Η προειδοποίηση των... αρκούδων

Το τρέχον ράλι "έτρεξε" με υπερβολική ταχύτητα και ξάφνιασε ακόμη και τους ταύρους. Όμως οι αρκούδες προειδοποιούν, στηριζόμενες στα ιστορικά στοιχεία: "Όσο πιο ψηλά ανεβαίνεις, τόσο πιο απότομα προσγειώνεσαι"!

Δημοσιεύθηκε: 17 Αυγούστου 2009 - 07:59

John Authers, Investment Editor

Οι αναταραχές των αγορών αποτελούσαν πάντα καλή είδηση για τους ιστορικούς που ασχολούνται με την πορεία τους.

Βέβαια οι απόψεις τους δεν έχουν προσελκύσει και τόσο μεγάλη προσοχή. Μάλιστα οι επενδυτές έχουν την τάση να αντιμετωπίζουν τη χρηματοοικονομική επιστήμη, ως μία επιστήμη που έχει "συγκεκριμένα όρια".

Όμως αρκετά στατιστικά (ή μετρήσιμα) στοιχεία τα οποία φαίνεται να επαληθεύονταν για αρκετά χρόνια δεν προσφέρουν, πλέον, κάποια βοήθεια. Το ίδιο ισχύει και για τις προσπάθειες να ψάξει κάποιος την χρηματοοικονομική ιστορία.

Την περασμένη εβδομάδα εξετάσαμε τα κοινά στοιχεία της τρέχουσας ανοδικής πορείας των αγορών με τα ράλι που είχαν καταγραφεί κατά τη διάρκεια των ετών 1930, 1932, 1975 και 1982. Από τις αντιδράσεις, αλλά και το ενδιαφέρον που έδειξαν οι επενδυτές στη στήλη, καταλάβαμε ότι το να "βυθιστούμε" στην ιστορία των αγορών φαίνεται ότι είναι ενδιαφέρον. Ή τουλάχιστον ενδιαφέρει πολλούς.

Ένα από τα ράλι που δεν περιελήφθη στην προηγούμενη καταγραφή μας, καθώς θεώρησαν ότι ήταν "πολύ παλιό", ήταν αυτό που ακολούθησε τον "Πανικό του 1907".

Εκείνη η εποχή έχει πολλά κοινά με την τρέχουσα πιστωτική κρίση. Ξεκίνησε με "επίθεση" στις τράπεζες της Wall Street, μέχρις ότου κάποιοι κορυφαίοι τραπεζίτες αποφάσισαν να αναλάβουν δράση και να "ρίξουν" κεφάλαια στην αγορά. Αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία της Federal Reserve.

Ένα εξαιρετικό βιβλίο του κ. Robert Bruner και του κ. Sean Carr εκδόθηκε όταν η συγκεκριμένη κρίση "έκλεισε" τα 100 και μάλιστα ακριβώς τη στιγμή που η τρέχουσα κρίση ξεκινούσε.

Επρόκειτο για πραγματικό "πανικό". Μόλις η εμπιστοσύνη στις τράπεζες αποκαταστάθηκε, αποκαταστάθηκε και η πορεία των μετοχών. Κατέφθασε η ανάκαμψη.

Από τον Ιανουάριο του 1906 έως το Νοέμβριο του 1907 (στο ζενίθ της κρίσης) ο Dow Jones είχε σημειώσει πτώση 48,6%. Την επόμενη 2ετία είχε άνοδο 90%, κατορθώνοντας να επιστρέψει κοντά σε ιστορικά υψηλό επίπεδο. Μάλιστα στο α΄ εξάμηνο τα κέρδη του έφτασαν στο 61%.

Είναι αρκετά χρήσιμο να εξετάζει κάποιος τα κραχ των μετοχών, αλλά και τις έντονα πτωτικές αγορές (bear markets) κατά τη διάρκεια της Ιστορίας. Ο κ. Teun Draaisma, αναλυτής ευρωπαϊκών αγορών της Morgan Stanley, εξέτασε 19 bear markets, συμπεριλαμβανομένης και αυτής της δεκαετίας του ’30 στις ΗΠΑ. Επίσης εξέτασε την ευρωπαϊκή κρίση της δεκαετίας του ’70 και την κρίση στο χρυσό στη δεκαετία του ’80. Όλες ξεκίνησαν με "βύθιση" από τα υψηλά και την πτωτική αγορά να διαρκεί τουλάχιστον ένα έτος. Η μέση πτώση διαμορφώθηκε στο 57% σε διάστημα 21 μηνών, δηλαδή αρκετά χειρότερα από αυτά που βιώσαμε πρόσφατα.

Όταν κατέφτασε η ανάκαμψη, η μέση άνοδος άγγιξε το 71% και διήρκησε 17 μήνες. Δηλαδή το ράλι έχει φτάσει, αλλά έχει ακόμη λίγο δρόμο μπροστά του.

Μετά την πρώτη αντίδραση, τα 12 από τα 18 μετοχικά ράλι που εξέτασε ο κ. Draaisma διακόπησαν μόλις κάποια Κεντρική Τράπεζα προχώρησε σε αύξηση επιτοκίων. Περισσότερο από το 50% των περιπτώσεων ανάκαμψης, ακολουθήθηκαν από μακροχρόνιες περιόδους range trading (δηλαδή περιόδους κατά τις οποίες καταγράφηκε διακύμανση των μετοχών ενός σχετικά περιορισμένου εύρους τιμών).

Από την πλευρά του ο κ. John Hussman της Hussman Funds εξέτασε τα αποτελέσματα σε κάθε μία από τις τρεις κορυφαίες "φούσκες" που έπληξαν τις αγορές: Το Dow το 1930, το χρυσό το 1980 και τον ιαπωνικό Nikkei το 1990. Μετά την έκρηξη μίας εντυπωσιακής φούσκας ακολούθησε μία 10ετία range trading.

Η ταχύτητα του ράλι που αντιμετωπίζουμε σήμερα προκαλεί ανησυχίες. Σύμφωνα με τη Mizuho Securities, το τρέχον ράλι έχει "τρέξει" εντυπωσιακά στους πρώτους πέντε μήνες. Τόσο εντυπωσιακά ώστε η άνοδος να αγγίζει τα επίπεδα που τα προηγούμενα ράλι χρειάστηκαν 12 μήνες για να προσεγγίσουν.

Μοναδική εξαίρεση το ράλι του 1982. Όμως τότε οι συνθήκες ήταν το ακριβώς αντίθετο από τις τρέχουσες. Τα επιτόκια βρίσκονταν σε υψηλά επίπεδα και ακολουθούσαν πορεία διόρθωσης, ο πληθωρισμός ήταν "τιθασευμένος", ενώ ο έλεγχος στις αγορές κάτι παραπάνω από χαλαρός.

Ίσως, θα πρέπει να εξετάσουμε τα σημεία στα οποία "διασταυρώνονται" οικονομία και αγορές. Τα ράλι έχουν την τάση να εμφανίζονται πριν από την ολοκλήρωση της ύφεσης. Βάσει ανάλυσης της Capital Economics of London o S&P 500 καταγράφει όλα του τα κέρδη στους έξι πρώτους μήνες του τέλους της ύφεσης.

Έχει καταστεί φανερό ότι η αρνητική πορεία του ΑΕΠ σταμάτησε στο β΄ τρίμηνο. Βέβαια δεν υπάρχει η παραμικρή ένδειξη ότι οι καταναλωτές έχουν και αυτοί "ανακάμψει".

Πού μας οδηγεί αυτή η κατάσταση; Η αισιόδοξη άποψη υποστηρίζει ότι η κάθετη υποχώρηση του 2008, αποτέλεσε, όντως, αποτέλεσμα πανικού. Όπως ακριβώς και το 1907 ο χρηματοοικονομικός κλάδος ήταν αυτός που ηγήθηκε της κρίσης και ως εκ τούτου η συγκεκριμένη bear market δεν έχει κοινά σημεία με τις προηγούμενες.

Όμως εάν η πτώση δεν προήλθε λόγω πανικού καλό θα ήταν να έχουμε υπόψη μας ότι η άνοδος δεν "έχει πολύ δρόμο μπροστά της". Εάν η άνοδος συνεχιστεί, πιθανώς να αποδειχθούν ορθοί αυτοί που υποστηρίζουν ότι το φθηνό χρήμα δημιουργεί μία νέα "φούσκα", όπως ακριβώς συνέβη στα μέσα της τρέχουσας δεκαετίας.

Το πιθανότερο, πάντως, είναι να επαληθευθούν όσοι υποστηρίζουν ότι το ράλι δεν θα συνεχιστεί για πολύ καιρό ακόμη.

© The Financial Times Limited 2009. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation