Πώς αλλάζει τη ζωή μας το ψηφιακό νόμισμα των Κεντρικών Τραπεζών

Η επικεφαλής της ΕΚΤ Christine Lagarde δεν το έκρυψε. Ωστόσο ελάχιστοι κατάλαβαν τι εννοούσε: «Με το νέο ψηφιακό ευρώ θα εξαλείψουμε το κόστος και θα παραμερίσουμε τους μεσάζοντες». Ποιοι είναι οι μεσάζοντες μεταξύ Κεντρικών Τραπεζών και πολιτών, που απέφυγε να κατονομάσει; Οι τράπεζες!

Οι επιπτώσεις στους πολίτες

Όπως έχουμε εξηγήσει στο προηγούμενο άρθρο, τις Κεντρικές Τράπεζες συμφέρει η δημιουργία και η υιοθέτηση των CBDC (Central Bank Digital Currency). Το μεγάλο ερώτημα όμως είναι αν συμφέρει εμάς, τους απλούς πολίτες. Για να απαντήσουμε με σιγουριά, θα πρέπει να το δούμε στην πράξη, τι χαρακτηριστικά θα έχει τελικά. Τα βασικά όμως τα γνωρίζουμε ήδη:

Θα έχουμε ένα ηλεκτρονικό πορτοφόλι στο κινητό ή στον υπολογιστή, στο οποίο ο εργοδότης ή ο πελάτης θα στέλνει χρήματα. Κατευθείαν, χωρίς να παρεμβάλλεται τράπεζα. Θα σκανάρουμε με το κινητό μας το QR-Code του προϊόντος στο κατάστημα και θα αφαιρούνται αυτόματα τα χρήματα από τον λογαριασμό μας. Δεν θα πηγαίνουμε στο ταμείο του σούπερ μάρκετ. Δεν θα χρειάζονται τα μετρητά και οι κάρτες.

Επίσης η απάντηση εξαρτάται από το πόσο ανεπτυγμένο είναι το τραπεζικό σύστημα της χώρας όπου ζούμε. Αν δεν είναι εύκολη η πρόσβαση σε τραπεζικές υπηρεσίες, θα λειτουργήσει ευεργετικά. Δεν θα χρειάζεται να διανύσεις χιλιόμετρα για να βρεις ATM ή τραπεζικό κατάστημα. Θα πληρώνεις και θα πληρώνεσαι από εκεί που βρίσκεσαι. Όπως στέλνεις ή λαμβάνεις e-mail από το κινητό.

Τι προβλήματα θα αντιμετωπίσουν οι πολίτες; Το πρώτο είναι η χρηστικότητα. Θα μπορέσουν εύκολα να χρησιμοποιήσουν το smartphone κινητό; Θα μπορούν να φυλάξουν με ασφάλεια τον προσωπικό κωδικό τους; Τι πρόβλεψη θα υπάρχει για περιοχές χωρίς Internet;

Ο Μεγάλος Αδελφός των Κεντρικών Τραπεζών

Ωστόσο, το κυρίαρχο ζήτημα είναι αυτό της διαφάνειας και το γενικότερο θέμα της εμπιστοσύνης. Με τα CBDCs καθίσταται εφικτό για μια Κεντρική Τράπεζα να παρακολουθεί την ακριβή τοποθεσία κάθε μονάδας του νομίσματος. Αυτό συνεπάγεται σημαντικά πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα, ανάλογα την οπτική και την περίπτωση.

Μια από τις πιθανές εκβάσεις είναι η απώλεια της ιδιωτικότητας των συναλλαγών. Όλες οι συναλλαγές θα καταγράφονται. Το νέο ψηφιακό νόμισμα θα λειτουργεί σαν ιδιόμορφο χαρτονόμισμα. Από τη μια πλευρά, αναγράφει την αξία και από την πίσω, καταγράφει όλους όσοι το έχουν χρησιμοποιήσει πριν από εσένα. Κι όχι μόνο αυτό. Αν σήμερα πληρώσεις με κάρτα, καταγράφει το όνομά σου, το κατάστημα, την ώρα και το ποσό που ξόδεψες. Με το νέο ψηφιακό χρήμα, ο Μεγάλος Αδελφός της Κεντρικής Τράπεζας θα μαθαίνει και τι ψώνισες.

Ο Μεγάλος Αδελφός δεν είναι αναγκαστικά κακός, καθώς θα διευκολύνει αποφασιστικά τον εντοπισμό εγκληματικής δραστηριότητας. Σε περιπτώσεις όπου σε κλέψουν, η παρακολούθηση καθιστά πολύ πιο δύσκολη την επιτυχημένη νομιμοποίηση εσόδων. Θα είναι απλό να αντιστραφεί αμέσως μια συναλλαγή και να επιστραφούν χρήματα στο θύμα. Ειδικά σε χώρες με αυξημένη εγκληματικότητα ίσως αποβεί σωτήριο.

Φοροδιαφυγή τέλος

Το νέο ψηφιακό χρήμα θα διευκολύνει τους πολίτες στον υπολογισμό και στην υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, ενώ την κυβέρνηση στην πιο εύκολη είσπραξή τους. Η φοροδιαφυγή θα εξαλειφθεί, δεδομένου ότι θα ήταν αδύνατο να χρησιμοποιηθούν μέθοδοι όπως η απόκρυψη περιουσιακών στοιχείων μέσω offshore ή η αποφυγή έκδοσης αποδείξεων και τιμολογίων. Το ΦΠΑ θα υπολογίζεται και θα αποδίδεται αυτόματα στα ταμεία του κράτους. Το ίδιο και ο φόρος εισοδήματος. Θα μας φορολογούν με τον όποιο πιθανό ή απίθανο τρόπο, με όσο μικρό ή μεγάλο συντελεστή επιθυμούν.

Δεν θα υφίσταται λόγος να υπάρχουν εφορία, έλεγχοι, εφοριακοί, λογιστές. Σίγουρα όχι στο σημερινό τους μέγεθος. Εδώ βέβαια τίθεται ένα τεράστιο θέμα, όσο αφορά τη συρρίκνωση των επαγγελμάτων. Θα μπορεί να αντέξει το οικονομικό σύστημα ένα τέτοιου μεγέθους σοκ; Μάλλον ήρθε η ώρα για το παγκόσμιο βασικό εισόδημα, όπως υποστηρίζει πλέον ανοικτά το ΔΝΤ. 

Μια κοινωνία χωρίς μετρητά

Το επικίνδυνο σενάριο θέλει το νόμισμα να μετατρέπεται σε πλατφόρμα επιτήρησης, καθώς προσφέρει στις κυβερνήσεις τον απόλυτο έλεγχο. Μια αυταρχική εξουσία θα μπορεί εύκολα να εντοπίσει και να αποκλείσει από το σύστημα μια ολόκληρη κατηγορία πολιτών: αντικαθεστωτικούς, γκέι, νέγρους, ξανθούς, ισλαμιστές, χριστιανούς. Θα έχουν τη δύναμη μέχρι και να τους εξαφανίσουν τα χρήματα, με το πάτημα ενός κουμπιού. Αν μάλιστα δεν υπάρχουν καθόλου μετρητά, οι επιπτώσεις θα είναι χειρότερες από την κατάσχεση ή τη φυλάκιση. Ο αποκλεισμός από το σύστημα θα είναι πλήρης. Δεν θα μπορούν να αγοράσουν ούτε ψωμί. 

Η αναλυτική καταγραφή των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο επιτρέπει σε μια κυβέρνηση να γνωρίζει σαφέστερα τι συμβαίνει άμεσα στην οικονομική δραστηριότητα. Τα ποιοτικότερα στοιχεία οδηγούν σε βελτιωμένες αποφάσεις. Θεωρητικά τουλάχιστον. Χωρίς μετρητά, μια Κεντρική Τράπεζα μπορεί να επιβάλει αρνητικά επιτόκια της τάξης του -10% ή capital controls χωρίς παραθυράκια. Οι καταθέτες δεν έχουν τρόπο να προφυλαχθούν. Μη έχοντας τη δυνατότητα να τα αποσύρουν από το σύστημα, η μόνη τους διέξοδος είναι να τα επενδύσουν ή να τα καταναλώσουν. Προς τα πού; Μα φυσικά εκεί που επιθυμούν οι αρχές.  

Τα χρήματα υπάρχουν μόνο ως νούμερα στην οθόνη του κινητού. Μέχρι να τα μεταβιβάσουμε, θα αποτελούν νόμιμη ιδιοκτησία της Κεντρικής Τράπεζας. Τα χαρτονομίσματα, ο χρυσός, το ασήμι και το bitcoin είναι οι μόνες νομισματικές αξίες όπου έχουμε την απόλυτη κυριότητα. Υποτίθεται πως οι Κεντρικές Τράπεζες στοχεύουν στη συμπλήρωση μετρητών και όχι στην αντικατάστασή τους. Όμως τίποτα δεν θα τους εμποδίσει να το κάνουν. Θα επικαλεστούν τη φοροδιαφυγή, την εγκληματικότητα, τη μετάδοση μικροβίων. Οποιοδήποτε ειλικρινή ή προσχηματικό λόγο.

Κάποιοι θα βρουν το νέο περιβάλλον ευχάριστο, άλλοι θα ασφυκτιούν. Ίσως να θελήσουν να ζήσουν σε άλλη χώρα, αλλά δεν θα μπορούν να ξεφύγουν. Όλοι θα ακολουθούν την πεπατημένη. Τουλάχιστον αυτό αποτελεί επιθυμία του ΔΝΤ. Να υπάρξει συμφωνία για ένα νέο «Bretton Woods».

Πότε αναμένεται να εφαρμοστούν

Είναι βέβαιο πως θα υπάρξουν απόπειρες χακαρίσματος. Η λεία δεν θα είναι απλά τεράστια για όποιον καταφέρει να διεισδύσει στο «χρηματοκιβώτιο» των Κεντρικών Τραπεζών. Θα είναι αστρονομική. Επιπλέον, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποκλειστεί η απόπειρα δολιοφθοράς από πράκτορες εχθρικού κράτους. Μάλλον αναμενόμενη είναι. Γι' αυτό η καθολική υιοθέτηση των CBDCs αναμένεται σε 4 χρόνια. Θα χρειαστούν περίπου δύο χρόνια για την ανάπτυξη και την πειραματική φάση. Κατόπιν, υπολογίζουν άλλα δύο χρόνια για να εξοικειωθεί ο κόσμος με τη χρήση τους.

Καλημέρα, καινούργιε κόσμε. Ή μήπως πρόκειται για καληνύχτα;

Σεμινάρια και βιβλίο για το Bitcoin

Τα σεμινάρια πραγματοποιούνται κάθε Δευτέρα μέσω Internet. Οι παρουσιάσεις διεξάγονται σε γκρουπ 6 ατόμων, ζωντανά, σαν να είμαστε δίπλα. Μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή στο https://www.media2day.gr/seminars

Τα σεμινάρια απευθύνονται σε όσους δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του bitcoin και σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον φτηνότερο και ασφαλέστερο τρόπο. Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα.
Από το ίδιο link μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin».

Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε δύο μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί να ασχοληθείτε», στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.

* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.