Πόσο φούσκα είναι το Bitcoin

Πολλοί, για να δικαιολογήσουν την άποψή τους περί φούσκας στο Bitcoin, εστιάζουν στην κορυφή των 20.000 δολαρίων και στη μετέπειτα πτώση του. Ωστόσο όταν εστιάζεις σε μια μικρή περίοδο, χάνεις τη μεγάλη εικόνα. Ολοκληρωμένη οπτική έχει όποιος κοιτάξει όλες τις κορυφές που έχουν υπάρξει στην πορεία των 10 χρόνων της ζωής του κορυφαίου κρυπτονομίσματος. Θα ανακαλύψει πως κάθε καινούργια κορυφή ήταν πάντα υψηλότερα από την προηγούμενη. Το αξιοσημείωτο όμως είναι ότι δημιουργούνται συνεχώς υψηλότεροι πυθμένες.

Πώς είναι δυνατόν να θεωρηθεί φούσκα κάτι που έκανε νέο ρεκόρ και το 2011 και το 2013 και το 2017; Οι μέχρι τώρα φούσκες, όποτε έσκαγαν, δεν ξαναανέβαιναν. Γιατί; Επειδή οι επενδυτές αντιλαμβάνονταν ότι υπήρξαν υπερβολικές προσδοκίες που διαψεύστηκαν. Αυτό δεν συνέβη με το Bitcoin. Δεν είναι σαν την dot.com. Καταρχήν εκεί ήταν μόνο στις ΗΠΑ. Το crypto είναι παγκόσμιο φαινόμενο.

Όσοι το λένε φούσκα, είναι γιατί δεν το καταλαβαίνουν. Οι φούσκες σκάνε επειδή ο κόσμος χάνει την ελπίδα. Επειδή στο τέρμα της διαδρομής βγήκαν στο φως οι αδυναμίες, επειδή ξεσκεπάστηκαν. Εδώ δεν βλέπουμε τίποτα τέτοιο. Οι προσδοκίες αναπτερώνονται συνέχεια, παρά τις δυσκολίες και τη δυσπιστία. Παρά το γεγονός πως απέναντί του βρίσκεται ως αντίπαλο δέος το πανίσχυρο τραπεζικό κατεστημένο.

Αν και αυτό δεν φαίνεται να ισχύει πια και αποδεικνύεται από τη θεαματική μεταστροφή που δείχνουν τα μεγάλα οικονομικά ενημερωτικά δίκτυα. Επιτέλους άρχισαν να αντιλαμβάνονται πως το Bitcoin δεν αποτελεί περαστική μόδα ή απάτη. Πως έχει ισχυρές βάσεις. Ότι οι υποστηρικτές του δεν τρελαθήκανε ξαφνικά. Αντίθετα, το ψάξανε και αντιλαμβάνονται τη μοναδική του φιλοσοφία.

Όταν αισθάνονται οι επενδυτές ευφορία, είναι καλό. Κάθε κύκλος φέρνει στο σκάφος ένα νέο σύνολο αληθινών πιστών.

Όμως αποτελεί ανασφαλή ένδειξη για το μέλλον. Όλες οι χρηματιστηριακές φούσκες έχουν για πρώτη ύλη την ευφορία. Θα υπάρξει πάλι στο Bitcoin η περίοδος που θα θεωρείται φούσκα, που οι προσδοκίες θα είναι υπερβολικές, κυρίως από τους πρωτάρηδες. Κι αυτό είναι το κακό σενάριο. Στο καλό σενάριο, θα αλλάξει τον κόσμο ολόκληρο, με τον τρόπο που μεταμόρφωσε τη ζωή μας το Internet.

Οι χρηματιστηριακές αγορές αποτελούν τον πιο ανταγωνιστικό χώρο που έχει υπάρξει, που υπάρχει και που πιθανότατα θα υπάρξει. Ανταγωνίζονται σε παγκόσμιο επίπεδο, πολύ δυνατά μυαλά, εξαιρετικά μορφωμένοι άνθρωποι, επιτυχημένοι με βαθιές τσέπες, θεσμικοί με τεράστια ισχύ. Αν υπήρξε κάποιο πρόβλημα στο Bitcoin, θα το είχαν βρει τόσα χρόνια. Δεν ζούμε στην εποχή του τηλέγραφου ή των τουλιπών. Σήμερα οι πληροφορίες μεταφέρονται σε νανοδευτερόλεπτα.

Η πορεία του Bitcoin προς την κορυφή δεν έγινε τυχαία. Η είσοδος των μεγάλων θεσμικών της Wall Street αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου. Το ορατό κομμάτι που φαίνεται σε όσους βλέπουν το οικοσύστημα των crypto από απόσταση. Όσοι ασχολούνταν συστηματικά με τον χώρο, γνωρίζανε πως υπήρχε βάθος. Γνώριζαν πως όχι μόνο δεν ήταν σε παρακμή, ακόμα και το 2018, όταν έπεφτε η τιμή του συνεχώς, χτίζονταν οι προϋποθέσεις για την αποφασιστική επαναφορά του.

Οι υπόλοιποι αγνοούσαν πως πολλές εταιρείες πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας δεν το είχαν βάλει κάτω. Συνέχιζαν στο παρασκήνιο την εντατική προετοιμασία τους. Να κάνουν ανταγωνιστικές τις εφαρμογές τους, να βρίσκουν νέα συναρπαστικά projects με πρωτοποριακές λύσεις. Στον χώρο δεν ασχολούνταν μόνο προγραμματιστές και startupers. Χρηματοοικονομικοί και τεχνολογικοί επιχειρηματικοί κολοσσοί έπαψαν να βλέπουν το blockchain σαν κάτι εξωτικό και είχαν αρχίσει να επενδύουν πάνω του.

Είναι κερδοσκοπική αξία; Είναι, γι' αυτό έχει τόση μεταβλητότητα. Αυτό φυσικά δεν αρκεί για να χαρακτηριστεί ως φούσκα. Μπορεί μέχρι τώρα η διαδρομή να προσφέρει απότομα ανεβοκατεβάσματα, αλλά η βασική κατεύθυνση είναι μία. Και είναι ανοδική. Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο που να μας εκπλήξει σε αυτό, να μην το έχουμε ξαναδεί.

Ας δούμε την πρόσφατη περίοδο και την υποχώρηση από την κορυφή των 13.827 δολαρίων. Δεν είναι καθόλου απίθανο να δούμε το Bitcoin να ακουμπάει ξανά τις 8.500 δολάρια. Μια πτώση της τάξης του 40% είναι αναμφίβολα μεγάλη. Αρκεί όμως να πούμε ότι φύγαμε από την «bull» φάση της αγοράς; Ότι έπαψε να υπερισχύει η αισιοδοξία και τα ηνία έχει πάει η κατήφεια; Κατηγορηματικά όχι.

Δύο χρόνια πίσω ακριβώς, είχαμε παρόμοιες συνθήκες. Μετά από μια παραβολικού τύπου ανοδική κίνηση, η διόρθωση έφτασε πάλι αυτό το ποσοστό. Από τις 2.977 δολάρια στις 10 Ιούνη του 2017, υποχώρησε στα 1.809 δολάρια στις 15 Ιουλίου. Τι ακολούθησε κατόπιν; Το μεγάλο ράλι προς τις 20.000 δολάρια.

Η αγορά σήμερα