Η Κύπρος τορπιλίζει το σχέδιο Μέρκελ στο προσφυγικό

Ένα σχέδιο για αναχαίτιση της προσφυγικής κρίσης της Ευρώπης που διαπραγματεύεται η Άνγκελα Μέρκελ, θα μπορούσε να διαλυθεί από την Κύπρο αφού ο πρόεδρος της χώρας προειδοποίησε πως δεν θα αποδεχθεί ένα ζωτικής σημασίας σημείο: την επανέναρξη κρίσιμων κεφαλαίων της διαπραγμάτευσης για την προσχώρηση της Τουρκίας στην ΕΕ.

Ο Νίκος Αναστασιάδης ανέφερε πως έχει δεχθεί έντονη πίεση από άλλες χώρες της ΕΕ, προκειμένου να δώσει τέλος στο μακροχρόνιο «πάγωμα» πέντε κεφαλαίων στις συζητήσεις αυτές.

Η Άγκυρα έχει καταστήσει τις διαπραγματεύσεις ένταξης προϋπόθεση για να συμφωνήσει στο σχέδιο της κ. Μέρκελ, κατά το οποίο η Τουρκία θα αποδεχθεί την επιστροφή εκατοντάδων μεταναστών που φτάνουν στις ακτές της Ελλάδας.

Αλλά χωρίς την κυπριακή συναίνεση, η συμφωνία -την οποία κανόνισε προσωπικά η κ. Μέρκελ με τον Τούρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου- θα μπορούσε να καταρρεύσει στη Σύνοδο Κορυφής την επόμενη εβδομάδα.

«Δεν θα δεχθώ ποτέ τον εξαναγκασμό και δεν θα δώσω ποτέ τη συναίνεσή μου, γιατί αλλιώς δεν θα έχω άλλη επιλογή από το να μην ξαναγυρίσω στην πατρίδα μου», τόνισε σε συνέντευξή του ο κ. Αναστασιάδης.

Η κυπριακή κυβέρνηση επέβαλε το «πάγωμα» κεφαλαίων το 2009, όταν η Τουρκία δεν σεβάστηκε μια συμφωνία με την ΕΕ ώστε να αναγνωρίσει την ελληνοκυπριακή κυβέρνηση στη Λευκωσία και να επιτρέψει στα κυπριακά πλοία να δένουν σε τουρκικά λιμάνια. Ο κ. Αναστασιάδης επεσήμανε πως δεν μπορεί να άρει το πάγωμα, εκτός κι αν η Άγκυρα τηρήσει τις δεσμεύσεις της.

Ο κ. Νταβούτογλου φάνηκε να κομπάζει σχετικά με τις παραχωρήσεις, σε σχόλιά του προς τους Τούρκους ρεπόρτερ έπειτα από τη Σύνοδο Κορυφής αυτή την εβδομάδα, στην οποία συζητήθηκε η συμφωνία για το μεταναστευτικό. «Αυτή η συμφωνία έχει προκαλέσει μια μάχη στους κόλπους της ΕΕ», ισχυρίστηκε την Τρίτη ο κ. Νταβούτογλου. «Πραγματικά αναγκάστηκαν να εναντιωθούν σοβαρά στους Ελληνοκύπριους».

Ο κ. Αναστασιάδης βρίσκεται εν μέσω λεπτών διαπραγματεύσεων με τον Τουρκοκύπριο ομόλογό του, Μουσταφά Ακιντζί, σε αυτό που πολλοί διπλωμάτες πιστεύουν πως είναι η καλύτερη και τελευταία ευκαιρία να επανενωθεί το νησί έπειτα από δεκαετίες αποτυχιών.

Αν και οι δύο άνδρες έχουν συμφωνήσει σε πολλά εκκρεμή ζητήματα, αναμένουν εδώ και μήνες την κίνηση της Τουρκίας, η οποία πρέπει να αποφασίσει το αν είναι πρόθυμη να αποσύρει τους περίπου 30.000 στρατιώτες που έχει διατηρήσει στη Βόρεια Κύπρο από το 1974, οπότε εισέβαλε στο νησί, χωρίζοντάς το στα δύο.

Ο κ. Αναστασιάδης τόνισε πως αν υπέκυπτε τώρα στις τουρκικές απαιτήσεις χωρίς να έχει λάβει προσυμφωνημένες παραχωρήσεις από την Άγκυρα, οι πολίτες της Ελληνοκυπριακής πλευράς της οποίας ηγείται θα εγκαταλείψουν τη στήριξή τους στις διαπραγματεύσεις για επανένωση, δίνοντας τέλος σε λεπτή δουλειά ετών.

«Δυστυχώς, θα μπορούσα να πω πως θέτουν σε κίνδυνο ολόκληρη τη διαδικασία. Θυσιάζουν τη μοναδική ευκαιρία να βρεθεί μια λύση στο Κυπριακό, φέρνοντάς μας σε τόσο δύσκολη θέση», επεσήμανε. «Είναι μια πολύ ευαίσθητη στιγμή, και σε αυτή την τόσο κρίσιμη στιγμή μάς φέρνουν σε θέση να πούμε ''όχι'' στην Τουρκία».

Ο κ. Ακιντζί έχει μια άβολη σχέση με την Άγκυρα: Κέρδισε πέρυσι τις εκλογές ως πρόεδρος της "Βόρειας Κύπρου", στη λογική ενός συστήματος ευρύτερης ανεξαρτησίας από την Τουρκία, και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Τούρκος πρόεδρος, ήταν ήπιος απέναντι στον κ. Ακιντζί στις αρχές της θητείας του.

Κύπριοι αξιωματούχοι φοβούνται πως η Άγκυρα ίσως έχει αρχίσει να αποσύρει τη στήριξή της λόγω της διπλωματικής προσέγγισης του κ. Ακιντζί και ο κ. Αναστασιάδης υποστήριξε πως θα ζητήσει από τους Ευρωπαίους εταίρους του να πιέσουν τον κ. Ερντογάν να στηρίξει τις πρωτοβουλίες των Τουρκοκυπρίων.

«Ο κ. Ακιντζί έχει εξαντλήσει τα περιθώριά του», ανέφερε. «Γι' αυτό τον λόγο ζητάω από την τουρκική κυβέρνηση όχι μόνο να ενθαρρύνει αλλά επίσης να υποστηρίξει τον κ. Ακιντζί, διότι αντιμετωπίζει προβλήματα».

Όπως και οι περισσότερες ομάδες Ευρωπαίων εκπροσώπων, οι Κύπριοι διπλωμάτες σχολίασαν ότι αιφνιδιάστηκαν από τη συμφωνία της κ. Μέρκελ με τον κ. Νταβούτογλου στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της Δευτέρας, για την αναχαίτιση της προσφυγικής κρίσης. Συγκεκριμένα, τόνισαν πως το ζήτημα του να ανοίξουν νέα κεφάλαια δεν αναφέρθηκε στις συναντήσεις τις ημέρες πριν τη Σύνοδο -περιλαμβανομένης μιας συνεδρίασης και με τους 28 Ευρωπαίους πρέσβεις, λιγότερο από 24 ώρες πριν ξεκινήσει.

Σύμφωνα με αξιωματούχους που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, ο κ. Αναστασιάδης ήταν ενήμερος σχετικά με τις απαιτήσεις από τον Μαρκ Ρούτε, τον Ολλανδό πρωθυπουργό που συνόδευσε την κ. Μέρκελ στις συζητήσεις της με τον κ. Νταβούτογλου –αλλά όχι και ο Ντόναλντ Τουσκ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που ηγούνταν των ευρωπαϊκών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία για βδομάδες, αλλά «κόπηκε» από τις διαπραγματεύσεις της κ. Μέρκελ.

«Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι ο Τουσκ, όχι ο Ρούτε», υπογράμμισε ένας διπλωμάτης που εξοργίστηκε από την παραβίαση του πρωτοκόλλου.

Διπλωμάτες ανέφεραν ότι οι δύο πλευρές ίσως μπορέσουν να φτάσουν σε ένα συμβιβασμό πέραν της επίσημης αναγνώρισης της ελληνοκυπριακής κυβέρνησης από την Τουρκία, σε περίπτωση που η Άγκυρα είναι πρόθυμη να επιτρέψει στα πλοία που ταξιδεύουν υπό κυπριακή σημαία να δένουν στα τουρκικά λιμάνια.

Η Τουρκία έχει μέχρι στιγμής προβάλει αντίσταση, υποστηρίζοντας πως ένα αεροδρόμιο στη βόρεια πλευρά του νησιού θα πρέπει σε αντάλλαγμα να αναγνωριστεί υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Αυτή τη στιγμή, το αεροδρόμιο Ερκάν -που έχει πάρει το όνομά του από έναν Τούρκο πιλότο που σκοτώθηκε το 1974 κατά την εισβολή- εξυπηρετεί μόνο πτήσεις προς την Τουρκία και η Λευκωσία θεωρεί πως λειτουργεί παράνομα.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation