O Γεωργίου, η ΕΛΣΤΑΤ και το... δωμάτιο γεμάτο καπνό

Οι ειδικοί στα στατιστικά δέχονται συχνά κριτική όταν τα νούμερα «δεν βγαίνουν». Όμως ο πρώην επικεφαλής της ελληνικής ΕΛΣΤΑΤ σημειώνει ότι ζει σε έναν «ανάποδο» κόσμο στον οποίο διώκεται επειδή τα νούμερα ήταν διαρκώς σωστά.

Ο κ. Γεωργίου και δυο συνάδελφοί του αντιμετωπίζουν δίκη με την κατηγορία υπονόμευσης του «δημοσίου συμφέροντος», σύμφωνα με απόφαση την προηγούμενη εβδομάδα του Αρείου Πάγου που ανατρέπει παλαιότερη απόφαση απαλλαγής.

Οι κατηγορίες αφορούν το φερόμενο «φούσκωμα» του ελλείμματος και του χρέους του 2009, της χρονιάς που η Ελλάδα βούλιαξε σε μια πρωτοφανή κρίση που προκάλεσε την πρώτη από τις τρεις διασώσεις από την ΕΕ και το ΔΝΤ.

Η υπόθεση έχει προκαλέσει την οργή οικονομολόγων και στατιστικολόγων ανά τον πλανήτη που θεωρούν ότι ο κ. Γεωργίου έχει καταστεί αποδιοπομπαίος τράγος για τους πολιτικούς της Ελλάδας, οι οποίοι αρνούνται να αναλάβουν την ευθύνη της χρηματοοικονομικής κατάρρευσης της χώρας ή να αναλάβουν την ιδιοκτησία του αμφιλεγόμενου επταετούς προγράμματος δημοσιονομικής και δομικής προσαρμογής.

Την προηγούμενη εβδομάδα, ο επικεφαλής της στατιστικής υπηρεσίας της Νότιας Αφρικής Pali Lehohla χαρακτήρισε την απόφαση δίωξης του κ. Γεωργίου «βαρύ πλήγμα» που καθιστά τη στατιστική ως επιλογή καριέρας «υψηλού ρίσκου».

Ο ίδιος ο κ. Γεωργίου, πρώην στέλεχος του ΔΝΤ, απορρίπτει έντονα τις κατηγορίες. «Νομίζω ότι ζω σε έναν παράδοξο κόσμο. Αυτοί που παράγουν αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία που έχουν επικυρωθεί πολλάκις από διεθνείς θεσμούς διώκονται, ενώ αυτοί που τα αμφισβητούν και ήταν υπεύθυνοι για τα πλαστά στατιστικά στοιχεία του παρελθόντος δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα», δήλωσε σε τηλεφωνική του επικοινωνία από την κατοικία του στις ΗΠΑ.

Ο κ. Γεωργίου κέρδισε την εμπιστοσύνη των πιστωτών της χώρας παράγοντας μια ακριβή μέτρηση του ελλείμματος του 2009 λίγους μήνες μετά την ανάληψη της ηγεσίας της ΕΛΣΤΑΤ, της ανεξάρτητης αρχής που είχε θεσπιστεί ως όρος του προγράμματος διάσωσης. Τα ευρήματά του επικυρώθηκαν από τους ειδικούς της Eurostat.

Όμως η αναθεωρημένη μέτρηση του ελλείμματος στο 15,4% του ΑΕΠ έναντι εκτίμησης του ελληνικού υπουργείου οικονομικών στο 13,6% προκάλεσε μεγάλη αναταραχή.

Ο κ. Γεωργίου είπε ότι η απόφαση να επανέλθει η υπόθεση εναντίον του είναι ανησυχητική τόσο για την ελληνική κυβέρνηση όσο και για τις χώρες-μέλη της Ε.Ε.

«Εάν οι εγχώριοι αξιωματούχοι δεν μπορούν να διατηρήσουν ακριβή στατιστικά στοιχεία χωρίς το φόβο ότι θα σέρνονται στα δικαστήρια για χρόνια, υπονομεύεται η ακεραιότητα της Ε.Ε. και του οικονομικού της συστήματος».

Οι επικριτές του κ. Γεωργίου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο έως υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ισχυρίζονται ότι η Ελλάδα αναγκάστηκε να δεχτεί υψηλότερα δάνεια και σκληρότερους όρους διάσωσης επειδή το έλλειμμα αναθεωρήθηκε σε υψηλότερα επίπεδα.

Ωστόσο, η κατηγορία κατά του κ. Γεωργίου για υπονόμευση του «δημόσιου συμφέροντος» υπογραμμίζει επίσης μια επίμονη πολιτική της Αθήνας να «μαγειρεύει» στατιστικά στοιχεία για πολιτικά οφέλη.

Η Ελλάδα κέρδισε τη συμμετοχή της στην ευρωζώνη δηλώνοντας μικρότερο μέγεθος ελλείμματος το 1999 και συνέχισε να «πειράζει» τα νούμερα παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις της Eurostat για τη μεθοδολογία που χρησιμοποιούσε η στατιστική υπηρεσία.

Διάφορα στελέχη του υπουργείου οικονομικών και της κεντρικής τράπεζας συναντιούνταν για να συμφωνήσουν το τελικό νούμερο για το έλλειμμα και το δημόσιο χρέος που θα ανακοινωνόταν στις Βρυξέλλες, χωρίς να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στα πραγματικά νούμερα. «Ηταν μια διαδικασία που επαναλαμβανόταν κάθε χρόνο και ολοκληρωνόταν σε ένα δωμάτιο με πολύ καπνό» ανέφερε ένα από τα στελέχη.

Ο κ. Γεωργίου συνάντησε μεγάλες αντιστάσεις στην προσπάθειά του για υιοθέτηση των στατιστικών προτύπων της Ε.Ε. Κάποια μέλη της ΕΛΣΤΑΤ απαίτησαν συζήτηση για την οριστικοποίηση του ελλείμματος του 2009, σε παράβαση των κανονισμών της Eurostat.

Το συνδικαλιστικό σωματείο προχώρησε σε κινητοποιήσεις κατά της αναθεώρησης της στατιστικής μεθοδολογίας. Ο πρώην αναπληρωτής πρόεδρος, Νίκος Λογοθέτης, ο οποίος είχε διοριστεί από πολιτικούς, είναι αντιμέτωπος με δίκη αργότερα εντός του έτους, με την κατηγορία της καθημερινής παραβίασης του προσωπικού υπολογιστή του κ. Γεωργίου στην ΕΛΣΤΑΤ.

Η κυβέρνηση Τσίπρα τάχθηκε κατά του πρώην προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ στο πλαίσιο της προσπάθειας να κερδίσει συμβιβασμούς για το χρέος από τους πιστωτές, αν και τα στοιχεία του ελλείμματος του 2009 χρησιμοποιήθηκαν σαν σημείο αναφοράς για τον υπολογισμό της τελευταίας διάσωσης της Ελλάδας.

Ο υπουργός και στενός σύμβουλος του πρωθυπουργού Νίκος Παππάς ζήτησε την προηγούμενη εβδομάδα διερεύνηση σε βάθος του «πώς και αν τα ελλείμματα φούσκωσαν ώστε να εξυπηρετήσουν προσχεδιασμένες πολιτικές αποφάσεις δέσμευσης της Ελλάδας σε ένα μνημόνιο».

Ο κ. Γεωργίου προειδοποίησε ότι εάν το δικαστήριο αποφανθεί εναντίον του, η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει προβλήματα στις επικείμενες διαπραγματεύσεις για το χρέος.

«Εάν ο υπολογισμός του κυβερνητικού χρέους κριθεί ότι είναι λανθασμένος, μπορεί να υπάρξει συζήτηση για τη βιωσιμότητα χρέους και ενδεχόμενη ελάφρυνση για την Ελλάδα από τους ευρωπαίους εταίρους;», διερωτάται. «Δεν είναι λογικό... το πιο συνετό είναι να υπάρξει ένας συμβιβασμός».

Εχοντας επιστρέψει στις ΗΠΑ όταν η πενταετής θητεία του ολοκληρώθηκε πέρυσι τον Αύγουστο, ο κ. Γεωργίου είναι αντιμέτωπος πλέον με μια μακρόχρονη διαμάχη για να καθαρίσει το όνομά του. Ωστόσο, παρά τα προβλήματά του στην ΕΛΣΤΑΤ, δηλώνει ακόμη χαρούμενος που επέστρεψε στην Ελλάδα για να συμμετάσχει στο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. «Δεν το μετανιώνω καθόλου. Θα έκανα ξανά το ίδιο ακριβώς», σημειώνει.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation