Οι «αντάρτες» της Ευρώπης αμφισβητούν την Κομισιόν!

Τα πολιτικά προβλήματα της Ευρώπης είναι πάρα πολλά, από τη μετανάστευση και το ευρώ μέχρι το Brexit και τους αλαζόνες λαϊκιστές. Εκείνος που έρχεται άβολα αντιμέτωπος με όλα αυτά είναι ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο «πολιορκημένος» πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Εδώ και καιρό ο «σάκος του μποξ» για τους πολιτικούς των κρατών-μελών, ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ, βρίσκεται για μία ακόμη φορά στη γραμμή του πυρός. Ωστόσο αυτή τη φορά αντιμετωπίζει μια διαφορετική σειρά προκλήσεων, τόσο στην ηγεσία του όσο και στην αξιοπιστία του ως ανεξάρτητου οργάνου επιβολής των κοινών κανόνων του μπλοκ.

Το δημοψήφισμα για το Brexit έχει τοποθετήσει στο στόχαστρο την Κομισιόν, με κάποιους δυσαρεστημένους ανατολικοευρωπαίους να ζητούν το κεφάλι του κ. Γιούνκερ επί πίνακι.

Οι πολιτικοί έχουν παράπονα έπειτα από τα «κηρύγματα του δασκάλου» στις Βρυξέλλες, όπως το έθεσε ο Ματέο Ρέντσι, ο Ιταλός πρωθυπουργός. Αυτό, όμως, έχει πάρει μια διαφορετική χροιά με δημοψηφίσματα στην Ελλάδα, την Ολλανδία, τη Δανία και τη Βρετανία, για ευρωπαϊκά ζητήματα, μόνο τους 12 τελευταίους μήνες, και με όλα να έχουν οδηγήσει σε ήττες για τις Βρυξέλλες.

Πάντα ευαίσθητη στις απειλητικές διακυμάνσεις της πολιτικής διάθεσης στις πρωτεύουσες, η Κομισιόν του κ. Γιούνκερ έχει αρχίσει να λυγίζει. Την Τρίτη, ο κ. Γιούνκερ απέφυγε ένα διαπληκτισμό με τα κράτη-μέλη σχετικά με την εμπορική συμφωνία με τον Καναδά, δίνοντας στα εθνικά κοινοβούλια ένα βέτο επί των όρων.

Έχει επίσης προσπαθήσει να βρει τη μέση οδό στη δημοσιονομική πειθαρχία, δείχνοντας επιείκεια και καθυστερώντας μια διευθέτηση με την Ισπανία και την Πορτογαλία για την παραβίαση των κανόνων του προϋπολογισμού, ενώ εξακολουθεί να ισχυρίζεται ότι η Κομισιόν εφαρμόζει τους κανόνες. Πρόκειται για μια ενέργεια εξισορρόπησης που είναι πιθανώς αδύνατη και σίγουρα δεν ανταμείβεται.

Τα παράπονα κατά του κ. Γιούνκερ έχουν πάρει πολλές μορφές, από παράπονα για το στιλ του, τον ρυθμό της εργασίας του και τις ασυνεπείς στιγμές του, μέχρι και δυσχέρεια απέναντι στην τάση του να ευνοεί τα παλαιότερα μέλη της ΕΕ, ενώ παραμελεί τους σχετικά νεοφερμένους από την Ανατολή (ή εκείνους που κάποτε χαρακτήρισε «part time Ευρωπαίους»).

Ωστόσο, το πιο ανησυχητικό απ' όλα για τους φύλακες του ευρωπαϊκού πρότζεκτ είναι μια περιφρονητική στάση μη συμμόρφωσης που παγιώνεται σε κάποια κράτη μέλη. Αυτό το θέμα ξεπερνά τον κ. Γιούνκερ. Το ευρωπαϊκό πρότζεκτ στηρίζεται στην καλή πίστη και στον σεβασμό για τον νόμο, και σε αρκετά μέτωπα αυτοί οι δεσμοί εμπιστοσύνης φθίνουν.

Πάρτε για παράδειγμα την εναντίωση που εξέφρασε ο Μανουέλ Βαλς, ο Γάλλος πρωθυπουργός. Έχει απειλήσει «να μην εφαρμόσει άλλο» τους ευρωπαϊκούς νόμους σε ξένους εργαζόμενους, εκτός κι αν οι κανονισμοί αλλάξουν, ώστε να σταματήσουν οι εργαζόμενοι αυτοί να υποσκάπτουν τα γαλλικά πρότυπα.

Η ανατολική Ευρώπη είναι ακόμη εξαγριωμένη με την προθυμία της Κομισιόν, η οποία εμπνεύστηκε από τη Γερμανία, να επιβάλλει υποχρεωτικές ποσοστώσεις στο θέμα των προσφύγων. Ο νόμος εγκρίθηκε, αλλά στην πράξη ελάχιστα έχουν γίνει. Μόλις 11.000 πρόσφυγες έχουν μετεγκατασταθεί από όταν πέρασε ο νόμος τον Σεπτέμβριο -μακράν μικρότερος αριθμός συγκριτικά με εκείνον που έφτανε καθημερινά στα ελληνικά νησιά στο απόγειο της κρίσης.

Ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας διεξάγει δημοψήφισμα για την πολιτική αυτή τον Οκτώβριο, προκειμένου να κάνει τις Βρυξέλλες να «ακούσουν τη φωνή του λαού». Δεν χρειάζεται να μπει στον κόπο, η πολιτική του μάχη έχει κερδηθεί.

Ο κ. Ρέντσι παλεύει με τις τραπεζικές ευπάθειες της Ιταλίας και ρίχνει την ευθύνη στον περιορισμό των κρατικών διασώσεων από την ΕΕ. Κατά το παρελθόν, έχει παρομοιάσει την ΕΕ με μια γκρινιάρα, «γριά και βαρετή θεία». Προκειμένου να αναχαιτίσει την τραπεζική κρίση της Ιταλίας, λέει στους συνεργάτες του ότι είναι πρόθυμος να δράσει χωρίς έγκριση, αν αυτό είναι απαραίτητο, έπειτα από μια ιταλική ερμηνεία των ευρωπαϊκών κανόνων.

Έπειτα υπάρχει και η Γερμανία. Παρότι οι μεταναστευτικές πολιτικές του κ. Γιούνκερ συνάδουν με την ατζέντα του Βερολίνου, η ήπια προσέγγισή του σε ό,τι αφορά στους δημοσιονομικούς κανόνες έχει αναστατώσει τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας. Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου έστειλε στην Κομισιόν το σκληρότερο μήνυμα όλων: συγκεντρώσου σε πρακτικές λύσεις για τα προβλήματα της Ευρώπης, αλλιώς οι εθνικές κυβερνήσεις θα «πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους».

Οι σύμμαχοι του κ. Γιούνκερ ελπίζουν ότι αυτό το οποίο βλέπουν ως μια διάθεση να ξεκαθαρίσουν παλιοί λογαριασμοί θα περάσει. Αν και υπάρχει μια κάποια δυσφορία στο Βερολίνο, η Άνγκελα Μέρκελ, η Γερμανίδα καγκελάριος, δεν αναμένεται να δώσει το τελειωτικό χτύπημα στον κ. Γιούνκερ και να προσθέσει στην πολιτική ατζέντα της Ευρώπης. Ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος σημείωσε σαρκαστικά ότι το μόνο πράγμα που το Βερολίνο αποστρέφεται περισσότερο από έναν αδύναμο πρόεδρο της Κομισιόν είναι ένας ισχυρός. «Έβαλε τον Γιούνκερ στη θέση του», σχολίασε.

Αλλά, όπως ανακάλυψε ο Ντέιβιντ Κάμερον την περασμένη εβδομάδα με το δημοψήφισμα για το Brexit, οι επικρίσεις κατά των Βρυξελλών μπορεί να έχουν αθέλητες συνέπειες. Κανείς εθνικός πολιτικός δεν είναι ανεξάρτητος όταν μιλάμε για την ΕΕ. Όπως προειδοποίησε ο Φρανς Τίμερμανς, ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, απευθυνόμενος στους εθνικούς ηγέτες την Τρίτη: «Οι Βρυξέλλες συμβολίζουν όλους μας».

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation