Δυναμική επιστροφή του Ιράν με το δάχτυλο στην «κάνουλα»

Το Ιράν εκπληρώνει τη δέσμευσή του να αυξήσει την παραγωγή και τις εξαγωγές πετρελαίου σχεδόν έξι μήνες μετά την άρση των δυτικών κυρώσεων στον τομέα, εκπλήσσοντας πολλούς αναλυτές και σχολιαστές.

Η χώρα παρήγαγε σχεδόν 3,6 εκατ. βαρέλια την ημέρα τον Απρίλιο, ένα επίπεδο το οποίο άγγιξε για τελευταία φορά τον Νοέμβριο του 2011 πριν σκληρύνουν οι κυρώσεις λόγω του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης, ανέφερε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ). Οι εξαγωγές αργού αυξήθηκαν σε δύο εκατ. βαρέλια/ημέρα τον περασμένο μήνα, μόλις 200.000 βαρέλια κάτω των επιπέδων στα τέλη του 2011.

Το Ιράν έχει εμπλακεί σε μια μάχη για μερίδιο αγοράς με τη Σαουδική Αραβία και άλλους τοπικούς αντιπάλους, στην προσπάθειά του να ανακτήσει πελάτες έπειτα από χρόνια περιορισμένων πωλήσεων πετρελαίου που διέλυσαν την οικονομία του.

Ο Mike Wittner, αναλυτής πετρελαίου στη Société Générale, τόνισε: «Ο περισσότερος κόσμος νόμιζε ότι οι Ιρανοί έλεγαν μεγάλα λόγια ενόψει της άρσης των κυρώσεων. Ήταν μπαλαντέρ στην αγορά και έχουν ξεπεράσει τις προσδοκίες μας».

Παρότι ένα μέρος των πωλήσεων αργού του Απριλίου θα μπορούσαν να αποδοθούν σε φορτία που μεταφέρθηκαν από το Μάρτιο, αυτός ο μήνας φαίνεται ότι θα δει περαιτέρω αύξηση αφού το Ιράν απελευθερώνει περισσότερα βαρέλια τη στιγμή που ο κορεσμός στην αγορά πετρελαίου μόλις που ξεκινά να υποχωρεί.

Ο Rokneddin Javadi, επικεφαλής της ιρανικής κρατικής εταιρίας πετρελαίου, ανέφερε ότι το Σαββατοκύριακο δεν υπήρχαν σχέδια για συμμετοχή σε οποιοδήποτε πάγωμα της παραγωγής –μια πιθανή συμφωνία ματαιώθηκε τον περασμένο μήνα στην Ντόχα- καθώς ακόμη αυξάνει τις εξαγωγές στα επίπεδα που άγγιζε πριν τις κυρώσεις, δηλαδή τουλάχιστον στα 2,2 εκατ. βαρέλια την ημέρα.

«Υπό τις παρούσες συνθήκες, η κυβέρνηση και το υπουργείο Πετρελαίου δεν έχουν εκδώσει οποιαδήποτε πολιτική ή σχέδιο ώστε η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία να σταματήσει την αύξηση στην παραγωγή και τις εξαγωγές πετρελαίου», επεσήμανε ο κ. Javadi μιλώντας σε εγχώριο πρακτορείο ειδήσεων.

Τα σχόλια υπαινίσσονται πως οι προοπτικές για μια συμφωνία που θα αναχαιτίσει την παραγωγή κατά τη συνάντηση των υπουργών του ΟΠΕΚ την επόμενη εβδομάδα, είναι ισχνές.

Οι Ιρανοί πολιτικοί έχουν δεσμευτεί στο λαό τους να επανοικοδομήσουν την παραγωγή και τις εξαγωγές που μειώθηκαν σχεδόν στο μισό από τις δυτικές κυρώσεις, αναφέρουν οι αναλυτές. Αυτό έχει καταστήσει αδύνατη οποιαδήποτε κίνηση προς συμφωνία με τον κύριο πυλώνα του ΟΠΕΚ, τη Σαουδική Αραβία. Η πίεση να επιτευχθεί άμεσα μια συμφωνία έχει χαλαρώσει, καθώς η τιμή του Brent έχει ανακάμψει 70% από τα χαμηλά του Ιανουαρίου.

Οι εντάσεις μεταξύ των τοπικών αντιπάλων ήταν προφανείς τον περασμένο μήνα, όταν ένα σχέδιο ώστε οι χώρες του καρτέλ και άλλοι μεγάλοι παραγωγοί να παγώσουν την παραγωγή κατέρρευσε, αφού η Τεχεράνη απέρριψε τις απαιτήσεις του Ριάντ να συμμετάσχει.

Η Σαουδική Αραβία επίσης έχει προχωρήσει σε κινήσεις ώστε να επιβραδύνει τις προσπάθειες του Ιράν για αύξηση των εξαγωγών πετρελαίου, απαγορεύοντας σε μέσα μεταφοράς ιρανικού αργού να διέρχονται από τα ύδατά της, επισημαίνουν έμποροι και ναυλομεσίτες.

Ακόμη κι έτσι, το Ιράν έχει αποστείλει περισσότερο αργό στην Ινδία, την Κίνα και άλλες χώρες όπου επιτρεπόταν να πουλήσει κατά τη διάρκεια των κυρώσεων. Έχει επιπλέον αποκαταστήσει τις σχέσεις του με Ευρωπαίους αγοραστές και έχει εξασφαλίσει νέες συμφωνίες πώλησης με μεγάλους διεθνείς εμπόρους πετρελαίου όπως η Vitol και η Glencore, καθώς και με μεγάλους παίκτες στην ενέργεια όπως η ισπανική Repsol.

Από τα ναυλωμένα δεξαμενόπλοια που έχουν φορτωθεί από το Φεβρουάριο μέχρι την πρώτη εβδομάδα του Μαΐου, 16 από τα 21 κατευθύνθηκαν προς την Ευρώπη, υπογραμμίζουν οι ναυλομεσίτες. Περίπου 12 από τα σχεδόν 40 πολύ μεγάλα πλοία της Εθνικής Ιρανικής Εταιρίας Δεξαμενόπλοιων (National Iranian Tanker Company - NITC), μεταφέρουν αργό σε υπάρχοντες πελάτες στην Ασία, ενώ τα υπόλοιπα το αποθηκεύουν στην ανοικτή θάλασσα.

«Το να πουλήσουμε αργό δεν είναι πρόβλημα, αλλά το θέμα είναι στην οικονομική πλευρά», σχολίασε Ιρανός αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι οι εξαγωγές θα μπορούσαν να ήταν περισσότερες αν δεν ήταν οι χρηματοδοτικές εταιρίες που διστάζουν να συνεργαστούν με το Ιράν.

Οι διεθνείς κυρώσεις, περιλαμβανομένων εκείνων στις δραστηριότητες των τραπεζών και τις πωλήσεις πετρελαίου, άρθηκαν τον Ιανουάριο στο πλαίσιο της συμφωνίας των παγκόσμιων δυνάμεων βάσει της οποίας η Τεχεράνη συμφώνησε να περιορίσει τις πυρηνικές της δυνατότητες.

Ωστόσο οι αμερικανικές τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα απαγορεύεται ακόμη να επεξεργαστούν πληρωμές που συνδέονται με το ιρανικό πετρέλαιο και πολλές από τις ευρωπαϊκές τράπεζες διστάζουν να παραβιάσουν τις εναπομείνασες αμερικανικές κυρώσεις. Πλοιοκτήτες και ασφαλιστές επίσης διστάζουν να προχωρήσουν σε συναλλαγές με τη χώρα ή με πελάτες που επιθυμούν να αγοράσουν ιρανικό πετρέλαιο. Εκείνοι που το κάνουν, αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν υψηλότερα κόστη για να κάνουν εμπόριο.

Ο Gerry Regan, αναπληρωτής επικεφαλής του τμήματος πολιτικών κυρώσεων της διπλωματικής υπηρεσίας της ΕΕ, υποστήριξε την περασμένη εβδομάδα σε συνέντευξη τύπου στο Λονδίνο πως η «πλήρης συνέχιση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (με το Ιράν) θα πάρει κάποιο χρόνο».

Αν και οι βρετανικές τράπεζες μαζί με εκείνες της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ελβετίας και της Ιαπωνίας έχουν αποκαταστήσει τις σχέσεις τους, «ενδέχεται να μην είναι σε θέση να διευκολύνουν περίπλοκες και ουσιαστικές χρηματοοικονομικές συναλλαγές».

Ο Tony Foster, διευθύνων σύμβουλος της βρετανικής Marine Capital που διαχειρίζεται ναυτιλιακά περιουσιακά στοιχεία, τόνισε ότι πλοιοκτήτες επίσης διστάζουν να ναυλώσουν πλοία σε επιχειρήσεις όπως εκείνες που ελέγχονται από τους Φρουρούς της Επανάστασης, που ακόμη υπόκεινται σε κυρώσεις.

Υπάρχουν ακόμη πολλά ζητήματα που εκκρεμούν», επεσήμανε ο κ. Foster, παρά τις έγκυρες διεθνείς πιστοποιήσεις και την αφαίρεση περιορισμών στην αποστολή και την ασφάλεια. «Ακόμη κι αν οι κυρώσεις έχουν αρθεί, δεν μπορείς να κινηθείς πολύ γρήγορα».

Πολλά δεξαμενόπλοια της NITC έχουν «γεράσει» και χρειάζεται να αντικατασταθούν. Χωρίς πρόσβαση σε χρηματοδότηση από τη Δύση, το Ιράν θα στρέφεται μόνο στην Κίνα και αλλού προκειμένου να αναβαθμίσει το στόλο του, εξηγούν μέλη της βιομηχανίας.

«Μέχρι το Ιράν να αποκτήσει τον έλεγχο της ναυτιλίας του, δε θα έχει τον έλεγχο των εξαγωγών του. Και χωρίς αυτόν, οι κινήσεις του για την εξασφάλιση μεριδίου αγοράς είναι δύσκολες», πρόσθεσε ο κ. Foster.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation