Το Bitcoin και πώς μπορεί να προστατεύσει την περιουσία

Μια βασική ιδιότητα του Bitcoin είναι η ανθεκτικότητά του στη λογοκρισία. Λογοκρισία θεωρείται η απαγόρευση της έκφρασης σε όλες τις μορφές, ακόμα και ως σύναψη μιας οικονομικής σχέσης ή συναλλαγής.

Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να παρεμποδίσει όποιον επιθυμεί να γίνει χρήστης, να κατέχει ή να συναλλάσσεται με Bitcoin. Φυσικά μπορούν να εμποδίσουν τη διαδικασία, θέτοντας νομοθετικές απαγορεύσεις, ενδεχομένως και αυστηρές ποινές. Όμως είναι αδύνατο να εφαρμοστεί στην πράξη. Και το ενδιαφέρον είναι πως δεν αφορά μόνο τις συναλλαγές αλλά ολόκληρη τη διακυβέρνηση του δικτύου.

Αντίθετα, στους κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς, οι αρχές μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν. Είναι θέμα καθαρά πολιτικής βούλησης. Τα χρήματα που έχεις στην τράπεζα, δεν είναι αποκλειστικά δικά σου. Αυτό αποκαλύπτεται συνήθως με τον σκληρό τρόπο στους επαναπαυμένους καταθέτες. Μπορούν να κατασχέσουν την περιουσία σου. Είτε νόμιμα, λόγω χρεών, είτε παράνομα, επειδή υποψιάζεται το καθεστώς ότι αποτελείς απειλή. Ό,τι και αν σημαίνει αυτό.

Η αυθαιρεσία όμως δεν περιορίζεται στα αυταρχικά καθεστώτα. Μπορούν να κουρέψουν τους τραπεζικούς λογαριασμούς, όπως έκαναν στην Κύπρο. Μπορούν να σε εμποδίσουν να κάνεις ανάληψη όλο το ποσό ή να το μεταφέρεις στο εξωτερικό ή να εξοφλήσεις το δάνειό σου, όπως στην Ελλάδα.

Στην ΕΕ ισχύει η διασφάλιση μέχρι το ποσό των €100.000, ακόμα και αν η τράπεζα όπου είσαι πελάτης βάλει λουκέτο. Πράγματι υπάρχει τέτοιος νόμος, αλλά η διαβεβαίωση είναι μάλλον θεωρητική. Σε περίπτωση συστημικού προβλήματος, ποιος μπορεί να είναι σίγουρος πως αυτό ή οποιοδήποτε άλλο ποσό είναι εξασφαλισμένο; Ειδικά για τη χώρα μας, ποιος εγγυάται για τη χρεοκοπημένη τράπεζα; Το χρεοκοπημένο κράτος;

Καμία τράπεζα δεν έχει τόσα χρήματα στα ταμεία της, ώστε να δώσει στους καταθέτες, αν θελήσουν να κάνουν μαζικές αναλήψεις. Αντίθετα με τον σχεδόν παγκόσμια αποδεκτό μύθο, κανένα κράτος στον κόσμο δεν μπορεί να καλύψει ολόκληρο το τραπεζικό του σύστημα, αν προκύψει γενικευμένο πρόβλημα. Όλα είναι βασισμένα στην πίστη.

Ακόμα και στις χώρες με ανεπτυγμένο τραπεζικό σύστημα, οι μεγάλοι καταθέτες δεν καλύπτονται από την ασφάλεια. Αυτός είναι ο λόγος που συμπεριφέρονται τόσο απρόβλεπτα. Και όταν τα μεγάλα ψάρια αρχίσουν να αποσύρουν τις καταθέσεις τους, οι μικρότεροι σκέφτονται ότι κάτι πρέπει να ξέρουν εκείνοι. Η εμπιστοσύνη μπορεί να διαβρωθεί πολύ γρήγορα, ακόμα και από μια απλή φήμη. Οι μαζικές αναλήψεις δεν γίνονται ποτέ μέσα σε συνθήκες ευφορίας και εμπιστοσύνης. Μπορούν όμως να γίνουν την επόμενη. Είναι θέμα ωρών. Μια τράπεζα αρκεί για να αποτελέσει την πρώτη κορίνα που θα ρίξει τις υπόλοιπες.

Οι τραπεζικές κρίσεις συμβαίνουν σπάνια, θα πείτε. Ναι, και τα τρακαρίσματα συμβαίνουν σπάνια, όμως προληπτικά βάζετε τη ζώνη σας. Ή τουλάχιστον θα έπρεπε να τη βάζετε, αν δεν είσαστε απερίσκεπτοι. Το πρόβλημα με τις τράπεζες είναι πως τα «τρακαρίσματα» δεν είναι τόσο σπάνια. Αυτή τη στιγμή που διαβάζετε αυτές τις γραμμές, σοβαρό θέμα έχει προκύψει στην Αργεντινή, στο Χονγκ Κονγκ και στην Ινδία.

Στο Χονγκ Κονγκ έχει αναφερθεί από χθες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πως τα περισσότερα ΑΤΜ έχουν μείνει από χαρτονομίσματα. Οι κάτοικοι αποσύρουν τα χρήματά τους, υπό τον φόβο ότι η κυβέρνηση μπορεί να ξεκινήσει την παρακολούθηση ψηφιακών πληρωμών και τη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων. Είναι υπερβολικοί οι φόβοι τους; Όχι και τόσο, αν σκεφτούμε πως επίσημα πλέον οι αρχές μπορούν να κατασχέσουν τραπεζικούς λογαριασμούς και λοιπά περιουσιακά στοιχεία.

Η κόντρα με τους διαδηλωτές έχει φτάσει στο χειρότερο σημείο της, καθώς η κυβερνήτης του Χονγκ Κονγκ επικαλέστηκε έναν παλαιό νόμο, του 1922, για να απαγορεύσει στις συγκεντρώσεις να καλύπτεται το πρόσωπο των διαδηλωτών. Στο πρόβλημα δεν βοηθάει ότι το 10% από τις 3.300 ΑΤΜ έχουν υποστεί βλάβες και δεν λειτουργούν. Σε κάποια άλλα δεν είναι δυνατή η πρόσβαση, καθώς είναι μέσα σε shopping malls που είναι κλειστά από τον φόβο επεισοδίων.

Υπάρχει επίσης ανησυχία για την υποτίμηση του νομίσματος. Τουλάχιστον αυτό ισχυρίζεται ο Kyle Bass, ο οποίος έγινε γνωστός από το βιβλίο "The Big Short", καθώς πρόβλεψε την οικονομική κρίση του 2008. Σε επιστολή προς τους επενδυτές του, προειδοποίησε για την «επικείμενη κρίση του Χονγκ Κονγκ», γράφοντας ότι «θα αποτελέσει μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές βόμβες στην ιστορία». Θεωρεί πως η ρίζα του προβλήματος είναι το κλείδωμα του δολαρίου του Χονγκ Κονγκ με το αμερικανικό δολάριο. Ο Bass θεωρεί απίθανο να συνεχίσει να υφίσταται η υπάρχουσα ισοτιμία, καθώς έχει δημιουργήσει δυσαρμονίες με την πραγματική οικονομία και μια τεράστια φούσκα στα ακίνητα.

Αποτελεί λύση το Bitcoin; Το ζήτημα θα μπορούσε να είναι θεωρητικό, αλλά έχει απαντηθεί στην πράξη. Ο όγκος συναλλαγών Bitcoin στο Χονγκ Κονγκ αυξήθηκε πρόσφατα στο υψηλότερο επίπεδο που καταγράφηκε ποτέ, στο LocalBitcoins.

Στην Αργεντινή, πριν λίγο καιρό η εμπιστοσύνη στις τράπεζες και στο εθνικό νόμισμα δέχτηκε ένα καίριο χτύπημα, έχοντας σαν αποτέλεσμα ένα μίνι bank run. Μέσα σε ένα βράδυ, πριν ακριβώς 2 μήνες, εκεί που ήθελες 45 πέσο για ένα δολάρια, χρειαζόσουν 60, όταν μαθεύτηκε ότι η Κεντρική Τράπεζά τους αποφάσισε να διοχετεύσει φρεσκοτυπωμένα πέσος.

Δεν είναι λογικό να θέλουν αυτοί οι άνθρωποι να βάλουν τις οικονομίες τους σε κάτι εναλλακτικό των μετρητών σε πέσος; Η υπερβολικά εύκολη πρόβλεψη για το πού κατευθύνονται τα κεφάλαια των ανήσυχων Αργεντινών και εδώ είναι το Bitcoin.

Στην Ινδία, έχουν ενταθεί οι φήμες για την υγεία του τραπεζικού συστήματος, αναγκάζοντας την Κεντρική Τράπεζα της Ινδίας να προβεί σε δηλώσεις. Ό,τι και να γίνεται εκεί, σίγουρα δεν αποτελεί καλή ένδειξη ότι η Κεντρική Τράπεζα καθησυχάζει τους καταθέτες πως τα χρήματά τους είναι ασφαλή.

Η αστάθεια του Bitcoin μπορεί να αποτρέπει πολλούς από το να το θεωρούν εναλλακτική λύση, αλλά η ιδέα ότι μια τράπεζα μπορεί να καταρρεύσει εξανεμίζοντας τις οικονομίες τους ή ένα καθεστώς μπορεί να κατάσχει την περιουσία τους, θα πρέπει να είναι επίσης τρομακτικό.