Οι Κεντρικές Τράπεζες διευρύνουν τις ανισότητες

Η οικονομική δραστηριότητα είναι σαν τον καρχαρία. Απαιτεί να κινείται συνέχεια, ακόμα και στον ύπνο της. Αλλιώς πεθαίνει. Σε περιόδους κρίσης, όταν στενεύει η παροχή ρευστότητας στο σύστημα, χρειάζεται να αντικατασταθεί, αλλιώς οδηγούνται σε ξαφνικό θάνατο πολλές επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις κλείνουν γρήγορα, αλλά για να ανοίξουν απαιτείται χρόνος.

Ωστόσο δεν χρειάζεται να έχεις διδακτορικό στα οικονομικά για να αντιληφθείς πως σε μετέπειτα στάδιο πρόκειται να υπάρξουν παρενέργειες. Δεν είναι δυνατόν να «εκτυπώνεις» χιλιάδες δισεκατομμύρια δολάρια, χωρίς να υπάρξει επίδραση στη μακροπρόθεσμη αξία του νομίσματος. Μπορεί η τεχνολογία να έχει προοδεύσει, αλλά ακόμα δεν έχει εφευρεθεί το μαγικό ραβδάκι που εξαφανίζει το κόστος.

Ο πλούτος δεν μπορεί να δημιουργηθεί παραβιάζοντας την προσφορά χρήματος. Μπορεί μόνο να χειραγωγηθεί και να αναδιανεμηθεί. Η διοχέτευση επιπλέον ρευστότητας έχει το μειονέκτημα ότι δεν γίνεται με δίκαιο τρόπο. Ποιοι επωφελούνται; Οι πιο εύποροι. Αυτοί που κατέχουν χρηματιστηριακούς τίτλους και ακίνητα. Όσο πιο πλούσιος είσαι τόσο μεγαλύτερο ποσοστό του πλούτου σου είναι τοποθετημένο εκεί.

Όσο και αν φαντάζει παράδοξο, η πλούσια Wall Street είναι η δυσανάλογα ευνοημένη της κρατικής προστασίας και παρέμβασης. Ρουφάει τα φρεσκοτυπωμένα δολάρια με τη δίψα που συναντάμε μόνο σε διαφημίσεις αναψυκτικών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2019, υπάρχουν 47.000.000 εκατομμυριούχοι ή το 0,9% του παγκόσμιου πληθυσμού. Αυτοί κατέχουν το 44% του παγκόσμιου πλούτου. Ένας μέσος εργάτης θέλει 3 εκατομμύρια χρόνια για να φτάσει την περιουσία του πιο «φτωχού» από τους 400 εξαιρετικά πλούσιους των ΗΠΑ (ultra rich). Μια χρονική περίοδος που αντιστοιχεί όσο 10 φορές το μήκος της ανθρώπινης ιστορίας. Πριν εμφανιστούν οι δεινόσαυροι. Κι όλα αυτά, με την προϋπόθεση ότι δεν πληρώνει κανένα ενοίκιο, κανένα λογαριασμό, κανένα φόρο, καμία δαπάνη οποιουδήποτε είδους.

Τουλάχιστον παλαιότερα γινόμασταν όλοι πλουσιότεροι. Μετά το 1971, από τότε που έπαψε να ισχύει ο κανόνας του χρυσού, το χάσμα ανάμεσα στους πολύ πλούσιους και τους φτωχότερους άρχισε να διευρύνεται. Η τεράστια δύναμη που απόκτησαν οι κυβερνήσεις δεν αξιοποιήθηκε σωστά.

Η απόσταση ανάμεσα στην πρώτη και τις μεσαίες θέσεις έχει διευρυνθεί και ενοχλεί. Όσοι βρίσκονται στην κορυφή της επαγγελματικής ή κοινωνικής αλυσίδας έχουν αποσπαστεί από τους υπόλοιπους. Το βιοτικό επίπεδο ζωής έχει αυξηθεί, αλλά η αύξηση της παραγωγικότητας λόγω της τεχνολογικής προόδου δεν οδήγησε σε αντίστοιχη αύξηση της αγοραστικής δύναμης.

Εδώ βρίσκεται το κλειδί. Όσο η ανάπτυξη συνεχίζεται, σχετικά εύκολα διατηρείται πολιτική σταθερότητα. Αν επιβραδυνθεί, υπάρχει κίνδυνος να διχάσει την κοινωνία. Σαν το ποδήλατο. Αν σταματήσεις να κάνεις πετάλι, για λίγη ώρα αναλαμβάνει η αδράνεια. Μετά πέφτεις. Η απογοήτευση και η απόγνωση μεγεθύνονται.

Πέρα από τους ηθικούς ή κοινωνικούς προβληματισμούς, η κραυγαλέα άνιση κατανομή του πλούτου, ακόμα και αν δεν φτάνει μέχρι το σημείο να γίνει πυροκροτητής οικονομικών κρίσεων, αποδεικνύεται αντιοικονομική. Όταν συσσωρεύεται ο πλούτος στην κορυφή, στα χέρια μιας ολιγομελούς ελίτ, είναι αρνητικό για την οικονομική δραστηριότητα.

Όποιος αμείβεται 10.000 φορές περισσότερο από τον μέσο μισθό, δεν αγοράζει 10.000 φορές περισσότερα πράγματα. Πόσα παραπάνω πουκάμισα να πάρει ένας ultra rich από έναν εργάτη; Πόσα κουρέματα μπορεί να κάνει; Όσο μεγάλη και να είναι η κατανάλωση των ελάχιστων πολύ πλούσιων, δεν μπορούν ποτέ να καθοδηγήσουν μια οικονομία. Μόνο μια ακμάζουσα μεσαία τάξη μπορεί να το επιτύχει.

Εάν κατέχουν 10 δισεκατομμύρια ευρώ 10 εκατομμύρια άνθρωποι, αντιστοιχεί 1.000€ στον καθένα. Αυτά τα χρήματα σε μεγάλο βαθμό θα στραφούν σε τρόφιμα, ρούχα, υπολογιστές, βιβλία. Το χρήμα θα διοχετευτεί σε παραγωγούς, εμπόρους, υπαλλήλους. Αν τα 10 δισ. τα έχει μόνο ένας, όσο πολυτελή βίο και να διάγει, είναι βέβαιο πως το συντριπτικά μεγαλύτερο κομμάτι του πλούτου θα λιμνάζει σε χρηματιστηριακούς τίτλους.

Ο πληθωρισμός δεν τους πλήττει όλους ισότιμα. Οι δυσμενείς επιπτώσεις του αφορούν μόνο το φτωχό τμήμα του πληθυσμού, που διαπιστώνει συνεχώς ότι χάνουν αγοραστική αξία τα χρήματά του. Ακόμα και αν απουσιάζει από τα αγαθά της «πραγματικής οικονομίας», η αύξηση των τιμών είναι εμφανής στην αξία περιουσιακών στοιχείων όπως οι μετοχές και τα ακίνητα. Τους πολύ εύπορους δεν τους ενδιαφέρει ο πληθωρισμός. Γιατί; Επειδή το ποσοστό της περιουσίας τους σε μετρητά είναι ελάχιστο.

Στους λιγότερο προνομιούχους περισσεύουν ελάχιστα προς επένδυση ή τίποτα. Ξοδεύουν όλο τους τον μισθό σε είδη βασικής ανάγκης. Η αξία του χρυσού, των περισσότερων εταιρειών ή των ακινήτων, δεν διαφοροποιήθηκαν στη διάρκεια του χρόνου, τουλάχιστον αισθητά. Αυτό που έχει αλλάξει είναι η τιμή.

Αυτά έχει η ελεύθερη αγορά, θα αντιτείνει κάποιος. Λάθος! Δεν πρόκειται περί ελεύθερης αλλά απροκάλυπτα χειραγωγούμενης αγοράς από τις κυβερνήσεις και τις Κεντρικές Τράπεζες. Αυτός δεν είναι υγιής καπιταλισμός. Πρόκειται για μια μορφή διεστραμμένου σοσιαλισμού υπέρ των εύπορων και των τραπεζών. Το QE είναι μια άμεση επιδότηση για τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων. Όποτε απέχουν οι επενδυτές, παίρνουν τη θέση τους οι Κεντρικοί Τραπεζίτες παράγοντας χρήμα από κοπανιστό αέρα, μειώνοντας έως και εκμηδενίζοντας το ρίσκο.

Είναι να απορεί κανείς πώς γίνεται ο κλάδος των οικονομικών να έχει αποτύχει τόσο πολύ στο συγκεκριμένο ζήτημα, όταν σε όλους τους τομείς της γνώσης έχουν γίνει άλματα. Σχεδόν το 90% των επιστημόνων που έζησαν ποτέ, βρίσκονται σήμερα εν ζωή. Αν αυτός ο ρυθμός προόδου, που διαρκεί από την εποχή του Νεύτωνα, συνεχιστεί στα επόμενα 200 χρόνια, κάθε άντρας, γυναίκα και παιδί στον πλανήτη θα είναι επιστήμονας. Καθώς και κάθε άλογο, αγελάδα, σκυλί και μουλάρι.

Την καλύτερη απάντηση για ισορροπημένο πληθωρισμό έδωσε αυτό το διάστημα η Κεντρική Τράπεζα της Τζαμάικας: σε ένα μουσικό βίντεο. Να σημειωθεί πως δεν είναι η πρώτη φορά που η Κεντρική Τράπεζα της Τζαμάικας επιχειρεί να περάσει το μήνυμα με αυτό τον τρόπο.

Σεμινάρια και βιβλίο για το Bitcoin

Άνοιξαν οι εγγραφές για τα σεμινάρια της φθινοπωρινής σεζόν, που θα γίνονται κάθε Δευτέρα μέσω Internet. Οι παρουσιάσεις διεξάγονται σε γκρουπ 6 ατόμων, ζωντανά, σαν να είμαστε δίπλα. Μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή στο https://www.media2day.gr/seminars

Τα σεμινάρια απευθύνοντας σε όσους δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του bitcoin και σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον φτηνότερο και ασφαλέστερο τρόπο. Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα.

Από το ίδιο link μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin».

Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε δύο μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο για αρχάριους. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί» να ασχοληθείτε, στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.

Και άλλες φορές μάς έχει καταπλήξει η Greek Cryptocurrency Community με τις εκδηλώσεις της, αλλά αυτή τη φορά ξεπέρασε τον εαυτό της. Το Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου, στις 16:00 ώρα Ελλάδος, συνδιοργανώνει ένα Global Bitcoin Meet-up, όπου θα συναντηθούν και θα συζητήσουν οι κοινότητες του bitcoin σε Ελλάδα, Αργεντινή, Φιλιππίνες και Αυστρία. Λεπτομέρειες και τρόπο συμμετοχής θα βρείτε εδώ

* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.