Munchau: Λιτότητα και αναβολικά δεν είναι λύση

Αυτό που χρειάζεται δεν είναι να συμφιλιωθούν οι απόψεις Βερολίνου και Παρισιού, αλλά να απορριφθούν και οι δύο. Ένα κλαμπ λιτότητας και ένα Σύμφωνο Σταθερότητας με... αναβολικά δεν είναι η λύση.

Δημοσιεύθηκε: 5 Δεκεμβρίου 2011 - 08:15

Wolfgang Munchau

Munchau: Λιτότητα και αναβολικά δεν είναι λύση

H Angela Merkel και ο Nicolas Sarkozy δεν θα μπορούσαν να απέχουν περισσότερο στις απόψεις τους. Μόλις πέντε μέρες μέχρι την επόμενη σύνοδο, όμως, αυτό το πολιτικό αδιέξοδο θα μπορούσε να είναι ένα σύνηθες μέρος της παρτίδας του πόκερ.

Η Γερμανίδα καγκελάριος και ο Γάλλος Πρόεδρος πάντα καταλήγουν σε κάποιου είδους συμφωνία στο τέλος. Η βασική μου ανησυχία είναι πως και πάλι θα καταλήξουν σε συμβιβαστική λύση.

Εν αντιθέσει με όσα λέγονται, η κ. Merkel δεν προτείνει μία δημοσιονομική ένωση. Προτείνει ένα κλαμπ λιτότητας, ένα σύμφωνο σταθερότητας με αναβολικά. Στόχος της είναι να επιβληθεί διά βίου λιτότητα με ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, με αντίστοιχες συνταγματικές ρυθμίσεις σε όλα τα κράτη. Προτείνει επίσης αυτόματη επιβολή κυρώσεων με ένα καθεστώς συμμόρφωσης που θα διοικείται δικαστικά. Απορρίπτει το ευρωομόλογο με το επιχείρημα ότι θα μειώσει την πίεση για δημοσιονομική πειθαρχία.

Η πρόταση του κ. Sarkozy είναι εξ ολοκλήρου διαφορετική. Δηλώνει ότι δεν είναι διατεθειμένος να παραδώσει καμία εθνική κυριαρχία. Θέλει να διατηρήσει τη διακυβερνητική προσέγγιση, που έχει αποτύχει στο παρελθόν. Αντιτίθεται σε κάθε προσπάθεια ενίσχυσης της Κομισιόν ή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην αντιμετώπιση των παραβατών. Και ενώ απορρίπτει την εμμονή της Merkel με τη λιτότητα, ούτε ο ίδιος ενδιαφέρεται για μία πραγματική δημοσιονομική ένωση.

Ενδιαφέρεται για το ευρωομόλογο και θέλει να καταστεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ύστατος δανειστής. Υποθέτω γιατί η Γαλλία θα μπορούσε να ευνοηθεί και από τις δύο αυτές προτάσεις.

Ο Mario Draghi, εν τω μεταξύ, επιμένει ότι οι πολιτικοί πρέπει να υλοποιήσουν όσα τους αναλογούν προτού κινηθεί ο ίδιος. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ προς το παρόν ανθίσταται στις πιέσεις να παράσχει απεριόριστη στήριξη στο σύστημα είτε στηρίζοντας το Ευρωπαϊκό Ταμείο Διάσωσης (ΕFSF) είτε μέσω άμεσων εγγυήσεων μακροπρόθεσμων ομολόγων.

Μπορούν να συμφιλιωθούν οι απόψεις των τριών βασικών παικτών; Φυσικά. Δυστυχώς, όμως, η συμφιλίωσή τους δεν θα λύσει το πρόβλημα. Αυτό που χρειάζεται επειγόντως η ευρωζώνη είναι μία στρατηγική για να αντιμετωπιστεί η άμεση χρηματοοικονομική κρίση.

Η στρατηγική αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει την ΕΚΤ βραχυπρόθεσμα και ένα ευρωομόλογο μακροπρόθεσμα. Θα πρέπει επίσης να αναθεωρήσουν την καταστροφική στρατηγική της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα.

Η δεύτερη προτεραιότητα είναι να αποτραπούν η επαπειλούμενη πιστωτική κρίση και η μεγάλη ύφεση.

Το τρίτο που θα πρέπει να υλοποιηθεί ταυτόχρονα είναι η αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης. Το ζήτημα δεν είναι να υπάρχει ένα γραφείο στο οποίο θα απευθύνεται κάποιος, αλλά να υφίσταται ένα σύστημα που θα μπορεί να χειρίζεται όλες τις πλευρές της οικονομικής πολιτικής, στο οποίο θα περιλαμβάνεται και η διαχείριση κρίσεων.

Θα πρέπει να αντιμετωπιστούν όλες οι ανισορροπίες που ενισχύθηκαν λόγω της τρέχουσας κατάστασης. Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε ένα ισχυρότερο και με επαρκή εποπτεία ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Και ναι, θα πρέπει να υπάρξει συντονισμός της δημοσιονομικής πολιτικής. Η δημοσιονομική πολιτική, όμως, δεν ήταν η κινητήριος δύναμη αυτής της κρίσης, εκτός από την Ελλάδα.

Θεωρώ πως είναι δύσκολο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να καταλήξει σε ένα τέτοιο πακέτο. Η συζήτηση στις Βρυξέλλες επικεντρώνεται στο πώς θα συμφιλιωθεί το Βερολίνο με το Παρίσι. Όμως, αυτό που χρειάζεται δεν είναι να συμφιλιωθούν αυτές οι δύο πλευρές, αλλά να απορριφθούν και οι δύο.

Ο Andrew Duff, μέλος του ευρωκοινοβουλίου, την προηγούμενη εβδομάδα έδωσε έναν χρήσιμο οδηγό για την απόσταση μεταξύ του πού βρίσκεται η ευρωζώνη και πού θα έπρεπε να βρίσκεται εάν υπήρχε σωστή δημοσιονομική ένωση.

Δημιούργησε μία λίστα όλων των αλλαγών που θα έπρεπε να γίνουν στις Ευρωπαϊκές Συνθήκες εάν αποφασίζαμε την αλλαγή τους γι' αυτόν τον στόχο. Περιλαμβάνει αλλαγές στο άρθρο 23 και σε πέντε πρωτόκολλα. Αυτά θα έπρεπε να συζητά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και όχι ένα ακόμη ανόητο Σύμφωνο Σταθερότητας.

Βεβαίως, η επίτευξη δημοσιονομικής ένωσης δεν είναι κάτι που γίνεται γρήγορα. Αντιθέτως, χρειάζεται περίπου 10 χρόνια, αν όχι περισσότερα. Η Ε.Ε. θα πρέπει και πάλι να ορίσει μία σύνοδο για να κάνει προτάσεις για τις αλλαγές των Συνθηκών, που θα ακολουθηθεί από ένα διακυβερνητικό συνέδριο. Ορισμένα κράτη θα πρέπει να κάνουν δημοψηφίσματα, με αβέβαια αποτελέσματα.

Δεν υπάρχει κανένας τρόπος με τον οποίο η Ε.Ε. θα μπορούσε να συμφωνήσει την Παρασκευή σε αλλαγή των Συνθηκών, οι οποίες θα τεθούν σε εφαρμογή τη Δευτέρα. Θα ήταν, όμως, ένα σημαντικό βήμα εάν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έστελνε σαφές μήνυμα δέσμευσης ότι θα ξεκινήσει αυτή η διαδικασία.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατανοούν τα τεχνικά και τα νομικά θέματα καλά. Είμαι επίσης βέβαιος ότι οι περισσότεροι καταλαβαίνουν πως η ευρωζώνη αντιμετωπίζει υπαρξιακή απειλή.

Αμφιβάλλω, όμως, αν έχουν κατανοήσει την οικονομική και χρηματοοικονομική δυναμική πίσω από την κρίση. Η επιχειρηματολογία τους, η οποία εξηγεί την κρίση μόνο με τη δημοσιονομική απειθαρχία, ίσως είναι η βασική αιτία για τη μέχρι τώρα αποτυχία όλων των προσπαθειών τους.

Με προθεσμία μόλις πέντε ημερών, ο κόσμος περιμένει ένα πολιτικό σινιάλο. Αυτό που φοβάμαι είναι έναν ακόμη συμβιβασμό, με πολυετή δημοσιονομική λιτότητα, χωρίς ευρωομόλογο και, στην καλύτερη περίπτωση, ένα εργαλείο προσωρινής εξαγοράς χρέους.

Η ΕΚΤ πιθανώς να παράσχει μέτρα ρευστότητας για τη σταθεροποίηση του χρηματοοικονομικού κλάδου και ίσως στηρίξει τις αγορές ομολόγων. Θεωρώ, όμως, δύσκολο ότι ο κ. Draghi θα παράσχει απεριόριστη εξασφάλιση χωρίς πολιτική ένωση ή ευρωομόλογο.

Ένα ενισχυμένο Σύμφωνο Σταθερότητας δεν είναι δημοσιονομική ένωση.

© The Financial Times Limited 2011. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation