Το Bitcoin και οι συγκρίσεις με τον χρυσό τη δεκαετία του 1970

Έχουμε ακούσει πολλές φορές την άποψη πως το Bitcoin είναι ο νέος χρυσός. Μήπως όμως αποτελεί τον παλιό χρυσό; Πρόκειται για μια θεωρία που προσπαθεί να ρίξει φως στο φαινόμενο του Bitcoin και η οποία τον παρομοιάζει με το χρυσό της δεκαετίας του 1970. Συγκεκριμένα τότε που Οι ΗΠΑ αποδέσμευσαν το δολάριο από το χρυσό το 1971. Αποτέλεσμα; Μέσα σε μια δεκαετία η αξία της ουγκιάς εκτινάχθηκε από τα 35 δολάρια, όπου ήταν κλειδωμένη από το 1944, στα 664 δολάρια.

Γιατί ξεκλείδωσαν την ισοτιμία οι αμερικάνοι; Επειδή το σύστημα του χρυσού κανόνα έφτασε στα όρια του. Δεν γινόταν να συνεχιστεί άλλο, σύμφωνα με εκείνους που παίρνουν τις αποφάσεις. Αν ήταν δίκαιο ή άδικο, ανήκει σε άλλου τύπου κουβέντα. Σημασία έχει ότι έγινε. Εξάλλου δεν είναι η πρώτη φορά που οι ισχυροί αλλάζουν τους κανόνες του παιχνιδιού προς όφελος τους.

Εκείνη την εποχή ο χρυσός μετατράπηκε από σταθερό περιουσιακό στοιχείο, σε κερδοσκοπικό. Παρά την αναμφισβήτητα ανοδική του κατεύθυνση, ήταν μια περίοδο σημαντικής μεταβλητότητας. Η μακροχρόνια θέση του στον κόσμο ήταν υπό αμφισβήτηση. Πολλοί θεωρούσαν ότι θα απαξιωθεί. Ότι θα δικαιωθεί ο διασημότερος οικονομολόγος της εποχής, ο John Maynard Keynes, ο οποίος το θεωρούσε απαρχαιωμένο νομισματικό εργαλείο, ένα "βάρβαρο λείψανο", όπως το ονόμαζε. Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως από τον Δεκέμβρη του 1974 μέχρι τον Αύγουστο του 1976, είχε απώλειες της τάξης του 40%.

Τα μεγάλα κέρδη προήρθαν από το 1971 έως το 1980. Από εκεί και πέρα έπρεπε να περάσουμε στην νέα χιλιετία για να ξαναδούμε κάτι αξιόλογο από πλευράς χρυσού. Αν μάλιστα υπολογίσουμε και τον πληθωρισμό, όπως είναι σωστό, θα δούμε πως όσοι αγόρασαν στην κορυφή του 1980, έφτασαν να χάνουν 82%.

Έπρεπε να περάσουν 27 χρόνια για φτάσει ο χρυσός την ονομαστική αξία που είχε τότε. Ωστόσο ακόμα και μέχρι σήμερα, σε πραγματικές τιμές όσοι αγόρασαν τότε, συνεχίζουν να είναι χαμένοι! Μας ξενίζει να το ακούμε, καθώς έχουμε συνηθίσει να το θεωρούμε ως ασφαλές καταφύγιο, αλλά η πορεία του στο επόμενο διάγραμμα με τις αποπληθωρισμένες τιμές, δύσκολα αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης.

Υπήρξε ποτέ ο κίνδυνος να μηδενίσει η αξία του; Όχι. Να πάει η τιμή του στο μηδέν είναι ουσιαστικά μια ανύπαρκτη πιθανότητα. Στο χρυσό πάντα θα υπάρχει ζήτηση για κοσμήματα. Δεν πρόκειται για περαστική μόδα. Υπήρχε πριν 3.000 χρόνια και είναι εντελώς απίθανο να σταματήσει να υπάρχει στους περισσότερους πολιτισμούς, μια που είναι συνδεμένο με την θρησκεία και γενικότερα την κουλτούρα τους. Ωστόσο ως νομισματική αξία, υπήρχε περίπτωση να αποτελέσει παρελθόν, όπως τόσα και τόσα μέσα ανταλλαγής αξίας στην ιστορία.

Με την πάροδο του χρόνου, το Bitcoin ξεκαθαρίζει τι είναι. Ένα «αναδυόμενο μέσο αποθήκευσης αξίας». Κάθε μέρα όλο και περισσότεροι ενημερώνονται και νιώθουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Κάθε μέρα γίνεται πιο εύκολη η αγορά από θεσμικούς επενδυτές και οικονομικούς συμβούλους. Το Bitcoin μοιράζεται πολλά χαρακτηριστικά με το χρυσό. Είναι σπάνιο, φορητό, ανταλλάξιμο, διαιρούμενο, δεν υποβαθμίζεται με την πάροδο του χρόνου και έχει αξία ακόμα κι αν δεν χρησιμοποιείται ευρέως ως μέσο συναλλαγών. Είναι επίσης μη συσχετιζόμενο περιουσιακό στοιχείο, σε σχέση με τις παραδοσιακές αξίες. Είναι παρόμοιοι οι μηχανισμοί που κατευθύνουν την ανάπτυξη και την αξία του χρυσού και του Bitcoin.

Είναι διαφορετικό να επιδιώκεις δημιουργία πλούτου και άλλο η διατήρηση του. Αν επιδιώκεις συνδυασμό και των δύο, τότε στην πραγματικότητα θέλεις ένα αναδυόμενο μέσο αποθήκευσης αξίας. Ένα περιουσιακό στοιχείο που έχει όλα τα χαρακτηριστικά του σημερινού χρυσού, αλλά δεν έχει ακόμη ευρεία αποδοχή. Κάποια μέρα, ίσως, το Bitcoin θα είναι επίσης βαρετό ως χρηματιστηριακός τίτλος. Όμως αν φτάσουμε σε αυτό το σημείο, οι τιμές θα είναι σημαντικά υψηλότερες από αυτές που είναι σήμερα.

Στην χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, ο χρυσός δεν πρόσφερε καμία προστασία. Υποχώρησε όπως και οι μετοχές, τα ομόλογα, τα σπίτια. Άρχισε να ανακάμπτει μόνο όταν άρχισε να ανεβαίνει και ο S&P 500. Ας πούμε όμως πως όντως αποδειχθεί μια πολύ έξυπνη κίνηση που θα αποδώσει. Πόσο όμως; Από τα 1.500 δολάρια που είναι σήμερα, να πάει στα 3.000; Στα 5.000 δολάρια; Ακόμα και οι φανατικότεροι οπαδοί του χρυσού δεν ελπίζουν για παραπάνω. Άρα στο πιο αισιόδοξο σενάριο τριπλασιάζεις τα δολάρια σου. Μια καταπληκτική απόδοση, όσο αφορά τις παραδοσιακές επενδυτικές προτάσεις.

Στο Bitcoin όμως, το επί 3 φαντάζει πολύ φτωχό. Δεδομένου του βαθμού σκεπτικισμού που παραμένει σχετικά με την αξία του Bitcoin, αλλά και της άγνοιας για τα χαρακτηριστικά του, αν όχι για την ίδια του την ύπαρξη, υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο για ανόδου. Αυτή την περίοδο είναι τοποθετημένα σε χρυσό 8 τρισ. δολάρια.

Πολύ μακριά σε κεφαλαιοποίηση είναι το Bitcoin που αξίζει 160 δις, αλλά ήδη έχει καταλάβει την δεύτερη θέση από το ασήμι. Στην υποθετική περίπτωση που η κεφαλαιοποίηση του Bitcoin φτάσει την σημερινή αξία του χρυσού, τότε το κάθε ένα θα διαπραγματεύεται πάνω από 400.000 δολάρια. Φυσικά το ρίσκο για το χρυσό είναι πολύ διαφορετικό. Έχει την σιγουριά των χιλιάδων χρόνων ιστορίας που τον προστατεύουν.

Είστε 100% σίγουροι πως το παρόν νομισματικό σύστημα θα συνεχίσει να υφίσταται χωρίς κλυδωνισμούς; Εμπιστεύεστε απόλυτα τους Κεντρικούς Τραπεζίτες και τους πολιτικούς ότι διασφαλίζουν τα συμφέροντα σας και όχι τα δικά τους; Ότι είναι το μοναδικό σύστημα που πρόκειται να υπάρξει; Ότι η νέα τεχνολογία που αντιπροσωπεύει το Bitcoin θα σβήσει γρήγορα; Ότι οι εκατοντάδες χιλιάδες που το έχουν αγοράσει κάνουν λάθος; Σας φαίνεται φυσιολογικό σχεδόν το 1/3 των κρατικών ομολόγων να έχουν αρνητικό επιτόκιο;

Αν ναι, τότε δεν υπάρχει κανείς λόγος να αγοράσετε Bitcoin. Θα ήταν χαζό αν διαθέτατε έστω και ένα sent. Αν όμως υπάρχει έστω και 1% πιθανότητα να κάνετε λάθος, γιατί να μην διαθέσετε αυτό το 1% από το χαρτοφυλάκιο τους στο Bitcoin; Ακόμα και δίκιο να έχετε, όντας επιφυλακτικός με την αξία του Bitcoin, υπάρχει πάντα η περίπτωση να παραπλανηθεί ικανός αριθμός ανθρώπων ώστε να το οδηγήσει σε δυσθεώρητα ύψη.

Αν ανησυχείτε ότι το σημερινό σύστημα έχει φτάσει στα όρια του, αν δίνετε πάνω από 0% πιθανότητα να αντικατασταθεί με κάποιο άλλο, πιο βελτιωμένο, γιατί να μην κάνετε κάτι για αυτό; Γιατί να έχετε τοποθετημένο το 100% της περιουσίας σας σε ένα οικονομικό και νομισματικό σύστημα που γνωρίζετε πως ίσως αντικατασταθεί με κάποιο άλλο; Ένα τεχνολογικά εξελιγμένο με προκαθορισμένο ρυθμό παραγωγής, που σε λίγα χρόνια θα είναι ακόμα μικρότερος από του χρυσού;

Πως θα μοιάζει το νέο τοπίο, αν και όταν αντικαταστήσει το σημερινό κανείς δεν γνωρίζει. Όμως έχουμε την δυνατότητα να προφυλάξουμε την περιουσία μας, εκτός συστήματος. Μέχρι πρόσφατα η μόνη εναλλακτική ήταν ο χρυσός, Μήπως είναι καλύτερα να υπάρχει στο χαρτοφυλάκιο σας χρυσός και Bitcoin, παρά σκέτος χρυσός; Έστω και ένα ελάχιστο ποσό ως αντιστάθμιση κινδύνου. Το Bitcoin, ακόμα περισσότερο από τον χρυσό δεν εξαρτάται από οικονομικά δεδομένα, δημοσιονομικές πολιτικές, επιτόκια.

Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορώ να διανοηθώ πως όσοι ασχολούνται σοβαρά με τις επενδύσεις, βαδίζουν χωρίς εναλλακτική στρατηγική σε τόσο αβέβαιους καιρούς.

* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερομένων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.