Αγώνας δρόμου για τη στρατηγική εξόδου

Ίσως η Ελλάδα -και όχι μόνο- καταφέρει να συμμαζέψει την οικονομία εγκαίρως για τη "στρατηγική εξόδου" της ΕΚΤ. Όμως κάποιοι πανίσχυροι επενδυτές είναι πια ξεκάθαρο ότι στοιχηματίζουν περί του αντιθέτου.

Δημοσιεύθηκε: 5 Φεβρουαρίου 2010 - 07:56

Gillian Tett

Πριν από λίγα χρόνια, ο κ. Warren Buffett είπε το διάσημο "μόνο όταν τραβιέται η παλίρροια αποκαλύπτεται ποιος κολυμπάει γυμνός".

Ίσως είναι μια ρήση που ταιριάζει στα σύγχρονα πράγματα. Τους τελευταίους μήνες ακούγονται πάρα πολλές φήμες για το τι μπορεί να συμβεί όταν οι κεντρικές τράπεζες αρχίσουν να εφαρμόζουν τις "στρατηγικές εξόδους".

Κάποιες ενδείξεις τις έχουμε ήδη. Η Bank of England μόλις ανακοίνωσε ότι παγώνει το πρόγραμμα ποσοστικής χαλάρωσης, προκαλώντας διαμάχη για τις προοπτικές των κρατικών ομολόγων.

Κατ’ εμέ, όμως, ένα πολύ πιο αποκαλυπτικό κεφάλαιο της συζήτησης για τη στρατηγική εξόδου υπάρχει στο δράμα που αναπτύχθηκε πρόσφατα στον κόσμο των ελληνικών ομολόγων. Στον πιο απλό παρατηρητή φαίνεται ότι η βασική αιτία για τη βουτιά στις τιμές των ελληνικών ομολόγων είναι η ξαφνική αποκάλυψη των δημοσιονομικών προβλημάτων.

Υπάρχει όμως κι άλλος παράγοντας που πλήττει τα ελληνικά χρεόγραφα: η διακριτική αν και περίπλοκη συζήτηση που γίνεται χαμηλόφωνα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε σχέση με την πολιτική των εγγυήσεων.

Μέχρι πρόσφατα, πολλοί παρατηρητές πίστευαν ή ήλπιζαν ότι θα υπάρξει κι άλλη παράταση στην πολιτική της ΕΚΤ να επιτρέπει στις τράπεζες να χρησιμοποιούν κρατικά ομόλογα με αξιολόγηση "ΒΒΒ" και πάνω για να έχουν πρόσβαση στα κεφάλαια της κεντρικής τράπεζας, αντί για τα ομόλογα "Α-" και πάνω, τα οποία δεχόταν μέχρι το φθινόπωρο του 2008, μέχρι δηλαδή την κατάρρευση της Lehman Brothers.

Η ΕΚΤ επρόκειτο αρχικά να κρατήσει μέχρι τα τέλη 2009, αλλά δόθηκε παράταση μέχρι τα τέλη 2010 και υπήρχαν ελπίδες πως το πρόγραμμα θα "τραβήξει" παραπάνω, ίσως μέχρι το 2011 ή παραπέρα. Αν και σήμερα το ελληνικό αξιόχρεο ανταποκρίνεται στις ευρωπαϊκές απαιτήσεις, υπάρχουν πολλές πιθανότητες να υποβαθμιστεί περισσότερο και τα ελληνικά ομόλογα να αποκλειστούν από το επόμενο καθεστώς.

Στις αρχές της φετινής χρονιάς, κορυφαίοι αξιωματούχοι της ΕΚΤ δήλωναν ότι σκοπεύουν να "ομαλοποιήσουν" την πιστωτική πολιτική όπως είχε προγραμματιστεί, στα τέλη του 2010, στο πλαίσιο της στρατηγικής εξόδου. Κι έτσι αφαίρεσαν ένα μεγάλο στήριγμα από τα ελληνικά ομόλογα και τρόμαξαν τους επενδυτές, όπως τις γερμανικές ασφαλιστικές, που επίσης κατέχουν μεγάλα μερίδια ομολόγων.

Δεν εννοώ σε καμία περίπτωση ότι αυτό το θέμα των εγγυήσεων είναι ο μόνος λόγος για το σοκ των ελληνικών ομολόγων. Υπάρχουν ξεκάθαρα μακροοικονομικές αιτίες και επιπλέον οι άγριες διακυμάνσεις στις αγορές σχεδόν σίγουρα κλιμακώνονται από τον όγκο και μόνο των κερδοσκοπικών χρημάτων των hedge funds.

Και στις επόμενες εβδομάδες, θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε τι θα συμβεί με αυτά τα hedge funds. Γιατί υπάρχει ένας εκπληκτικός υπερατλαντικός διχασμός στον επενδυτικό κόσμο. Από πολλούς παίκτες της Wall Street θεωρείται πλέον απολύτως λογικό, αν όχι αναπόφευκτο, ότι η Ελλάδα αναπόφευκτα θα κηρύξει στάση πληρωμών των ομολόγων ή θα εξέλθει από το ευρώ, με δεδομένα τα υπάρχοντα δημοσιονομικά μεγέθη.

Για πολλούς Ευρωπαίους τραπεζίτες και πολιτικούς όμως, όποιος επικεντρώνεται στους αριθμούς χάνει την ουσία. Γι’ αυτούς το θέμα δεν είναι μόνο τα μακροοικονομικά αλλά και τα πολιτικά -και η απόφαση μιας γενιάς ηγετών που σημαδεύτηκαν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, να διατηρήσουν την ευρωπαϊκή ενότητα σχεδόν με οποιοδήποτε κόστος.

Έτσι, κάποιοι μεγάλοι παράγοντες στην καρδιά της Ευρώπης όλο και περισσότερο παρομοιάζουν την κατάσταση με επίθεση στο ευρώ, όπως, για παράδειγμα, είχε γίνει η επίθεση στη στερλίνα από τον κ. George Soros δύο δεκαετίες πριν. Η προοπτική κάποιου είδους πολιτικής σύγκρουσης αυξάνεται πολύ.

Σε κάθε περίπτωση, καθώς τα πνεύματα ανάβουν, το κύριο σημείο είναι ότι σε έναν κόσμο όπου τα hedge funds τείνουν να βγάζουν κέρδος, με εντοπισμό και εκμετάλλευση "ρωγμών" στο σύστημα, το ελληνικά δράμα αποκαλύπτει όχι μία αλλά δύο τέτοιες ρωγμές: τα εμπράγματα επίπεδα του κυβερνητικού χρέους και τη διαμάχη για τις στρατηγικές εξόδου.

΄Η για να το πούμε αλλιώς, ενώ τα προβλήματα για την Ελλάδα μάλλον σκεπάζονταν, στο μεγαλύτερο διάστημα του περασμένου χρόνου, η ημέρα της κρίσης πλησιάζει ταχέως.
Ίσως η Ελλάδα να κατορθώσει να συμμαζέψει τα οικονομικά της αρκετά γρήγορα για να επιβιώσει σε έναν κόσμο όπου η "παλίρροια" της κεντρικής τράπεζας τραβιέται.

Ίσως χώρες όπως η Ισπανία και η Βρετανία καταφέρουν τα ανάλογα. Αλλά κάποιοι πανίσχυροι επενδυτές είναι πια ξεκάθαρο ότι στοιχηματίζουν περί του αντιθέτου. Θα δούμε πολλά δράματα ακόμη και όχι μόνο στην Ελλάδα.

© The Financial Times Limited 2010. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation