Να ετοιμαστούν για το χειρότερο Ελλάδα και Ευρώπη

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να προετοιμάζονται για το χειρότερο, καθώς η Ελλάδα κουτρουβαλάει προς το πουθενά και θα πρέπει να είναι ευχαριστημένοι που μέχρι στιγμής η Πορτογαλία και η Ισπανία δεν ακολουθούν.

Δημοσιεύθηκε: 16 Ιουνίου 2011 - 13:52

Ian Bremmer*

Να ετοιμαστούν για το χειρότερο Ελλάδα και Ευρώπη

Ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει ξεμείνει από πυρομαχικά. Ο ετοιμοπόλεμος ηγέτης εδώ και λίγο καιρό χάνει σταδιακά τον έλεγχο του σοσιαλιστικού του κόμματος. Η τάση όμως επιταχύνθηκε απότομα αυτήν την εβδομάδα, καθώς μεγαλύτερα και πιο εξαγριωμένα πλήθη βγήκαν στους δρόμους.

Τώρα προχωρά στον σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Οι ελπίδες του ότι θα μπορέσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες να περάσει το νέο δημοσιονομικό πρόγραμμα -που απαιτείται για να εξασφαλιστεί η εκταμίευση της επόμενης δόσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και το οποιοδήποτε νέο πακέτο στήριξης- έχουν ανατραπεί. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να σκεφτούν τι θα κάνουν στη συνέχεια και πρέπει να αποφασίσουν σύντομα.

Για να περάσει το πρόγραμμα, ο κ. Παπανδρέου έχει τη στήριξη 151 βουλευτών, ενώ ελέγχει μόλις 155 έδρες στο κοινοβούλιο. Παράλληλα, υπάρχουν φήμες ότι και άλλα μέλη του κόμματος ετοιμάζονται να ψηφίσουν αρνητικά, ενώ ο ίδιος έχει ήδη αποτύχει στο να αποσπάσει τη σύμφωνη γνώμη των ηγετών των υπόλοιπων κομμάτων, εκ των οποίων ορισμένοι ζητούν πρόωρες εκλογές.

Ακόμη χειρότερο είναι το γεγονός πως αρκετοί Έλληνες πολιτικοί δηλώνουν ότι θα συμμετάσχουν σε κυβέρνηση εθνικής ενότητας μόνο εάν παραιτηθεί ο κ. Παπανδρέου. Ο κ. Αντώνης Σαμαράς, ο επικεφαλής του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης, της Νέας Δημοκρατίας, προειδοποιεί ότι το πρώτο μέλημα της νέας κυβέρνησης θα πρέπει να είναι η επαναδιαπραγμάτευση του υπάρχοντος πακέτου στήριξης με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους. Αυτό δεν είναι το αποτέλεσμα στο οποίο ήλπιζε η Ευρώπη.

Γνωρίζοντας ότι η χώρα έχει χάσει την υπομονή της με τα μέτρα λιτότητας, ο κ. Παπανδρέου ήδη πρότεινε την παραίτησή του και μπορεί να το ξανακάνει. Μπορεί να προτείνει ακόμα τη συνένωση σε μία πολιτική στέγη του ΠΑΣΟΚ και της κεντροδεξιάς Νέας Δημοκρατίας, αλλά και πάλι είναι μάλλον απίθανο να πετύχει το εγχείρημα.

Η προσπάθεια για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης μπορεί να αποβεί θετική εάν αξιοσέβαστοι τεχνοκράτες αναλάβουν θέσεις-κλειδιά και γίνουν αλλαγές, όπως επί παραδείγματι η τρέχουσα συμφωνία για τη φορολογία των επιχειρήσεων. Ακόμα όμως κι αν τα καταφέρει ο κ. Παπανδρέου να ενώσει τη χώρα του, είναι μάλλον απίθανο να κρατήσει αυτήν η ενότητα. Κυρίως επειδή η υπάρχουσα κυβέρνηση δεν έχει πείσει τα μέλη της πως τα νέα μέτρα λιτότητας είναι απολύτως απαραίτητα για να ορθοποδήσει δημοσιονομικά η Ελλάδα.

Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιες θετικές ειδήσεις και δεν αφορούν μόνο στη χώρα. Η Πορτογαλία και η Ισπανία είναι μάλλον απίθανο να ακολουθήσουν τον ελληνικό δρόμο. Οι Πορτογάλοι δεν είναι τόσο εξαγριωμένοι όσο οι Έλληνες. Η Πορτογαλία δεν έχει τόσο ισχυρά εργατικά συνδικάτα και οι απεργίες είναι οι λιγότερες που γίνονται απ' ό,τι στα άλλα κράτη της Ε.Ε. Κι αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή υπάρχει ευρεία αναγνώριση στη χώρα ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες.

Τα βασικά πολιτικά κόμματα της χώρας, παράλληλα, βλέπουν το πακέτο στήριξης από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ ως ευκαιρία για να προχωρήσουν με τις εδώ και καιρό απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις που μπορούν να δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες - μειώνοντας το κράτος, απελευθερώνοντας την αγορά εργασίας και αντιμετωπίζοντας τη δυσλειτουργία του συστήματος δικαιοσύνης. Μεσοπρόθεσμα, εάν οι μεταρρυθμίσεις στην Πορτογαλία δεν αποφέρουν ορατά αποτελέσματα, τότε ίσως και εκεί να υπάρξει ανησυχία στην κοινή γνώμη. Οι Έλληνες, όμως, έχουν ήδη περάσει αυτό το σημείο.

Εν τω μεταξύ, αναφορικά με την Ισπανία, ένα από τα πρωταρχικά προβλήματα που αντιμετωπίζει είναι η αδυναμία της κεντρικής κυβέρνησης να πείσει τους βουλευτές των αυτόνομων κοινοτήτων να μειώσουν τις δαπάνες. Οι τοπικές κυβερνήσεις, όμως, είναι μάλλον απίθανο να προχωρήσουν αυτοβούλως σε νέα μέτρα λιτότητας, παρότι δεν πετυχαίνουν τους στόχους για τα ελλείμματα και αντιμετωπίζουν κίνδυνο υποβάθμισης από τους οίκους αξιολόγησης, με παράλληλη αύξηση του κόστους δανεισμού. Όπως και στην Πορτογαλία, υπάρχει ακόμη ελπίδα ότι η αίσθηση του επείγοντος μπορεί να δώσει νέα ώθηση στις μεταρρυθμίσεις και στα μέτρα λιτότητας, ενισχύοντας τον πυρήνα της ισπανικής οικονομίας.

Οι τίτλοι των εφημερίδων, σήμερα, αναφέρονται στο χάος του ελληνικού πολιτικού συστήματος και στις διαδηλώσεις στους δρόμους της Αθήνας. Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι τόσο δυσάρεστη όσο την απεικονίζουν. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, όμως, θα πρέπει να προετοιμάζονται για το χειρότερο, καθώς η Ελλάδα κουτρουβαλάει προς το πουθενά και θα πρέπει να είναι ευχαριστημένοι που μέχρι στιγμής η Πορτογαλία και η Ισπανία δεν ακολουθούν.

* O κ. Ian Bremmer είναι πρόεδρος του Eurasia Group.

© The Financial Times Limited 2011. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation