Τα βασικά προτερήματα του Γ. Παπανδρέου

Ο Γ. Παπανδρέου διαθέτει δύο χαρακτηριστικά κατάλληλα για διαχείριση κρίσεων: ιώβειο υπομονή και ψυχραιμία. Ακόμα, είναι διεθνιστής και εξαιρετικά ειλικρινής. Πώς περιγράφουν τον Έλληνα πρωθυπουργό οι "F.T.".

Δημοσιεύθηκε: 15 Φεβρουαρίου 2010 - 18:00

Kerin Hope

Ευτυχώς για την Ελλάδα, ο κ. Γιώργος Παπανδρέου διαθέτει ορισμένα από τα κλασικά χαρακτηριστικά που χρειάζονται για να αντιμετωπίσεις μία κρίση: ιώβειο υπομονή και ικανότητα να παραμένει ψύχραιμος υπό πίεση.

Στα 13 του χρόνια ο μελλοντικός (τότε) πρωθυπουργός βρέθηκε αντιμέτωπος με την πιο σκληρή πλευρά της ελληνικής πολιτικής. Κατά τη διάρκεια μιας νύχτας, τον Απρίλιο του 1967, όταν η χούντα κατέλαβε την εξουσία στην Αθήνα, ειδικές δυνάμεις εισέβαλαν στο σπίτι της οικογένειας Παπανδρέου για να συλλάβουν τον πατέρα του, Ανδρέα, ο οποίος ήταν πρώην υπουργός στην κεντρώα κυβέρνηση.

Στο βιβλίο του "Η Δημοκρατία στο Απόσπασμα" ο Α. Παπανδρέου περιγράφει: "Ο επικεφαλής έβαλε το όπλο στον κρόταφο του Γιώργου και του είπε: 'Πες μας πού είναι ο πατέρας σου ή θα πυροβολήσουμε'. Με ηρεμία, ατάραχος, ο γιος μου απάντησε: 'Δεν ξέρω'".

Η ελληνική κρίση ξεκίνησε έξι εβδομάδες αφού ο κ. Παπανδρέου οδήγησε το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία ύστερα από μία συντριπτική νίκη στις 4 Οκτωβρίου. Η επίλυσή της θα χρειαστεί το ίδιο θάρρος που εμφάνισε ως έφηβος. Την περασμένη εβδομάδα ο κ. Παπανδρέου κέρδισε τον σεβασμό καθώς απέτρεψε το ενδεχόμενο χρεοκοπίας, πετυχαίνοντας μία πολιτική στήριξη από τους ηγέτες της Ε.Ε. Σε αυτήν περιλαμβάνεται και η υπόσχεση χρηματικής βοήθειας εάν η Ελλάδα δεν κατορθώσει μόνη της να χρηματοδοτήσει την αποπληρωμή του χρέους της.

Όμως, η Ελλάδα θα πληρώσει σκληρό τίμημα: αυστηρή εποπτεία στην εφαρμογή του προγράμματος λιτότητας από την Κομισιόν και από ειδικούς του ΔΝΤ και της ΕΚΤ. Μία επονείδιστη παρέμβαση, την οποία ο κ. Παπανδρέου περιέγραψε με μελαγχολία ως "εν μέρει παράδοση της εθνικής κυριαρχίας".

Η δημοτικότητα του πρωθυπουργού πριν από τη σύνοδο της Ε.Ε. ξεπερνούσε το 50%. Όμως αυτό το ποσοστό μπορεί να υποχωρήσει λόγω σφοδρών αντιδράσεων των πολιτών για τα μέτρα λιτότητας, στα οποία περιλαμβάνονται μείωση των αποδοχών στο Δημόσιο, αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος και εκ βάθρων αλλαγές στο συνταξιοδοτικό σύστημα, με στόχο να αυξηθεί το όριο συνταξιοδότησης κατά επτά χρόνια.

Ως κληρονόμος μιας από τις κορυφαίες πολιτικές δυναστείες της Ελλάδας -τόσο ο παππούς του όσο και ο πατέρας του κυβέρνησαν τη χώρα σε δύσκολες εποχές- ο κ. Παπανδρέου δέχτηκε ισχυρές πιέσεις για να ακολουθήσει πολιτική καριέρα. "Εάν δεν ήταν τόσο αφοσιωμένος γιος, θα μπορούσε να έχει ακολουθήσει ακαδημαϊκή καριέρα στη Σουηδία", υποστηρίζει πρώην συνεργάτης του.

Ο κ. Παπανδρέου μεγάλωσε αλλάζοντας συχνά τόπο διαμονής. Πρωτότοκος, μεταξύ πέντε παιδιών, γεννήθηκε το 1952 στο St. Paul της Minnesota, όπου ο πατέρας του δίδασκε οικονομικά. Επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα όταν ήταν οκτώ ετών, αλλά η οικογένειά του εκδιώχθηκε μετά τη χούντα και έζησε στη Σουηδία και στον Καναδά. Σπούδασε διεθνή πολιτική στο Amherst College στις ΗΠΑ και κοινωνιολογία στο London School of Economics.

Σύμφωνα με τους φίλους του, οι οικογενειακές σχέσεις ήταν αρκετά εύθραυστες. Είχε ιδιαίτερα στενή σχέση με τον παππού του. Έχει εξαιρετικά στενή σχέση με την Αμερικανίδα μητέρα του, Μαργαρίτα, η οποία υποστηρίζει θερμά την πολιτική του καριέρα.

Επηρεάστηκε βαθιά από τις εξωσυζυγικές σχέσεις του πατέρα του, και ιδιαίτερα από αυτήν με την κ. Δήμητρα Λιάνη (στα τέλη της δεκαετίας του ’80), την οποία κατόπιν ο πατέρας του παντρεύτηκε. Τα αδέλφια του, Νίκος, πρώην οικονομολόγος του ΔΝΤ, και Ανδρέας, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, είναι και οι δύο στενοί ανεπίσημοι σύμβουλοί του.

Είχε μικρή θητεία ως υπουργός Παιδείας στην κυβέρνηση του πατέρα του. Διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών το 1999, από τον κ. Κώστα Σημίτη, διάδοχο του Ανδρέα Παπανδρέου, κερδίζοντας τη φήμη ενός εκσυγχρονιστή πολιτικού καθώς επόπτευσε την επανασύνδεση με την Τουρκία.

Ένας φίλος του θυμάται: "Στη δεκαετία του ’90, όταν ο πατέρας του ήταν πρωθυπουργός, η ελληνική εξωτερική πολιτική βασιζόταν σε συγκεκριμένα στερεότυπα: στη στήριξη των Σέρβων κατά τον εμφύλιο της Βοσνίας, στις κατηγορίες ενάντια στη Βουλγαρία ότι επιθυμεί να αρπάξει ελληνικές περιοχές και στα συνεχή εμπόδια για την πρόοδο των επαφών με την Τουρκία. Όταν ανέλαβε ο Γιώργος πραγματοποίησε στροφή 180 μοιρών, παρά την ισχυρή αντίθεση της Ορθόδοξης Εκκλησίας και παραγόντων. Άλλαξε την πολιτική στα Βαλκάνια και στην Τουρκία. Πραγματοποίησε δραστικές αλλαγές".

Ο φίλος του τον περιγράφει ως "ελαφρώς σοβαρό αλλά εξαιρετικά ειλικρινή", προσθέτοντας: "Μπορείς να τον εμπιστευτείς σε αυτά που λέει, αλλά εάν κάποιος επιχειρήσει να τον αντιμετωπίσει με δολιότητα ή δυσπιστία θα προσπαθήσει να του αποδείξει την ειλικρίνεια των λόγων του".

Είναι διεθνιστής. Σε αντίθεση με τους περισσότερους Έλληνες, πηγαίνει κάθε μέρα στο γυμναστήριο και χρησιμοποιεί το ποδήλατό του στα προάστια της Αθήνας, όπου ζει με τη δεύτερη σύζυγό του. Έχει πολλούς συμβούλους, κυρίως Έλληνες με παρελθόν σε διεθνείς οργανισμούς - ομάδα που όσοι ασκούν κριτική την αποκαλούν "βυζαντινή αυλή". Απολαμβάνει τις ακαδημαϊκές - θεωρητικές συζητήσεις στο συνέδριο που διοργανώνει κάθε χρόνο στο μικρό νησί της Σύμης, στο οποίο καλεί πληθώρα διεθνών προσωπικοτήτων.

Το παρελθόν του στη Σκανδιναβία είναι εμφανές σε αρκετές πολιτικές που εφαρμόζει - μιλά σουηδικά και κάποτε είχε δηλώσει ότι θέλει να κάνει την Ελλάδα "Δανία του Νότου".

Δεν δίστασε να αντιπαρατεθεί στους σκληροπυρηνικούς όταν έφερε στη Βουλή νομοσχέδιο για την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας από τους μετανάστες που ζουν στη χώρα, το οποίο, κατά τη διάρκεια της τελευταίας 20ετίας, οι προηγούμενες κυβερνήσεις απέφυγαν.

Πάντως, η προσπάθειά του για προώθηση της διαφάνειας δεν είχε τόσο μεγάλη επιτυχία. Μετά τις εκλογές περισσότερες από 5.000 θέσεις στον δημόσιο τομέα προκηρύχθηκαν μέσω της ιστοσελίδας της κυβέρνησης, σπάζοντας τον ελληνικό κανόνα που θέλει οι βουλευτές να εξασφαλίζουν δημόσιες θέσεις. Όμως έχει δεχτεί κριτική για την εφαρμογή κάποιων πελατειακών πολιτικών που ο ίδιος έχει καταδικάσει.

Για παράδειγμα, οι επικεφαλής των κρατικών τραπεζών, που είχαν διοριστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, εκδιώχθηκαν και τις θέσεις τους ανέλαβαν φιλικά προσκείμενα προς τους σοσιαλιστές πρόσωπα.

Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι έχει την ευκαιρία μέσω της κρίσης να κατακτήσει την αξιοπιστία σε διεθνές επίπεδο. "Αυτά τα θέματα συνδέονται άμεσα με τις δικές του αντιλήψεις", υποστηρίζει ο κ. Αντώνης Καμάρας, αναλυτής στη Levant Partners, με έδρα την Αθήνα. "Η φορολογική μεταρρύθμιση θα μειώσει το έλλειμμα και θα διευρύνει τη δημοσιονομική βάση. Επίσης, θα βοηθήσει στην πάταξη της διαφθοράς, μιας από τις μεγαλύτερες ανησυχίες του κ. Παπανδρέου".

Ορισμένοι εκφράζουν ανησυχίες για την απόφασή του να διατηρήσει και τη θέση του υπουργού Εξωτερικών, η οποία τον υποχρεώνει στην πραγματοποίηση πολλών ταξιδιών στο εξωτερικό. Επίσης είναι πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, ένωσης κεντροαριστερών κομμάτων ανά την υφήλιο. Στην προσωπική του ιστοσελίδα μαζί με τον ήλιο, το έμβλημα του ΠΑΣΟΚ, έχει και το έμβλημα της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, μία γροθιά που κρατά ένα τριαντάφυλλο.

Έχει χρησιμοποιήσει τη θέση του (στη Σοσιαλιστική Διεθνή) για να ενισχύσει τις διεθνείς επαφές, πιθανώς σε μία προσπάθεια να διαδραματίσει σημαντικότερο ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι διπλωματικοί του δεσμοί θα είναι περισσότερο σημαντικοί τις επόμενες εβδομάδες καθώς θα πρέπει να διατηρήσει τη στήριξη των ηγετών της ευρωζώνης για το πακέτο λιτότητας και τη στήριξη των Ελλήνων πολιτών σε αυτόν.

© The Financial Times Limited 2010. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation