3+1 σημεία ελπίδας για την παγκόσμια οικονομία

Αμερικανική στεγαστική αγορά, λιανικές πωλήσεις στις ΗΠΑ, θετική πορεία των αγορών και ανάκαμψη της κινεζικής οικονομίας είναι τα τέσσερα σημεία που μπορούν να καθορίσουν εάν πλησιάζουμε το "χάος" ή τη "διάσωση"...

Δημοσιεύθηκε: 5 Μαΐου 2009 - 14:25

Krishna Guha & Sarah O'Connor (Ουάσινγκτον)

3+1 σημεία ελπίδας για την παγκόσμια οικονομία

Σχεδόν δύο μήνες μετά τη δήλωση του επικεφαλής της Fed, κ. Ben Bernanke, για "σημεία ελπίδας", έχει ξεκινήσει ένα debate κατά πόσον η παγκόσμια οικονομία έχει αρχίσει να σταθεροποιείται ή βρίσκεται λίγο πριν από το "να στρίψει τη γωνία" και να "συναντηθεί" με την ανάκαμψη.

Σε σύγκριση με την εικόνα της στις αρχές του 2009, σαφώς η οικονομία έχει βελτιωθεί σημαντικά. Αν και όλες οι κορυφαίες οικονομίες του κόσμου εξακολουθούν να συρρικνώνονται, ορισμένα μακροοικονομικά στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει σαφής χαλάρωση των πιέσεων.

Οι προοπτικές αρκετών χωρών της Ευρώπης -συμπεριλαμβανομένων της Βρετανίας και της Γερμανίας- αλλά και της Ιαπωνίας δεν έχουν βελτιωθεί, όμως οι οικονομίες των ΗΠΑ και της Κίνας εμφανίζουν σαφή βελτίωση. Άλλωστε, αυτές είναι και οι δύο μηχανές της παγκόσμιας οικονομίας.

Τέσσερις είναι οι τομείς που μπορούν να μας προσφέρουν ελπίδα: χαλάρωση των προβλημάτων στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα, ανάκαμψη της κινεζικής οικονομίας, βελτίωση των συνθηκών στην αμερικανική αγορά κατοικιών και κατασκευών κατοικιών και έστω και ελαφρά ανάκαμψη των καταναλωτικών δαπανών στις ΗΠΑ.

Οι συντάκτες των "Financial Times" εξετάζουν προσεκτικά τα τέσσερα αυτά σημεία ελπίδας για την παγκόσμια οικονομία και καταγράφουν τις προοπτικές τους.

-- Αμερικανική αγορά στέγης

Με τα στεγαστικά επιτόκια να βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο και τις τιμές να έχουν υποχωρήσει περισσότερο από 30% σε σύγκριση με τα υψηλά σημεία του 2005, υπάρχουν ενδείξεις ότι η ανάκαμψη της στεγαστικής αγοράς θα έρθει σύντομα, όπως τονίζει ο συντάκτης των "F.T.", κ. Saskia Scholtes.

Σε ορισμένες Πολιτείες που έχουν δεχτεί τα ισχυρότερα πλήγματα έχουν αρχίσει να εμφανίζονται κυνηγοί ευκαιριών. Στην Καλιφόρνια, οι κυνηγοί ευκαιριών βοήθησαν στην ενίσχυση κατά 80% των τιμών στο δίμηνο Φεβρουαρίου - Μαρτίου.

Οι πωλήσεις υπαρχουσών και νεόκτιστων κατοικιών ενισχύθηκαν τον Φεβρουάριο 5,1% και 4,7% αντίστοιχα, ενώ αύξηση καταγράφηκε και στις νέες άδειες οικοδομής. Τα εν λόγω μεγέθη σημείωσαν υποχώρηση τον Μάρτιο, αλλά σαφώς με ρυθμό πολύ πιο αργό από τους προηγούμενους μήνες, δείχνοντας ότι η αγορά είτε έχει πιάσει πάτο είτε πλησιάζει προς αυτό το σημείο.

Βέβαια, οι τιμές συνεχίζουν την ακατάπαυστη πτώση τους. Ο δείκτης τιμών κατοικιών S&P Case Shiller, στον οποίο καταγράφεται η πορεία των τιμών των 20 μητροπολιτικών περιοχών των ΗΠΑ, υποχωρεί για 30 διαδοχικούς μήνες. Ο Φεβρουάριος ήταν ο πρώτος μήνας, από τον Οκτώβριο του 2007, που ο εν λόγω δείκτης δεν εμφάνισε πτώση-ρεκόρ.

Οι κατασχέσεις αντιστοιχούν σχεδόν στο 50% των πωλήσεων στις ταλαιπωρημένες Πολιτείες Καλιφόρνια και Φλόριντα. Αυτό σημαίνει ότι αν και οι πωλήσεις ενισχύονται οι τιμές συνεχίζουν την υποχώρησή τους. Σύμφωνα με την κ. Michelle Meyer της Barclays Capital, τα υψηλά discounts αλλά και τα χαμηλά στεγαστικά επιτόκια έχουν προσελκύσει αρκετούς αγοραστές.

Οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως η ανάκαμψη στη στεγαστική αγορά θα είναι αργή και σαφώς σταδιακή. Οι αναλυτές θεωρούν πως θα πιάσουμε πάτο στο β΄ εξάμηνο του 2010. Η ανάκαμψη θα σταθεροποιηθεί "μόλις η κυβέρνηση κατορθώσει να ισορροπήσει τις πληγές ανεργίας και πιστωτικής στενότητας", σημειώνει η κ. Mayer.

-- Λιανικές πωλήσεις στις ΗΠΑ

Η Wal-Mart, ο μεγαλύτερος όμιλος λιανικών πωλήσεων στις ΗΠΑ, μας έδειξε την περασμένη εβδομάδα ότι ο Αμερικανός καταναλωτής αρχίζει να… συνέρχεται, όπως σημειώνει ο συντάκτης των "F.T.", κ. Jonathan Birchall.

Ο κ. Eduardo Castro-Wright, επικεφαλής των μονάδων της Wal-Mart στις ΗΠΑ, υποστηρίζει ότι ο χαμηλότερος φόρος εισοδήματος και η υποχώρηση στις τιμές των καυσίμων απάλλαξαν τις λιανικές πωλήσεις από την εξάρτησή τους από τους ομίλους με χαμηλές τιμές. "Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα επιπλέον χρήματα για να αγοράσουν αγαθά που πριν δεν… πλησίαζαν", υποστηρίζει.

Βάσει και άλλων -μη δημοσιοποιημένων στοιχείων- η υποχώρηση στις δαπάνες για αγορές καταναλωτικών αγαθών έχει μετριαστεί, αν και οι συνολικές καταναλωτικές δαπάνες δεν έχουν βελτιωθεί σημαντικά.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Coca Cola, κ. Muhtar Kent, υποστηρίζει ότι η πτώση στις τιμές καυσίμων θα ευνοήσει τις πωλήσεις κλάδων όπως τα fast foods. Ο όμιλος JC Penny, ο οποίος διαθέτει πολυκαταστήματα στις ΗΠΑ με μέσες τιμές και είναι ένα από τα βασικά βαρόμετρα για τις καταναλωτικές διαθέσεις των Αμερικανών, έχει προχωρήσει δύο φορές σε αναβάθμιση των εκτιμήσεών του για τα κέρδη, καθώς οι πωλήσεις του εμφανίζουν σημαντική ανάκαμψη.

"Δεν θα μπορούσα να υποστηρίξω ότι είμαστε περισσότερο αισιόδοξοι, απλώς τώρα πλέον έχουμε μεγαλύτερη άνεση για να προβλέψουμε τι θα επακολουθήσει", δηλώνει στέλεχος της JC Penny. Ο όμιλος εξακολουθεί να προβλέπει πτώση πωλήσεων 10% φέτος.

Βέβαια, υπάρχουν και τομείς του λιανικού εμπορίου που έχουν δεχτεί πολύ ισχυρά πλήγματα. Ένας εξ αυτών είναι ο κλάδος πώλησης ειδών πολυτελείας. Όμιλοι όπως η Sacks και η Neiman Marcus συνεχίζουν να ανακοινώνουν μηνιαία πτώση 20% στις πωλήσεις τους.

Ο κ. Frank Blake, διευθύνων σύμβουλος της Home Depot, της εταιρίας πώλησης ειδών για το σπίτι, υποστηρίζει ότι αγορές που έχουν πληγεί σκληρά όπως της Καλιφόρνιας δεν βρίσκονται πλέον σε τόσο δύσκολη στενωπό. "Δεν λέμε ότι τα πάντα έφτιαξαν, απλώς τα χειρότερα φαίνεται ότι πέρασαν", υποστηρίζει.

-- Μετοχικές αγορές

Οι διεθνείς αγορές κατέγραψαν ισχυρό ράλι, αφού έπιασαν πάτο τον Μάρτιο, σημειώνοντας άνοδο υψηλότερη του 30%, τονίζει η συντάκτρια των "F.T.", κ. Aline Van Duyn.

Κατά την ίδια περίοδο αρκετοί δείκτες που έδειχναν τη στενότητα του χρηματοοικονομικού κλάδου έχουν αρχίσει να βελτιώνονται. Είναι σαφές, πλέον, ότι οι αγορές δεν θεωρούν πως η παγκόσμια οικονομία θα καταρρεύσει.

Στοιχεία που υπολογίζουν τα επίπεδα stress των τραπεζών, όπως για παράδειγμα τα επιτόκια διατραπεζικού δανεισμού, έχουν βελτιωθεί. Το επιτόκιο Libor έχει υποχωρήσει στο χαμηλότερο επίπεδό του από την αρχή του 2009. Βέβαια, οι περισσότερες τράπεζες βρίσκονται πολύ μακριά από τα όρια όπου ήταν πριν από την κατάρρευση της Lehman Brothers τον περασμένο Σεπτέμβριο.

"Η ύφεση πλησιάζει στο τέλος της και οι αγορές το έχουν κατανοήσει πλήρως", σημειώνει ο κ. Larry Kantor της Barclays Capital, ο οποίος είναι πλέον με την πλευρά των "ταύρων" από τον Μάρτιο. "Οι πιστωτικές αγορές δεν είναι τόσο βελτιωμένες όσο οι μετοχικές, αλλά βαδίζουν προς αυτήν την κατεύθυνση".

Το κόστος δανεισμού έχει υποχωρήσει σημαντικά ακόμη και για εταιρίες που θεωρούνται επικίνδυνες, δηλαδή για αυτές που είναι τόσο υπερχρεωμένες, αφού θεωρείται πολύ πιθανό ότι μπορεί να χρεοκοπήσουν αν τα οικονομικά τους μεγέθη δεν είναι ικανοποιητικά ή έστω ικανά να καλύψουν τα χρέη τους.

Παρά τις θετικές ενδείξεις, υπάρχουν ακόμη οι ανησυχίες για την ύπαρξη σημαντικών πιέσεων στο τραπεζικό σύστημα και την πιθανότητα να κλείσουν μεγάλες αγορές άντλησης κεφαλαίων, όπως αυτή τιτλοποίησης χρέους. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα έπληττε, εκ νέου, την ούτως ή άλλως εύθραυστη επενδυτική εμπιστοσύνη.

Η Goldman Sachs υποστηρίζει ότι οι συνθήκες στις αναχρηματοδοτήσεις παραμένουν "αρκετά δύσκολες". Οι εκδόσεις ομολόγων περιορίζονται σε εταιρίες με υψηλό βαθμό αξιολόγησης, ενώ αυτό αναμένεται ότι θα διατηρηθεί και εντός του 2010.

-- Η κινεζική ελπίδα

Ίσως, σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη μεγάλη οικονομία, η κινεζική εμφανίζει τα πλέον απτά σημάδια ανάκαμψης, όπως τονίζει ο συντάκτης των "F.T.", κ. Geoff Dyer. Βασικοί δείκτες δείχνουν ότι η οικονομία ξεκίνησε να ανακάμπτει τον Μάρτιο, με τη βιομηχανική παραγωγή να έχει ενισχυθεί 8,3%, έναντι ενίσχυσης 2,3% στο δίμηνο Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου.

Βάσει της επίσημης ανακοίνωσης, ο ρυθμός ανάπτυξης στο α΄ τρίμηνο έφτασε στο 6,1%. Ήταν, δηλαδή, χαμηλότερος από το 6,8% που κατέκτησε η οικονομία στο δ΄ τρίμηνο του 2008. Οι οικονομολόγοι -παρά το γεγονός ότι υποστηρίζουν πως η πραγματική ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας στο α΄ τρίμηνο 2009 ήταν κοντά στο 5%- προχωρούν εκ νέου σε αναβάθμιση των εκτιμήσεών τους.

Ο κ. Qing Wang της Morgan Stanley προχωρά σε αναβάθμιση της πρόβλεψής του, τοποθετώντας τον ρυθμό ανάπτυξης της Κίνας για φέτος στο 7%, έναντι 5,5% που ανέμενε πριν από μερικούς μήνες.

Οι κινεζικές τράπεζες παρείχαν δάνεια ύψους 660 δισ. δολαρίων στο α΄ τρίμηνο, δηλαδή περισσότερα απ’ ό,τι καθ’ όλη τη διάρκεια του 2008.

Η επίτευξη σταθερής ανάκαμψης προϋποθέτει βελτίωση τόσο των ιδιωτικών επενδύσεων όσο και της κατανάλωσης. Όμως, τα περιθώρια κέρδους των βιομηχανιών έχουν υποχωρήσει κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, ενώ οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου έχουν μειωθεί. Η πτώση θέσεων εργασίας σε εργοστάσια και οι μειώσεις μισθών αναμένεται ότι θα ασκήσουν πιέσεις και στις καταναλωτικές δαπάνες εντός των επόμενων μηνών. Γι' αυτό, επομένως, υπάρχουν φωνές που ζητούν νέα μέτρα για στήριξη της κατανάλωσης.

© The Financial Times Limited 2009. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation