Η Κρίση Νο2… παραμονεύει

Σε κάθε γωνιά της Γης υπάρχουν ενδείξεις κλασικών παγίδων ρευστότητας, που εύκολα μπορούν να προκαλέσουν νέα διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση. Ποια είναι η πολιτική παγίδα και η λύση στο πρόβλημα.

Δημοσιεύθηκε: 27 Δεκεμβρίου 2012 - 07:35

DeAnne Julius

Μια ματιά στον πλανήτη δείχνει ότι έχουν φυτρώσει νέοι κίνδυνοι. Μία ή περισσότερες χώρες ίσως εξέλθουν από την ευρωζώνη. Η βία μπορεί να επεκταθεί στη Μέση Ανατολή. Το αμερικανικό κογκρέσο ίσως οδηγήσει τη χώρα στον δημοσιονομικό γκρεμό και στην ύφεση. Η διαμάχη της Κίνας με τους γειτόνους της για τις νησίδες μπορεί να προκαλέσει έκρηξη και την παρέμβαση των ΗΠΑ στην Ειρηνικό.

Προσωπικά, όμως, θεωρώ ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να ρίξουν τον κόσμο σε μια νέα χρηματοπιστωτική κρίση (στην Κρίση Νο 2, όπως την αποκαλώ) ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω γεγονότα.

Η πιθανότητα είναι ορατή για τρεις λόγους: Πρώτον, η παγκόσμια οικονομία παραμένει ακόμη ευάλωτη και ανακάμπτει πολύ αργά από την πρώτη κρίση του 2007-08. Μεγάλα χρέη επιβαρύνουν καταναλωτές και κυβερνήσεις. Οι τράπεζες διαρκώς συρρικνώνουν τους ισολογισμούς τους, μέσα στο περιβάλλον της ρυθμιστικής αυστηροποίησης. Κάθε νέο σοκ θα επιτείνει τις ανησυχίες τους και θα προκαλέσει μεγαλύτερη υπαναχώρηση.

Δεύτερον, η οικονομική πολιτική έχει ξεχειλώσει. Τόσο η δημοσιονομική όσο και η νομισματική πολιτική έχουν φτάσει στα όριά τους. Η πρώτη κρίση προκάλεσε ύφεση στους ισολογισμούς και αυτό σημαίνει ότι η κεϊνσιανή στήριξη που βασίζεται σε αυξημένο κρατικό δανεισμό θα είναι αναποτελεσματική στην καλύτερη περίπτωση και αντιπαραγωγική στη χειρότερη. Οι κεντρικές τράπεζες έχουν κρατήσει τα ονομαστικά επιτόκια κοντά στο μηδέν για πρωτοφανές χρονικό διάστημα και διοχετεύουν ρευστότητα στις τράπεζές τους μέσω της ποσοτικής χαλάρωσης (QE).

Υπάρχουν, όμως, παντού ενδείξεις μιας κλασικής παγίδας ρευστότητας. Οι τράπεζες δεν βρίσκουν ζήτηση για νέα δάνεια και έτσι κι αλλιώς οι ρυθμιστές απαιτούν από αυτές να αυξήσουν τα αποθέματά τους. Το QE βοηθάει να τονωθούν οι τράπεζες, αλλά δεν φτάνει στην πραγματική οικονομία, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι επιπτώσεις για τους αποταμιευτές και τα συνταξιοδοτικά ταμεία. Αν συμβεί κάποιο εξωτερικό σοκ, η κρατική πολιτική δεν μπορεί να κάνει πολλά για να το αποκρούσει.

Το τρίτο ευάλωτο σημείο είναι η πολιτική αδυναμία. Η παρατεταμένη λιτότητα υπονομεύει την πολιτική στήριξη για τα παραδοσιακά κόμματα και ευνοεί τα άκρα, είτε αριστερά είτε δεξιά. Οι περιφερειακές οικονομίες της ευρωζώνης κινδυνεύουν ιδιαίτερα. Η αδύναμη κυβέρνηση συνεργασίας στην Ιταλία και οι επικείμενες εκλογές ή μια αποσχιστική ψήφος στην Καταλονία θα προκαλέσουν όχι μόνο την αρχή του τέλους για το ευρώ, αλλά και την Κρίση Νο 2.

Για να αποτραπεί αυτός ο κίνδυνος, το κλειδί είναι η διεθνής συνεργασία. Ο στόχος θα πρέπει να είναι η οικονομική επόπτευση στις περιοχές που πλήττονται από την κρίση και, αν χρειαστεί, στη μετάδοση της κρίσης. Θα πρέπει να ετοιμαστούν έκτακτα σχέδια που θα αποτρέψουν αυτήν τη μετάδοση από τη μια χώρα στην υπόλοιπη παγκόσμια οικονομία, αλλά δεν θα προκαλέσουν προστατευτισμό.

Το G20 είναι ο θεσμός που προφανώς θα μπορούσε να συντονίσει αυτήν τη συνεργασία. Δυστυχώς, την ηγεσία του την αναλαμβάνει του χρόνου η Ρωσία. Κι αυτό είναι μία ακόμη εστία ανησυχίας...

© The Financial Times Limited 2012. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation