Απλό τελετουργικό οι εκλογές του Πούτιν

Για κάποιον που μόλις κέρδισε μια σαρωτική εκλογική νίκη, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ήταν εκπληκτικά απαθής.

Στην εκλογική αναμέτρηση για την Δούμα ή κατώτερη βουλή, την Κυριακή, το κυβερνών κόμμα της Ενωμένης Ρωσίας εξασφάλισε μια συντριπτική πλειοψηφία τριών τετάρτων, από μόλις πάνω από τις μισές έδρες. Ούτε ένα μέλος της όλο και πιο περιθωριοποιημένης και δαιμονοποιημένης φιλελεύθερης αντιπολίτευσης της Ρωσίας δεν κατάφερε να κερδίσει έδρα.

Τα άλλα κόμματα που εκπροσωπούνται στην νέα Δούμα είναι το Κομμουνιστικό κόμμα, οι εθνικιστές Φιλελεύθεροι Δημοκράτες και το κεντροαριστερό Δίκαιη Ρωσία. Αυτές οι τρεις «εξημερωμένες» ομάδες βοηθούν το κυβερνών κόμμα να σφραγίσει τις πολιτικές του Κρεμλίνου τα τελευταία πέντε χρόνια. Τώρα, με το 76% των συνολικών εδρών, η Ενωμένη Ρωσία μπορεί να αλλάξει ακόμη και το σύνταγμα χωρίς την έγκρισή τους.

Τη Δευτέρα, όμως, ο κ. Πούτιν, δεν έδειξε καμία ικανοποίηση, περιγράφοντας τα αποτελέσματα απλώς ως «καλά» και υποστηρίζοντας πως οι Ρώσοι ψήφισαν υπέρ της σταθερότητας καθώς αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και πιέσεις και απειλές από το εξωτερικό. Μετά πήγε στη δουλειά, ανακρίνοντας μέλη του υπουργικού συμβουλίου του για τις πλημμύρες στην Άπω Ανατολή και τις προετοιμασίες για τη στέγαση ενόψει του επερχόμενου χειμώνα.

Η πραγματιστική στάση του κ. Πούτιν ήταν αποκαλυπτική: έδειξε ότι για το Κρεμλίνο, οι εκλογές δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα τελετουργικό. «Ο απολυταρχισμός που γίνεται όλο και ισχυρότερος χρόνο με το χρόνο, έχει μειώσει τη ζήτηση για δημοκρατικές αξίες», εξηγεί ο Andrei Kolesnikov, πολιτικός αναλυτής του Carnegie Moscow Centre.

Η συμμετοχή στις εκλογές υποχώρησε στο 47%, δηλαδή στο χαμηλότερο επίπεδο από όταν ο κ. Πούτιν βρέθηκε στην εξουσία πριν από 17 χρόνια, και ήταν ακόμη χαμηλότερη στις μεγάλες πόλεις όπου ζουν φιλελεύθεροι ψηφοφόροι της μεσαίας τάξης. Πολλοί από αυτούς αρνήθηκαν να προσφέρουν νομιμοποίηση στο καθεστώς του κ. Πούτιν, ρίχνοντας την ψήφο τους, επισημαίνουν οι αναλυτές.

«Αυτή είναι μεγάλη νίκη της πολιτικής τεχνολογίας, αλλά δεν επιλύει το μακροπρόθεσμο πρόβλημα του να γίνει το σύστημα πιο νόμιμο και πιο βιώσιμο», τόνισε πολιτικός σύμβουλος που έχει εργαστεί στο Κρεμλίνο στο παρελθόν και γνωρίζει τις προετοιμασίες των αρχών ενόψει εκλογών.

Το Κρεμλίνο μετέφερε νωρίτερα τις εκλογές από το Δεκέμβριο και ανασύνταξε τις εκλογικές περιφέρειες για να ελαττώσει την προσέλευση, πρόσθεσε ο σύμβουλος. Η κυβέρνηση άλλαξε επίσης το εκλογικό σύστημα, ώστε οι μισοί από τους εκπροσώπους της Δούμα να εκλεγούν άμεσα από εκλογικές περιφέρεις μίας μόνο έδρας, ώστε να δημιουργήσουν μια ισχυρότερη αίσθηση εκπροσώπησης.

Η Ella Pamfilova, η νέα μαχητική πρόεδρος της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής που ορίστηκε από το Κρεμλίνο για να επιδείξει διαφάνεια και ανάληψη ευθυνών, τόνισε πως πιστεύει ότι οι εκλογές «αύξησαν την νομιμότητα» της Δούμα.

Αλλά παρατηρητές από τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) και από τον βραχίονά του για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ανέφεραν ότι η ψηφοφορία αλλοιώθηκε από «ανωμαλίες» και μια έλλειψη δημοκρατικών ελευθεριών.

«Το νομικό πλαίσιο μπορεί να προσφέρει μια επαρκή βάση για την εκλογική αναμέτρηση, αλλά το εκλογικό περιβάλλον επηρεάστηκε αρνητικά από περιορισμούς σε θεμελιώδεις ελευθερίες και πολιτικά δικαιώματα, από τα αυστηρά ελεγχόμενα media και από έναν σφιχτό έλεγχο της κοινωνίας των πολιτών», πρόσθεσαν.

Αρκετοί υποψήφιοι της αντιπολίτευσης και ομάδες ανεξάρτητων Ρώσων παρατηρητών έχουν υποβάλει παράπονα για νοθεία και άλλους τύπους εκλογικής απάτης.

Πολιτικοί αναλυτές υπογράμμισαν ότι η αποφασιστικότητα του Κρεμλίνου να κρατήσει τον έλεγχο διατηρώντας την πολιτική σύνθεση της Δούμα, δεν συνάδει με το στόχο του να την κάνει πιο ζωντανή και νόμιμη.

Επομένως, «η νομιμοποίηση του συστήματος (μέσα από αυτές τις εκλογές) θα είναι ημιτελής», ανέφερε ο κ. Kolesnikov. Προέβλεψε περαιτέρω αναταραχή στους κόλπους της πολιτικής ελίτ.

Δύο ανώτατοι αξιωματούχοι της Ενωμένης Ρωσίας υποστήριξαν ότι η κυβέρνηση εργάζεται επάνω σε σχέδια για ένα νέο Υπουργείο Εθνικής Ασφάλειας –πράγμα που υπονοεί πως η αναδιοργάνωση του συστήματος ασφαλείας που ξεκίνησε ο κ. Πούτιν νωρίτερα φέτος με την παγίωση μιας νέας Εθνοφρουράς δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.

Είναι πιθανό να υπάρξουν περισσότερες αλλαγές προσωπικού στον στενό κύκλο του κ. Πούτιν, στο σύστημα ασφαλείας, σε περιφερειακούς κυβερνήτες και στο υπουργικό συμβούλιο. Αλλά πριν απ' όλα, όλα τα βλέμματα τώρα είναι στραμμένα στον ίδιο τον πρόεδρο.

Έγγραφο που αναρτήθηκε στον ιστότοπο του Υπουργείο Οικονομικών νωρίτερα αυτό το μήνα, υπονόησε πως η κυβέρνηση προορίζει 15 δισ. ρούβλια για προεδρικές εκλογές το 2017. Η τρέχουσα θητεία του κ. Πούτιν δεν φτάνει στο τέλος της πριν την άνοιξη του 2018. Αλλά οι πιθανές πρόωρες προεδρικές εκλογές έχουν σταθεί θέμα συζήτησης από όταν αποφασίστηκε πέρυσι να μεταφερθούν νωρίτερα οι εκλογές για τη Δούμα, αυτό το μήνα.

Ο Alexei Kudrin, ο πρώην υπουργός Οικονομικών από τον οποίο ζήτησε ο κ. Πούτιν να σχεδιάσει μια νέα οικονομική μεταρρύθμιση μέχρι την επόμενη άνοιξη, υπαινίχθηκε πέρυσι ότι ο πρόεδρος προχώρησε σε πρόωρες εκλογές για να κερδίσει ισχυρή εντολή για μια αναμόρφωση.

Τη Δευτέρα, ο κ. Kudrin υπονόησε πως οι μεταρρυθμίσεις μπορεί να ξεκινήσουν άμεσα: «Η νέα Δούμα πρέπει να γίνει μια βουλή ανάπτυξης. Η εντολή υπάρχει, το ίδιο και οι προσδοκίες», έγραψε στο Twitter. «Αυτό που περιμένει ο κόσμος δεν είναι λόγια, αλλά πράξεις», πρόσθεσε.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation