Από τον Ατατούρκ στον Ερντογάν

Οι ημερομηνίες που σηματοδοτούν την πολυτάραχη μετάβαση από τον ιστορικό ηγέτη των τούρκων Κεμάλ Ατατούρκ στον Τ. Ερντογάν. Τα πραξικοπήματα και ο ρόος του στρατού στην ιστορία της χώρας.

1923: Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ καθιερώνει το δημοκρατικό πολίτευμα στη χώρα.

1946: Πραγματοποιούνται οι πρώτες δημοκρατικές εκλογές.

1950: Στις δεύτερες εκλογές της χώρας, το Δημοκρατικό Λαϊκό κόμμα του Ατατούρκ χάνει την εξουσία από το Δημοκρατικό κόμμα του Adnan Menderes.

1960: Στρατιωτική χούντα ενορχηστρώνει πραξικόπημα. Ο Menderes δικάζεται και εκτελείται το 1961. Εν συνεχεία, η εξουσία παραδίνεται στους πολίτες.

1971: Με τις ταραχές να εντείνονται και την οικονομία να πιέζεται, ο στρατός πραγματοποιεί δεύτερο πραξικόπημα και η κυβέρνηση παραιτείται. Καθιερώνεται στρατιωτικός νόμος για δυο χρόνια. Το Δημοκρατικό Λαϊκό κόμμα επιστρέφει στην εξουσία το 1973.

1980: Το πιο αιματηρό πραξικόπημα στη χώρα. Με τη χώρα να κυλιέται στο χάος, ο στρατηγός Kenan Evren αναλαμβάνει την εξουσία. Ακολουθούν εκατοντάδες νεκροί και 50 εκτελέσεις καθώς και πάνω από 500.000 συλλήψεις. Ο στρατός παραδίδει την εξουσία επίσημα το 1983, αλλά ο Evren παραμένει πρόεδρος ως το 1989.Το Σύνταγμα που είχε σχεδιαστεί από το στρατό το 1982 παραμένει σε ισχύ μέχρι σήμερα, με κάποιες τροποποιήσεις.

1994: Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εκλέγεται δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης με το ισλαμιστικό Κόμμα Ευημερίας, λαμβάνοντας το 25% των ψήφων.

1996: Ο επικεφαλής του κόμματος Ευημερίας Necmettin Erbakan γίνεται ο πρώτος ισλαμιστής πρωθυπουργός στην Τουρκία, σχηματίζοντας κυβέρνηση συνασπισμού με άλλα κόμματα.

1997: Ο στρατός πυροδοτεί αυτό που έγινε γνωστό ως «μεταμοντέρνο πραξικόπημα». Μετά την επίδειξη ισχύος με άρματα μάχης μέσα στην Άγκυρα, ο στρατός εκδιώκει τον Erbakan από την εξουσία αλλά δεν αναλαμβάνει τον έλεγχο της κυβέρνησης. Το κόμμα του ανακηρύσσεται παράνομο.

1999: Ο Ερντογάν οδηγείται στη φυλακή με ποινή τεσσάρων μηνών για τη δημόσια ανάγνωση ισλαμιστικού ποιήματος.

2002: Το νεοσυσταθέν κόμμα Ελευθερίας και Ανάπτυξης του Ερντογάν αναλαμβάνει την εξουσία μετά από οικονομική και πολιτική κρίση, σν και ο ίδιος δεν καταφέρνει να αναλάβει την εξουσία λόγω της καταδίκης του.

2003: Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναλαμβάνει την πρωθυπουργία.

2007: Η σύγχυση μετά την επιλογή νέου προέδρου από το κοινοβούλιο, σε αντικατάσταση ενός «κοσμικού» επικεφαλής, οδηγεί το στρατό σε δήλωση όπου ανακηρύσσει τον εαυτό του σε «απόλυτο υπερασπιστή του κοσμικού κράτους». Αυτό αντιμετωπίζεται ως απειλή προς την κυβέρνηση. Ο κ. Ερντογάν διενεργεί πρόωρες εκλογές και αυξάνει την πλειοψηφία του.

2008-10: Δεκάδες στρατιωτικοί φυλακίζονται μετά από πολιτικές δίκες που επιβάλλει η τότε συμμαχική προς τον Ερντογάν κίνηση των Γκιουλενιστών, που έχει πολλούς οπαδούς στην αστυνομία και το δικαστικό σώμα.

2011: Ο κ. Ερντογάν επικρατεί σε τρίτη εκλογική αναμέτρηση με ποσοστό περίπου 50%.

2013: Ρήξη μεταξύ Ερντογάν και Γκιουλενιστών, καθώς οι εισαγγελείς ξεκινούν διερεύνηση περιστατικών διαφθοράς στον κύκλο του τούρκου πρωθυπουργού και η κυβέρνηση αντιδρά απομακρύνοντας χιλιάδες δικαστικούς.

2014: Ο Ερντογάν γίνεται ο πρώτος Τούρκος πρόεδρος που εκλέγεται απευθείας από το λαό με 52%. Απελευθερώνονται στρατιωτικοί και άλλοι κρατούμενοι καθώς καταρρέουν οι υποθέσεις που είχαν αναλάβει Γκιουλενιστές.

2015: Σε δυο εκλογικές αναμετρήσεις, τον Ιούνιο και το Νοέμβριο, το κόμμα του Ερντογάν χάνει και επανακτά την κοινοβουλευτική πλειοψηφία καθώς αυξάνονται τα περιστατικά βίας. Η κυβέρνηση επιρρίπτει την ευθύνη για τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο ISIS αλλά και στο παράνομο κόμμα των Κούρδων ΡΚΚ.

2016: Τα περιστατικά βίας εντείνονται με σειρά επιθέσεων τόσο από το ISIS όσο και από το ΡΚΚ, με πιο αξιοσημείωτη την επίθεση στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης τον Ιούνιο. Πραγματοποιείται πραξικόπημα κατά του Ερντογάν.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation