Ζώντας με υψηλότερες πετρελαϊκές τιμές

Με τις τιμές του πετρελαίου να πλησιάζουν τα 60 δολάρια το βαρέλι, είναι φυσικό να διερωτάται κανείς αν οι ημέρες που το ευλογημένο πετρέλαιο ήταν φθηνό έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. O Martin Wolf, αρθρογράφος των Financial Times, σε μια εκ βαθέων ανάλυση της μακροπρόθεσμης προσφοράς και της ζήτησης, καταλήγει σε συμπεράσματα και προειδοποιεί.

Δημοσιεύθηκε: 23 Ιουνίου 2005 - 10:38

του Martin Wolf

Ζούμε στην εποχή του Προμηθέα, του Τιτάνα της μυθολογίας που έφερε τη φωτιά στην ανθρωπότητα και τιμωρήθηκε από το Δία, τον αρχηγό των Θεών. Από την αυγή της βιομηχανικής επανάστασης, οι άνθρωποι γίνονται ολοένα και περισσότερο πολυμήχανοι στη δημιουργία μεθόδων μετατροπής της καύσιμης ενέργειας σε πράγματα που επιθυμούμε. Ωστόσο, στη βάση της οικονομικής πυραμίδας παραμένει η απελευθέρωση ενέργειας από φυτά που γεννήθηκαν πριν από εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια.

Με τις τιμές του πετρελαίου να πλησιάζουν τα 60 δολάρια το βαρέλι, είναι φυσικό να διερωτάται κανείς αν οι ημέρες που το ευλογημένο πετρέλαιο ήταν φθηνό έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί.

Ωστόσο, είναι αναγκαίο να θέσουμε τις τρέχουσες τιμές σε ένα πλαίσιο. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επισημαίνει ότι τα επίπεδα τιμών στην παρούσα φάση διαμορφώνονται στο ήμισυ των επιπέδων του 1979, όταν συνέβη το δεύτερο πετρελαϊκό σοκ, το οποίο ακολούθησε την επανάσταση στο Ιράν. Επιπροσθέτως, το ΔΝΤ επισημαίνει ότι παρά τις τεράστιες μεταβολές, δεν υπάρχει τάση στην πετρελαϊκή τιμή τα τελευταία τριάντα χρόνια.

Οπότε, τι είναι αυτό που έχει οδηγήσει σε διπλασιασμό των μακροπρόθεσμων τιμών του πετρελαίου; Το άμεσο αίτιο είναι η μεγάλη ενίσχυση της ζήτησης που προέρχεται από την Ασία και ιδίως την Κίνα. Μεταξύ του 2002 και του 2004, η Κίνα αντιστοιχεί στο 35% της παγκόσμιας ζήτησης έναντι μόλις 20% για τις ΗΠΑ.

Το 2004, η ζήτηση για ”μαύρο χρυσό” αυξήθηκε κατά 2,46 εκ. βαρέλια ημερησίως, μια αύξηση 3,4%, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της BP. Πρόκειται τόσο για τον ταχύτερο ρυθμό ανάπτυξης όσο και για τη μεγαλύτερη αύξηση σε απόλυτους αριθμούς από το 1978.

Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας εκτιμά ότι η αύξηση της ζήτησης για πετρέλαιο θα διαμορφωθεί σε 1,77 εκ. βαρέλια σε σχέση με πέρυσι. Αν και εμφανίζεται μειωμένη σε σχέση με την περυσινή ενίσχυση-ρεκόρ, πρόκειται για αύξηση 2,2%, ένα ποσοστό που συναντάται μόνο τέσσερις φορές τα τελευταία 20 χρόνια. Ως εκ τούτου, δεν αποτελεί έκπληξη το ότι, με τις παραγωγικές δυνατότητες των πετρελαϊκών εταιριών να είναι περιορισμένες, οι τιμές εκτινάχθηκαν.

Το μεγάλο ερώτημα είναι αν πρόκειται για ένα παροδικό φαινόμενο ή αν βρισκόμαστε στην αρχή μιας μακράς περιόδου υψηλών πετρελαϊκών τιμών.

Το ΔΝΤ ξεκινά με την υπόθεση ότι η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί με ετήσιο ρυθμό 3,6% μεταξύ 2003 και 2030. Η δεύτερη υπόθεση που κάνει είναι ότι οι τιμές του πετρελαίου ευθυγραμμίζονται με τις τιμές στα futures Φεβρουαρίου έως το 2010. Οι υποθέσεις αυτές δίνουν μια μακροπρόθεσμη τιμή στα 34 δολάρια το βαρέλι από το 2010 και μετά (σε τιμές 2003).

Με βάση αυτές τις υποθέσεις, η συνολική ζήτηση για πετρέλαιο προβλέπεται να αυξηθεί από ένα μέσο όρο 82,4 εκ. βαρέλια ημερησίως πέρυσι σε 138,5 εκ. βαρέλια την ημέρα το 2030 -μια αύξηση της τάξεως του 68%.

Από πού θα προέλθει όλη αυτή η επιπλέον προσφερόμενη ποσότητα; Το ΔΝΤ βασίζει τις προβλέψεις του σε αναλύσεις της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας και του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ. Η πρώτη θεωρεί ότι η αύξηση της προσφοράς εκτός OPEC θα ενισχυθεί από τα 50 εκ. βαρέλια ημερησίως στα 57 εκ. βαρέλια το 2010 και θα παραμείνει σε αυτά τα επίπεδα. Το αμερικανικό υπουργείο προβλέπει αύξηση στα 65 εκ. βαρέλια ημερησίως και ενίσχυση στα 69 εκ. βαρέλια έως το 2030.

Ως εκ τούτου, εάν το υπουργείο Ενέργειας έχει δίκιο, οι χώρες του ΟPEC θα πρέπει να αυξήσουν την παραγωγή τους από 32 εκ. βαρέλια την ημέρα σε 69 εκ. βαρέλια, μια αύξηση παραγωγής της τάξεως του 120%. Εάν έχει δίκιο η ΔΥΕ, η παραγωγή του OPEC θα πρέπει να αυξηθεί πλέον του 150%.

Μπορεί να κάνει ο OPEC κάτι τέτοιο; Αυτοί που πιστεύουν στην ”κορυφή του Hubbert” -που ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του M. King Hubbert, ο οποίος προέβλεψε (ορθώς) ότι η παραγωγή πετρελαίου θα έφθανε σε ανώτατο σημείο στις αρχές της δεκαετίας του ’70- ισχυρίζονται ότι είμαστε πολύ κοντά σε μια νέα ”κορυφή”.

Εάν ισχύει κάτι τέτοιο, τότε οδεύουμε προς μια εποχή πραγματικά πολύ ακριβής ενέργειας, από τη στιγμή που η τιμή θα πρέπει να είναι τόσο υψηλή ώστε να καταπνίγει όλη αυτή την επιπλέον ζήτηση.

Το όνομα του Τιτάνα που μας έδωσε τη φωτιά σημαίνει επίσης ”προνοητικός”. Εάν θέλουμε να απολαύσουν και οι απόγονοί μας το δώρο της αφθονίας ενέργειας, πρόκειται για μια αρετή που οφείλουμε να επιδείξουμε και εμείς. Στην παρούσα φάση πάντως, το εντυπωσιακό παραμένει η απουσία της.

© The Financial Times Limited 2005. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation