Προστασία φορολογουμένων από τραπεζικά σοκ

Η τραπεζική εποπτεία πρέπει να έχει ουσιαστικές ευθύνες, εξουσίες και πόρους, λέει ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, για να προστατεύσει τους Ευρωπαίους φορολογούμενους από καταρρεύσεις.

Δημοσιεύθηκε: 31 Αυγούστου 2012 - 07:54

Wolfgang?Schauble*

Προστασία φορολογουμένων από τραπεζικά σοκ

* Ο αρθρογράφος είναι ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας

Στις 15 Σεπτεμβρίου 2008, η Lehman Brothers κατέθεσε αίτηση προστασίας από τους πιστωτές, σπρώχνοντας τον πλανήτη σε χρηματοπιστωτικές και οικονομικές κρίσεις, ανήκουστων σχεδόν διαστάσεων. Μετά από τέσσερα χρόνια και πολύ δουλειά από τους ρυθμιστές, οι χρηματοοικονομικές αγορές έχουν γίνει κάπως ασφαλέστερες.

Ωστόσο, οι προσπάθειες της Ευρώπης να αντλήσει τα ορθά μαθήματα από την κρίση, θα αποδειχθούν λίγες αν δεν κάνουμε σωστά το επόμενο βήμα: την δημιουργία μιας πραγματικά αποτελεσματικής ευρωπαϊκής εποπτικής αρχής, που θα εφαρμόσει έναν δυναμικό, ενιαίο κανονισμό για τον κλάδο.

Το κύριο μάθημα από την κρίση, που θλιβερά επιβεβαίωσε το πρόσφατο σκάνδαλο Libor, είναι ότι η αυτό-ρύθμιση και η «ελαφρά» επόπτευση, απλά δεν έχουν αποτέλεσμα στον χρηματοπιστωτικό κλάδο. Χωρίς επαρκείς κανόνες και προσεκτική πολιτική, τα συμφέροντα των ατόμων και όσων βρίσκονται εκτός συστήματος θα αποκλίνουν αδιακρίτως. Αν η αγορά μείνει να λειτουργεί από μόνη της, θα αυτοκαταστραφεί.

Με βάση την εντολή από τους επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύντομα θα αποκαλύψει προτάσεις για την δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού εποπτικού συστήματος για τις τράπεζες. Αυτή η νέα εποπτική αρχή αναμένεται ευρέως ότι θα στεγαστεί στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Η δημιουργία ενός τέτοιου συστήματος δεν θα είναι απλή υπόθεση και το να γίνει μέσα σε ένα λογικό χρονικό πλαίσιο θα απαιτήσει, όχι μόνο σκληρή δουλειά, αλλά και κουράγιο, καθώς ενέχει ένα μεγάλο βήμα προς την μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ενοποίηση –μια αυθεντική μεταβίβαση εθνικής κυριαρχίας και σημαντική ενίσχυση των ευρωπαϊκών θεσμών.

Είναι πολύ σημαντικό να αποδειχθεί το νέο σύστημα πραγματικά αποτελεσματικό και όχι μια επίφαση. Πρέπει να αποφύγουμε την χαλαρή προσέγγιση για τα καλά και να προσδώσουμε σε αυτή την εποπτεία πραγματικές και σαφώς καθορισμένες ευθύνες, μεγάλες εξουσίες και επαρκείς πόρους.

Αυτό σημαίνει επίσης ότι θα πρέπει να επικεντρώσει την άμεση επόπτευση σε εκείνες τις τράπεζες που μπορούν να συστήσουν συστημικό κίνδυνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Αυτό δεν ευθυγραμμίζεται μόνο με την δοκιμασμένη αρχή της επικουρικότητας. Είναι και απλη λογική: Δεν μπορούμε να περιμένουμε από μια ευρωπαϊκή αρχή να εποπτεύει άμεσα όλες τις τράπεζες της περιφέρειας -6.000 στην ευρωζώνη μόνο- αποτελεσματικά.

Επιπλέον, αν η εποπτική αρχή εδρεύει στην ΕΚΤ, οι λήψεις αποφάσεων για ζητήματα επόπτευσης και νομισματικής πολιτικής θα πρέπει να διαχωριστούν σαφώς, ώστε να μην υπάρξουν συγκρούσεις συμφερόντων ανάμεσα στις εποπτικές και νομισματικές αρμοδιότητες της κεντρικής τράπεζας.

Η παρουσία ενός τέτοιου σινικού τείχους θα διευκολύνει επίσης τα μέλη της ΕΕ τα οποία δεν χρησιμοποιούν το ευρώ, να συμμετέχουν στο εποπτικό σύστημα, προστατεύοντας έτσι την συνοχή της ενιαίας αγοράς.

Είναι κρίσιμο, ότι θα δοθεί στον εποπτικό μηχανισμό ο απαραίτητος βαθμός ευθύνης απέναντι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συμβούλιο, χωρίς πρόσθετο κίνδυνο για την ανεξαρτησία της ΕΚΤ σε νομισματικά ζητήματα.

Ένας επόπτης, βεβαίως, μπορεί να γίνει τόσο καλός όσο οι κανόνες που επιβάλλει. Η δουλειά του εξοπλισμού της ΕΕ με έναν ενιαίο κανονισμό για τις αγορές, είναι πολύ πιο προχωρημένη από εκείνη την σύστασης ενός ευρωπαϊκού επόπτη. Αλλά δεν έχουμε τελειώσει ακόμη.

Πράγματι, το κεντρικό κομμάτι του κανονισμού – η μετάφραση των κεφαλαιακών απαιτήσεων της Βασιλείας ΙΙΙ από τις τράπεζες, σε ευρωπαϊκό νόμο, γνωστό επίσης ως CRD IV – τελεί ακόμη υπό συζήτηση ανάμεσα στα κράτη μέλη και το Ευρωκοινοβούλιο.

Πιστεύω ότι η τελική συμβιβαστική συμφωνία θα πρέπει να δίνει στις εθνικές αρχές κάποια διακριτική ευχέρεια στην επιβολή κεφαλαιακών προσαυξήσεων στις σημαντικές για το σύστημα τράπεζες, πέρα από τις απαιτήσεις της Βασιλείας ΙΙΙ- όπως έχουν ήδη συμφωνήσει να κάνουν με τις συστημικά σημαντικές διεθνείς τράπεζες.

Στηρίζω επίσης την σκέψη των Ευρωβουλευτών να εισαχθεί κοινή γλώσσα για τις μεταβλητές αμοιβές στην οδηγία CRD IV. Τα άμεσα bonus σε ρευστό για τους κορυφαίους τραπεζίτες δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τον κύριο μισθό. Και γιατί να μην έχει μια μεγάλη απαρτία μετόχων, την τελευταία λέξη στον καθορισμό των μακροπρόθεσμων μεταβλητών αμοιβών αυτών των στελεχών, όταν ξεπερνούν ένα συγκεκριμένο επίπεδο;

Όπως ακριβώς πρέπει να δώσουμε τα κίνητρα στους managers να λειτουργούν για το μακροπρόθεσμο συμφέρον των τραπεζών τους, έτσι πρέπει να δώσουμε τα κατάλληλα κίνητρα σε πιστωτές και μετόχους που χρηματοδοτούν τις τράπεζες.

Αυτός ήταν ο στόχος του γερμανικού νόμου για τις αναδιοργανώσεις των τραπεζών που εισήχθη το 2010 και της οδηγίας της ΕΕ, που τώρα συζητείται, η οποία θα επιτρέψει στις τράπεζες που καταρρέουν να ρευστοποιηθούν χωρίς κόστος για τους Ευρωπαίους φορολογούμενους.

Τα εργαλεία υποχρεωτικής συμμετοχής στην διάσωση και το «κούρεμα», μπορούν να το κατορθώσουν και να διασφαλίσουν ότι οι χρηματοδότες των τραπεζών, αποτιμούν ρεαλιστικά τους κινδύνους της επένδυσής τους. Η ισχύς αυτών των εργαλείων, που σήμερα προβλέπεται για το 2018, θα πρέπει να επιταχυνθεί για το 2015.

Μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, η διεθνής κοινότητα συμφώνησε να μην αφήσει άλλη σημαντική για το σύστημα τράπεζα να καταρρεύσει. Ήταν η σωστή απόφαση για την συγκυρία που ελήφθη. Αλλά πρέπει να προχωρήσουμε. Μόνο αν εξοπλιστεί με αξιόπιστη εποπτεία και δυνατούς κανόνες, θα διασφαλίσει η Ευρώπη ότι οι φορολογούμενοί της είναι επαρκώς προστατευμένοι από τέτοιες καταρρεύσεις.

*To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

© The Financial Times Limited 2012. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation