αν μπορεί να συνεχιστεί αυτό που γίνεται σήμερα. Γιατί δεν ξεκίνησε σήμερα, αλλά εδώ και δώδεκα χρόνια. Απλά τελευταία συνεχίζουμε με ακόμα μεγαλύτερη δοσολογία από ό,τι έχουμε δοκιμάσει στο παρελθόν».
Ο καθένας μπορεί να βγάλει ένα κρυπτονόμισμα
Η δεύτερη ένσταση του Buffett είναι πως μπορεί να βγάλει και αυτός αύριο ένα νόμισμα και να το ονομάσει Buffett coin. Σωστά, μπορεί να βγάλει. Εδώ έχουν βγάλει 6.000 εταιρείες, πολλές από τις οποίες δυσκολεύονται να πουλήσουν παγάκια στη Σαχάρα. Ο καθένας μπορεί εύκολα και γρήγορα να φτιάξει δικό του coin, λόγω του ότι είναι λογισμικό ανοιχτού κώδικα. Δεν υπάρχει κάτι να τον εμποδίζει. Ωστόσο, άλλο να το δημιουργείς και άλλο να γνωρίσει επιτυχία. Είναι σαν να φτιάχνεις ένα site στο Internet. Ο καθένας μπορεί, το θέμα όμως δεν είναι να το φτιάξει. Είναι να το επισκέπτονται. Να ενδιαφέρεται ο κόσμος γι' αυτά που περιέχει. Αλλιώς δεν θα έχει αξία.
Αυτό το επιχείρημα φανερώνει πως ο Buffett δεν έχει αντιληφθεί τη διαφορά του bitcoin με τα altcoins. Λάθος στο οποίο υποπίπτουν συνήθως οι πρωτάρηδες του χώρου, που δυσκολεύονται να αντιληφθούν γιατί το bitcoin έχει τη διπλάσια αξία από όλα τα υπόλοιπα, αθροιστικά. Ναι, είναι εύκολο να δημιουργήσεις ένα κρυπτονόμισμα. Ωστόσο ελάχιστα από αυτά φιλοδοξούν να γίνουν χρήμα ή έστω νόμισμα. Τα περισσότερα αποσκοπούν να γίνουν ψηφιακές δωροεπιταγές, ή να δημιουργήσουν ένα διαφορετικό δίκτυο, ή να φτιάξουν μια επαναστατική εφαρμογή βασισμένη στο blockchain.
Όπως έχει αναφέρει κι ο ίδιος σε μια από τις πλέον διάσημες φράσεις του, δεν επενδύει ποτέ σε κάτι που δεν καταλαβαίνει. Όμως, με τη ίδια λογική πρέπει να μην κατακρίνεις κάτι που δεν καταλαβαίνεις. Δεν είναι κακό να είσαι αρνητικός σε κάτι. Το κακό ξεκινάει όταν το κατηγορείς χωρίς πρώτα να έχεις κάνει τον κόπο να μάθεις γι' αυτό.
Καλή χρονιά σε όλους και να προσέχετε την υγεία σας…
Σεμινάρια και βιβλίο για το Bitcoin
Τα σεμινάρια διεξάγονται on-line, σε γκρουπ 6 ατόμων, ζωντανά. Μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή στο https://www.media2day.gr/seminars. Απευθύνονται σε όσους δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του bitcoin και σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον φτηνότερο και ασφαλέστερο τρόπο. Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα.
Από το ίδιο link, οι πιο προχωρημένοι μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin».
Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε δύο μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί να ασχοληθείτε», στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.