H …ηλεκτρισμένη σύνοδος κορυφής της ΕΕ

Γιατί οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος είναι 37% ακριβότερες στην Ευρώπη από τις ΗΠΑ και 20% από την Ιαπωνία. Πώς η ενέργεια νοθεύει την εσωτερική αγορά και γιατί η Ε.Ε. τρέμει για τη βιομηχανική της ανταγωνιστικότητα.

Δημοσιεύθηκε: 22 Μαΐου 2013 - 07:56

Joshua Chaffin (Βρυξέλλες)

Τα ζητήματα της φοροδιαφυγής και των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας θα απασχολήσουν τη σημερινή σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. και το κομμάτι που αφορά την ενεργειακή πολιτική μπορεί κάλλιστα να αποτυπωθεί σε ένα και μοναδικό, αλλά εξαιρετικά εντυπωσιακό, γράφημα, που κυκλοφορεί στις Βρυξέλλες τις τελευταίες ημέρες.

Το γράφημα δείχνει τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος -πλην φόρων- για βιομηχανική χρήση στην Ε.Ε., στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία. Έχοντας ξεκινήσει από ένα κοινό σημείο το 2005, οι τρεις γραμμές αποκλίνουν ευρέως, καταδεικνύοντας το γεγονός ότι οι τιμές στην Ευρώπη είναι σήμερα 37% υψηλότερες από εκείνες στις ΗΠΑ και σχεδόν 20% από εκείνες στην Ιαπωνία.

Στο γράφημα αποτυπώνεται ο κλιμακούμενος φόβος στην Ευρώπη ότι οι αυξανόμενες τιμές ενέργειας αποτελούν πλέον απειλή στη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα μιας περιοχής που βουλιάζει στην ύφεση. Έχει έλθει στο επίκεντρο λόγω της σταθερής ροής ανακοινώσεων Ευρωπαίων βιομηχάνων για τα σχέδιά τους να κατασκευάσουν νέες εγκαταστάσεις παραγωγής στις ΗΠΑ.

Ωστόσο, αν και όλοι συμφωνούν για το πρόβλημα, δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιος προφανής μοχλός που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι πολιτικοί για να το διορθωσουν. «Η εύρεση απλών, βραχυπρόθεσμων λύσεων στην ενέργεια δεν είναι κάτι που πιστεύω πως έχει εύκολα διαθέσιμο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», δήλωσε ο Pat Rabbitte, υπουργός Ενέργειας της Ιρλανδίας, η οποία έχει την κυλιόμενη προεδρία της Ε.Ε.

Παράδειγμα το σχιστολιθικό αέριο. Θεωρείται ευρέως ότι είναι η αιτία για την κάθετη πτώση των τιμών ενέργειας στις ΗΠΑ. Σε μια ένδειξη αποδοχής των σχιστολιθικών κοιτασμάτων αερίου, οι ηγέτες της Ε.Ε. αναμένεται σήμερα να συμφωνήσουν ότι είναι ανάγκη «να αναπτυχθούν γηγενείς ενεργειακοί πόροι».

Όμως οι πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η γεωλογική κατάσταση ίσως είναι λιγότερο υποσχόμενη στην Ευρώπη απ’ όσο εκτιμάτο. Η μη συμβατικές τεχνικές άντλησης που χρησιμοποιούνται για την πρόσβαση στα σχιστολιθικά κοιτάσματα αντιμετωπίζουν επίσης τεράστιες περιβαλλοντικές αντιστάσεις.

«Υπάρχουν ανησυχίες», είπε ο κ. Rabbitte, προσθέτοντας ότι «είναι πολύ νωρίς για να πούμε τι θα γίνει με το σχιστολιθικό αέριο».

Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προτεραιότητα είναι να δημιουργηθεί μια εύρωστη ενιαία αγορά για το αέριο και τον ηλεκτρισμό. Μια απελευθερωμένη αγορά, όπου οι ενεργειακές προμήθειες θα ρέουν εύκολα μεταξύ των 27 κρατών μελών, θα αυξήσουν τον ανταγωνισμό, θα χαμηλώσουν τις τιμές και θα βελτιώσουν την ασφάλεια στην παροχή.

Με τα επάλληλα κύματα νομοθεσίας και επιβολής των ρυθμίσεων της Κομισιόν, έχει γίνει κάποια πρόοδος. Η Ε.Ε. έχει επίσης βάλει κεφάλαια για τη δημιουργία εκείνων των στοιχείων που συνδέουν αγωγούς και άλλες υποδομές.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον αναλυτή Georg Zachmann, του think-tank Bruegel, οι Βρυξέλλες απέχουν ακόμη πολύ από τη συνένωση σε ένα ευρωπαϊκό σύνολο των κομματιών από εθνικές αγορές.

«Επικρατεί ένας διαδεδομένος φόβος για την εσωτερική αγορά στον ενεργειακό κλάδο», είπε ο κ. Zachmann. «Οι κυβερνήσεις φοβούνται ότι τα φώτα θα σβήσουν αν χάσουν τον έλεγχο».

Πρόσφατη έρευνα της Deloitte έδειξε ότι στη Φλαμανδία και στη Βαλονία οι τιμές ενέργειας είναι 12% - 45% υψηλότερες από εκείνες σε γειτονικές χώρες, γεγονός που σίγουρα δεν είναι ένδειξη υγιούς αγοράς.

Παρά τις δημόσιες διακηρύξεις, τα κράτη μέλη εμφανίζονται να παίρνουν το καθένα τον δικό του δρόμο στην ενεργειακή στρατηγική, τάση που έρχεται σε αντίθεση με τη βαθύτερη οικονομική και δημοσιονομική ενοποίηση που έχει αναδυθεί λόγω της ευρωκρίσης.

Τα προγράμματα επιδοτήσεων για την ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών ενέργειας, για παράδειγμα, διαφέρουν από τη μια κυβέρνηση στην άλλη. Επίσης ενέχουν ποικίλα φορολογικά καθεστώτα και προγράμματα πληρωμών, αναλόγως το κοινωνικό κομμάτι που καλούνται να ικανοποιήσουν.

Η Γερμανία, για παράδειγμα, κρατά χαμηλά το βιομηχανικό κόστος ενέργειας μεταθέτοντάς το στους καταναλωτές, πρακτική που έχει τραβήξει την προσοχή των Βρυξελλών. Η Γαλλία, από την άλλη, κρατά χαμηλές τις τιμές των καταναλωτικών τιμολογίων, εις βάρος των κρατικών κοινωφελών υπηρεσιών της.

Αυτό που φοβάται ο κλάδος είναι ότι το προβλημα θα επιδεινωθεί. Καθώς η αγορά συμβολαίων ρύπων της Ε.Ε. τρεκλίζει, οι εθνικές κυβερνήσεις -και ορισμένες τοπικές- όλο και περισσότερο ξανασκέφτονται τις κλιματικές στρατηγικές για τη μείωση των ρυπογόνων αερίων.

«Παραγνωρίζουμε τα πλεονεκτήματα της ευρωπαϊκής συνεργασίας», είπε ο Fulvio Conti, διευθύνων σύμβουλος της ιταλικής ενεργειακής Enel. «Χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη, δεν χρειαζόμαστε λιγότερη Ευρώπη».

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

© The Financial Times Limited 2013. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation